1 ο ΓΕΛ ΝΕΑΠΟΛΗΣ ΣΧ. ΕΤΟΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΤΗΣ Α΄ΛΥΚΕΙΟΥ 1es ALLGEMEINES LYZEUM NEAPOLI THESSALONIKI SCHULPROJEKT : ALBRECHT DÜRER ( )

Νυρεμβέργη/Nürnberg

Η Νυρεμβέργη, την εποχή που έζησε ο Ντύρερ, ήταν από τα πιο σημαντικά οικονομικά και πολιτισμικά κέντρα της Ευρώπης χάρις στην προνομιακή της θέση και στην ακμάζουσα επεξεργασία ορυκτών και μεταλλευμάτων. Ήταν μια από τις πρώτες πόλεις που διέθεταν εκτυπωτικά μηχανήματα και εργαστήρια για την παραγωγή επιστημονικών οργάνων. Οι ανθρωπιστικές σπουδές ευνοήθηκαν από τις πλούσιες βιβλιοθήκες και η αστική ανάπτυξη της Νυρεμβέργης είχε οδηγήσει σε συνθήκες αφθονίας και ευημερίας. Οι στενοί εμπορικοί δεσμοί της Νυρεμβέργης με την Ιταλία ευνοούσαν μια βαθύτερη γνωριμία με την ιταλική τέχνη.

΄Αλμπρεχτ Ντύρερ ( ) Ο Άλμπρεχτ Ντύρερ (Albrecht Dürer) είναι ο σημαντικότερος γερμανός καλλιτέχνης της Αναγέννησης και ένας από τους μεγαλύτερους όλων των εποχών. Γεννήθηκε στην ακμάζουσα και πλούσια Νυρεμβέργη το 1471 και πεθαίνει στην ίδια πόλη το 1528 μετά από μια γόνιμη ζωή, χαρακτικής, ζωγραφικής και συγγραφικής δημιουργίας. Ο Ντύρερ διακρίθηκε σε πολλές μορφές τέχνης. Ήταν άριστος σχεδιαστής και χαράκτης χαλκού και ξύλου. Είναι ο πρώτος βόρειος καλλιτέχνης που κατάφερε να συνδεθεί δημιουργικά με την αρχαιότητα και την ιταλική τέχνη. Ο πατέρας του από νωρίς διέκρινε το ταλέντο του και τον έστειλε να μαθητεύσει στο εργαστήριο του Μίχαελ Βόλγκεμουτ (Michael Wolgemut). Την άνοιξη του 1490 αναχωρεί για ταξίδι μαθητείας στις Κάτω Χώρες. Εκεί επηρεάστηκε από τους Φλαμανδούς ζωγράφους. Μετά την επιστροφή του το 1494, αποφασίζει να φύγει για την Βενετία. Εκεί εντυπωσιάζεται και κατανοεί το πνεύμα της ιταλικής Αναγέννησης. Στην Ιταλία μπόρεσε να μελετήσει την ανθρώπινη μορφή σε σχέση με τον περιβάλλοντα χώρο. Επίσης έδειξε ιδιαίτερη προσοχή στην τεχνική της προσωπογραφίας με αποτέλεσμα να γίνει ένας από τους πιο σπουδαίους εκπροσώπους του είδους όλων των εποχών. Ο Ντύρερ θεωρούσε τη σχέση μεταξύ της ανθρώπινης φιγούρας και του φόντου που την περιβάλλει ως μια μοναδική ευκαιρία για αναζήτηση της αρμονίας. Δεν σταμάτησε να παρατηρεί τον φυσικό κόσμο. Τα σχέδια του με ζώα και φυτά είναι πολύ σημαντικά. Σε πολλά έργα του φαίνεται η επιρροή από τον Λεονάρντο ντα Βίντσι. Λέγεται ότι τον συνάντησε στο Μιλάνο κατά την διάρκεια των δύο επισκέψεών του στην Ιταλία το 1505 και το 1507.

Άποψη της Νυρεμβέργης από το κάστρο.

Το σπίτι του Ντύρερ στη Νυρεμβέργη όπως σώζεται σήμερα.

Εσωτερικοί χώροι του σπιτιού του Ντύρερ Το εργαστήριό του

Εσωτερικοί χώροι της οικίας/μουσείο του Ντύρερ όπως είναι σήμερα.

