Εισαγωγή στη Συγκριτική Πολιτική Εισαγωγή στη Συγκριτική Πολιτική Βασικές μεθοδολογικές έννοιες στη Συγκριτική Πολιτική Διδάσκων: Μάνος Τσατσάνης

Περιγραφική και Επεξηγηματική Εμπειρική Έρευνα στη Συγκριτική Πολιτική Η περιγραφική έρευνα ασχολείται με ερωτήματα που σχετίζονται με το πώς είναι τα πράγματα, και όχι με το γιατί τα πράγματα είναι έτσι όπως είναι Παραδείγματα περιγραφικής έρευνας: ανάλυση συνταγμάτων, δημοσκοπήσεις, απογραφές, έρευνες αγοράς, αποτίμηση οικονομικών μεγεθών όπως ο ρυθμός ανάπτυξης, το ποσοστό ανεργίας κτλ. Η επεξηγηματική έρευνα βασίζεται στη περιγραφική έρευνα Στη Συγκριτική Πολιτική δεσπόζουν πλέον οι επεξηγηματικές έρευνες και όχι οι απλά περιγραφικές

Η Θεωρία στη Συγκριτική Πολιτική (Ι) Θεωρία: Εικαζόμενη αιτιώδης σχέση ή αποδεδειγμένη συσχέτιση μεταξύ δύο γεγονότων μαζί με την περιγραφή και ανάλυση του μηχανισμού αιτιότητας Νόμος: Σταθερή σχέση μεταξύ δύο φαινομένων Προσδιοριστικοί Νόμοι: Α  Β πάντοτε Οι προσδιοριστικοί νόμοι είναι πιο συνηθισμένοι στις θετικές επιστήμες Πιθανολογικοί Νόμοι: Α  Β με πιθανότητα Χ Οι πιθανολογικοί νόμοι είναι πιο συνηθισμένοι στις κοινωνικές επιστήμες Αιτιώδεις Σχέσεις: Το γεγονός Α προκαλεί το γεγονός Β Μηχανισμός αιτιότητας: Η ακριβής διαδικασία σύνδεσης μεταξύ αιτίας και φαινομένου Μεταβλητή: Μία έννοια που μπορεί να εκλάβει διάφορες αριθμητικές ή «κατηγορικές» τιμές. Εκφράζει τα αιτιώδη και αιτιατά φαινόμενα

Θεωρία και Μεταβλητές Ανεξάρτητη Μεταβλητή: Η μεταβλητή που εκφράζει το αιτιώδες φαινόμενο της εικαζόμενης σχέσης (αιτία) Εξαρτημένη Μεταβλητή: Η μεταβλητή που εκφράζει το αιτιατό φαινόμενο της εικαζόμενης σχέσης (αποτέλεσμα) Παρεμβαίνουσα ή Ενδιάμεση Μεταβλητή: Μεταβλητή που εκφράζει ένα φαινόμενο που παρεμβάλλεται μεταξύ αιτίας και τελικού φαινομένου Το φαινόμενο που εκφράζεται από την ανεξάρτητη μεταβλητή προκαλεί το παρεμβαίνων φαινόμενο το οποίο με τη σειρά του προκαλεί το φαινόμενο της εξαρτημένης μεταβλητής Α  ε  Β Η παρεμβαίνουσα μεταβλητή λειτουργεί λοιπόν ως ανεξάρτητη και ως εξαρτημένη μεταβλητή στο ίδιο επεξηγητικό σχήμα. Οι θεωρίες αποτελούνται από το σύνολο των σχέσεων μεταξύ ανεξάρτητων, ενδιάμεσων και εξαρτημένων μεταβλητών

Η Θεωρία στη Συγκριτική Πολιτική (ΙΙ) Συσχέτιση: Σχέση μεταξύ δύο μεταβλητών. Μεταβολή σε μία από τις δύο μεταβλητές συνοδεύεται από μεταβολή στην άλλη Μη-Αιτιώδεις Σχέσεις: Το Α και το Β προκαλούνται από το Γ, δηλαδή τα δύο γεγονότα σχετίζονται χωρίς το ένα να προκαλεί το άλλο Σε αυτή την περίπτωση υπάρχει αυτό που αποκαλούμε «ψευδής σχέση» (spurious relationship) μεταξύ Α και Β Προσοχή: Η συσχέτιση δεν σημαίνει πάντα αιτιώδης σχέση (correlation does not always equal causation) Υποθέσεις: Εικαζόμενες αιτιώδεις και μη-αιτιώδεις σχέσεις μεταξύ γεγονότων Υπόθεση προς έλεγχο: Οι συγκεκριμένες αιτιώδεις σχέσεις προκειμένου να ελεγχθεί εμπειρικά η εγκυρότητα μίας θεωρίας

