ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Π.Μ.Σ. «ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ» ΜΑΘΗΜΑ: Σύγχρονα Ζητήματα Διεθνούς Ασφάλειας Νικολοπούλου Χρυσάνθη Μάρτιος 2019

Τι μας έκανε να μιλάμε για διεύρυνση και εμβάθυνση ασφάλειας: ΑΣΦΑΛΕΙΑ: Μεταβαλλόμενο εννοιολογικά εργαλείο για ενίσχυση της ευελιξίας των κρατών στο πεδίο των διεθνών σχέσεων.2 διαστάσεις θετική (στοχεύει στην οικοδόμηση της ειρήνης)και αρνητική(στοχεύει στην αποτροπή πολέμου) Τι μας έκανε να μιλάμε για διεύρυνση και εμβάθυνση ασφάλειας: Η μετάβαση σε έναν μεταψυχροπολεμικό κόσμο Η παγκοσμιοποίηση. Ο ρόλος του Κράτους και οι νέοι δρώντες στο διεθνές σύστημα(Τρομοκρατικές οργανώσεις) Το άτομο ως υποκείμενο του διεθνούς δικαίου. • Διάβρωση παραδοσιακής κρατικής υπόστασης. Συγκρούσεις εντός των κρατών και όχι μεταξύ των κρατών. Μετατόπιση κέντρου βάρους των απειλών. Ανάπτυξη δικτύων και οικονομικής αλληλεξάρτησης. Υπονόμευση των παραδοσιακών συνόρων και της μορφής των απειλών.

Διεύρυνση Ήδη το 1983 ο Barry Buzan στο έργο του ‘People States and Fear’ αναδεικνύει και άλλες πτυχές της ασφάλειας πέραν της στρατιωτικής. Την πολιτική την οικονομική και την κοινωνική. Στρατιωτική Περιβαλλοντική Κοινωνική Οικονομική Ενεργειακή

Στρατιωτική Η επέκταση της έννοιας της ασφάλειας έχει μετατοπίσει το κέντρο προσοχής από την αγνή στρατιωτική υπόσταση .Παρόλα αυτά η στρατιωτική ασφάλεια παραμένει κρίσιμη διάσταση της ασφάλειας συνολικά. Οι κυβερνήσεις συνεχίζουν να επενδύουν σημαντικούς πόρους στην προσπάθειά τους να την αποκτήσουν .Η απόκτησή της: ακριβή.

Περιβαλλοντική Παγκόσμιοι θάνατοι εξαιτίας της μόλυνσης το 2010 Η περιβαλλοντική ασφάλεια είναι η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος ,των πολιτών και της κοινωνίας από εσωτερικούς και εξωτερικούς κινδύνους από αντίξοες διαδικασίες και καταστάσεις που απειλούν την ανθρώπινη υγεία τη βιοποικιλότητα το οικοσύστημα και την επιβίωση του ανθρώπινου είδους. Ενώ πολλές χώρες έχουν συμπεριλάβει στο σύνταγμά τους την περιβαλλοντική ασφάλεια καμία δεν την έχει εφαρμόσει.

Κοινωνική Φαγητό και ασφάλεια: Η πιο ταχέα και άμεση οικονομική απειλή έρχεται από την πείνα. Σημαντικές ταραχές λόγω της ταχέας αύξησης των τιμών στα φαγητά συνέβησαν σε 14 χώρες της Αφρικής το 2007.Υπάρχει μακρά ιστορία διαταραχών λόγω φαγητού.Το 2011 αναζωπυρώθηκαν στην Αλγερία και Τυνησία .Τον τελευταίο αιώνα ο υπερπληθυσμός όπως στην Κίνα και Ινδία επηρεάζει δραματικά τις συνθήκες πείνας και πολλές φορές χρειάστηκε πολιτική παρέμβαση. Υγεία και ασφάλεια: Οι ασθένειες ενίοτε ήταν οι μεγαλύτερες απειλές για την ανθρωπότητα και παρά την πρόοδο στην ιατρική επιστήμη αυτές συνεχίζονται.Ο Μαύρος θάνατος τον 14ο αιώνα στοίχισε περισσότερες ζωές από οποιαδήποτε άλλη στρατιωτική διένεξη. Η ένεση ρευστότητας ιδιωτικών χρημάτων στα προγράμματα του οργανισμού WHO που συνέβη μετά το 1990 προκαλεί φόβο ότι η πολιτική θα μεταβληθεί από υγεία για όλους σε μια λιγότερο φιλανθρωπική προσέγγιση. Ο Garrett, για παράδειγμα υποστηρίζει ότι η έμφαση της διεθνούς κοινότητας στο HIV/AIDS έχει στην ουσία χειροτερέψει την συνολική υγεία σε πολλές χώρες.

