ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ “Σύγχρονα Περιβάλλοντα Μάθησης και Παραγωγή Διδακτικού Υλικού” ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ “Οι στάσεις των μεταναστών πρώτης γενιάς απέναντι στην ελληνική γλώσσα” Φοιτήτρια: Μόγλη Μαρίνα Επιβλέπων καθηγητής: Ανδρουλάκης Γεώργιος

Προσανατολισμός έρευνας Σύγχρονη Ελλάδα της μετανάστευσης Στάση μεταναστών απέναντι στην ελληνική γλώσσα → επίκαιρο θέμα Προσανατολισμός έρευνας βιβλιογραφική ανασκόπηση για στάσεις και κίνητρα απέναντι στην εκμάθηση της δεύτερης γλώσσας από αλλοδαπούς ποιοτική έρευνα για καταγραφή στοιχείων που επηρεάζουν τη διαδικασία εκμάθησης της ελληνικής δύο ομάδες μεταναστών: αλβανόφωνοι αγγλόφωνοι

Έρευνα: χειμώνας 2009, άνοιξη 2010 Εργαλείο: Συνέντευξη 2 ερωτηματολόγια Δείγμα (μη-τυχαίο) 20 άτομα με μητρική την αλβανική 20 άτομα στην αγγλική

Έρευνα: χειμώνας 2009, άνοιξη 2010 Μέθοδος: ποιοτική Σκοπός έρευνας: Διερεύνηση Καταγραφή χαρακτηριστικών Καταγραφή στάσεων πληθυσμού-στόχου Βαθμός επίδρασής τους στην εκμάθηση της ελληνικής Αποτελέσματα: σπουδαιότητα στάσεων & κινήτρων για εκμάθηση ελληνικής

Λόγοι επιλογής θέματος Επίκαιρο Εξαγωγή συμπερασμάτων για εκπαιδευτικές ανάγκες μεταναστών Ανάγκη διαμόρφωσης ανάλογης κυβερνητικής πολιτικής Ευαισθητοποίηση αρμοδίων και κοινού Προσωπικό ενδιαφέρον Πρόσβαση σε ομάδες μεταναστών

Στάσεις απέναντι στις γλώσσες= αξιολογήσεις ομιλητών για αξία γλώσσας υποκειμενικές δύσκολο να μετρηθούν παρέχουν ενδείξεις για αξίες, προτιμήσεις και επιθυμίες κοινότητας επιδρούν στην εκμάθηση δεύτερης γλώσσας Κίνητρα= επιθυμία για επίτευξη στόχου Συσχέτιση ανάμεσα σε θετικές στάσεις και κίνητρα εκμάθησης

Γλώσσα βασικό συστατικό ταυτότητας Η Μετανάστευση επηρεάζει άτομα ομάδες κοινωνία υποδοχής Γλώσσα βασικό συστατικό ταυτότητας

Υποθέσεις έρευνας Θετικές στάσεις ευκολότερη εκμάθηση Απόψεις για φυσικούς ομιλητές επηρεάζουν στάσεις Αναγκαιότητα/χρησιμότητα αυξημένα κίνητρα Έλλειψη αναγκαιότητας για εργασία μείωση κινήτρων Βαθμός ένταξης σχετίζεται με γνώση δεύτερης γλώσσας

Υποθέσεις έρευνας Πρώτη γλώσσα με μεγάλο κοινωνικό κύρος μείωση κινήτρων Πρώτη γλώσσα με χαμηλό κοινωνικό κύρος γλωσσική μετατόπιση Κοινωνικά/οικονομικά οφέλη εγκατάλειψη μητρικής γλώσσας Αρνητικές ανεπίσημες μαθησιακές εμπειρίες αρνητικές στάσεις Στάσεις απέναντι στη γλώσσα επηρεάζουν ευκολία/δυσκολία εκμάθησης Ανάγκη στήριξης εκμάθησης δεύτερης γλώσσας από πολιτεία

Δυσκολίες σχεδίαση ερωτηματολογίου αρχική σύλληψη ερωτηματολογίου στα ελληνικά ανεύρεση υποκειμένων για αγγλόφωνο δείγμα ερωτηματολόγιο αλβανόφωνων στα ελληνικά

Ευρήματα για αλβανόφωνους Έχουν Διατηρούν Αναγνωρίζουν Μαθαίνουν Ενδιαφέρονται Θεωρούν χαμηλό μορφωτικό επίπεδο επαφή με μητρική γλώσσα αναγκαιότητα εκμάθησης ελληνικής άτυπα για κουλτούρα χώρας υποδοχής ότι δεν έχουν στήριξη πολιτείας

