Η πρακτική της Κοινωνικής Εργασίας Ενότητα: Δεξιότητες/ Τεχνικές– Αξίες – Εθνικοί και Διεθνείς Κώδικες Δεοντολογίας Τελώνη Δ.
Η πρακτική της Κοινωνικής Εργασίας Η Κ.Ε. εφαρμόζεται σε ποικίλες οργανώσεις ως προς το νομικό τους καθεστώς π.χ. ΝΠΔΔ, ΝΠΙΔ, Τοπική Αυτοδιοίκηση, ΜΚΟ, Ιδιωτικός Τομέας κλπ. Ο τομέας εφαρμογής της μπορεί να αναφέρεται σε (ενδεικτικά) Υγεία- Ψυχική Υγεία- Παραβατικότητα- Εξαρτήσεις- Αναπηρίες- Οικογένειες με παιδιά- Παιδική Προστασία- Κοινωνικά Αποκλεισμένες Ομάδες Πληθυσμού/ Καταπιεσμένες ομάδες (π.χ. Ρομά, Μετανάστες/Πρόσφυγες)
Η Κ.Ε. εφαρμόζεται μέσω του Δικτύου Υπηρεσιών Φροντίδας Το εκάστοτε Δίκτυο επηρεάζεται άμεσα από την ισχύουσα κοινωνική πολιτική Οι κοινωνικές υπηρεσίες μπορεί να παρέχουν Κοινωνική Υποστήριξή ή Κοινωνικό Έλεγχο Εκτίμηση αναγκών επωφελούμενων και ανάδειξη τους Παρέμβαση (άμεση μακράς διάρκειας) για κοινωνική ένταξη ευπαθών ομάδων του πληθυσμού Εξασφάλιση της πρόσβασης σε κατάλληλες υπηρεσίας (π.χ. ανάδοχη φροντίδα) Αναγνώριση και ανάδειξη και δράση της επιρροής των πολιτικών πάνω στους ανθρώπους (Καλλινικάκη, 2011:91) Πληροφόρηση/Υποστήριξη Διασύνδεση με άλλες υπηρεσίες
Σημαντικές Παράμετροι στην άσκηση της Κ.Ε. Στην πρακτική της Κ.Ε. έχει σημασία Η γνώση της θεωρίας και των μοντέλων εφαρμογής της Η εις βάθος κατανόηση και εφαρμογή της Δεοντολογίας του Επαγγέλματος (βλ. Εθνικούς και Διεθνείς Κώδικες Δεοντολογίας) Η γνώση του νομοθετικού πλαισίου (για τους εξυπηρετούμενους/ της οργάνωσης) Ανθρώπινα δικαιώματα Οι ανάγκες των εξυπηρετούμενων και της κοινωνίας Ισχύουσα κοινωνική πολιτική Αναστοχασμός (επί της καθημερινής πρακτικής μας αλλά και συνολικά του ρόλου μας στην εκάστοτε οργάνωση) Δικαιώματα και υποχρεώσεις των επαγγελματιών
Θέματα προς επεξεργασία στην συγκεκριμένη ενότητα Η σημασία των αξιών του επαγγέλματος Η σημασία των δεξιοτήτων στην άσκηση της Κ.Ε.
Αρχές και Αξίες του Επαγγέλματος « Ως εφαρμοσμένη κοινωνική επιστήμη η Κ.Ε. πειθαρχεί σ’ ένα επιστημονικό σύστημα το οποίο βασίστηκε εξ’ αρχής στις αξίες, στις αρχές και τους κανόνες που απορρέουν από τα ανθρωπιστικά και δημοκρατικά ιδεώδη και τα ανθρώπινα δικαιώματα» (Καλλινικάκη, 2011:108
Αξίες στην Κ.Ε. Αξία= Σαφή ή/και υπονοούμενη αντίληψη για το τι είναι επιθυμητό…και η οποία επηρεάζει την επιλογή προτύπων, σκοπών και δράσης…
Παραδοσιακές και Απελευθερωτικές Αξίες στην Κ.Ε. Μερικές από τις « παραδοσιακές» αξίες στην Κ.Ε. Εχεμύθεια – Εμπιστευτικότητα Μη κριτική στάση/Αποδοχή Εξατομίκευση «Απελευθερωτικές αξίες στην Κ.Ε.» Ενδυνάμωση Κοινωνική Δικαιοσύνη Προάσπιση κοινωνικών δικαιωμάτων (Thompson, 2000) Συμπληρωματική βιβλιογραφία και εμβάθυνση στις αξίες στην Κ.Ε. βλ. Power point με τίτλο Αξίες στην Κ.Ε.
Κώδικες Δεοντολογίες (αρχές, αξίες του επαγγέλματος και Νομοθετικό Πλαίσιο) 1ος Κώδικας Δεοντολογίας στην Ελλάδα το 1959 Σε ισχύ Π.Δ. 23, ΦΕΚ 6/ 30.1992 Βλ. Παράρτημα Διεθνής Κώδικας Δεοντολογίας (IFSW, IASSW 2002) Συνεπικουρούνται από νομοθεσία π.χ. δημοσιοϋπαλληλικός κώδικας, προστασία προσωπικών δεδομένων κλπ
Κώδικες Δεοντολογίες Αποτελούνται συνήθως από 2 μέρη (Άσκηση σε υπο-ομάδες Τι παρατηρείτε στον Διεθνή και Εθνικό Κώδικα Δεοντολογίας) Δεοντολογικά διλλήματα π.χ. φροντίδα ή έλεγχος, χρήση ή κατάχρηση εξουσίας, σύγκρουση προσωπικών αξιών με αξίες επαγγέλματος και οργάνωσης (Banks, 1995) Προτεινόμενοι συγγραφείς για την δεοντολογία στην Κ.Ε. Banks Sarah, Thompson, N.
Δεξιότητες στην άσκηση της Κ.Ε. Δεξιότητες επικοινωνίας Ανάληψης πρωτοβουλιών Λήψης αποφάσεων Ενσυναίσθηση/Γνησιότητα/ Αμεσότητα κλπ (βλ. Video ενσυναίσθησης) Δικτύωσης Διεπιστημονικής συνεργασίας Αναστοχασμός Κριτική και αφαιρετική σκέψη
Δεξιότητες Επικοινωνίας Πομπός – Δέκτης – Μήνυμα Στην Κ.Ε. στην πράξη είναι σημαντική η συνειδητή άσκηση τεχνικών επικοινωνίας Άρρητα σημεία επικοινωνίας Έκφραση προσώπου/ ένδυση/ χώρος υποδοχής/ χειραψία/ βλέμμα/Στάση σώματος Λεκτική επικοινωνία Σαφές μήνυμα/ Διασφάλιση «καθαρού μηνύματος και από τις 2 πλευρές/ Ενεργητική ακρόαση/ Τήρηση σιωπών/ Συνοχή στην θεματολογία/ Χρήση ορολογίας ή μη/