Russell (1980-1991) Ανασκόπηση στα άρθρα: A Circumplex Model of Affect (1980), Reality in the Perception of Emotion in Facial Expressions (1987), In Defense of a Prototype Approach to Emotion Concepts (1991) Χωριάτη Ευαγγελία 5/5/2015
A Circumplex Model of Affect Πολλοί ψυχολόγοι περιγράφουν τις συγκινήσεις ως ένα σύνολο διαστάσεων όπως δυσαρέσκεια, δυστυχία, κατάθλιψη, ενθουσιασμό κ.α. όπου κάθε διάσταση διαφέρει από την άλλη. Ενώ άλλοι θεωρούν ότι οι συγκινησιακές αυτές διαστάσεις όχι μόνο δεν είναι ανεξάρτητες μεταξύ τους αλλά συσχετίζονται σε υψηλό βαθμό. Αναπαράσταση δομών συγκινησιακών εμπειριών -αυτοαναφορές 8 affect concepts in a circular order
Cognitive Structure of Affect Χρήση κλίμακας 28 συναισθηματικά φορτισμένων λέξεων. introspective self-reported δεδομένα στη συγκινισιακή εμπειρία – αφορά τη δομή της πραγματικής συγκινησιακής εμπειρίας. Πειράματα Τοποθέτηση λέξεων πάνω στους άξονες Τοποθέτηση των 8 κατηγοριών aroused- contented-depressed-distressed-excited-miserable-pleased-sleepy σε έναν κύκλο: 1. λέξη που είναι απέναντι από την άλλη να εκφράζει αντίθετες συγκινήσεις 2. λέξεις που βρίσκονται κοντά να εκφράζουν παρόμοια συναισθήματα. Direct circular scaling coordinates for 28 affect words
Πολυδιάστατη Κλίμακα Δεδομένα κρίσης (judgment data) – αφορά σημασιολογικές δομές και δεν εξυπηρετεί στην ανάδειξη δομών πραγματικών εμπειριών. 28 συναισθηματικά φορτισμένες λέξεις γραμμένες σε ξεχωριστές καρτέλες Ομαδοποίηση λέξεων σε 4, 7, 10, 13 ομάδες σε διαδοχικές δοκιμασίες με βάση την ομοιότητά τους. Επιβεβαίωση πολυδιάστατης κλίμακας Ομοιότητα αποτελεσμάτων με αυτά της αυτοαναφοράς Multidimensional scaling solution
Συμπέρασμα: Και οι δυο τύποι δεδομένων – ίδιες δομές! Σχετικά με Προσωπικότητα: Διαφωνία όταν βρεθεί αντιστοιχία δομών σχετικών με την αυτό-αξιολόγηση χαρακτηριστικών προσωπικότητας και δομών κριτικής. Οι δυο τύποι δεδομένων αναπαριστούν τις πραγματικές σχέσεις ανάμεσα στα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας Η δομή είναι πρωτίστως δημιούργημα της γνωστικής δομής του ερωτώμενου και όχι μια αντανάκλαση του πραγματικού κόσμου. Σχετικά με Συγκινήσεις: Η δομή είναι ίδια και για τις δυο περιπτώσεις (συγκίνηση – συγκινησιακή εμπειρία). Η συγκινησιακή εμπειρία είναι το τελικό προϊόν της γνωστικής διαδικασίας η οποία (γνωστική διαδικασία) έχει χρησιμοποιήσει την ίδια γνωστική δομή για τη συγκίνηση.
