ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΑ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σύνταγμα της Επιδαύρου Πολιτικόν Σύνταγμα της Ελλάδος 1827 Δ’ Εθνοσυνέλευση Σύνταγμα 1844 Εθνοσυνέλευση Άργους Σύνταγμα 1864 Συντάγματα 1864-1952 Σύνταγμα 1868 Σχέδιο Φιλελευθεροποίησης Σύνταγμα 1975 και αναθεωρήσεις του

Το Ελληνικό Κράτος έχει αποκτήσει αρκετά συντάγματα από την αρχή της ύπαρξής του, το 1821 (τότε βέβαια ήταν επαναστατημένο έθνος), μέχρι σήμερα.

1ο Σύνταγμα της Ελλάδος Η Α' Εθνοσυνέλευση Επιδαύρου ή Πρώτη Εθνική Συνέλευση της Επιδαύρου έγινε το 1821 και ήταν η πρώτη συνέλευση νομοθετικού σώματος του νέου Ελληνικού κράτους. Συνήθως αναφέρεται και ως Α' Συνέλευση Επιδαύρου ή ως Α' Εθνοσυνέλευση. Στην Εθνική Συνέλευση της Επιδαύρου γράφτηκε η Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας της Ελλάδος, ορίστηκε ο τρόπος της προσωρινής λειτουργίας του νεοσύστατου Ελληνικού κράτους και ψηφίστηκε την 1 Ιανουαρίου 1822 το πρώτο Σύνταγμα της Ελλάδας, το «Προσωρινόν Πολίτευμα της Ελλάδος.

Το Σύνταγμα που ψηφίστηκε ήταν έντονα επηρεασμένο από τα συντάγματα της Γαλλικής επανάστασης με το οποίο ανακηρυσσόταν η ελληνική ανεξαρτησία και θεσπιζόταν το πολίτευμα της αβασίλευτης δημοκρατίας, αποτελώντας την μοναδική εξαίρεση σε όλη την Ευρώπη όπου επικρατούσε τότε βασιλεία. Προέβλεπε προστασία των ατομικών ελευθεριών, την αντιπροσωπευτική αρχή καθώς και τη διάκριση των εξουσιών. Ορίστηκε ότι η «Διοίκησις» θα γινόταν από το «Βουλευτικόν» πρόεδρος του οποίου εκλέχτηκε ο Δ. Υψηλάντης και το «Εκτελεστικόν» με πρόεδρο τον Α. Μαυροκορδάτο, ενώ το «Δικαστικόν» θα ήταν ανεξάρτητο όργανο. Η απονομή δικαιοσύνης προβλεπόταν από τα «Κριτήρια» (τα δικαστήρια). Ένα από τα σημαντικά σημεία της Πρώτης Εθνοσυνέλευσης είναι η έλλειψη αναφοράς στη Φιλική Εταιρεία. Σε συνθήκες πολιτικής έντασης έγινε στο Άστρος της Κυνουρίας η Β’ Εθνοσυνέλευση (Μάρτιος-Απρίλιος 1823). Εγκρίθηκε μια νέα, ελαφρώς τροποποιημένη, εκδοχή του συντάγματος της Επιδαύρου, ο νόμος της Επιδαύρου.

Πολιτικόν Σύνταγμα της Ελλάδος 1827 Την άνοιξη του 1827 συγκλήθηκε στην Τροιζήνα η Γ’ Εθνοσυνέλευση. Ψήφισε το Πολιτικό Σύνταγμα της Ελλάδος που βασιζόταν στην αρχή της διάκρισης των εξουσιών, διαπνεόταν από φιλελεύθερες ιδέες και ήταν το πιο δημοκρατικό σύνταγμα της εποχής του.

Δ’ Εθνοσυνέλευση Ο Καποδίστριας ανέστειλε την ισχύ του Συντάγματος της Τροιζήνας και συγκέντρωσε στα χέρια του όλες τις εξουσίες. Έκρινε ότι αυτό ήταν αναγκαίο για να αντιμετωπιστούν τα επείγοντα προβλήματα της χώρας. Η Δ’ Εθνοσυνέλευση (Άργος, καλοκαίρι 1829) επικύρωσε αυτές τις αποφάσεις και έθεσε τις βασικές αρχές μιας μελλοντικής συνταγματικής αναθεώρησης.

Εθνοσυνέλευση Άργους Η Ε' Εθνοσυνέλευση άρχισε τις εργασίες της στο Άργος το Δεκέμβριο του 1831 (σπανιότερα αποκαλείται Εθνοσυνέλευση Άργους 1831) και τις συνέχισε στο Ναύπλιο μέχρι το Μάρτιο του 1832, τρία χρόνια μετά την Δ΄ Εθνοσυνέλευση Άργους (και συνηθέστερα αποκαλείται Ε' Εθνοσυνέλευση Ναυπλίου). Στην Εθνοσυνέλευση ψηφίστηκε το «Πολιτικόν Σύνταγμα της Ελλάδος» του 1832.

