Παναγιώτης Σαραντόπουλος Σχολικός Σύμβουλος Φυσικών Επιστημών Γενικές Παιδαγωγικές & Διδακτικές Προτάσεις στην Εκπαίδευση Κρατουμένων Παναγιώτης Σαραντόπουλος Σχολικός Σύμβουλος Φυσικών Επιστημών
ΒΑΣΙΚΗ ΑΡΧΗ Τα σχολεία που λειτουργούν στα καταστήματα κράτησης – φυλακές είναι ΣΧΟΛΕΙΑ
ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Σωφρονιστικός κώδικας Η εκπαίδευση των κρατουμένων αποβλέπει στην απόκτηση ή συμπλήρωση εκπαίδευσης όλων των βαθμίδων, καθώς και στην επαγγελματική κατάρτισή τους Οι παρεχόμενοι τίτλοι σπουδών είναι ισότιμοι με τους αντίστοιχους των σχολών της ίδιας βαθμίδας εκπαίδευσης, χωρίς να προκύπτει από το περιεχόμενό τους ότι αποκτήθηκαν σε καταστήματα κράτησης. Η εκπαίδευση των κρατουμένων δεν αναστέλλεται σε περίπτωση μεταγωγής ή επιβολής πειθαρχικής ποινής, εφόσον αυτό είναι δυνατό. Αν επιβληθεί πειθαρχικός περιορισμός κατά τη διάρκεια των σπουδών του συγκεκριμένου κρατουμένου, η έκτιση του μέτρου μπορεί να γίνει κατά τη διάρκεια των αργιών και των διακοπών. Οδηγία Συμβουλίου Ευρώπης Η εκπαίδευση που παρέχεται σ’ αυτήν την ειδική ομάδα του πληθυσμού, δεν διαφέρει σε ποιότητα ή περιεχόμενο απ’ αυτήν που προσφέρεται στον υπόλοιπο πληθυσμό εκτός φυλακής
ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΕΣ Μαθητές στα σχολεία Μαθητές στα σχολεία φυλακών Έχουν πλήθος εμπειριών από το εκπαιδευτικό σύστημα τις οποίες συχνά χρησιμοποιούν θέτοντας σημαντικούς στόχους. Στην πλειοψηφία τους έχουν αρνητικές εμπειρίες από το εκπαιδευτικό σύστημα και είναι ιδιαίτερα επιφυλακτικοί απέναντι σε κάθε νέα πρόκληση εκπαιδευτικής προσπάθειας Επιδιώκουν γενικά μέσω της παιδείας τη βελτίωση των όρων της ζωής τους και την αντιμετώπιση των προβλημάτων τους με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Έχουν ως πρώτιστο στόχο την επιβίωση και την αποφυλάκιση. Δεν έχουν γενικά την στήριξη της οικογένειας Έχουν στην πλειοψηφία τους την στήριξη της οικογένειας Γενικά οι μαθητές στα σχολεία φυλακών έχουν χαμηλό μορφωτικό επίπεδο, παρουσιάζουν μαθησιακές δυσκολίες είναι σε υψηλό ποσοστό χρήστες εξαρτησιογόνων ουσιών, έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση.
ΣΩΦΡΟΝΙΣΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Η εκπαίδευση που παρέχεται στον έγκλειστο πληθυσμό σωφρονιστικών Καταστημάτων και στοχεύει στη βελτίωση και στην αναμόρφωση της προσωπικότητας των ατόμων που βρίσκονται έγκλειστοι ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Γενικοί στόχοι της Σωφρονιστικής Εκπαίδευσης Βελτίωση των κοινωνικών δεξιοτήτων «δεξιότητες ζωής». Αυτοπεποίθηση - Αυτοεκτίμηση Υιοθέτηση εναλλακτικών μη παραβατικών συμπεριφορών Ουσιαστική αλλαγή στάσεων και αντιλήψεων αναφορικά με τους εαυτούς τους αλλά και με την κοινωνία (Αλλαγή αξιακού συστήματος)
ΠΩΣ ΘΑ ΕΠΙΤΥΧΩ ΤΟΥΣ ΣΤΟΧΟΥΣ ΤΗΣ ΣΩΦΡΟΝΙΣΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ; Σημαντικό στοιχείο για την επίτευξη των στόχων είναι η ευαισθητοποίηση των εκπαιδευτικών στις ιδιαίτερες ανάγκες των μαθητών-κρατουμένων και η υιοθέτηση κατάλληλων συμπεριφορών και εξατομικευμένων εκπαιδευτικών – διδακτικών μεθόδων
ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ (σε σχολεία κράτησης – φυλακές) ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ (σε σχολεία κράτησης – φυλακές) Γνωστοποιούνται ή και συναποφασίζονται οι κανόνες διεξαγωγής του μαθήματος και της συμπεριφοράς των μαθητών (ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ) ΚΑΙ επιπρόσθετα: Η εχεμύθεια είναι η πρώτη προτεραιότητα. (Δεν ρωτώ για πιο λόγο βρίσκονται στη φυλακή). Αναφέρω κρίσιμα ζητήματα, όπως ψυχιατρικό πρόβλημα, αυτοκτονικές τάσεις που τυχόν υποπέσουν στην αντίληψή μου στην κοινωνική υπηρεσία.
ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ (σε σχολεία κράτησης – φυλακές) ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ (σε σχολεία κράτησης – φυλακές) Δεν μπαίνω σε αντιπαράθεση με τους μαθητές - κρατούμενους. Δεν δέχομαι ούτε δίνω ατομικά δώρα. Δεν θέτω θέματα σεξουαλικού περιεχομένου στην ομάδα. Δεν διαπραγματεύομαι θέματα που παραπέμπουν σε ψυχοθεραπεία. Δεν γενικεύω, δεν λειτουργώ στερεοτυπικά. Κρατώ ουδέτερη στάση και δεν συμμαχώ ούτε με τους κρατούμενους ούτε με το σύστημα της φυλακής. Δεν μεταφέρω γράμματα ή αντικείμενα σε πρόσωπα εντός ή εκτός φυλακής.
ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ (σε σχολεία κράτησης – φυλακές) ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ (σε σχολεία κράτησης – φυλακές) Ενημερώνομαι για το τι επιτρέπεται ή όχι να φέρω μαζί μου στη φυλακή. Δεν ντύνομαι προκλητικά ή με πολύ ακριβά ρούχα. Δε δίνω προσωπικές πληροφορίες (τηλέφωνα, διευθύνσεις…)
Διδακτικές Στρατηγικές – Τεχνικές σε σχολεία κράτησης - φυλακές Έρευνες έδειξαν ότι : Η συμμετοχή σε εκπαιδευτικά – σχολικά προγράμματα αυξάνει σημαντικά την αυτοπεποίθηση - αυτοεκτίμηση και βελτιώνει σε μεγάλο βαθμό τις κοινωνικές δεξιότητες των κρατουμένων Οι κρατούμενοι αντλούν ιδιαίτερη ικανοποίηση από την εμπλοκή τους σε δημιουργικές δραστηριότητες καθώς συχνά για πρώτη φορά τους δίνεται η δυνατότητα καλλιέργειας και ανάπτυξης των θετικών πλευρών της προσωπικότητας τους Επιζητούν – ενδιαφέρονται για γνώσεις και δεξιότητες που θα τους βοηθήσουν μετά την αποφυλάκισή τους.
Διδακτικές Στρατηγικές – Τεχνικές σε σχολεία κράτησης - φυλακές ΕΜΦΑΣΗ σε: Μελέτες περίπτωσης Παιχνίδια ρόλων Επίδειξη Διαθεματικές δραστηριότητες Χρήση εποπτικών μέσων Ατομικές κατασκευές – τεχνήματα Διδακτικές επισκέψεις (όπου επιτρέπεται)
ΝΑ ΣΩΣΟΥΜΕ ΕΝΑΝ ΑΝΘΡΩΠΟ