Η ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΕΝ ΕΤΕΙ 2013 Μαργαρίτα Αντωνάκη Γενική Διευθύντρια Ημερίδα ΕΑΔΕ & ΕΕΑ,

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ Κύρια χαρακτηριστικά της ευρωπαϊκής οικονομίας παραμένουν η οικονομική κρίση και η ύφεση  ρευστό κλίμα, αβεβαιότητα για το μέλλον της Ε.Ε., ευρωσκεπτικισμός Ευρωπαϊκός Νότος :  οικονομική δυσπραγία, πολιτική λιτότητας, μνημόνια  περιορισμός εισοδημάτων, αύξηση φόρων  αύξηση ανεργίας  κοινωνικές αναταραχές 2

ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ  Μεγαλύτερες προκλήσεις λόγω της μακροοικονομικής αβεβαιότητας  Διαμόρφωση ολοένα αυστηρότερου πλαισίου λειτουργίας, περισσότερες απαιτήσεις για τους ασφαλιστές  Βασικά θέματα - φάκελοι : - Solvency II - Συντάξεις - Διανομή ασφαλιστικών προϊόντων - Συστημικός κίνδυνος 3

ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ Που βρίσκονται τα σημαντικότερα ευρωπαϊκά projects  Solvency II Εκτιμάται ότι η ημερομηνία εφαρμογής θα μετατεθεί για το 2016 ενώ γίνονται συζητήσεις για σταδιακή εφαρμογή του 2ου πυλώνα το 2015.Οι ασφαλιστικές εταιρίες συνεχίζουν την προετοιμασία.  Συντάξεις Ο διάλογος για τα συνταξιοδοτικά συστήματα είναι ανοιχτός σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Έμφαση στην πρόταση Οδηγίας για τα IORP (σύγχρονο εποπτικό μοντέλο για τα Pension Funds) και τη Λευκή Βίβλο που στοχεύει στη διασφάλιση της βιωσιμότητας των ευρωπαϊκών συνταξιοδοτικών συστημάτων. Επιπλέον στη Λευκή Βίβλο προβλέπονται μέτρα για την προστασία των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων των πολιτών της Ε.Ε. που μετακινούνται από χώρα σε χώρα. 4

ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ  Διανομή Ασφαλιστικών Προϊόντων - Αναθεώρηση της Οδηγίας για τη Ασφαλιστική Διαμεσολάβηση (IMD2) Το καλοκαίρι του 2012 εκδόθηκε η πρόταση για την αναθεώρηση Οδηγίας IMD με την οποία δημιουργείται ένα νέο, εκσυγχρονισμένο πλαίσιο λειτουργίας για τους παρόχους υπηρεσίας ασφαλιστικής διαμεσολάβησης (διαφάνεια αμοιβής, προσόντα – εκπαίδευση, εφαρμογή σε απευθείας πωλήσεις – διακανονιστές – πραγματογνώμονες). - Πρόταση κανονισμού για τα πακέτα επενδυτικών προϊόντων Υποχρέωση παρόχου και διαμεσολαβητή να δίνει ενημερωτικό έντυπο στον καταναλωτή για τα επενδυτικά προϊόντα για λόγους συγκρισιμότητας. Συστημικός κίνδυνος Σε διεθνές επίπεδο γίνεται προσπάθεια αναγνώρισης των οργανισμών που μπορεί να επιφέρουν συστημικό κίνδυνο και η θέσπιση μέτρων (επιπλέον κεφάλαια & ενισχυμένη εποπτεία σε επίπεδο ομίλου, σχέδιο με απαιτήσεις για ανάκαμψη & αναδιάρθρωση) για τον περιορισμό του κινδύνου αυτού. Αναμένεται σύντομα να δημοσιευτεί η λίστα των οργανισμών αυτών. 5

ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ Βασικά στοιχεία (πηγή Insurance Europe)  Ασφάλιστρα (συνολικά εγγεγραμμένα) : €1.114 δισ. +1,6% σε σχέση με το 2011 ( +1% κλάδος ζωής, +3% γενικές ασφαλίσεις)  Επενδύσεις : €8.500 δισ., (+ 9% σε σχέση με το 2011) (προκαταρκτικά στοιχεία 2012)  Μέσο κατά κεφαλήν ασφάλιστρο* : €1.816 (€1072 ευρώ κλάδος ζωής, €744 γενικές ασφαλίσεις)  Αποζημιώσεις : €930 δισ., (+7% σε σχέση με το 2010 (€619 δισ. ζωή & €310 δισ. γενικές ασφαλίσεις))  Απασχολούμενοι (απευθείας) : *N.B. : Το συνολικό μέσο κατά κεφαλήν ασφάλιστρο στην Ελλάδα είναι €439 (€ 191 κλάδος ζωής, € 248 γενικές ασφαλίσεις) (στοιχεία 2011) 6

ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ 7 Εξέλιξη παραγωγής ασφαλίστρων

ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ 8 Συμμετοχή κλάδων (2012)

ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Σήμερα η κατάσταση είναι μάλλον σταθεροποιημένη μετά την απομάκρυνση του κινδύνου εξόδου της χώρας από το ευρώ αλλά ακόμα ρευστή. Η πραγματική οικονομία, όμως, παραμένει κολλημένη  Α.Ε.Π.: σωρευτικά -20,1% ( ), -5,3% (Q1 2013) (ΤΤΕ)  Ανεργία : 27,4% (Q1 2013), 24,2% (2012), 17,7% (2011), 12,5% (2010), 9,5% (2009) (ΕΛΣΤΑ)  Κλείσιμο επιχειρήσεων : -19,8% (:Q – Q1 2011), -32,8% (Q / Q1 2010) (ΙΚΑ)  Ακίνητα : δείκτης τιμών κατοικιών : -11,4% (Q1 2013), -11,7% (2012), -5,5% (2011), -4,7% (2010) (ΤΤΕ)  Βιομηχανική παραγωγή : -2,8% (5μηνο 2013), -3,2% (2012), -7,8% (2011), -5,9% (2010), -9,4% (2009) (ΕΛΣΤΑ)  Εμπόριο : κύκλος εργασιών λιαν. εμπορίου –13% (4μηνο 2013), -12,6% (2012), -10,2% (2011), -6,2% (2010) (ΕΛΣΤΑ) Θετικό στοιχείο η μείωση δημοσιονομικού ελλείμματος από 15,6%/ΑΕΠ (2009) σε 8%/ ΑΕΠ (2012). Ο στόχος για το 2013 έχει οριστεί στο 6,1% και πρωτογενές αποτέλεσμα του κρατικού προϋπολογισμού -1,3%/ ΑΕΠ (προ τόκων) (πηγή έκθεση για τη Νομισματική Πολιτική , ΤτΕ) 9

ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Η οικονομική κατάσταση έχει αναδείξει ένα νέο τύπο καταναλωτή οικονομικά πιεσμένο και Επιφυλακτικό λόγω :  Ανεργίας  Μείωσης μισθών & συντάξεων  Αύξησης φορολογίας  Αβεβαιότητας για το μέλλον Πιο Ενημερωμένο λόγω :  Εύκολης και άμεσης πρόσβασης σε πληροφοριακό υλικό για προϊόντα και υπηρεσίες (internet) Ο σύγχρονος καταναλωτής είναι ευαίσθητος σε θέματα κόστους και αναζητά την καλύτερη σχέση ποιότητας - τιμής

ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Η κοινωνική ασφάλιση στο απόλυτο αδιέξοδο o Δημογραφικές αλλαγές o Μαύρη εργασία o Κατά συρροή συνταξιοδοτήσεις o Απομείωση επενδύσεων (βλ. ΟΕΔ και PSI) Μετατροπή των συντάξεων σε προνοιακά επιδόματα. Παράλληλα ο τομέας της Υγείας φέρει εμφανή τα σημάδια της λιτότητας και των περικοπών 11

ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Σημάδια (δημοσιονομικής) αισιοδοξίας αλλά και ρευστότητας  Αισιοδοξία για περαιτέρω μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος.  Αισιοδοξία από τη σταδιακή επιστροφή των καταθέσεων 19 δισ. € από Ιούνιο 2012  Αισιοδοξία από τη βελτίωση του πληθωρισμού Πληθωρισμός: από 1,2% (το 2009) σε 4,7% (το 2010) σε 3,3% (το 2011), σε 1,5% (το 2012), σε -0,4% (6/ 2013)  Βελτίωση γενικού δείκτη Χ.Α. Μετοχές: Γ.Δ. του Χ.Α.Α. -7,7% (9/7/2013 σύγκριση με 31/12/2012) αλλά +38,7% (28/6/2013 σύγκριση με 29/6/2012)  Ρευστότητα στα Spread ΟΕΔ Spreads: διαφορά απόδοσης ελληνικού – γερμανικού ομολόγου αναφοράς μ.β μ.β (Τ.τ.Ε.). 982 μ.β

