Ζωοτεχνία Ιπποειδών Λ.Β. Αθανασίου Παθολογική Κλινική, Τμήμα Κτηνιατρικής, Π.Θ.

ΕΞΗΜΕΡΩΣΗ Ταυτόχρονη εμφάνιση στη γη με τον άνθρωπο ή και νωρίτερα Αρχικά πενταδάκτυλος μετά μονοδάκτυλος Κοιτίδα Β. Αμερική μετά Ασία Εξαφάνιση από Αμερική επανεμφάνιση με Ισπανούς κατακτητές Μογγολία εξημέρωση (άγριος Κοbdo Μογγολίας)

ΕΞΗΜΕΡΩΣΗ Σκύθες Νότιας Ρωσίας εξημέρωση ίππου Τάρπαν 2η χιλιετία π.Χ. ίππος Τάρπαν Βαβυλώνιοι, Αιγύπτοι, Έλληνες Μύθος των Κενταύρων

ΕΞΗΜΕΡΩΣΗ Σημαντική η εξημέρωση στην οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξη Αναφορές Ξενοφών – Περί Ιππικής, Όμηρος – Στάβλοι Αυγεία στην Ηλεία

ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ Χρήση στην ειρήνη και τον πόλεμο Κινητήρια δύναμη Έλξη οχημάτων Μεταφορά φορτίων Άροση εδαφών Όπλο Μέσο διασκέδασης Τρόφιμο υψηλής βιολογικής αξίας

ΙΠΠΟΤΡΟΦΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Δυτική Πελοπόννησος, Θεσσαλία, Μακεδονία Μέχρι το 1950 ίπποι, όνοι και ημίονοι ελαφράς έλξης και φόρτου, μέσης έλξης εισαγόμενοι Βελτίωση για τις ανάγκες του στρατού Κατανάλωση κρέατος επιτρέπεται αλλά δεν συνηθίζεται Εγχώριες φυλές ίππων με βελτιώσεις: Πεδινός και Ορεινός τύπος – Ηλείας, Θεσσαλίας, Πίνδου, Μεσσαράς, Σκύρου, Αίνου

ΙΠΠΟΤΡΟΦΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Ημίονοι και όνοι Τουριστικές επιχειρήσεις στα νησιά Μικροκαλλιεργητές Δασικές περιοχές Γαϊδουρινό γάλα (υποκατάστατο ανθρώπινου γάλακτος, καλλυντικό, κατανάλωση)

ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ Ίππος Όνος Βασίλειο Animalia Κλάση Mammalia Τάξη Perissodactyla Οικογένεια Equidae Γένος Equus Είδος Equus caballus Equus asinus

ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Διάρκεια Ζωής: 25-30 χρόνια (30-40 με φροντίδα) Ακμή ηλικίας: 6-12 ετών Φωνή ίππου: Χρεμετισμός-χλιμίντρισμα (whinny)

ΟΝΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΟΣ (ΦΥΛΟ) ΗΛΙΚΙΑ Αρσενικό Θηλυκό Γέννηση - Απογαλακτισμός Νεογέννητοι πώλοι ή πουλάρια (foals) Απογαλακτισμός – Ενηλικίωση Αρσενικός πώλος (colt) Θηλυκός πώλος (filly) 6-12 μηνών Weanling 12-24 μηνών Υearling ≥ 30 μηνών Ίππος Κήλων (stallion) Επιβήτορας (studhorse) Εκτομίας (gelding) Φορβάδα (mares)

ΟΝΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΟΣ (ΦΥΛΟ) ΗΛΙΚΙΑ Αρσενικό Θηλυκό Γέννηση - Ενηλικίωση πώλοι ή πουλάρια όνου Ενηλικίωση Αρσενικός όνος- γάιδαρος (jack) Επιβήτορας όνος Εκτομίας όνος Θηλυκός όνος ή γαϊδούρα (jenny)

ΟΝΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑ Ημίονος ή ορεύς Επιβήτορας όνος Φορβάδα (mule) Γιννος Επιβήτορας ίππος Γαϊδούρα Γιννος (hinny)

ΦΥΛΕΣ ΙΠΠΩΝ Μογγολικός ίππος Ίππος Τάρπαν Ανατολικοί Θερμόαιμοι (Warmblood) Ζωηρή ιδιοσυγκρασία Ίπποι Βορειοευρωπαϊκών χωρών Δυτικοί Ψυχρόαιμοι (Coldblood) Φλεγματική ιδιοσυγκρασία

ΔΙΑΠΛΑΣΗ - ΜΕΓΕΘΟΣ Μικρόσωμοι (ponies) Μέτριας διάπλασης (Light horses) Μεγαλόσωμοι (Draft horses)

ΤΥΠΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Ιππασίας Έλξης Φόρτου Ιπποδρομιών Αγώνων Περιπάτου Ελαφριάς Μέσης Βαριάς Έλξης Κοινού Ειδικού Φόρτου

ΙΠΠΟΙ ΙΠΠΑΣΙΑΣ Ίπποι καλπασμού Καθαρόαιμος Αραβικός ίππος (Arabian, Arab) Καθαρόαιμος Αγγλικός ίππος (Thoroughbred) Ίπποι τροχασμού Αγγλονορμανδικός (Αnglonorman) ΄Ιπποι έλξης Percheron

