Πρότυπο Γυμνάσιο Ευαγγελικής Σχολής Σμύρνης Εργασία: Χριστίνα Ιωαννίδου Γ’1 Μάθημα: Θρησκευτικά Θέμα: Ο Χριστιανισμός στη Συρία Ημερομηνία: 1/11/15 Υ.Καθηγητής: κος Καπετανάκης Γιώργος

Πόσοι είναι οι Χριστιανοί της Συρίας; Είναι ασαφές το μέγεθος του χριστιανικού πληθυσμού της Συρίας, εφόσον εδώ και δεκαετίες, με βάση την εκκοσμικευμένη ιδεολογία του κυβερνώντος κόμματος Μπάαθ, η θρησκεία δεν συμπεριλαμβάνεται στα απογραφικά δεδομένα. Οι περισσότεροι τους υπολογίζουν σε 10-11% των 22 εκατ. κατοίκων της Συρίας. Αυτοί οι Χριστιανοί διαχωρίζονται σε 11 διαφορετικές εκκλησίες, η μεγαλύτερη των οποίων είναι το Ελληνορθόδοξο Πατριαρχείο Αντιοχείας, που αντιπροσωπεύει κάτι ανάμεσα στο ένα τρίτο και το μισό του συνόλου των Χριστιανών της Συρίας.

Ο όρος “Ελληνορθόδοξος” ο όρος “Ελληνορθόδοξος” μπορεί να παραπλανήσει, ότι δεν πρόκειται για Έλληνες, αλλά για γηγενείς Άραβες. Οι ίδιοι αυτοπροσδιορίζονται ως “Ρουμ Ορτοντόκς”, δηλ. με την Αραβική λέξη για τον “Ρωμαίο”, που υποδεικνύει την αναφορά τους στην παράδοση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.

Από τα τρία Ελληνορθόδοξα Πατριαρχεία της Μέσης Ανατολής, αυτό της Αντιόχειας είναι το μόνο που έχει αραβοποιηθεί πλήρως από το 1899, οπότε, μετά από εντάσεις, υιοθετήθηκε η αραβική γλώσσα στη λατρεία και, το κυριότερο, ο ελληνικός κλήρος αντικαταστάθηκε από Άραβες. Οι ίδιες εντάσεις, σημειωτέον, επαναλαμβάνονται περισσότερο από έναν αιώνα μετά στο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων, εν μέρει για παρόμοιους λόγους, που περιπλέκονται από το παλαιστινιακό ζήτημα. Πάντως οι σχέσεις του Πατριαρχείου Αντιοχείας με τις ελληνόφωνες Ορθόδοξες Εκκλησίες είναι (τώρα πια που δεν υπάρχει θέμα εξωτερικού ελέγχου της εκκλησίας) θερμές: “Αντιοχειανοί” φοιτητές σπουδάζουν με υποτροφία σε ελληνικές θεολογικές σχολές, ανταλλάσσονται επισκέψεις κ.ο.κ.

Συρορθόδοξοι Το δεύτερο μεγαλύτερο χριστιανικό δόγμα στη Συρία είναι οι Συρορθόδοξοι (γνωστοί και οι Συρο-Ιακωβίτες - αν και όλοι αυτοί οι όροι που χρησιμοποιούνται για την περιγραφή των δογμάτων δεν γίνονται πάντοτε αποδεκτοί από τους ίδιους τους ενδιαφερόμενους). Πρόκειται για μία από τις τοπικές εκκλησίες της Ανατολής (άλλες είναι οι Μαρωνίτες και οι νεστοριανοί Ασσύριοι) που αποσχίσθηκαν από τον ενιαίο κορμό τον 4ο-5ο αι. μ.Χ. με βάση τις διαμάχες που σημάδεψαν τις Οικουμενικές Συνόδους της Εφέσου και της Χαλκηδόνας (μονοφυσιτισμός, μονοθελητισμός κ.ο.κ.). Οι Συρορθόδοξοι έχουν ιδιαίτερο τυπικό και χρησιμοποιούν στη λατρεία μιαν ύστερη μορφή της αραμαϊκής γλώσσας. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι δύο απαχθέντες επίσκοποι, προέρχονται ακριβώς από τις δύο μεγαλύτερες Εκκλησίες της Συρίας.

