Λευκάδα Λευκάδα

Ιστορία της Αρχαίας Λευκάδας Το νησί στην αρχαιότητα ήταν γνωστό ως Λευκάς ή Λευκαδία ή Λευκαδίων Χερσόνησος. Σύμφωνα με ορισμένους αρχαίους συγγραφείς, η ονομασία αυτή οφείλεται στο νοτιότερο ακρωτήριό του, τον Λευκάτα, το οποίο πήρε το όνομα αυτό από το λευκό χρώμα των βράχων ή από ένα σύντροφο του Οδυσσέα, τον Λεύκο. Άλλοι υποστηρίζουν πως το όνομα του νησιού οφείλεται στο μυθικό ήρωα Λευκάδιο, γιο του Ικάριου και αδελφό της Πηνελόπης και του Αλυζέα. Οι πρώτοι αυτόχθονες κάτοικοι της Λευκάδας, σύμφωνα με τη φιλολογική παράδοση, ονομάζονταν Λέλεγες ή Τηλεβόαι. Στα ομηρικά έπη η Λευκάδα ονομάζεται Νήρικος και περιγράφεται ως τμήμα του ελλαδικού κορμού «ακτή ηπείροιο». Η περίοδος από το τέλος της Εποχής του Χαλκού έως το τελευταίο τέταρτο του 7ου αι. π.χ. (1100-625 π.χ.) χαρακτηρίζεται ως σκοτεινή περίοδος για τη Λευκάδα, διότι απουσιάζουν παντελώς οι φιλολογικές μαρτυρίες, ενώ ελάχιστα είναι τα αρχαιολογικά δεδομένα.

Ονομασία της Λευκάδας Τη Λευκάδα ο μύθος ήθελε επώνυμο του Λευκαδίου, του αδελφού της Πηνελόπης: «Ο δε την Αλκμαιωνίδα γράψας, Ικαρίου του Πηνελόπης πατρός υιείς γενέσθαι δύο, Αλυζέα και Λευκάδιον, δυναστεύσαι δ' εν τη Ακαρνανία τούτους μετά πατρός. Τούτων ουν επωνύμους τας πόλεις Έφορος λέγεσθαι δοκεί». «... Εγένετο, φασί τινες, νήσος η Λευκάς, από Λευκαδίου κληθείσα, υιού Ικαρίου πατρός Πηνελόπης» (Ευσταθ. Παρεκβολ. Οδυσς. Ω. 377). Αλλά ο Στράβων σχετικά με τη νέα ονομασία λέγει: «Κορίνθιοι δε πεμφθέντες ...εποίησαν νήσον την Λευκάδα - επώνυμον δοκώ μοι του Λευκάτα• πέτρα γαρ εστι λευκή την χρόαν, προκειμένη της Λευκάδος εις το πέλαγος και την Κεφαλληνίαν, ως εντεύθεν τούνομα λαβείν» (Χ. 452). Και ο Σέρβιος, Βεργιλ. Αιν. VIII στιχ. 677 «Ex saxorum nudorum quae in cacumine habet colore Leucates appellate est» (πήρε το όνομα από το χρώμα των γυμνών βράχων που έχει στην κορυφή του ο Λευκάτας). Κατά τον Oberhummer το όνομα Λευκάς πέρασε στο νησί από την πόλη που ίδρυσαν οι Κορίνθιοι, γιατί αυτή πρώτη ονομάστηκε Λευκάς. Και είναι το όνομα Λευκάς ουσιαστικοποιημένο θηλυκό του επιθέτου λευκός. Όπως αγριάς, κοιλάς, λισσάς, πεδιάς (πρβλ. Λευκάς Πέτρα). Πάντως θα πρέπει να σημειωθεί ότι η Λευκάδα από την εποχή των φράγκων ονομάζεται και «Αγία Μαύρα» κυρίως από τους ξένους. Η ονομασία αυτή δόθηκε κατά του 14ου αιώνα από τους Φράγκους Ανδηγαυούς σε αναμονή της πόλης της Αγίας Μαύρας (Sainte Maure), που υπάρχει μέχρι σήμερα στη Γαλλία στο παλιό Ανδηγαυικό δουκάτο (D' Anrou) και αποτελεί το σημερινό νόμο André et Loire.

Διαπρεπείς Λευκαδίτες Ιωάννης Ζαμπέλιος (1787-1856) Σπυρίδων Ζαμπέλιος (1813-1881) Αριστοτέλης Βαλαωρίτης (1824-1879) Λευκάδιος Χερν ή Γιάκουμο Κοϊζούμι (1850-1904) Δημήτριος Γολέμης (1879–1930) Άγγελος Σικελιανός (1884-1952) Κλεαρέτη Δίπλα-Μαλάμου (1898-1977) Νίκος Γ. Κατηφόρης (1903-1967) Γεράσιμος Δ. Γρηγόρης (1907-1985) Νίκος Σβορώνος (1911-1989) Θεόδωρος Στάμος (1922-1997) Νάνος Βαλαωρίτης (γεννήθηκε το 1921) Αριστόξενος Σκιαδάς (1932-1994)