Έλεγχος υποθέσεων για ομάδα αλβανόφωνων Θετικές στάσεις διευκολύνουν εκμάθηση Απόψεις για φυσικούς ομιλητές δεν επηρεάζουν Αναγκαιότητα εκμάθησης το βασικότερο κίνητρο Γνώση δεύτερης γλώσσας= διαβατήριο ένταξης Μητρική γλώσσα χαμηλού κύρους, δεν εγκαταλείπεται Πιθανά κοινωνικά/οικονομικά οφέλη, υιοθέτηση δεύτερης γλώσσας Έλλειψη αρνητικών μαθησιακών εμπειριών Αίσθηση δυσκολίας ελληνικής Ανάγκη υποστήριξης εκμάθησης ελληνικής

Ευρήματα για αγγλόφωνους ανώτερο μορφωτικό επίπεδο προσωπικοί λόγοι εγκατάστασης διατήρηση επαφής με μητρική γλώσσα χρήση αγγλικών στην εργασία παρακολούθηση μαθημάτων ελληνικών

Ευρήματα για αγγλόφωνους προτίμηση άτυπης εκμάθησης γλώσσας εξετάσεις κρατικού πιστοποιητικού ελληνομάθειας μεγάλο χρονικό διάστημα εκμάθησης επικοινωνιακών δεξιοτήτων θετικές στάσεις για ομιλητές και κουλτούρα χώρας υποδοχής

Έλεγχος υποθέσεων για ομάδα αγγλόφωνων Θετικές στάσεις για ελληνική και ομιλητές δεν διευκολύνουν εκμάθηση Απόψεις για ομιλητές δεν επηρεάζουν στάσεις για γλώσσα Έλλειψη αναγκαιότητας δεύτερης γλώσσας σε εργασία →έλλειψη κινήτρων εκμάθησης Βαθμός ένταξης δεν σχετίζεται με γνώση ελληνικής

Έλεγχος υποθέσεων για ομάδα αγγλόφωνων Μητρική γλώσσα μεγάλου κύρους έλλειψη κινήτρων Καμία πρόθεση εγκατάλειψης μητρικής Αρνητικές μαθησιακές εμπειρίες σε άτυπο επίπεδο δεν δημιουργούν αρνητικές στάσεις Στάσεις για γλώσσα δεν επηρεάζουν αντιλήψεις για ευκολία/δυσκολία της Δεν υπάρχει επιθυμία στήριξης εκμάθησης από πολιτεία

Σύγκριση των δύο ομάδων Αλβανόφωνοι μετανάστες Πρόθεση παραμονής= έντονα κίνητρα προσαρμογής που επηρεάζουν κίνητρα εκμάθησης Θετικές στάσεις, αίσθηση ότι ανήκουν Στάσεις χρηστικότητας και μετά στάσεις ενταξιμότητας Εκμάθηση ελληνικής= άτυπη Άγνοια για μαθήματα, εξετάσεις και πιστοποιητικό ελληνομάθειας Αλβανική=αναπόσπαστο στοιχείο ταυτότητας

Αγγλόφωνοι μετανάστες Σύγκριση των δύο ομάδων Αγγλόφωνοι μετανάστες Ελληνική γλώσσα δεν χρησιμεύει για εργασία λιγότερα κίνητρα εκμάθησης Μεγάλο συμβολικό κύρος αγγλικής αρνητικές στάσεις για κάποια υποκείμενα Ύπαρξη ατόμων με αρνητικές στάσεις Κυρίως ενταξιακά κίνητρα με κοινωνικό και διαπροσωπικό χαρακτήρα

Αγγλόφωνοι μετανάστες Δεν αισθάνονται ότι ανήκουν Δεν φαίνονται τάσεις για γλωσσική μετακίνηση Είναι ενημερωμένοι για μαθήματα, εξετάσεις και πιστοποιητικό ελληνομάθειας Έχουν απαιτήσεις για ποιότητα προσφερόμενης εκπαίδευσης Προτιμούν άτυπη εκμάθηση της γλώσσας Επιθυμία παροχής διοικητικών υπηρεσιών στα αγγλικά από πολιτεία

Συμπέρασμα Γλώσσα μαθαίνεται στην καθημερινή ζωή και όχι με μαθήματα Σπουδαιότητα στάσεων & κινήτρων για εκμάθηση ελληνικής

Ανάγκη περαιτέρω έρευνας Μελέτη στοιχείων που ενθαρρύνουν εκμάθηση ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας Διερεύνηση παραγόντων που εμποδίζουν εκμάθηση Προσδιορισμός αναγκών μεταναστών προσαρμογή προσεγγίσεων ερωτηματολόγια στη μητρική γλώσσα υποκειμένων Ανάγκη διαμόρφωσης ανάλογης κυβερνητικής πολιτικής

Διαδικασία πολύ ενδιαφέρουσα & επιμορφωτική Έρευνα → καινούρια οπτική του τι σημαίνει ξένος στην Ελλάδα