“ΗΜΕΡΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ“, ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ, 23.5.2012 Συμβολή της καινοτομίας στην οικονομική και επιχειρηματική ανάπτυξη Σ. Ξύδης Σύμβουλος Καινοτομίας “ΗΜΕΡΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ“, ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ, 23.5.2012
Οι αριθμοί είναι αμείλικτοι Ιδιωτική δαπάνη για ΕΤΑ στην Ελλάδα και την Ευρώπη Με τη συνολική δαπάνη για ΕΤΑ (ως % του ΑΕΠ) να είναι 3 φορές μικρότερη από το μέσο όρο EU25 “ΗΜΕΡΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ“, ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ, 23.5.2012
Παράγεται τεχνολογία στην Ελλάδα ? Μάλλον όχι ... “ΗΜΕΡΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ“, ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ, 23.5.2012
Παράγεται τουλάχιστον επιστήμη? (1) Researchers, 2005 Per 1 000 total employment OECD Science, Technology and Industry Scoreboard 2007 “ΗΜΕΡΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ“, ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ, 23.5.2012
Παράγεται τουλάχιστον επιστήμη? (2) Scientific articles per million population, 2003 OECD Science, Technology and Industry Scoreboard 2007 Greece “ΗΜΕΡΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ“, ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ, 23.5.2012
Πόσο «μετράει» διεθνώς η ελληνική επιστήμη? Πόσο «μετράει» διεθνώς η ελληνική επιστήμη? Relative prominence of cited scientific literature, 2003 (The relative prominence of cited S&E literature is the ratio of a country's share of literature cited by the rest of the world to its world share of S&E articles) OECD Science, Technology and Industry Scoreboard 2005 Greece “ΗΜΕΡΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ“, ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ, 23.5.2012
Καινοτομία: Ορισμοί και τύποι Καινοτομία εμφανίζεται όταν οποιοδήποτε χαρακτηριστικό ενός προϊόντος, μίας διαδικασίας ή μίας υπηρεσίας προσφέρει μία βελτιωμένη λύση σε μία ανάγκη (διαπιστωμένη ή όχι !). Η καινοτομία μπορεί να οριστεί γενικά ως η επιτυχημένη εμπορική εφαρμογή νέων ιδεών [business model, marketing, organisational, supply-chain, process, product, service] Η βαθμιαία καινοτομία εμπεριέχει μικρές βελτιώσεις και επεκτάσεις σε υπάρχοντα προϊόντα, υπηρεσίες ή διαδικασίες. Ο στόχος είναι να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα – υψηλότερη ποιότητα, μικρότεροι χρόνοι και χαμηλότερα κόστη. Για ένα βαθμιαία νέο προϊόν ο πελάτης είναι ήδη γνωστός και η χρησιμοποιούμενη τεχνολογία απλώς εξελίσσεται Η ριζοσπαστική καινοτομία εμπεριέχει μεγάλες μεταβολές. Ο πελάτης δεν είναι εκ των προτέρων γνωστός, η δε απαιτούμενη τεχνολογία δεν είναι δεδομένη “ΗΜΕΡΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ“, ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ, 23.5.2012
Διαδικασία εισαγωγής της καινοτομίας Concept Εφεύρεση Ιδέα Ανάπτυξη Επικύρωση Σχεδιασμός Πρότυπο Διάχυση στην αγορά Εξωτερικοί παράγοντες, κοινωνία, νομοθεσία, χρηματοδότηση, αγορά “ΗΜΕΡΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ“, ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ, 23.5.2012
Εμπόδια στη διαδικασία (διεπιφάνεια με αγορά) Το πρώτο αυτοκίνητο του Benz (1885) εθεωρείτο από τον κόσμο – έως και τις αρχές του 20ού αιώνα – «απλά μία μόδα που θα περνούσε» ... Ο εφευρέτης του φωτοτυπικού Τ. Κάρλσον προσπάθησε να πουλήσει το μηχάνημά του σε >20 μεγάλες εταιρείες, οι οποίες όμως προτίμησαν να παραμείνουν πιστές στο καρμπόν ... Ένας βρετανός δημοσιογράφος χαρακτήρισε το τηλέφωνο ως την «τελευταία αμερικανική σαχλαμάρα» που σύντομα θα ξεχνιόταν ... Βρετανική εφημερίδα είχε γράψει για την τηλεόραση: «η μισή λέξη είναι ελληνική και η άλλη μισή λατινική: τι μπορεί να περιμένει κανείς από αυτό!»... Ι.Πρωτοπαπαδάκης, «Ποιός Γελάει Τώρα» “ΗΜΕΡΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ“, ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ, 23.5.2012