Μερικά από τα πιο αντιπροσωπευτικά έργα του Αυτοπροσωπογραφίες Πορτραίτα Έργα με θρησκευτικό περιεχόμενο Έργα με θέματα από τη φύση Χαρακτικά έργα

Ντύρερ/Αυτοπροσωπογραφία 1498 Η λοξή ματιά προσδίδει στο πορτρέτο έναν ελαφρά αριστοκρατικό τόνο. Άψογη απόδοση των λεπτομερειών στα σγουρά μαλλιά και στα γένια. Επιλογή της ενδυμασίας που αρμόζει σε έναν καλλιεργημένο και κομψό νεαρό. Η στάση του γεμάτη ανθρωπιά διαχέεται στο φως του μακρινού τοπίου των Άλπεων. Στον τοίχο ακριβώς κάτω από το περβάζι του παραθύρου διακρίνεται η επιγραφή που αναφέρει: « Ζωγράφισα αυτό, σύμφωνα με το παρουσιαστικό μου, όταν ήμουν 26 ετών. ΄Αλμπρεχτ Ντύρερ».

Αυτοπροσωπογρα- φία με γούνινο μανδύα, 1500 Ελαιογραφία σε ξύλο. Ο Ντύρερ υιοθετεί εδώ την απόλυτη μετωπικότητα. Η απόλυτη συμμετρία του προσώπου του ζωγράφου ακολουθεί το πρότυπο της μορφής του Χριστού στις Βυζαντινές εικόνες. Το δεξί χέρι στη γούνα της κάπας θυμίζει το χέρι του χριστού που ευλογεί.

Πορτραίτο της μητέρας του Ντύρερ, 1490 Προσωπογραφία της μητέρας του Μπάρμπαρα. Θεωρείται ένας από τους πρώιμους πίνακές του.

Ο αυτοκράτορας Μαξιμιλιανός, 1519 Ο πίνακας φιλοτεχνήθηκε μετά τον θάνατο του αυτοκράτορα. Τα σύμβολα της εξουσίας απεικονίζονται στο πάνω μέρος του πίνακα. Στο θυρεό διακρίνονται η ασπίδα των Αψβούργων, ο δικέφαλος αετός, το στέμμα και η αλυσίδα του τάγματος του Χρυσόμαλλου Δέρατος. Η επιγραφή απαριθμεί τους τίτλους και τα αξιώματα του Μαξιμιλιανού. Από την μεγαλόπρεπη μορφή δεν λείπει η ανθρωπιά. Το ρόδι που κρατά αποτελεί σύμβολο/προσωπικό έμβλημα του αυτοκράτορα.

Οι τέσσερις Απόστολοι Χώροι από το εσωτερικό του σπιτιού του που είναι και μουσείο.

Οι τέσσερις Απόστολοι, 1526 Ζευγάρι πινάκων, δώρο του Ντύρερ στην πόλη της Νυρεμβέργης. Από αριστερά ο ορμητικός Ιωάννης, δίπλα του ο χλωμός Πέτρος που μπορεί να ερμηνευθεί και ως η έκφραση της κόπωσης του Αρχιεπισκόπου της Ρώμης. Ο ανήσυχος Μάρκος απεικονίζεται στην ασυνήθιστη στάση να δείχνει τα δόντια του τυπικό χαρακτηριστικό χολερικού. Ο σοβαρός και ευγενικός Παύλος μοναχικός και εσωστρεφής συμβολίζει την μελαγχολία, τη σωματική και πνευματική κατάσταση με την οποία ταυτιζόταν ο Ντύρερ. Και οι 4 Άγιοι εκφράζουν μια υποδειγματική αρμονία και αφοσίωση στα πρώτα ταραχώδη χρόνια της Μεταρρύθμισης.

Τρίπτυχο Paumgartner, 1500 Στο μεσαίο φύλλο απεικονίζεται η Γέννηση του Χριστού με τις μορφές του Αγίου Γεωργίου αριστερά και του Αγίου Ευσταθίου δεξιά. Στα πρόσωπα των Αγίων αναγνωρίζονται τα χαρακτηριστικά των Stephan και Lukas Paumgartner. Στο κάτω μέρος του μεσαίου φύλλου αναγνωρίζουμε τα μέλη της οικογένειας Paumgartner που έκανε την παραγγελία του τρίπτυχου.