Σύνταγμα 1844 Η εθνοσυνέλευση που συγκλήθηκε μετά από το κίνημα του 1843 ψήφισε λίγο μετά, το 1844, σύνταγμα με το οποίο θεσπίστηκε το πολίτευμα της συνταγματικής μοναρχίας. Τη νομοθετική εξουσία ασκούσαν από κοινού ο βασιλιάς, η Γερουσία της οποίας τα μέλη διορίζονταν από το βασιλιά και ήταν ισόβια, και η Βουλή, τα μέλη της οποίας εκλέγονατν από το λαό. Η εκτελεστική εξoυσία ασκούνταν από το βασιλιά μέσω υπουργών που ο ίδιος διόριζε και έπαυε, χωρίς την έγκριση της Βουλής. Οι δικαστές διορίζονταν και παύονταν από τον βασιλιά. Πάντως το σύνταγμα του 1844 διέθετε και ορισμένα φιλελεύθερα στοιχεία.

Σύνταγμα 1864 Μετά την ανατροπή του Όθωνα ψηφίστηκε στην Αθήνα Σύνταγμα το1864. Ο Γεώργιος αποδέχτηκε το σχέδιο συντάγματος, αν και λιγοστές μόνο από τις εισηγήσεις του έγιναν δεκτές. Το νέο σύνταγμα, που αποτελείται από 110 άρθρα, είναι δηλαδή εκτενέστερο εκείνου του 1844, δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως στις 17 Νοεμβρίου 1864. Το νέο Σύνταγμα θεμελιωνόταν στη δημοκρατική αρχή, δηλαδή αναγνώριζε το λαό ως κυρίαρχο παράγοντα του πολιτεύματος. Ο βασιλιάς οριζόταν ανώτατος άρχοντας της πολιτείας. Έτσι, θεσπιζόταν το πολίτευμα της βασιλευόμενης δημοκρατίας. Τη νομοθετική εξουσία θα ασκούσαν από κοινού ο βασιλιάς και η Βουλή. Η γερουσία καταργήθηκε ως θεσμός αντιδημοκρατικός. Δικαίωμα ψήφου αναγνωριζόταν στους άντρες που είχαν συμπληρώσει το 21ο έτος της ηλικίας τους. Η εκτελεστική εξουσία ασκούνταν από το βασιλιά με τη συνεργασία υπουργών που διόριζε ο ίδιος. Η δικαστική εξουσία κηρύχθηκε ανεξάρτητη.

Συντάγματα 1864-1952 Από το 1864 μέχρι και το 1952 ψηφίστηκαν και άλλα Συντάγματα που είτε αναθεώρησαν προηγούμενα άρθρα είτε καθιέρωσαν νέες αρχές. Αυτά ήταν τα συντάγματα του 1911, 1926, 1927 και το σύνταγμα του 1952.

Σύνταγμα 1968 Το νέο σύνταγμα από τον Γεώργιο Παπαδόπουλο ίσχυσε από τις 15 Νοεμβρίου 1968. Είναι το πρώτο σύνταγμα από τα δύο που κατάρτισε η επταετής Δικτατορία. Tο νέο σύνταγμα απέδιδε τη νοοτροπία των δικτατόρων. Το μόνο μέλος της κυβέρνησης με βουλευτική έδρα θα ήταν ο πρωθυπουργός και θα λογοδοτούσε στον βασιλιά. Όμως ο βασιλιάς δεν διατηρούσε τους παλιούς δεσμούς του με τις ένοπλες δυνάμεις. Έτσι ο στρατός διασφάλιζε για τον εαυτό του τις θεμελιώδεις εξουσίες. Γενικά, μαζί με το Συνταγματικό Δικαστήριο, τα άρθρα του Συντάγματος παρείχαν στο στρατό υπερβολικές εξουσίες. Σύμφωνα με το νέο σύνταγμα, πολλές αρμοδιότητες της πολιτικής ηγεσίας των ενόπλων δυνάμεων (δηλαδή του Υπουργείου Εθνικής άμυνας) μεταβιβάστηκαν στην ηγεσία του στρατού. 

Σύνταγμα 1975 και αναθεωρήσεις του Το Σύνταγμα του 1975 συντάχθηκε και ψηφίστηκε στις 7 Ιουνίου 1975 (άρχισε να ισχύει από τις 11 Ιουνίου 1975) από την Ε΄ Αναθεωρητική βουλή και με αυτό καθιερώθηκε ως πολίτευμα η προεδρευόμενη κοινοβουλευτική δημοκρατία. Αντικατέστησε στην ουσία το Σύνταγμα του 1973 που είχε παρουσιαστεί από τη Χούντα των Συνταγματαρχών και το Σύνταγμα του 1952 που επανέφερε προσωρινά το 1974 η Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας. Για την εποχή του αποτελούσε ένα από τα αρτιότερα συντάγματα, ενώ ισχύει μέχρι και σήμερα με μικρές αλλαγές ύστερα από τις αναθεωρήσεις του 1986, 2001 και 2008.

Το Σύνταγμα της Ελλάδας είναι ο θεμελιώδης νόμος επάνω στον οποίο βασίζεται η διαμόρφωση ολόκληρης της νομοθεσίας της Ελλάδας όσον αφορά τα δικαιώματα και υποχρεώσεις του πολίτη, την οργάνωση και βασικούς κανόνες λειτουργίας του ελληνικού κράτους και των θεσμών.

Εργασία των μαθητριών Κεφαλά Κλεοπάτρα και Κουζού Χριστίνη. Υπεύθυνη καθηγήτρια: Χιωτέρη Κατερίνα Πηγές: Ιστοσελίδα Βουλής Wikipedia