Τεχνολογική Καινοτομία Τεχνολογική καινοτομία είναι η εφαρμογή της επιστήμης και της τεχνολογίας για την ανάπτυξη νέων προϊόντων, υπηρεσιών ή διαδικασιών Η καινοτομία δεν προκύπτει απαραίτητα μέσα από εφευρέσεις ή τεχνολογική έρευνα αιχμής. Καινοτομία μπορεί να προκύψει από απλές βελτιώσεις στην παραγωγική διαδικασία, καλύτερα σχεδιασμένα προϊόντα, νέες μορφές διοίκησης, νέες μορφές χρηματοδότησης Η επιτυχής εισαγωγή (και της τεχνολογικής) καινοτομίας απαιτεί συνδυασμό των τεχνικών & οικονομικών πτυχών της διαδικασίας καινοτομίας. Αυτό απαιτεί συνεισφορά πολλών παραγόντων (παραγωγή, σχεδιασμός, κατάρτιση, R&D, marketing, …) “ΗΜΕΡΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ“, ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ, 23.5.2012
Μεταφορά Τεχνολογίας (Technology Transfer) Η Μεταφορά Τεχνολογίας είναι η μεταβίβαση τεχνολογικής γνώσης (τεχνικών, μεθόδων, πληροφοριών) από μία οντότητα προς μία άλλη με στόχο τη βελτίωση της γνώσης και εξειδίκευσης τουλάχιστον της μίας από τις δύο και την ενδυνάμωση της ανταγωνιστικής θέσης και των δύο. Μεταφορά τεχνολογίας μπορεί να συμβεί από χώρα σε χώρα, από επιχείρηση σε επιχείρηση, από ερευνητικό εργαστήριο σε υπάρχουσα ή νέα επιχείρηση H Μεταφορά Τεχνολογίας αποτελεί τον κύριο μηχανισμό – εργαλείο για την εφαρμογή και αξιοποίηση της τεχνολογικής καινοτομίας και μπορεί να λάβει χώρα σε όλα της τα στάδια. “ΗΜΕΡΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ“, ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ, 23.5.2012
Συμφωνίες μεταφοράς τεχνολογίας IPR sale Licensing agreement Knowhow contract Franchising Equipment acquisition Consultancy agreement Joint venture Turn-key contract RTD cooperation Manufacturing agreement Πηγή: WIPO “ΗΜΕΡΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ“, ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ, 23.5.2012
Τύποι συμφωνιών μεταφοράς τεχνολογίας (Ι) Μεταβίβαση δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας Sale or assignment of IP rights Μεταβίβαση των αποκλειστικών δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας (διπλώματα ευρεσιτεχνίας, copyright, trademark, κ.α.) χωρίς χρονικούς ή άλλους περιορισμούς (και μέσω M&A) Παροχή άδειας εκμετάλλευσης διανοητικής ιδιοκτησίας Licensing agreement Παροχή άδειας χρήσης (έναντι μισθώματος) μίας τεχνολογίας/ εφεύρεσης για την παραγωγή προϊόντος με βάση αυτή Γεωγραφικός προσδιορισμός, δυνατότητα καθορισμού συγκεκριμένων εφαρμογών, αποκλειστικότητας,…
Τύποι συμφωνιών μεταφοράς τεχνολογίας (ΙΙ) Μεταβίβαση τεχνογνωσίας Know-how contract Μεταβίβαση τεχνογνωσίας, σε άϋλη (π.χ. κατάρτιση), ή εμπράγματη μορφή (διαγράμματα ροής, σχέδια μηχανών, εγχειρίδια λειτουργίας, – «τεχνικές πληροφορίες και δεδομένα») Η μεταβίβαση τεχνογνωσίας μπορεί να περιλαμβάνεται και σε licensing agreement Δικαιοχρησία Franchising Συνδυασμός της φήμης, των τεχνικών πληροφοριών και της εξειδίκευσης μίας πλευράς με επενδυτικά κεφάλαια μίας άλλης πλευράς με στόχο την πώληση αγαθών και υπηρεσιών προς τον καταναλωτή “ΗΜΕΡΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ“, ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ, 23.5.2012