Πώς δημιουργήθηκαν οι υπόλοιπες χριστιανικές εκκλησίες; Ένα επόμενο κύμα αποσχίσεων προέκυψε μετά τον 17ο αι., όταν διείσδυσαν στην ευρύτερη περιοχή οι Μεγάλες Δυνάμεις, προκειμένου να αναπτύξουν εμπορικές σχέσεις με την Οθωμανική Αυτοκρατορία και παράλληλα δραστηριοποιήθηκαν μέσω ιεραποστολών, σχολείων και αργότερα πανεπιστημίων. Πρωτοπόρος σε αυτή τη διείσδυση υπήρξε η καθολική Γαλλία, της οποίας τα προξενεία προσέφεραν διευκολύνσεις και προνόμια σε όσους ντόπιους Χριστιανούς τα προσέγγιζαν, με αποτέλεσμα μεγάλο μέρος Ορθόδοξων Χριστιανών, ιδίως εμπόρων, να “προσηλυτιστούν” στον Καθολικισμό

Αντίστοιχες διαιρέσεις υπήρξαν και σε άλλες ανατολικές εκκλησίες, με αποτέλεσμα να προκύψουν Συροκαθολικοί, Αρμενοκαθολικοί κ.ο.κ. Είναι “ουνίτικες” εκκλησίες (αν και ο όρος δεν χρησιμοποιείται στην περιοχή) με δική τους αραβική ιεραρχία και τυπικό, αλλά διοικητική εξάρτηση από τη Ρώμη.

Οι Μαρωνίτες Ποτέ δεν έβλεπαν τον εαυτό τους ως τμήμα του πολιτισμικού πλαισίου της περιοχές και είχαν έντονα “ιδιαιτεροκεντρική” ταυτότητα, προχώρησαν σε ένωση με τη Ρώμη πρώτοι (τον 12ο αι.) και στο σύνολό τους. Είναι παρόντες και στη Συρία, αλλά ο κύριος όγκος τους είναι συγκεντρωμένος στο Όρος του Λιβάνου. Άλλωστε, η δημιουργία του κράτους του Λιβάνου, τη δεκαετία του ΄40, αποτέλεσε ένα “δώρο” των Γάλλων αποικιοκρατών προς τους Μαρωνίτες. Από την ενιαία περιοχή που αποκαλούμε “Ιστορική Συρία”, απέσχισαν το Όρος του Λιβάνου, προσθέτοντάς του για λόγους βιωσιμότητας και τρεις γειτονικές περιοχές, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί το γνωστό δυσλειτουργικό “μωσαϊκό”.

Ενδοχριστιανικοί ανταγωνισμοί Προέρχονται κυρίως από το ότι οι σχετιζόμενες με το Βατικανό εκκλησίες είναι περισσότερο εύρωστες οικονομικά. Σε ένα περιβάλλον ανέχειας αυτό έχει σημασία, διότι τεράστια κοινωνικά στρώματα εξαρτώνται από τις εκκλησίες, οι οποίες σήμερα δρουν περίπου ως ΜΚΟ. Η χριστιανική νεολαία της Συρίας πάντως δεν δίνει πια καμία σημασία στις διαφορές των δογμάτων.

Η οικονομία τους Το κυριότερο διακριτικό στοιχείο των Χριστιανών στον επαγγελματικό προσανατολισμό ήταν η στροφή στα ελεύθερα επαγγέλματα, γεγονός σχετιζόμενο με τις καλύτερες προοπτικές απασχόλησης που προσέφερε η καλύτερη μόρφωση στα χριστιανικά σχολεία. Π.χ. μέχρι και σήμερα ίσως οι περισσότεροι φαρμακοποιοί της Δαμασκού είναι Χριστιανοί. Ενώ οι Αλαουίτες ήταν φτωχοί γεωργοί στα βουνά της Λατάκιας.

Τέλος Πηγές: http://www.capital.gr/story/1783684