Αδάμ και Εύα, 1507 Η αιθέρια και υπερφυσική ομορφιά των Πρωτόπλαστών. Οι μορφές πιο λυγερές και θελκτικές. Ο Ντύρερ τα είχε φιλοτεχνήσει όταν ήταν στην Ιταλία και είναι τα πρώτα γυμνά σε φυσικό μέγεθος στην ιστορία της γερμανικής τέχνης. Δεν γνωρίζουμε το όνομα του παραγγελιοδότη αλλά ενδεχομένως να ήταν παραγγελία κάποιου ουμανιστή.

Ο Ηρακλής εξολοθρεύει τις Στυμφαλίδες Όρνιθες, 1500 Είναι ο μοναδικός πίνακας του Ντύρερ με μυθολογικό θέμα. Φιλοτεχνήθηκε για τον Φρειδερίκο τον Σοφό στον πύργο του οποίου υπήρχε μια αίθουσα διακοσμημένη με 4 σκηνές από τους Άθλους του Ηρακλή. H ημιανθρώπινη μορφή που προσδίδει ο Ντύρερ στις Όρνιθες βασίστηκε στις περιγραφές της Θείας Κωμωδίας του Δάντη. Το κλασικό περιεχόμενό της κάνει το έργο ιδιαίτερα σπάνιο για την εποχή της γερμανικής Αναγέννησης.

Μελαγχολία, Χαρακτικό, 1514 Ελάχιστα έργα στην ιστορία της τέχνης μπορούν να θεωρηθούν τόσο διαχρονικά όσο η «Μελαγχολία» του Άλμπρεχτ Ντύρερ. Σε πρώτο πλάνο παρατηρούμε μια φιγούρα που θυμίζει άγγελο. Το βλέμμα της όμως είναι χαμένο σε σκέψεις που φαίνεται να μην καταλήγουν πουθενά. Τα φτερά της είναι αδρανή. Πίσω της ένα αστέρι πλημμυρίζει με τις ακτίνες του τον ουρανό, έτοιμο να βυθιστεί στα γλυκά βάθη της θάλασσας. Ο άνθρωπος με τα φτερά αδιαφορεί για το θέαμα – σχεδόν φαίνεται να το κοιτάζει με απαξίωση. Σα να λέει: «Τι να μου πεις και συ τώρα ;». Από τη ζώνη του κρέμονται κλειδιά και σάκοι, από εκείνους που γεμίζουμε με χρήματα. Μα βρίσκονται πεταμένοι στο έδαφος, βορά της σκόνης. Γύρω παντού παρατηρούμε όργανα σχεδίου, υπολογισμών, εργαλεία – σύμβολα της ανερχόμενης επιστήμης και τεχνολογίας. Μα ο άνθρωπος κρατάει μάταια στα χέρια του έναν διαβήτη. Η δύναμη του να ελέγχει τη φύση δεν τον καθιστά ευτυχισμένο.

Ο άγγελος κάθεται ανάμεσα σε μια μεγάλη σειρά από σύμβολα (σκάλα, κλεψύδρα, σφαίρα κ.α.). Η εικόνα ερμηνεύεται ως η μελαγχολική επίδραση του Κρόνου πάνω στον δημιουργικό χαρακτήρα του ανθρώπου. Έτσι εξηγείται και η παρουσία του μαγικού τετραγώνου του Δία που βρίσκεται πάνω από τον άγγελο, ώστε να αντισταθμίζει τις δυνάμεις του Κρόνου. Στην αστρολογική ψυχολογία, τα παραδοσιακά χαρακτηριστικά που αποδίδονται στον Κρόνο είναι εγκράτεια, ενδοσκόπηση, απομόνωση, απαισιοδοξία και υπομονή. Ο πλανήτης Δίας εκφράζει την τάση για αύξηση και επέκταση, την διαστολή των ψυχικών δυνάμεων από τα πρωτόγονα ένστικτα στην αναζήτηση και στην απόκτηση γνώσεως και συνειδητότητας. Όμως η συνηθισμένη αυτή ερμηνεία του έργου του Ντύρερ δεν μπορεί να μας εξηγήσει όλα τα υπόλοιπα σύμβολα. Ποιος λοιπόν είναι ο ρόλος τους ;