Τύποι συμφωνιών μεταφοράς τεχνολογίας (ΙΙΙ) Αγορά εξοπλισμού Acquisition of equipment Αγορά μηχανημάτων, εργαλείων και εξαρτημάτων τα οποία χρειάζονται για την παραγωγή προϊόντων ή την εφαρμογή μίας παραγωγικής διαδικασίας Η συμφωνία μπορεί να αποτελέσει τμήμα ενός ευρύτερου licensing agreement Παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών Consultancy agreements Παροχή συμβουλών είτε περιστασιακά για τη λύση κάποιου προβλήματος είτε για τους σκοπούς ανάπτυξης ή υιοθέτησης νέας τεχνολογίας “ΗΜΕΡΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ“, ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ, 23.5.2012
Τύποι συμφωνιών μεταφοράς τεχνολογίας (ΙV) Δημιουργία κοινοπραξίας Joint venture agreements Η κοινοπραξία μπορεί να λάβει τη μορφή νέας εταιρείας (equity joint venture) ή τη μορφή ενός σχήματος το οποίο πρόκειται να υλοποιήσει κάποια κοινού ενδιαφέροντος δραστηριότητα και το οποίο βασίζεται σε σύμβαση (contractual joint venture) Σύμβαση ολοκληρωμένης κατασκευής και παράδοσης Turn-key contract Σύνθετη συμφωνία η οποία συνδυάζει πολλούς τύπους μεταφοράς τεχνολογίας. Πρόκειται για την ανάληψη από έναν παροχέα τεχνολογίας και τεχνογνωσίας του σχεδιασμού, κατασκευής και της έναρξης λειτουργίας μίας βιομηχανικής εγκατάστασης “ΗΜΕΡΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ“, ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ, 23.5.2012
Τύποι συμφωνιών μεταφοράς τεχνολογίας (V) Τεχνική – ερευνητική συνεργασία Technical – R&D cooperation Συνεργασία μεταξύ μερών στην από κοινού ανάπτυξη νέας τεχνολογίας ή νέου προϊόντος. Μπορεί να λάβει χώρα στο πλαίσιο ενός ερευνητικού έργου που χρηματοδοτείται από δημόσιες πηγές Συμφωνία κατασκευής Manufacturing agreement Συμφωνία κατασκευής προϊόντος είτε με τη μεταφορά τεχνογνωσίας προς τον υπεργολάβο είτε με τη συνεισφορά της τεχνογνωσίας του υπεργολάβου “ΗΜΕΡΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ“, ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ, 23.5.2012
Συμφωνίες ΜΤ κατά τη διαδικασία εισαγωγής Εφεύρεση Ανάπτυξη Σχεδιασμός Διάχυση IPR sales Licensing Know-how Franchise Equipment Consultation JointVenture Turn-Key RTD-coop Manufacture “ΗΜΕΡΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ“, ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ, 23.5.2012
Στρατηγική για τη διαχείριση βιομηχανικής ιδιοκτησίας Στόχος της Στρατηγικής: Η ανάπτυξη, προστασία και εκμετάλλευση εφευρέσεων και καινοτομιών Τι πετυχαίνει: Δημιουργεί ευκαιρίες για νέα προϊόντα Προστατεύει το μερίδιο αγοράς Προστατεύει την υπάρχουσα γραμμή παραγωγής Επεκτείνει την υπάρχουσα γραμμή παραγωγής Δημιουργεί εισόδημα από άδειες εκμετάλλευσης Αυξάνει την αξία της εταιρείας Το άυλο ενεργητικό των εταιρειών τεχνολογίας (άυλα περιουσιακά στοιχεία και κυρίως ΔΕ, Copyrights, Σήματα) ανέρχεται σήμερα στο 62% της κεφαλαιοποίησής τους από 38% το 1982. Ειδικά στις εταιρείες Υψηλής Τεχνολογίας υπερβαίνει το 85% και συνεχίζει να αυξάνει. Πηγή ΟΒΙ “ΗΜΕΡΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ“, ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ, 23.5.2012
Κυριότεροι τύποι στρατηγικών Η θεωρία του ¨Κάστρου και της Τάφρου¨ Η θεωρία του ¨Δέντρου και του καμένου Δάσους¨ Η θεωρία του ¨Κυνηγετικού Όπλου¨ Η προσέγγιση της ¨Προοδευτικής Κατοχύρωσης¨ Πηγή ΟΒΙ “ΗΜΕΡΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ“, ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ, 23.5.2012