Κατασκευή Θεωρίας (Επαγωγική μέθοδος) Κατασκευή Θεωρίας (Επαγωγική μέθοδος) Εμπειρικό Επίπεδο Παρατήρηση 1 Παρατήρηση 2 Παρατήρηση 3 Παρατήρηση 4 Αφαιρετικό Επίπεδο Θεωρία

Έλεγχος Θεωρίας (Απαγωγική μέθοδος) Αφαιρετικό Επίπεδο Θεωρία Εμπειρικό Επίπεδο Παρατήρηση 1 Παρατήρηση 2 Παρατήρηση 3 Παρατήρηση 4

Η Ερευνητική Διαδικασία στη Συγκριτική Πολιτική Σημείο Εκκίνησης Ελέγχου Θεωρίας Θεωρία Συμφωνία Υποθέσεων και Ευρημάτων Διατύπωση Βασικών Υποθέσεων Έλεγχος Υποθέσεων Διόρθωση Θεωρίας Ασυμφωνία Υποθέσεων και Ευρημάτων Λειτουργικοποίηση Εννοιών Νέα Θεωρία Διατύπωση Εμπειρικά Ελεγχόμενων Προβλέψεων Ανάλυση Δεδομένων Συλλογή Δεδομένων Σημείο Εκκίνησης Κατασκευής Θεωρίας

Τί συγκρίνουμε; Βασικοί όροι και έννοιες Οι περιπτώσεις στη Συγκριτική Πολιτική αναφέρονται συνήθως στα ευρύτερα πολιτικά συστήματα που εξετάζουμε Οι μονάδες ανάλυσης είναι τα «αντικείμενα» για τα οποία συγκεντρώνουμε δεδομένα, π.χ. ψηφοφόροι, πολιτικά κόμματα, κυβερνήσεις, κλπ. Οι μεταβλητές είναι οι έννοιες των οποίων η τιμή, το επίπεδο, ή η κατηγορία μπορεί να μεταβληθεί, π.χ. πρόθεση ψήφου, ιδεολογία πολιτικών κομμάτων, εκλογικά ποσοστά κομμάτων κτλ. Οι παρατηρήσεις αναφέρονται σε συγκεκριμένες μετρήσεις των μεταβλητών. Έτσι, για κάθε περίπτωση μπορούν να αντιστοιχούν περισσότερες από μία παρατήρηση

Επίπεδα Ανάλυσης στη Συγκριτική Πολιτική: Μίκρο και Μάκρο-Επίπεδο Τα επίπεδα ανάλυσης στην πολιτική επιστήμη αντιστοιχούν στο μίκρο-επίπεδο (ή ατομικό επίπεδο) και στο μάκρο-επίπεδο (ή συστημικό επίπεδο) Η πολιτική ανάλυση στο μικροεπίπεδο εξετάζει την πολιτική δράση και συμπεριφορά ατόμων, όπως οι ψηφοφόροι, οι συμμετέχοντες σε μία έρευνα κοινής γνώμης, ή τα ηγετικά μέλη μίας κυβέρνησης ή ενός πολιτικού κόμματος Η πολιτική ανάλυση στο μακροεπίπεδο εστιάζει σε κοινωνικές ομάδες, πολιτικούς θεσμούς, κοινωνικές τάξεις, στις σχέσεις κρατών, κτλ. Η διάκριση μεταξύ ανάλυσης στο μικροεπιπέδο και στο μακροεπίπεδο συχνά αντανακλά το πρόβλημα «δομής- δράσης» στις κοινωνικές επιστήμες (βλ. παράδειγμα ορθολογικής επιλογής vs συστημικής θεωρίας)

Απαγορεύεται ρητά η αναπαραγωγή και αναδημοσίευση Το παρόν υλικό διατίθεται προς αποκλειστική χρήση ως συμπληρωματικό υλικό στους φοιτητές του μαθήματος της Εισαγωγής στη Συγκριτική Πολιτική του τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών Διευκρινίζεται ότι οι επιλεγμένες διαφάνειες είναι ενδεικτικές και δεν καλύπτουν σε καμία περίπτωση το σύνολο της ύλης αυτής της ενότητας που πρόκειται να εξεταστεί