Πολιτισμός - Αθλητισμός Η Λευκάδα, όπως και τα υπόλοιπα νησιά του Ιονίου, έχει πλούσιο πολιτισμό με ποικίλες παραδόσεις και ήθη, τα οποία κρύβουν μια ιστορία εκατοντάδων χρόνων. Το καρσάνικο κέντημα, τα έθιμα των Χριστουγέννων της Πρωτοχρονιάς και των Θεοφανείων και τα Πασχαλινά έθιμα είναι μερικά απ' τα πιο σημαντικά πολιτισμικά χαρακτηριστικά του λευκαδίτικου λαού. Η Φιλαρμονική Εταιρεία Λευκάδος (ΦΕΛ), που αποτελεί το δεύτερο αρχαιότερο μουσικό σωματείο στην Ελλάδα (ιδρύθηκε το 1850), έχει συνδράμει στην πολιτιστική κληρονομιά του τόπου, συμμετέχοντας σε σπουδαία ιστορικά γεγονότα, όπως οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 1896. Επίσης, στο νησί, κάθε καλοκαίρι, λαμβάνει χώρα το Φεστιβάλ χορού και μουσικής (Διεθνές Φεστιβάλ Φολκλόρ) απ' το 1962 μέχρι και σήμερα, με την συμμετοχή καλλιτεχνών απ' όλο τον κόσμο, καθώς και οι Γιορτές Λόγου και Τέχνης που πρωτοδιοργανώθηκαν το 1955 και αποτελούν έναν απ' τους παλαιότερους πολιτισμικούς θεσμούς στον ελλαδικό χώρο. Η Λευκάδα αποτελεί έναν αξιοζήλευτο προορισμό και για τους λάτρεις των θαλάσσιων σπορ. Σε διάφορα σημεία του νησιού υπάρχουν παραλίες που ενδείκνυνται για τέτοιες περιστάσεις. Για παράδειγμα, στην παραλία του Αη Γιάννη, με την τεράστια αμμουδιά της, μπορεί κανείς να έρθει σε πρώτη επαφή με το καινούριο για την Ελλάδα άθλημα kitesurfing και να μάθει τα μυστικά του. Μάλιστα κάθε χρόνο διοργανώνονται επίσημοι αγώνες με την συμμετοχή αθλητών απ' όλο τον κόσμο. Στον κόλπο της Βασιλικής, στην παραλία Πόντι, είναι το στέκι των windsurfers. Εκατοντάδες αθλητές επισκέπτονται το συγκεκριμένο μέρος κάθε χρόνο για να επιδείξουν τις δυνατότητές τους στο άθλημα της ιστιοσανίδας, ενώ κι εκεί διοργανώνεται Φεστιβάλ Σερφ. Κι οι δύο προαναφερθείσες παραλίες συγκαταλέγονται στις τρεις καταλληλότερες της Ευρώπης και στις δέκα καλύτερες του κόσμου για τέτοιου είδους extreme sports. Άλλες αθλητικές δραστηριότητες που προσφέρει το νησί είναι οι καταδύσεις, το θαλάσσιο σκι, το παραπέντε, η ιστιοπλοϊα, η ποδηλασία αλλά και η ιππασία.

Νεότερη Ιστορία Το 1797 η Γαλλία με αρχηγό τον Ναπολέων Βοναπάρτη καταλαμβάνει τη Λευκάδα, όπως και τα υπόλοιπα Επτάνησα. Τα οικονομικά μέτρα των Γάλλων Δημοκρατικών όμως είναι αβάσταχτα για τους ντόπιους πολίτες και προκαλούν δυσαρέσκεια. Το 1798 ο Ρωσοτουρκοι κάνουν επέλαση στο Ιόνιο και παίρνουν υπό την κυριαρχία τους τα Επτάνησα. Το 1807 η Λευκάδα και όλα τα νησιά του Ιονίου περνούν στα χέρια της Γαλλίας, η οποία έχει αλλάξει το πολίτευμά της, έχοντας δημιουργήσει ένα αυτοκρατορικό καθεστώς. Την ίδια χρονια γίνεται σύναξη των οπλαρχηγών στο Φρύνι και στην Παναγία τη Βλαχέρνα και στη συνέχεια ακολουθεί το γλέντι στην παραλία του μαγεμένου. Το 1810 οι Βρετανοί κυριεύουν το νησί και μέχρι το 1814 έχουν καταλάβει όλα τα Επτάνησα. Τα αυστηρά μέτρα κι οι αυταρχικοί νόμοι των Άγγλων όμως, έχουν ως συνέπεια τις αντιδράσεις των πολιτών με αποτέλεσμα να υπάρχουν επαναστάσεις κι εξεγέρσεις, όπως εκείνη των Λευκαδιτών το 1819 που καταπολεμήθηκε με βιαιότητα και βαρβαρότητα. Το 1864, η Λευκάδα μαζί με τα άλλα Ιόνια νησιά, σύμφωνα με τις συνθήκες του '63 και '64, παραχωρείται επίσημα στην Ελλάδα και τα Επτάνησα μετά από πολλούς αιώνες ξένων κατοχών είναι πλέον ελεύθερα. Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922, εγκαθίστανται στην πόλη της Λευκάδας Μικρασιάτες πρόσφυγες και δημιουργούν τον συνοικισμό Προσφυγικά κοντά στον Μητροπολιτικό Ναό της Ευαγγελίστριας. Κατά την διάρκεια της κατοχής η Λευκάδα απελευθερώθηκε από την ΙΧ μεραρχία του ΕΔΕΣ που αποβιβάστηκε στο νησί στις 10 Σεπτεμβρίου 1944 εξοντώνοντας δυο μέρες αργότερα την Γερμανική Φρουρά πλην ελαχίστων διαφυγόντων προς την νότια πλευρά του νησιού.

ΤΕΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