Η θεωρία του «Κάστρου & της Τάφρου» Δημιουργία «κάστρου» Τεχνολογίας προστατευόμενης από μία «τάφρο» από Διπλώματα Ευρεσιτεχνίας (ΔΕ) τα οποία κατατίθενται περίπου ταυτόχρονα. Προστατεύεται με ΔΕ ο πυρήνας της Εφεύρεσης αλλά και κάθε ορατή παραλλαγή, μέθοδος κατασκευής και χρήση αυτής. Ιδανική στρατηγική για καλά χρηματοδοτούμενες start-ups εταιρείες ή για εισαγωγή στην αγορά νέου προϊόντος από υπάρχουσα εταιρεία. Παράδειγμα εταιρείας Gemstar-TV (NASDAQ:GMST): 200 ΔΕ σε μία μόνο τεχνολογία την οποία θεωρεί ότι θα αποτελέσει τον πυρήνα της σύγκλισης Interactive TV, Ιντερνετ και προσωπικού Υπολογιστή. Πηγή ΟΒΙ “ΗΜΕΡΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ“, ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ, 23.5.2012
Η θεωρία του «Δέντρου & του καμένου Δάσους» Επιλογή & προστασία του μεγαλύτερου και ισχυρότερου δέντρου= κατοχύρωση του πυρήνα της εφεύρεσης ¨Κάψιμο¨ όλων των άλλων δέντρων= Δημοσίευση κάθε άλλης ορατής παράγωγης ιδέας, παράγωγης τεχνολογίας, εναλλακτικής υλοποίησης και εφαρμογής Εφαρμόζεται σε περιπτώσεις περιορισμένων κεφαλαίων για κατοχύρωση εφευρέσεων και αναγκαστικής επιλογής Παραδείγματα των εταιρειών IBM, Hewlett Packard και Xerox οι οποίες διαθέτουν δικές τους επίσημες online βάσεις δεδομένων για τις δημοσιεύσεις τους Πηγή ΟΒΙ “ΗΜΕΡΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ“, ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ, 23.5.2012
Η θεωρία του «Κυνηγετικού όπλου» Ανάμεσα σε ένα μεγάλο αριθμό εφευρέσεων που αφορούν διαφορετικά θέματα θα υπάρξει μία η οποία θα έχει εμπορική επιτυχία Εφαρμόζεται μόνο από μεγάλα και πολύ καλά χρηματοδοτούμενα τμήματα R&D Παράδειγμα η εταιρεία Mobil Chemicals και οι δεκάδες Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας σε απλά προϊόντα πολυαιθυλενίου στις δεκαετίες ’70 και ’80 και η τελική επιτυχία των πλαστικών τσαντών με ¨εγκοπές ανακούφισης τάσεων¨ που έγιναν κατόπιν πρότυπο στη βιομηχανία. Πηγή ΟΒΙ “ΗΜΕΡΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ“, ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ, 23.5.2012
Η προσέγγιση της «Προοδευτικής κατοχύρωσης» Προστασία κάθε νέας παραλλαγής, βελτίωσης ή προσθήκης μιας εφεύρεσης όταν και εφόσον αυτή προκύψει στη διάρκεια της έρευνας. Εύκολος τρόπος ελέγχου του κόστους για την προστασία. Η πλέον χρησιμοποιούμενη προσέγγιση από μικρομεσαίες επιχειρήσεις και μεμονωμένους ερευνητές Πηγή ΟΒΙ “ΗΜΕΡΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ“, ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ, 23.5.2012
Τοποθέτηση σε σχέση με τους ανταγωνιστές Είναι το δικαίωμά μας «καθαρό» σε σχέση με τους ανταγωνιστές? Πόσο «καθαρά» είναι τα δικαιώματα ΒΙ των ανταγωνιστών? Απόφαση σε σχέση με πιθανή ανάληψη διεκδικήσεων ή αντιμετώπιση διεκδικήσεων. “ΗΜΕΡΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ“, ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ, 23.5.2012
Επίλογος περί στρατηγικής διαχείρισης ΒΙ Τα μεσαία και ανώτερα στελέχη κάθε επιχείρησης πρέπει να έχουν βασική γνώση του συστήματος Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας, των Νόμων που το διέπουν και των κύριων Στρατηγικών προστασίας. Είναι απαραίτητο για κάθε επιχείρηση να αναπτύξει κουλτούρα Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας και να την ενσωματώσει στην καθημερινή της πρακτική. Η κουλτούρα και οι μηχανισμοί διαχείρισης της Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας πρέπει να αναπτυχθούν από την ίδρυση της επιχείρησης και πριν αυτή βρεθεί αντιμέτωπη με δύσκολες καταστάσεις. Πηγή ΟΒΙ “ΗΜΕΡΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ“, ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ, 23.5.2012
Ευχαριστώ για την προσοχή σας “ΗΜΕΡΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ“, ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ, 23.5.2012