ΕΣΠΑ: ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΣΧΟΛ. ΣΥΜΒΟΥΛΩΝ O ψηφιακός Φάκελος Εργασιών Μαθητή (ψ-ΦΕΜ) ως εναλλακτικό εργαλείο παρακολούθησης και αξιολόγησης της προόδου των μαθητών με σύνθετες ιδιαιτερότητες στη μάθηση Δρ Αριστείδης Χαρούπιας

Σύντομη αναφορά στα θέματα που θα μας απασχολήσουν Σκοποθεσία –στοχοθεσία και εμπειρογνωμοσύνη Οι ιδιαιτερότητες των μαθητών με σοβαρές & σύνθετες δυσκολίες στη μάθηση και τη συμπεριφορά Τυπική και εναλλακτική αξιολόγηση Ενδεικτικές κατηγορίες εναλλακτικής αξιολόγησης

Σύντομη αναφορά στα θέματα που θα μας απασχολήσουν 5. Τι είναι ο Φάκελος Εργασιών (portfolio) 6. Τι είναι Φάκελος Εργασιών Μαθητή-ΦΕΜ 7. Κατηγορίες ΦΕΜ

Σύντομη αναφορά στα θέματα που θα μας απασχολήσουν 6. Τι είναι ο ψηφιακός ΦΕΜ 7. Μορφή του ψ-ΦΕΜ 8. Γιατί ψ-ΦΕΜ - Ποια είναι η χρησιμότητά του; 9. Ο ψ-ΦΕΜ στη διεργασία διδασκαλίας -μάθησης και στην αξιολόγηση

Σύντομη αναφορά στα θέματα που θα μας απασχολήσουν 10. Πώς σχεδιάζεται ο ψ-ΦΕΜ; 11. Γιατί στους μαθητές με σοβαρές και σύνθετες δυσκολίες είναι αναγκαία η χρήση ΦΕΜ και σε υλική μορφή; 12. Ποιος σχεδιάζει και διατηρεί τον ψ-ΦΕΜ στην περίπτωσή τους;

Σύντομη αναφορά στα θέματα που θα μας απασχολήσουν 13. Τι περιέχει ο ΦΕΜ και τι ο ψ-ΦΕΜ; 14.Γιατί συστηματικός ψ-ΦΕΜ;

Σκοποθεσία – στοχοθεσία και εμπειρογνωμοσύνη Στο σύνθετο και χαώδες περιβάλλον μάθησης η επιστημονική προσέγγιση της διεργασίας διδασκαλίας μάθησης αποδεικνύεται δύσβατη Στο συνεχές εμπειρισμός – εμπειρογνωμοσύνη – επιστημοσύνη επιλέγουμε το δεύτερο Όταν σκοποθετούμε και στοχοθετούμε μπορούμε να δηλώνουμε ότι προσπαθούμε να προσεγγίσουμε το ζήτημα επιστημονικά.

Οι ιδιαιτερότητες των μαθητών με σοβαρές & σύνθετες δυσκολίες στη μάθηση και τη συμπεριφορά Συνδυασμός από πολυεπίπεδες ανάγκες στην υγεία, στην ψυχική υγεία, τις σχέσεις, τη συμπεριφορά, τη σωματική κατάσταση, την αισθητηριακή κατάσταση, την επικοινωνία και το γνωστικό μέρος.

Τι είναι o ΦΕΜ; « Ένας Φάκελος Εργασιών Μαθητή (ΦΕΜ) είναι μια συλλογή των εργασιών των μαθητών που συγκεντρώθηκαν για να επιδείξουν τις επιδόσεις των μαθητών σε συγκεκριμένες δεξιότητες και γνώσεις, συνήθως σε σχέση με το περιεχόμενο των προτύπων της πολιτείας. Τα περιεχόμενα του ΦΕΜ εξατομικεύονται και μπορεί να περιλαμβάνουν ευρείας κλίμακας δείγματα της μάθησης των μαθητών. Αυτά δεν περιορίζονται στην πραγματική εργασία των μαθητών, αλλά συμπεριλαμβάνουν και παρατηρήσεις που καταγράφονται από πολλαπλά πρόσωπα σε πολλές περιπτώσεις, αποτελέσματα δοκιμασιών, σχόλια καταγραφών ή ακόμα και βίντεο ή αρχεία ήχου των επιδόσεων των μαθητών»(Quenemoen, Thompson & Thurlow,2003, στο: Jackson, R., 2005).

