Γρηγόρης Αλόκριος MSc Γενικός Ιατρός Διευθυντής Κ.Υ. Χαλανδρίτσας Η συμβολή των συλλόγων του Κ.Υ.Χ. στην προσπάθεια επίτευξης των σκοπών της Π.Φ.Υ. Γρηγόρης Αλόκριος MSc Γενικός Ιατρός Διευθυντής Κ.Υ. Χαλανδρίτσας
Διεθνής Διάσκεψη για την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, Άλμα-Άτα, Ε.Σ.Σ.Δ., 6-12 Σεπτεμβρίου 1978 The Declaration of Alma Ata for Primary Health Care
Η Διεθνής Συνδιάσκεψη για την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας επιβεβαιώνει με έμφαση ότι η υγεία που είναι η πλήρης σωματική ψυχική και κοινωνική ευεξία και όχι μόνο η απουσία νόσου ή αναπηρίας, είναι βασικό ανθρώπινο δικαίωμα και ότι η επίτευξη του υψηλότερου δυνατού επιπέδου υγείας είναι ένας από τους διεθνώς πιο σημαντικούς κοινωνικούς στόχους, για την πραγματοποίηση του οποίου απαιτείται η δραστηριοποίηση, εκτός από τον τομέα των υπηρεσιών υγείας και πολλών άλλων κοινωνικών και οικονομικών τομέων Οι άνθρωποι έχουν δικαίωμα, αλλά και καθήκον να συμμετέχουν, ατομικά και συλλογικά, στο σχεδιασμό και την υλοποίηση της φροντίδας υγείας τους.
Η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας: 1 Η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας: 1. αντανακλά και διαμορφώνεται ανάλογα με τις οικονομικές συνθήκες, τα κοινωνικά, πολιτιστικά και πολιτικά χαρακτηριστικά της χώρας και των κοινοτήτων της και βασίζεται στην εφαρμογή των συναφών αποτελεσμάτων της κοινωνικής, βιοιατρικής έρευνας καθώς και της έρευνας των υπηρεσιών υγείας και της εμπειρίας της δημόσιας υγείας
2. απαντά στα κύρια προβλήματα υγείας στην κοινότητα, παρέχοντας αντίστοιχα υπηρεσίες προαγωγής υγείας, πρόληψης, θεραπείας και αποκατάστασης. 3. περιλαμβάνει τουλάχιστον: εκπαίδευση σχετική με τα βασικά προβλήματα υγείας και τις μεθόδους πρόληψης και ελέγχου τους, εξασφάλιση της παροχής τροφίμων και προαγωγή της κατάλληλης διατροφής, παροχή επαρκούς και ασφαλούς πόσιμου νερού και βασικής υγιεινής των αποβλήτων, φροντίδα για την υγεία μητέρας και παιδιού καθώς και οικογενειακό προγραμματισμό, εμβολιασμό για τις κυριότερες μεταδοτικές ασθένειες, πρόληψη και έλεγχο των ασθενειών που ενδημούν σε τοπικό επίπεδο, κατάλληλη θεραπεία των κοινών νοσημάτων και τραυματισμών καθώς και παροχή των απαραίτητων φαρμάκων.
4. εμπλέκει, εκτός από τον τομέα της υγείας, όλους τις σχετικές δομές και τομείς της ανάπτυξης σε εθνικό και τοπικό επίπεδο, και συγκεκριμένα τους τομείς αγροτικών καλλιεργειών , κτηνοτροφίας τροφίμων, βιομηχανίας, εκπαίδευσης, κατοικίας, δημοσίων έργων, επικοινωνίας κλπ, και απαιτεί τη συντονισμένη δραστηριότητα όλων αυτών των τομέων. 5. προϋποθέτει και προάγει την μέγιστη δυνατή αυτοδυναμία και συμμετοχή σε συλλογικό και ατομικό επίπεδο στο σχεδιασμό, την οργάνωση, τη λειτουργία και τον έλεγχο της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, χρησιμοποιώντας στο μέγιστο δυνατόν όλους τους διαθέσιμους τοπικούς, εθνικούς ή άλλους πόρους. Προς την κατεύθυνση αυτή αναπτύσσει την ικανότητα της κοινότητας να συμμετέχει με κατάλληλη εκπαίδευση.
