ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9ο: ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΔΙΑΚΥΜΑΝΣΕΙΣ – ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟΣ – ΑΝΕΡΓΙΑ Παράγραφος 4η: ΑΝΕΡΓΙΑ Υπεύθυνοι Καθηγητές: Γαλανάκης Γιάννης & Μαλαγκονιάρη Μαρία, Οικονομολόγοι

Περιεχομενα μαθηματοσ 1. (α) Οικονομικά ενεργός πληθυσμός ή εργατικό δυναμικό (β) Οικονομικά μη ενεργός πληθυσμός 2. Μέτρηση της ανεργίας 3. Είδη ανεργίας 4. Συνέπειες της ανεργίας 5. Καταπολέμηση της ανεργίας

1. (α) Οικονομικά ενεργός πληθυσμός ή εργατικό δυναμικό 1. (α) Οικονομικά ενεργός πληθυσμός ή εργατικό δυναμικό Το εργατικό δυναμικό ή ο οικονομικά ενεργός πληθυσμός περιλαμβάνει τον αριθμό εκείνων που θέλουν και μπορούν να εργαστούν, δηλαδή τα άτομα που είναι ικανά για εργασία και ταυτόχρονα θέλουν να εργαστούν. Το εργατικό δυναμικό χωρίζεται σε δύο κατηγορίες: απασχολούμενους, δηλαδή τα άτομα που μπορούν και θέλουν να εργαστούν και εργάζονται άνεργους, δηλαδή τα άτομα που μπορούν και θέλουν να εργαστούν, αλλά δεν μπορούν να βρουν απασχόληση.

1. (β) Οικονομικά μη ενεργός πληθυσμός 1. (β) Οικονομικά μη ενεργός πληθυσμός Τα άτομα που δεν ανήκουν στο εργατικό δυναμικό, δηλαδή αποτελούν τον οικονομικά μη ενεργό πληθυσμό, είναι: εκείνα που δεν μπορούν να εργαστούν (π.χ. μικρά παιδιά, ασθενείς, στρατιώτες, κ.ά.) και εκείνα που δε θέλουν να εργαστούν (π.χ. οκνηροί).

ποσοστό ανεργίας = αριθμός ανέργων * 100 εργατικό δυναμικό 2. Μέτρηση της ανεργίας Το μέγεθος της ανεργίας μπορούμε να το μετρήσουμε: ως απόλυτο μέγεθος, π.χ. μπορούμε να το πούμε 200.000 άνεργοι. ως σχετικό μέγεθος (ποσοστό επί τοις εκατό του εργατικού δυναμικού), π.χ. το 13% του εργατικού δυναμικού είναι άνεργοι. Το ποσοστό της ανεργίας εκφράζει την ανεργία ως ποσοστό επί τοις εκατό του εργατικού δυναμικού. Υπολογίζεται με την κατωτέρω σχέση: ποσοστό ανεργίας = αριθμός ανέργων * 100 εργατικό δυναμικό

3. Είδη ανεργίας I. Εποχιακή Ανεργία Η εποχιακή ανεργία οφείλεται στις μεταβολές της παραγωγής, επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο και είναι προσωρινή και σχετικά μικρής διάρκειας, π.χ. η ανεργία που εμφανίζεται στις τουριστικές περιοχές μετά τη λήξη της τουριστικής περιόδου. II. Ανεργία Τριβής Η ανεργία τριβής οφείλεται στην αδυναμία της αγοράς να απορροφήσει άμεσα τους ανέργους. Όταν έχουμε ανεργία τριβής, υπάρχουν κενές θέσεις και άνεργοι με προσόντα που για διάφορους λόγους (π.χ. γεωγραφική απόσταση, αδυναμία συστήματος μεταφοράς πληροφοριών, κ.ά.) δεν εργάζονται.

ΙΙΙ. Διαρθρωτική Ανεργία Η εν λόγω ανεργία εμφανίζεται όταν υπάρχουν άνεργοι και κενές θέσεις εργασίας, αλλά οι πρώτοι δεν έχουν τα ανάλογα προσόντα για να καλύψουν τις θέσεις. Η διαρθρωτική ανεργία οφείλεται σε τεχνολογικές μεταβολές. Το κράτος μπορεί να μειώσει τη διαρθρωτική ανεργία, επανεκπαιδεύοντας τους εργαζομένους. IV. Ανεργία Ανεπαρκούς Ζήτησης ή Κεϋνσιανή Ανεργία Η εν λόγω ανεργία προέρχεται από την πτώση της οικονομικής δραστηριότητας στις φάσεις της καθόδου και της ύφεσης. Η συνολική ζήτηση της οικονομίας αδυνατεί να απορροφήσει τη συνολική προσφορά του εργατικού δυναμικού. Η ανεργία αυτή επαναλαμβάνεται και η διάρκειά της εξαρτάται από τη διάρκεια του οικονομικού κύκλου.

4. Συνέπειες της ανεργίας (Α) Οικονομικές Απώλεια παραγωγικών δυνάμεων. Απώλεια εισοδήματος για τον άνεργο και την οικογένειά του. Επιβάρυνση κρατικού προϋπολογισμού. (Β) Κοινωνικές Μειώνεται η κοινωνική θέση του ανέργου. Δημιουργεί προβλήματα στο σύνολο της κοινωνίας.

5. Καταπολέμηση της ανεργίας Τα μέτρα που μπορούν να πάρουν οι κυβερνήσεις για την καταπολέμησή της είναι: (Α) Μέτρα αύξησης της συνολικής ζήτησης. Αυτά διακρίνονται σε: Δημοσιονομικά, που έχουν ως σκοπό την άμεση αύξηση της απασχόλησης και του εισοδήματος Νομισματικά, με σκοπό την ενίσχυση των ιδιωτικών επενδύσεων, της παραγωγής και της απασχόλησης. (Β) Μέτρα επαγγελματικής κατάρτισης και επανεκπαίδευσης του εργατικού δυναμικού.