Τι είναι o ΦΕΜ; Ως Φάκελος Εργασιών του Μαθητή, στα πλαίσια αυτής της εργασίας, ορίζεται η συστηματική συλλογή δειγμάτων από την καθημερινή συμμετοχή του μαθητή στη σχολική ζωή (εντός και εκτός τάξης), σημαντικών και λιγότερο σημαντικών, με στόχο την παρακολούθηση της εξέλιξής του από την αρχική αξιολόγηση, τη σχεδίαση και εφαρμογή του ΕΕΠ, τη διαμορφωτική και την τελική αξιολόγηση με στόχο τη διαρκή βελτίωση της υποστήριξής του.

Ο ΦΕΜ είναι εργαλείο προσωπικής ανάπτυξης… Εξεικονίζει τον ιδιαίτερο τρόπο σκέψης του μαθητή, το χαρακτήρα του, τις προτιμήσεις του, την προσωπικότητά του. Για εμπλουτισμό προσθέτουμε προσωπικά σχόλια και σκέψεις από τους άλλους μαθητές της τάξης, το προσωπικό, την οικογένεια. *Σημ. Ανάλογα με τη σκοποθεσία και τη στοχοθεσία μας, επιλέγουμε να εμφανίζονται ή όχι τα προσωπικά σχόλια του εκπαιδευτικού, του ειδικού εκπαιδευτικού προσωπικού, της οικογένειας και σημαντικών άλλων στην προσωπική εκδοχή του ψ-ΦΕΜ του μαθητή.

Ποια είναι η χρησιμότητά του;  Ποια είναι η χρησιμότητά του; Με το ΦΕΜ καταγράφονται, επισημαίνονται και αναδεικνύονται σημαντικές ή λιγότερο σημαντικές στιγμές της σχολικής καθημερινότητας με τρόπο που να μας επιτρέπει να προσεγγίσουμε την πραγματικότητα στις διάφορες εκδοχές της, με έμφαση σε όσες δεν μπορούν να διατηρηθούν και να αναδειχθούν με τους παραδοσιακούς τρόπους της διεργασίας διδασκαλίας – μάθησης. Στη συνέχεια, μπορούμε να τις επαναδιαπραγματευθούμε και να τις χρησιμοποιήσουμε στην παραγωγική συνεργασία με το μαθητή, το άλλο προσωπικό του σχολείου, την οικογένεια και σημαντικούς άλλους.

Ποιο είναι το περιεχόμενο ενός ψ-ΦΕΜ; Ρόλοι, Ευθύνες, και Στόχοι Υλικά που παρουσιάζουν την έκταση της μάθησης των μαθητών Αξιολογήσεις της διδασκαλίας Σημ. Ο ΦΕΜ και ψ-ΦΕΜ τηρούνται σε συνεργασία εκπαιδευτικού/του άλλου προσωπικού με το μαθητή & σημαντικών άλλων

Ρόλοι, Ευθύνες και Στόχοι Αναφορά περιγραφής των ρόλων διδασκαλίας και των ευθυνών όσων συμμετέχουν Σκοποθεσία και στοχοθεσία, δοκιμασίες και ερωτήματα, κλιμακωτές προσεγγίσεις της μάθησης