Ίσως το μυστικό να βρίσκεται στην απεικόνιση της σκάλας η οποία φαίνεται να έχει 7 σκαλοπάτια που προφανώς αντιστοιχούν στους 7 πλανήτες. Όμως είναι βέβαιο πως η σκάλα απεικονίζει τα 7 ορατά σκαλοπάτια όταν υπάρχουν ακόμη 3, παραπέμποντας έτσι στον αριθμό 10 που απεικονίζει την ανάπτυξη του κόσμου. Ψηλά και αριστερά υπάρχει ο πρωταρχικός διαχωρισμός: Ουρανός-Γη-Θάλασσα (Γένεσης) όπου σε ένα και μόνο σημείο κυριαρχεί φως το οποίο με μια μακρά ακτίνα μοιάζει να φωτίζει (δημιουργεί) την ύπαρξη. Στα δεξιά της εικόνας και πάνω από τον άγγελο παρουσιάζεται ο αριθμολογικός πίνακας του πλανήτη Δία. Οι αριθμοί όμως έχουν ένα κρυφό μήνυμα αφού στην τελευταία σειρά βρίσκουμε τους αριθμούς 4, 15, 14, 1 που μας δίνουν τα αρχικά του καλλιτέχνη (4=D, 1=Α) και την χρονολογία του πίνακα (1514). Προσθέτοντας τώρα όλους τους αριθμούς του πίνακα παίρνουμε 2368 που αντιστοιχεί στις λέξεις Ιησούς Χρηστός ( = 2368). Ο πίνακας λοιπόν αποκτά μια λυτρωτική δύναμη ενδυναμώνοντας τον άγγελο να δημιουργήσει!

Η Γιορτή του Ροζάριου, 1506 Ζωγραφίστηκε σε διάστημα 5 μηνών, όπως αναφέρει και η επιγραφή που ο καλλιτέχνης κρατά στο χέρι, στο δεξί άκρο του πίνακα. Η μνημειώδης αυτή σύνθεση, γνωστή και με τον τίτλο « Η Παναγία, το Θείο Βρέφος και τα ροδοστέφανα», προοριζόταν για την Αγία Τράπεζα του Οίκου των Γερμανών Εμπόρων της Βενετίας. Στη σύνθεση δεσπόζει ο υπερυψωμένος θρόνος της Παναγίας ως Βασίλισσας του Ουρανού. Αυτό επιβεβαιώνεται από το στέμμα και τους αγγέλους. Μπροστά της γονατίζουν ο Πάπας, ο αυτοκράτορας και μια σειρά από πρόσωπα μέλη της Αδελφότητας των Ροδοστέφανων.

Ο Ρινόκερος, Ξυλογραφία, 1515 Η ξυλογραφία αυτή έφτασε στη Λισσαβώνα από την Ινδία και ήταν δώρο ενός Ινδού ηγεμόνα για τον αντιπρόσωπο της Πορτογαλίας στην Ινδία. Αυτός με την σειρά του το δώρισε στον Πορτογάλο βασιλιά Μάνουελ Α΄. Το ζώο στάλθηκε την ίδια χρονιά με καράβι στην Ρώμη όπου και έφτασε νεκρό. Ο Ντύρερ ποτέ δεν είδε τον ρινόκερο από κοντά. Όμως τον φιλοτέχνησε πάνω σε ξύλο βλέποντας σκίτσα και διαβάζοντας περιγραφές ενός άγνωστου καλλιτέχνη, ο οποίος τον είχε δει.

Μικρός Λαγός, 1502 Μια από τις πιο γνωστές υδατογραφίες του Ντύρερ με ζώα δείχνει ένα μικρό λαγό σε δωμάτιο, το οποίο αντανακλάται μέσα στο μάτι του. Τα αυτιά είναι ανασηκωμένα από φόβο και ο καλλιτέχνης καταφέρνει να μεταδώσει όλη την τρυφερότητά του για το ζώο.

ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ :  3%BCrer_072.jpg  gel&tbm=isch&tbo=u&source=univ&sa=X&ved=2ahUKEwiOzcOwifLdAhVExYUKH ZXBDDkQsAR6BAgDEAE&biw=1833&bih=1009#imgdii=Vry5KMK0TJhguM:&imgr c=FDxdRia5SmckpM    =u&source=univ&sa=X&ved=2ahUKEwj9sceClPLdAhUMWxoKHdt6B0EQsAR6BAg GEAE&biw=1833&bih=960#imgrc=4cA7cb18jKPqbM

Ευχαριστούμε για την προσοχή σας!