6. θα πρέπει να υποστηρίζεται από ενσωματωμένα, λειτουργικά και αλληλοϋποστηριζόμενα συστήματα παραπομπών, που θα οδηγούν σε προοδευτική βελτίωση της ολοκληρωμένης φροντίδας υγείας για όλους, και θα δίνουν προτεραιότητα σε αυτούς με τη μεγαλύτερη ανάγκη. 7. βασίζεται, σε τοπικό επίπεδο και στα ζητήματα παραπομπών, στους λειτουργούς υγείας, στους οποίους περιλαμβάνονται κατά περίπτωση γιατροί, νοσηλευτές, μαίες, βοηθητικό προσωπικό και άτομα από την κοινότητα (community workers), καθώς και παραδοσιακούς θεραπευτές ανάλογα με τις ανάγκες, που έχουν κατάλληλα εκπαιδευτεί σε τεχνικές και κοινωνικές δεξιότητες για να λειτουργούν ως ομάδα υγείας και να ανταποκρίνονται στις εκφρασμένες ανάγκες της κοινότητας.
Δημόσια Υγεiα (1/2) Δημόσια Υγεία (Public Health) ορίζεται η εφαρμοζόμενη από το κράτος πολιτική πρόληψης, η οποία έχει ως σκοπό την προφύλαξη του πληθυσμού από οποιαδήποτε νοσηρή κατάσταση, την καλυτέρευση των συνθηκών υγιεινής και τη βελτίωση των σωματικών και πνευματικών ικανοτήτων
Η έννοια της δημόσιας υγείας Η δημόσια υγεία δίνει έμφαση στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας (ΠΦΥ) και την προαγωγή υγείας με κύριους κατευθυντήριους άξονες τη διαμόρφωση δημόσιων πολιτικών, τη δημιουργία θετικού οικολογικού περιβάλλοντος, την κοινοτική δράση, την ανάπτυξη προσωπικών δεξιοτήτων και τη διατομεακή και διεπιστημονική προσέγγιση.
Προαγωγή της Υγεiας Ο Π.Ο.Υ. (1986) ορίζει την προαγωγή της Υγείας «…ως τη διαδικασία που παρέχει τη δυνατότητα στους ανθρώπους να αυξήσουν τον έλεγχο πάνω στην υγεία τους και να την βελτιώσουν. Η ενημερωμένη συμμετοχή είναι απαραίτητη, τόσο σε επίπεδο ατόμου, όσο και σε επίπεδο κοινότητας. Επιπλέον αναφέρει ως τρεις βασικούς στόχους της την αναβάθμιση του φυσικού και κοινωνικού περιβάλλοντος, την ενίσχυση των ευρύτερων παραγόντων που επιδρούν θετικά στην ανθρώπινη υγεία και την υιοθέτηση υγιεινών στάσεων και συμπεριφορών …»
Δημόσια Υγεiα (2/2) Η παροχή υπηρεσιών δημόσιας υγείας αναφέρεται τόσο στην πρωτογενή όσο και στη δευτερογενή πρόληψη και περιλαμβάνει: Αγωγή υγείας και ενημέρωση του πληθυσμού ως προς τη συμπεριφορά του σε σχέση με τη διατροφή, το κάπνισμα, την κατανάλωση οινοπνευματωδών κ.ά. Διενέργεια εμβολιασμών (παιδιών, ενηλίκων) Προσυμπτωματικό έλεγχο (check-up) Παροχή υπηρεσιών οδοντιατρικής περίθαλψης Έλεγχο της καταλληλότητας των τροφίμων και του νερού Έλεγχο της δημόσιας και περιβαλλοντικής υγιεινής Προσχολική και σχολική υγιεινή Παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών σε θέματα οικογενειακού προγραμματισμού και πρόληψης σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων Προγεννητική φροντίδα και ευγονική συμβουλευτική Παρακολούθηση και εκπαίδευση των εγκύων Πρόληψη και αντιμετώπιση χρόνιων και ενδημικών νοσημάτων Υγιεινή στους χώρους εργασίας Διεξαγωγή επιδημιολογικών ερευνών
Η αρχικη σκεψη Δημιουργια ενός συλλογου που θα προστατευε τη Δημοσια Υγεια και το Περιβαλλον για την υγειονομικη περιοχη του ΚΥΧ και ο οποιος με τις δραστηριότητες που θα ανέπτυσσε, θα μπορουσε να γινει γεφυρα μεταφορας των μηνυμάτων της προληψης από το πρωτοβαθμιο ιδρυμα προς την κοινοτητα και προς τον πολιτη.