Υλικά που παρουσιάζουν την έκταση της μάθησης των μαθητών Αντιπροσωπευτικά υλικά από εκπαιδευτικές δράσεις Αναφορές και παραδείγματα στα οποία χρησιμοποιείται οπτικό υλικό Σημειώσεις σχετικά με τις χρήσεις των ηλεκτρονικών υπολογιστών και άλλων τεχνολογιών στη διδασκαλία

Αξιολογήσεις της διεργασίας διδασκαλίας – μάθησης Κείμενα ή ζωγραφιές που δημιούργησε ο μαθητής με δική του πρωτοβουλία Συνοπτικές αξιολογήσεις της διδασκαλίας των μαθητών, μαζί με τα ποσοστά ανταπόκρισης και τη σχέση με το μέσο όρο της τάξης Σημειώσεις από συζητήσεις με το μαθητή

Αξιολογήσεις της διδασκαλίας Σχόλια παρατηρητή, άλλων μαθητών ή του προσωπικού του σχολείου που γνωρίζει το μαθητή Σημειώματα από το προσωπικό, την οικογένεια του μαθητή ή σημαντικούς άλλους Σημειώματα ή ζωγραφιές από άλλους μαθητές, κατά προτίμηση αυτόκλητες Σημειώματα από έναν εξωτερικό κριτή, ο οποίος έχει ενημερωθεί και για τα άλλα διαθέσιμα στοιχεία του μαθητή

Πλεονεκτήματα της αξιολόγησης με ΦΕΜ Προώθηση της αυτο-αξιολόγησης των μαθητών, του στοχασμού και της κριτικής σκέψης. Μέτρηση της απόδοσης που βασίζεται στα πραγματικά δείγματα της δουλειάς των μαθητών. Εξασφάλιση ευελιξίας στη μέτρηση του πώς οι μαθητές ολοκληρώνουν τους μαθησιακούς τους στόχους.

Πλεονεκτήματα… Ενεργοποίηση εκπαιδευτικών και μαθητών για να μοιραστούν την ευθύνη για τον καθορισμό των μαθησιακών στόχων και για την αξιολόγηση της προόδου προς την επίτευξη των στόχων αυτών. Παροχή στους μαθητές ευκαιριών, ώστε να συμμετέχουν ενεργά στη μαθησιακή διαδικασία.

Στον υ-ΦΕΜ… Υποστηρίζουμε το μαθητή προκειμένου εξελικτικά και με τη σταδιακή βελτίωση των κινητικών του δεξιοτήτων και της καλλιτεχνικής του φύσης, να επιμελείται το αισθητικό αποτέλεσμα του υ-ΦΕΜ. Για το σκοπό αυτό πραγματοποιεί εγγραφές με δακτυλομπογιές, μπογιές, μαρκαδόρους ή στυλο-γράφους διαφορετικού χρώματος. Χρησιμοποιεί σύμβολα ή γράμματα, μικρότερα ή μεγαλύτερα. Καταχωρεί σχέδια, ζωγραφικές απεικονίσεις, περιορισμένης έκτασης τεκμήρια.

Περιεχόμενα στον υ-ΦΕΜ Υ-1 Βιντεοκασέτα με την αρχική εκπαιδευτική αξιολόγηση του μαθητή (κατά την προσέλευση) και άλλα ντοκουμέντα από την αρχική αυτή περίοδο (έκθεση ΚΕΔΔΥ ή άλλης ομάδας διαγνωστικής αξιολόγησης, άλλα δεδομένα και πληροφορίες) Υ-2 Τεκμήρια από δραστηριότητες του μαθητή (αρχή, εξέλιξη της εργασίας, διαμορφωτική και τελική αξιολόγηση)

Περιεχόμενα… Υ-3 Παρατηρήσεις του προσωπικού που έχει την ευθύνη του μαθητή (στην τάξη και στους άλλους χώρους του σχολείου). Υ-4 Πληροφορίες και δεδομένα από τη ζωή του μαθητή με την οικογένειά του και σημαντικούς άλλους και τη γενικότερη εξωσχολική του ζωή. Στο μέρος αυτό μπορεί να προστεθούν και τεκμήρια ή ενθύμια από δραστηριότητες του μαθητή εκτός σχολείου.