Αποτελέσματα Οι άνθρωποι δεν έχουν επίγνωση όλων των πληροφοριών πάνω στα οποία βασίζονται για να αναλύσουν τις δικές τους συγκινησιακές καταστάσεις. Η ίδια η πληροφορία δεν οδηγεί στην συγκινησιακή εμπειρία. Βασίζονται σε: Εξωτερική εμπειρία Εξωτερική κοινωνική κατάσταση Ανατροφοδότηση από τους μυς του προσώπου Η πληροφορία πρώτα ερμηνεύεται και αποκτά νόημα χρησιμοποιώντας μια εσωτερική, συναισθηματική κατάσταση. Συγκινησιακή Εμπειρία: Ερμηνεία και όχι η πληροφορία! Αυτή αποτελεί και το τελικό στάδιο της γνωστικής διαδικασίας
Έτσι: Η γνωστική δομή: - Χρησιμοποιείται στην ερμηνεία της σημασίας των προφορικών μηνυμάτων ή των εκφράσεων του προσώπου - Χρησιμοποιείται στην επεξεργασία της σύλληψης μιας κατάστασης, που επιφέρει τη συγκινησιακή εμπειρία. Παράλληλα, υπάρχει μια γνωστική δομή για το συγκίνηση που αποτελείται από ένα σύνολο σχετικών γνωστικών κατηγοριών. Η δομή αυτή χρησιμοποιείται σε ποικιλία καταστάσεων συμπεριλαμβανομένης της εμπειρίας μιας συγκινησιακής κατάστασης και στην άσκηση κριτικής της συγκινησιακής κατάστασης κάποιου άλλου.
Relativity in the Perception of Emotion in Facial Expressions (1987) Russell & Fehr Μια έκφραση του προσώπου – διαφορετικούς τύπους συγκινήσεων εξαιτίας του πώς δείχνουν τα άλλα πρόσωπα. Ουδέτερο πρόσωπο – Χαρούμενο > Λυπημένο Πώς προβλέπεται μια συγκεκριμένη συγκίνηση; Ανθρώπινη κρίση σχετίζεται με μια κλίμακα κρίσης του συγκίνησης. Κλίμακα: Κατηγορίες – Διαστάσεις περιγραφικές της συγκίνησης που καθορίζονται από το βαθμό διέγερσης και το βαθμό ευχαρίστησης
Αλλαγή κρίσης μιας συγκίνησης στη θέαση εκφράσεων του προσώπου – Πιθανή τοποθέτηση και στην αντίθετη μεριά του άξονα. Πειραματική Μεθοδολογία 6 Πειράματα - Neutral Target - Virtual Anchor - Presentation of a More Expressive Target - Target Surprise - Target Anger
Στόχος: Είναι αναμφισβήτητη η σχέση συγκίνησης και εκφράσεων προσώπου, αλλά ποια είναι η ακρίβεια της αντίληψης της συγκίνησης σε πρόσωπα δεδομένου ότι η αντίληψη είναι σχετική παρά απόλυτη. Ίδιες εκφράσεις προσώπου – διαφορετική αντίληψη Εξαρτώμενο από τα άλλα πρόσωπα που εμφανίζονται μαζί Συνδυασμός 2 βασικών ιδεών: 1. Κατηγοριοποίηση συγκινήσεων – Διαστάσεις (Russell, 1980) 2. Σχετικός χαρακτήρας της αξιολόγησης [relational character of judgment] (Πώς το ερέθισμα προβάλλει ένα πλαίσιο αναφοράς σχετικό με την κλίμακα αξιολόγησης ενός anchor) – Αξιολόγηση ενός προσώπου δεν έχει σταθερά αποτελέσματα με βάση τα χαρακτηριστικά που την αποτελούν