Η δημιουργια του συλλογου εγινε… Για την ενημερωση και ευαισθητοποίηση των κατοικων από συγκεκριμενο αρμοδιο φορεα και την αιγιδα του Κεντρου Υγειας, προκειμενου να προστατευθει το φυσικο περιβαλλον και να δημιουργηθουν οι καταλληλες προϋποθέσεις για υγιεις οικισμους. Για την προφυλαξη των κατοικων της περιοχης του Κ.Υ. Χαλανδριτσας από την εξαπλωση ή την μεταδοση νοσηματων ειτε με την μολυνση ειτε με την ρυπανση ειτε με την καταστροφη του περιβαλλοντος.
ΣΚΟΠΟΙ Η διαφύλαξη του φυσικού περιβάλλοντος από οποιεσδήποτε δραστηριότητες ή εργασίες οι οποίες είναι δυνατόν ή να το αλλοιώσουν ή να το καταστρέψουν. Η αξιοποίηση του τοπίου, του περιβάλλοντος και η προβολή των φυσικών καλλονών. Η προστασία των δασών και η αύξηση του πρασίνου. Η ευαισθητοποίηση των κατοίκων για την πρόληψη ασθενειών και ατυχημάτων καθώς και για τη διάσωση του περιβάλλοντος. Η προφύλαξη των κατοίκων από την εξάπλωση ή την μετάδοση λοιμωδών νοσημάτων από την ρύπανση του περιβάλλοντος είτε με την εκτροφή φυτικών ή ζωικών προϊόντων, είτε με την παρασκευή με ακατάλληλα για την δημόσια υγεία μέσα και υλικά. Η καθαριότητα των κοινόχρηστων χώρων. Η διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς με την ανάδειξη και συντήρηση των παραδοσιακών οικισμών, των μνημείων και των κειμηλίων των ηθών και των εθίμων κ.α. Η καλλιέργεια και η ανάπτυξη της πολιτιστικής ιδέας στους κατοίκους της περιοχής.
Δρασεις Από το 1992 δεκαδες ενημερωτικα σεμιναρια και ημεριδες με θεματα που αφορουν ολο το φασμα της δημόσιας υγείας, όπως της προληψης συνηθων νοσηματων, της υγιεινης αλλα και της ενημέρωσης για κοινωνικά προβλήματα βλαβερά για την υγεία, από εκλεκτους επιστημονες - ομιλητες από ολη την Ελλαδα. Παρεμβάσεις στην περιοχή που ξεκινούν από δενδροφυτεύσεις και ελέγχους του υδάτινου περιβάλλοντος μεχρι δυναμικές δράσεις με στόχο την αποτροπή της εγκατάστασης πυλώνων ηλεκτρικού ρεύματος υψηλής τάσης της ΔΕΗ σε κατοικημένες περιοχές.
