ΠΜΣ «ΝΟΜΙΚΕΣ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΣΠΟΥΔΕΣ» 2015-2016 Νομική Σχολή Αθηνών, ΕΚΠΑ Η ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΩΣ ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ Μάθημα: Business and Human Rights Συμμετέχοντες: Στεφανία Βαμβακοπούλου Σοφία Κυριαζή Μαρία Μουρτζάκη Γεωργία Πατσαρούχα Βαλάντης Τσίληρας

Εισαγωγή Εξέλιξη του ρόλου της επιχείρησης σε σχέση με την περιβαλλοντική προστασία Καχυποψία απέναντι στις επιχειρήσεις – σύγκρουση οικονομικής ανάπτυξης και περιβαλλοντικής προστασίας Stockholm Declaration 1972 Rio Declaration 1992 Johannesburg Declaration 2002

Βασικό ερώτημα Είναι δυνατό και αναγκαίο να υπάρξει ένα ενιαίο ρυθμιστικό πλαίσιο για την εταιρική κοινωνική ευθύνη σε σχέση με την προστασία του περιβάλλοντος;

Brundtland Report / “Our Common Future” 1982: Παγκόσμια Επιτροπή για το Περιβάλλον και την Ανάπτυξη (WCED) έκφραση ανησυχίας για την ταχύτατη επιδείνωση του περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων 1987: δημοσίευση έκθεσης αφορούσε τόσο τα κράτη όσο και τα επιχειρήσεις

Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη Η ικανότητα μιας εταιρίας να σχετίζει τις πράξεις και τις πολιτικές της με το κοινωνικό περιβάλλον με τρόπους που είναι αμοιβαία επωφελείς για την ίδια την εταιρία και την κοινωνία. Η ιδέα της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων. Οι εταιρείες βρίσκονται αντιμέτωπες με σημαντικά θέματα όπως, τα ανθρώπινα δικαιώματα, την προστασία του περιβάλλοντος και τα εργασιακά δικαιώματα.

Ορισμός CSR σε σχέση με την προστασία του περιβάλλοντος «Η υποχρέωση μιας επιχείρησης να: καλύπτει τις περιβαλλοντικές συνέπειες της λειτουργίας της, της παραγωγής προϊόντων και λειτουργίας των εγκαταστάσεων, εκμηδενίζει τον όγκο των παραγόμενων αποβλήτων και εκπομπών, μεγιστοποιεί την αποτελεσματικότητα και παραγωγικότητα των πόρων της, και να περιορίζει πρακτικές οι οποίες ίσως επηρεάσουν δυσμενώς την αξιοποίηση των εθνικών πόρων από τις επόμενες γενιές»

Case Study Νιγηρία Περιβαλλοντική υποβάθμιση της χώρας Πλήθος περιβαλλοντικών ζημιών προκύπτει από τη ραγδαία ανάπτυξη της βιομηχανίας. Ρύπανση από διαρροή πετρελαίου στην περιοχή Νιγηρία Δέλτα. Αντιδράσεις Περιβαλλοντικά προβλήματα και σε άλλες πόλεις της Νιγηρίας.

Ρυθμιστικό πλαίσιο Μετατόπιση ενδιαφέροντος ως προς τη βελτίωση της κοινωνικής και περιβαλλοντικής / οικολογικής παρουσίας μιας επιχείρησης Αυτορρύθμιση και εθελοντικές πρωτοβουλίες Κώδικας CSR (OECD MNE) Αρχές διακυβέρνησης CSR (Global Compact) Κριτήρια απόδοσης (SA8000) Κριτήρια διαχείρισης (ISO) Κώδικες Συμπεριφοράς Εκθέσεις

Μέτρα περιβαλλοντικής CSR Υπολογισμός της επίδρασης πρακτικών της επιχείρησης στο περιβάλλον MIPS (Material Input Per Service unit) LCA (Life Cycle Assessment) Περιβαλλοντική διαχείριση Μεταβολή τρόπου λειτουργίας Πιο «καθαρή» παραγωγή Αυξημένη παραγωγικότητα των πόρων Ενεργής διάλογος με τα ενδιαφερόμενα μέρη Win – Win αποτέλεσμα

Εταιρική Περιβαλλοντική Διαχείριση Welford- Strachan (2005): Οι οργανισμοί θα πρέπει να έχουν σχεδιάσει περιβαλλοντική πολιτική, η οποία θα αποτελεί καλή βάση για τον καθορισμό των εταιρικών σχέσεων. Βασικές Αρχές Περιβαλλοντικής Διαχείρισης: Εταιρική προτεραιότητα Ολοκληρωμένη διαχείριση Διαδικασία βελτίωσης Εκπαίδευση υπαλλήλων Πριν την αξιολόγηση

Εγκαταστάσεις και λειτουργίες Έρευνα Precautionary προσέγγιση Εργολάβοι και προμηθευτές Ετοιμότητα έκτακτης ανάγκης Μεταφορά τεχνολογίας Συμβολή στην κοινή προσπάθεια Διαφάνεια Συμμόρφωση και υποβολή εκθέσεων

Υπόθεση Trafigura Abidjan-Côte d’Ivoire 19 Αυγούστου 2006 το Probo Koala πλοίο της «Trafigura» μεταφέρει δεκάδες βαρέλια με τοξικά απόβλητα στα ανοικτά της Ακτής Ελεφαντοστού.(πρώτη προσπάθεια στο Άμστερνταμ-επιπλέον κόστος) 16 νεκροί και περισσότεροι από 100.000 θύματα 2 αντιπροσώπους και ένα από την θυγατρική Puma Energy

12 Φεβρουαρίου 2007 έρχεται σε συμφωνία με την ιβοριανή κυβέρνηση: αποζημίωση ύψους 198 $ πρόγραμμα εκκαθάρισης αποβλήτων ενεργή συμμετοχή ΔΕΝ αναγνώρισε καμία ευθύνη Παύση-παραίτηση κυβέρνησης από κάθε δίωξη

United Kingdom 11/2006: ενώπιον High Court of Justice 30.000 ενάγοντες καταγγέλλουν τα τοξικά απόβλητα αυτά βάσει της (Basel Convention) Trafigura τα ονομάζει slops (Marpol) και κατονομάζει την Tommy (disposal company) 9/2009: αποζημιώνει κάθε έναν με 1.500 $ (“range of short term low level flu”) 10/2009: Claude Gohorou - 6000 δεν έχουν λάβει αποζημίωση

Netherlands 06/2010: κατηγορείται για παραβίαση του ολλανδικού δικαίου περιβάλλοντος και για απόκρυψη του φορτίου - 1 εκ. $ 01/2012: Claude Dauphin διώκεται 11/2012: καταλήγει σε εξωδικαστική επίλυση ύψους 300.000 € και 67.000 € για απόσυρση υπόθεσης 02/2015: 110.937 ιβοριανοί πολίτες ζητούν αποζημίωση 2.500 € (Μάρτιο 2015)

Συμπεράσματα Καθοριστική συμβολή των επιχειρήσεων στην προστασία του περιβάλλοντος Διάθεση μη δέσμευσης (αυτορρύθμιση) ΔΕΝ καθίσταται αναγκαία η ενσωμάτωση όλων των υφιστάμενων ρυθμίσεων σε ένα ενιαίο κοινό πλαίσιο. Συνύπαρξη και αλληλεπίδραση στοιχείων soft και hard law. Δυνατότητα προοδευτικής εξέλιξης στο μέλλον με την παροχή συναίνεσης όλων των ενδιαφερομένων μερών από soft law σε hard law.