Περιεχόμενα… Υ-5. Ψηφιακά καταγεγραμμένα δεδομένα και πληροφορίες, διαδικτυακές καταγραφές και ομαδικές ή ατομικές εργασίες που έχουν καταγραφεί με ψηφιακά μέσα (προγραμματισμένα ή απρογραμμάτιστα) σε φορητά μέσα αποθήκευσης (flash memory, CD-RW, DVD-RW)

Μορφή του ψ-ΦΕΜ Ο ψ-ΦΕΜ μπορεί να κάνει χρήση όλων των νέων μορφών υπολογιστών (taplet-PC, i-pad κλπ) ή και των παλαιότερων (laptop-netbook). Στο διαδίκτυο υπάρχει διαθέσιμη μεγάλη ποικιλία λογισμικού (ελεύθερου ή του εμπορίου)

Μορφή του υ-ΦΕΜ Ένα απλό κουτί από σκληρό χαρτόνι, κάποιος πλαστικός φάκελος ή ακόμη και μια μικρού μεγέθους σχολική τσάντα με διαμερίσματα για ταξινόμηση των τεκμηρίων.

Αποτύπωση της σχολικής καθημερινότητας Με χρήση εικόνων, σκίτσων, συμβόλων ή του γραπτού λόγου πραγματοποιείται μια επιλεκτική αποτύπωση περιλήψεων από συζητήσεις στις οποίες ο μαθητής συμμετείχε και άλλων που του διηγήθηκαν. Στηρίζουμε το μαθητή ώστε να καταχωρήσει απλές συζητήσεις, σχεδιασμούς δραστηριοτήτων ή προγραμματισμούς της καθημερινής του ζωής ή άλλων σημαντικών γεγονότων.

Καταγραφή της πραγματικότητας με … Συζητήσεις, δραστηριότητες, προγραμματισμούς ή άλλα γεγονότα. Ερωτήσεις που έγιναν από το μαθητή και τις απαντήσεις που πήρε. Υποθέσεις, ιδέες, σκέψεις, λογισμούς.

Καταγραφή της πραγματικότητας στα πλαίσια ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης Για μια περισσότερο ολοκληρωμένη καταγραφή της πραγματικότητας, καλό θα ήταν να υποστηρίξουμε το μαθητή ώστε να περιλάβει στο ΦΕΜ και τα εξής: Σύντομες αναφορές όσων συμβαίνουν καθημερινά στο μαθητή όχι μόνο στην τάξη, αλλά στη σχολική κοινότητα γενικότερα. Η καταγραφή γίνεται με τυπικές και εναλλακτικές μορφές (σκίτσα, σύμβολα, comics κ.λπ.)

Ο ΦΕΜ και ψ-ΦΕΜ ως εργαλείο προαγωγής της συνεργασίας Για πρακτικούς λόγους κάθε καταγραφή μας συνοδεύεται από την κατηγοριοποίησή της. Συνεργαζόμαστε με το μαθητή για να προσδιορίσουμε και να θέσουμε κατηγορίες που και ο ίδιος προτιμά. Οι κατηγορίες βοηθούν τη λειτουργία του ΦΕΜ ως εργαλείου συνεργασίας

Συστηματικός αναστοχασμός Πραγματοποιείται συστηματικός αναστοχασμός σε θέματα και ζητήματα για τα οποία διαθέτουμε άμεση εμπειρία ή/και εμπλοκή στις ενέργειες του μαθητή ή τις ενέργειες άλλων, των σκέψεων, των συναισθημάτων και των ενεργειών του μαθητή, όπως τις παρατηρούμε ή σε ρόλο ερευνητή

Σας ευχαριστούμε για την προσοχή σας!… e-mail: acharoupias@gmail.com

Σας ευχαριστούμε για τη συνεργασία…