Οικονομική Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την οικονομική επιστήμη για να κατανοήσουμε τους κινδύνους και να βελτιωθούν οι δράσεις για προώθηση της ασφάλειας .Η οικονομική πολιτική μπορεί να παρέχει αποτελεσματικά εργαλεία εθνικής ασφάλειας μέσω κινήτρων προκειμένου να επηρεάσουν τις αποφάσεις των αρχηγών. Οικονομικά εργαλεία πολιτικής ασφάλειας: Κυρώσεις: Οι κυρώσεις που σκοπεύουν να επηρεάσουν τις δράσεις του αντιπάλου πρέπει να μπορούν να μειώνουν τον πλούτο αλλά και τις διαθέσιμες επιλογές του αντιπάλου Εμπόριο: Οι συμφωνίες εμπορίου λειτουργούν ως εργαλείο ασφάλειας.(FTA με Ιορδανία 2010).Οι εμπορικές πολιτικές επηρεάζουν τους αρχηγούς να αλλάξουν συμπεριφορά με αντάλλαγμα την πρόσβαση στις αγορές Οικονομικά: Η πρόσβαση στις χρηματοπιστωτικές και τραπεζικές αγορές αποτελεί οικονομικό αγαθό και οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής μπορούν να επιτρέπουν ή να απαγορεύουν την πρόσβαση στα μετοχικά κεφάλαια και στο χρέος Βοήθεια: Στον βαθμό που η φτώχεια προωθεί την ανασφάλεια ,οικονομικές πολιτικές που ανακουφίζουν την φτώχεια αυξάνουν την ασφάλεια.

Ενεργειακή Η διασφάλιση της οικονομικής ισχύος και της στρατιωτικής ετοιμότητας των κρατών προϋποθέτει την πρόσβασή τους σε ζωτικές πρώτες ύλες δεν αποτελεί κάτι το καινοφανές. Η διαθεσιμότητα αυτών των πρώτων υλών, ορυκτών και μη ορυκτών, σε επαρκείς ποσότητες (φυσική/ποσοτική επάρκεια) και σταθερές τιμές (ποιοτική/τιμολογιακή επάρκεια) ήταν άμεσα συνυφασμένη με την ισχύ και την ασφάλεια ενός κράτους, ήδη από τις πρώτες εκφάνσεις των συντεταγμένων πολιτειών της αρχαιότητας. Η κρίση του Σουέζ το 1956 και οι ευρωρωσικές κρίσεις αερίου το 2006 και το 2009 αποτελούν χαρακτηριστικό παράδειγμα

Εμβάθυνση Διεθνή σκηνή ιδιώτες Ανθρώπινα δικαιώματα 1950 Διεθνή σκηνή ιδιώτες Ανθρώπινα δικαιώματα 1950 Διεθνή Σύμφωνα 1966 Ανάδειξη της ανθρώπινης ασφάλειας. Οι απειλές στο εσωτερικό των κρατών. Η σημασία του ατόμου. Κοινωνικές συγκρούσεις, ταξική πόλωση, ανθρώπινα δικαιώματα. R2P Πέντε επίπεδα εμβάθυνσης της Ασφάλειας: Διεθνές Σύστημα, Διεθνή Υποσυστήματα, Μονάδες, Υπομονάδες, Άτομα. (Βuzan, Booth, Falk)

Παγκόσμια Περιφερειακή Εθνική Υπό-εθνική Ατομική

Τι ακολουθεί…. Η πολυδιάστατη μορφή των απειλών για το άτομο και τις πολιτικές κοινότητες παραμένει διττή. Η παγκοσμιοποίηση παραμένει ο λειτουργικός βραχίωνας για την ανάδυση νέων απειλών καθώς οι αποστάσεις, οι επικοινωνίες και κάθε λογής περιορισμοί μεταβάλλονται με αποτέλεσμα η συστημική ανάδειξη απειλών να καθίσταται συμβατικά ευκολότερη. Τα γεγονότα του 9/11 μας δείχνουν πως το επίπεδο ανεκτικότητας σχετίζεται και αλλάζει ανάλογα με τις περιστάσεις.