ΚΑΘΑΡΟΑΙΜΟΣ ΑΡΑΒΙΚΟΣ ΙΠΠΟΣ Πλέον αρμονική διάπλαση Εγγράφεται σε τετράγωνο Θερμόαιμο Όχι ιδιαίτερα νευρικό Έξυπνο Υπάκουο Παροιμιώδους αντοχής

ΚΑΘΑΡΟΑΙΜΟΣ ΑΓΓΛΙΚΟΣ ΙΠΠΟΣ Ο ταχύτερος Ειδική διάπλαση (κοιλιά λαγωνικού, ωμοβραχιόνια κλείνει μπροστά, μακρύς διασκελισμός) Μειωμένη ανθεκτικότητα Μεγάλη νευρικότητα Ζωηρή ιδιοσυγκρασία Λεπτή ιδιοσυστασία

ΑΓΓΛΟΝΟΡΜΑΝΔΙΚΟΣ ΙΠΠΟΣ Μεγάλη ανάπτυξη σκελετού & μυϊκών μαζών Πιο ήρεμος από Αγγλικό Ζωηρός όπως ο Αραβικός

ΙΠΠΟΣ ΒΑΡΕΙΑΣ ΕΛΞΗΣ PERCHERON Φλεγματικής ιδιοσυγκρασίας Ισχυρής ιδιοσυστασίας Σπάνια καλπάζει Έλξη πολύ βαριών οχημάτων ή όργωμα λασπωδών εδαφών «Βουνά κρέατος»

ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΓΧΩΡΙΕΣ ΦΥΛΕΣ ΙΠΠΩΝ Ανομοιογενείς πληθυσμοί Άναρχες διασταυρώσεις Πριν το 1940 επιβήτορες Αραβικοί, Αγγλοαραβικοί από Μαγκρέμπ και Γαλλία, Αγγλονορμανδικοί από Γαλλία, έλξης από Ουγγαρία

ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΓΧΩΡΙΕΣ ΦΥΛΕΣ ΙΠΠΩΝ Μικρόσωμος ίππος Μεσσαράς (Κρητικός ίππος) Μικρόσωμος ίππος της Πηνείας (Ίππος ορεινής Ηλείας) Ίππος της Ηλείας ή Ανδραβίδας (Ίππος πεδινής Ηλείας) Μικρόσωμος ίππος Σκύρου Μικρόσωμος ίππος Πίνδου Θεσσαλικός ίππος

Μικρόσωμος ίππος Μεσσαράς (Κρητικός ίππος) Αρμονική διάπλαση (Πιθανώς λόγω διασταυρώσεων με αραβικά) Πλαγιοτροχασμός Αντοχή

Μικρόσωμος ίππος της Πηνείας (Ίππος ορεινής Ηλείας) Ηλεία, Αρκαδία, Αχαϊα Πολυπληθέστερη «φυλή» αλόγων στην Ελλάδα Πλαγιοτροχασμός Αντοχή

Ίππος της Ηλείας ή Ανδραβίδας (Ίππος πεδινής Ηλείας) Από τους πιο μεγαλόσωμους ελληνικούς ίππους Κατάλληλα κυρίως για υπερπήδηση εμποδίων. Κατά κανόνα έξυπνα ζώα, μαθαίνουν εύκολα και έχουν μεγάλη μυϊκή δύναμη.

Μικρόσωμος ίππος Σκύρου Από τους πιο μικρόσωμους ίππους στον κόσμο Αντοχή και δύναμη παρά το μικρό σωματικό μέγεθος

Μικρόσωμος ίππος Πίνδου Δεύτερη σε πληθυσμό «φυλή» Όχι ιδιαίτερα αρμονικό Ήρεμο και υπάκουο, από τις πιο εύκολες για την εκπαίδευση φυλές του κόσμου. Μεγάλες αντοχές σε δύσβατες περιοχές και ακραία καιρικά φαινόμενα.

Θεσσαλικός ίππος Παράστημα και ταχύτητα Σχετικά μεγαλόσωμα Κυρίως για ίππευση και για ελαφρές μόνο γεωργικές εργασίες

ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΓΧΩΡΙΕΣ ΦΥΛΕΣ ΟΝΩΝ Εγχώριος Ελληνικός όνος Αρκαδικός όνος Κυπριακός όνος

Εγχώριος Ελληνικός όνος Περιορισμένος πληθυσμός ΄Πολύ μεγάλη αντοχή (φορτίου και έλξης), σε καύσωνα, ασθένειες, πείνα και δίψα. Μακροβιότερος του αλόγου Μικρόσωμος, μικρή ταχύτητα

Αρκαδικός όνος Μεσαίου μεγέθους Χαρακτηριστικοί αργυρόφαιοι δακτύλιοι γύρω από τα μάτια Σχετικά μακριά κεφαλή Γαλακτοπαραγωγή

Κυπριακός όνος Σωματώδης, γερός και δύνατος Δύσκολος στη χειραγώγηση Προσαρμοσμένος σε υψηλή θερμοκρασία και ξηρασία Κατάλληλος για παραγωγή ημιόνων

Βιβλιογραφία Ιπποτροφία Γεώργιος Ι. Αρσένος Τζιόλα, 2011 214 σελ. ISBN 978-960-418-361-6