Αποτελέσματα Ενδείξεις ότι pleasure-displeasure πιο σταθερό από ότι το arousal-sleepiness Η αλλαγή που παρατηρείται είναι ένα εκ γενετής αντιληπτικό φαινόμενο; Πιθανόν το αποτέλεσμα να είναι σημασιολογικό φαινόμενο. Ανάγκη για ακριβή διαχωρισμό perceptual – semantic. Το ερώτημα για το βαθμό ακρίβειας παραμένει (Correct – Error) = all errors equal All errors are not equal! (Κατηγοριοποίηση είναι θέμα διαβάθμισης και οι συγκινησιακές κατηγορίες είναι αλληλένδετες). Correlation Research
Correlation Research Χαρούμενος- Λυπημένος = διπολικό συνεχές. (180ο διαφορά) Ομοιότητα ανάμεσα στις κατηγορίες συγκινήσεων μπορεί να ειδωθεί και σε κυκλικό σύστημα (Russell, 1980) – Ενίσχυση μη διακριτών κατηγοριών, σχετικές μεταξύ τους. Όταν το ερέθισμα ωθούνταν σε μια συγκεκριμένη κατεύθυνση στο συναισθηματικό χώρο, άλλες κατηγορίες συναισθημάτων ήταν πιο εύστοχες από κάποιες άλλες. Έννοια της ακρίβειας: - Απαιτεί απόλυτη κριτική, απόλυτο μέτρο σύγκρισης, a gold standard -- σε σχέση με αυτό που οι παρατηρητές μπορούν να αξιολογήσουν. Σωστά: συμφωνία – Λάθος: μη συμφωνία με προβλεπόμενα αποτελέσματα Ομοφωνία για τις συγκινήσεις που εκφράζονται σε ένα πρόσωπο είναι αξιόπιστα μόνο σε συνδυασμό με το γενικότερο πλαίσιο.
In Defense of a Prototype Approach to Emotion Concepts Classical Approach VS Prototype Approach Κλασσική Προσέγγιση: - Η γνώση έστω και έμμεσα ενός συνόλου αναγκαίων και επαρκών χαρακτηριστικών ενός αντικειμένου ή συμβάντος. - Τι είναι απαραίτητα αληθές vs Τι συμβαίνει να είναι αληθές (τύχη;) ; [π.χ. γιαγιά]
Ανάλυση Πρότυπων Συγκινησιακών Εννοιών Έννοιες (concept) – συστηματικές αλλά οργανωμένες σε διαφορετικές δομές από εκείνες της Κλασσικής Προσέγγισης Έννοιες δεν είναι εγγενώς ασαφείς αλλά μπορεί να διαφέρουν από άτομο σε άτομο είτε και στο ίδιο το άτομο αναλόγως με το χρόνο που εκδηλώνονται. Ανάλυση συναισθηματικών λέξεων Αγγλικής Και οι δυο προσεγγίσεις:
Κλασσική Προσέγγιση: Ύπαρξη σύνολο κατηγοριών σε κάθε επίπεδο ιεραρχίας. Σε κάποιες περιπτώσεις οι κατηγορίες ενός επιπέδου είναι αμοιβαία αποκλειστικές. Φόβος! – θυμός! Θεωρία Προτύπων: Ιεραρχία είναι μια προσέγγιση των σχέσεων μέσα στο συγκινησιακό χώρο. Οι υποκατηγορίες δεν είναι αποκλειστικές αλλά επικαλύπτονται.
Κλασσική Θεωρία: Όλα τα μέλη μιας κατηγορίας έχουν καθορισμένα χαρακτηριστικά, είναι ισάξια μεταξύ τους και τα μέλη μπορούν να διαχωριστούν πολύ εύκολα από τα μη μέλη. Θεωρία Προτύπων: Ύπαρξη ομοιότητας ανάμεσα στα μέλη μιας κατηγορίας!! Prototypical Exemplars: νοητική αναπαράσταση αντικειμένου και σύγκριση με νοητικό πρότυπο δείγμα Script: για τα συμβάντα Ένα συμβάν – μια σειρά από υπο-συμβάντα. Συγκινησιακές έννοιες: τα χαρακτηριστικά που τις αποτελούν είναι τα υπο-συμβάντα που απαρτίζουν ένα συναίσθημα (causes, beliefs, feelings, physiological changes, desires, overt actions, vocal – facial expressions) Όσο περισσότερα τα χαρακτηριστικά, τόσο μεγαλύτερη η ομοιότητα!