Δρασεις (συνεχεια) Στα τελη της δεκαετιας του ΄90 διεξηχθη υγειονομικη επιδημιολογικη μελετη με σκοπο την καταγραφη των προβληματων υγειας και περιβαλλοντος της περιοχης και τη διασφαλιση υγιεινων συνθηκων στις κατοικιες, στο συστημα υδρευσης και αποχετευσης, στην εκτροφη ζωων πλησιον των σπιτιων και στην αναζητηση νοσογονων εστιων που ρυπαινουν το περιβαλλον και επηρεαζουν αρνητικα τη Δημοσια Υγεια.
«Είμαστε όλοι Πολίτες»
Το Πρόγραμμα απευθύνετο σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, π. χ Το Πρόγραμμα απευθύνετο σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, π.χ. άπορους, ανασφάλιστους, Ρομά, και περιελάμβανε ενημέρωση, εμβολιασμούς και ψυχοκοινωνική υποστήριξη. Η ομάδα επισκέφθηκε αρκετές φορές στον ενάμιση αυτό χρόνο που διήρκεσε το Πρόγραμμα, τους καταυλισμούς των Ρομά στην Χαλανδρίτσα, στις Φαρρές, στη Δαφνούλα, στη Καλλιθέα, στο Πετρωτό, στις Ιτιές, στη Παραλία και στο Μπεγουλάκι, με φαρμακευτικό και κοινωνικό υλικό, εκτός από τους τακτικούς εμβολιασμούς. Έγινε καταγραφή, 50 οικογενειών, οι οποίες αριθμούν περί τα 250 άτομα με 110 παιδιά κάτω των 14 ετών. Οι περισσότεροι, διεπιστώθη, ότι ζουν κάτω από άθλιες συνθήκες. Έγιναν συνολικά 435 εμβολιασμοί ενάντια στην ηπατίτιδα Β, στο μηνιγγιτιδόκοκκο και κατά του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων HPV , ο οποίος είναι υπεύθυνος για το καρκίνο του τραχήλου της μήτρας.
Δημόσια Υγεiα (2/2) Η παροχή υπηρεσιών δημόσιας υγείας αναφέρεται τόσο στην πρωτογενή όσο και στη δευτερογενή πρόληψη και περιλαμβάνει: Αγωγή υγείας και ενημέρωση του πληθυσμού ως προς τη συμπεριφορά του σε σχέση με τη διατροφή, το κάπνισμα, την κατανάλωση οινοπνευματωδών κ.ά. Διενέργεια εμβολιασμών (παιδιών, ενηλίκων) Προσυμπτωματικό έλεγχο (check-up) Παροχή υπηρεσιών οδοντιατρικής περίθαλψης Έλεγχο της καταλληλότητας των τροφίμων και του νερού Έλεγχο της δημόσιας και περιβαλλοντικής υγιεινής Προσχολική και σχολική υγιεινή Παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών σε θέματα οικογενειακού προγραμματισμού και πρόληψης σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων Προγεννητική φροντίδα και ευγονική συμβουλευτική Παρακολούθηση και εκπαίδευση των εγκύων Πρόληψη και αντιμετώπιση χρόνιων και ενδημικών νοσημάτων Υγιεινή στους χώρους εργασίας Διεξαγωγή επιδημιολογικών ερευνών
πρώτη αιμοδοτική δύναμη στο νομό Αχαΐας
- H σύνδεση του Κέντρου Υγείας με την κοινωνία και η ανάδειξη του ρόλου του, ως νευραλγικού πυρήνα για την υγεία του λαού της περιοχής τομέα ευθύνης του. - Η ηθική και υλική στήριξη των διαφόρων λειτουργιών του Κέντρου Υγείας . - H προώθηση της αναπτύξεως του, τόσο σε έμψυχο όσο και σε άψυχο υλικό. - Η διενέργεια επιστημονικών εκδηλώσεων ώστε να ενημερωθεί και να ευαισθητοποιηθεί ο πολίτης.