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ Βασικά στοιχεία :  Ασφαλιστικές επιχειρήσεις : 71 (47 ανώνυμες, 19 υποκαταστήματα, 5 συνεταιρισμοί)  Παραγωγή ασφαλίστρων (εκατ. €) :  Συγκέντρωση : οι 10 πρώτες κατέχουν το 62,2% στις Γενικές Ασφαλίσεις, το 92,3% στη Ζωή (2012)  Αποζημιώσεις : € 3,1 δισ. (2011) (+6,5% σε σχέση με 2010)  Επενδύσεις : € 10,5 δισ. (2011) (-7,5% σε σχέση με το 2010)  Απασχολούμενοι : (διοικητικοί, διαμεσολαβητές, συνεργάτες) (α τετράμηνο) 5.332, , , ,12%-6,5%-11,8%-12,2%

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ Σημαντικές εξελίξεις στο χώρο της ασφαλιστικής αγοράς :  Αυστηρότερη και απαιτητικότερη Εποπτεία (ΤτΕ) (βλ. πρόσφατα σχέδια πράξεων Διοικητή ΤτΕ για κανονισμό συμπεριφοράς ασφαλιστικών διαμεσολαβητών, ρύθμιση θεμάτων εμπορικής πολιτικής ασφαλιστικών επιχειρήσεων)  Αυστηρότερο θεσμικό πλαίσιο (Solvency II)  Προώθηση ρυθμίσεων για διαφάνεια & ενημέρωση  Έλεγχος ανασφάλιστων οχημάτων  Αναβάθμιση διαμεσολαβητών (εκπαίδευση – πιστοποίηση – δια βίου μάθηση) 14

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ Ζητήματα που απασχολούν την αγορά  Η μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος των πολιτών (μείωση παραγωγής – αύξηση εξαγορών) & η συρρίκνωση της μεσαίας τάξης  Η μείωση της αξίας των επενδύσεων & το περιβάλλον χαμηλών επιτοκίων  Η προετοιμασία για την προσαρμογή στο νέο καθεστώς του Solvency II  Η ανταπόκριση της αγοράς στις ευκαιρίες που φέρει η κρίση (συντάξεις, υγεία κ.λπ.) 15

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ Πώς ανταποκρίνεται η ασφαλιστική αγορά στις επιπτώσεις της κρίσης Η ασφαλιστική αγορά δίνει μόνη της τον αγώνα ενάντια στις αντιξοότητες : ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΜΑΧΗ - ΑΜΥΝΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ – ΕΝΤΑΣΗ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ  αυξήσεις κεφαλαίων ως απάντηση στις απώλειες από ΟΕΔ  προσπάθεια διακράτησης των πελατών  μείωση κόστους λειτουργίας  φθηνότερα προϊόντα (πτώση τιμολογίων ειδικά στο αυτοκίνητο)  καινοτομία Αλλά και με προσπάθεια για ενίσχυση της διαφάνειας, αυτορρύθμιση και αυτοδέσμευση (π.χ. στην ενημέρωση του καταναλωτή) 16

ΟΙ ΜΕΓΑΛΕΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ  Διευρυμένος ρόλος στις συντάξεις  Ανταπόκριση στην υπερβολική αύξηση κανονιστικών υποχρεώσεων και ρυθμίσεων  Περιβάλλον χαμηλών επιτοκίων 17

ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΝΕΙ Η ΑΓΟΡΑ  Αξιοπιστία – φερεγγυότητα  Η θετική εικόνα δημιουργείται πρώτα/ κυρίως από την καθημερινή σχέση ασφαλισμένου με εταιρία ή/ και διαμεσολαβητή και την ποιότητα της υπηρεσίας  Υπευθυνότητα - επαγγελματισμός  Πελατοκεντρική στρατηγική  Value for money προϊόντα : ο καταναλωτής δίνει αξία στο κάθε ευρώ  Διαφάνεια – ανοιχτή διακυβέρνηση  Ενότητα  Έμφαση στο έμψυχο δυναμικό  Τεχνολογία ως εργαλείο 18

ΤΙ ΠΕΡΙΜΕΝΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΔΙΑΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ  ανοιχτός – ουσιαστικός διάλογος εφ’ όλης της ύλης  ολοκληρωμένο και ξεκάθαρο νομοθετικό πλαίσιο (π.χ. για την επαγγελματική ασφάλιση)  αναπτυξιακή πολιτική (φορολογικά κίνητρα) 19

Η Ιδιωτική Ασφάλιση έχει μέλλον, άρα και όλοι οι άξιοι επαγγελματίες που εργάζονται σε αυτή.  Στεκόμαστε όρθιοι στην κρίση στηρίζοντας τους πελάτες μας !  Αξιοποιούμε τις ευκαιρίες που φέρνει η κρίση !  Η επόμενη μέρα μας βρίσκει πιο δυνατούς ! 20

Ευχαριστώ θερμά για την προσοχή σας ! 21 Ένωση Ασφαλιστικών Εταιριών Ελλάδος