Ντόπινγκ: Μια Μάστιγα του Αθλητισμού

Ντόπινγκ Τι είναι το ντόπινγκ και γιατί απαγορεύεται ? Ποια είναι η ιστορική εξέλιξη του ντόπινγκ ? Απαγορευμένες ουσίες, γιατί και πως χρησιμοποιούνται, ποιες είναι οι επιπτώσεις τους στον ανθρώπινο οργανισμό? Πώς σχετίζεται το ντόπινγκ με τα συμπληρώματα διατροφής ?

Ορισμός Ντόπινγκ Ως ντόπινγκ στον αθλητισμό ορίζεται «η χορήγηση σε ένα άτομο ουσίας που φυσιολογικά δεν εντοπίζεται στο σώμα και είναι ξένη ως προς τις διεργασίες του ανθρώπινου οργανισμού, ή ουσίας που χορηγείται σε επιπρόσθετες ποσότητες με αντικανονικό τρόπο, με σκοπό και αποτέλεσμα την τεχνητή αύξηση της απόδοσης του ατόμου κατά τη διάρκεια του αγώνα»

Γιατί απαγορεύεται ? Αλλοιώνει γνησιότητα αποτελέσματος Είναι αντίθετο με τις αρχές του ευ αγωνίζεσθαι Θέτει σε κίνδυνο την υγεία του αθλούμενου

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΝΤΟΠΙΝΓΚ

Πρώτη Αναφορά Berserkers-Αρχαίοι Νορβηγοί Φυλή των Κάφρων (Δυτική Αφρική) Boers – Dop – Αγγλικό Λεξικό 1889

Αρχαία Ελλάδα Εξειδικευμένοι αθλίατροι προμήθευαν ζωμούς και ειδικά κρέατα Ρώμη Χρήση από Μονομάχους Άλογα Αρματοδρομιών

Εξελίξεις στον 19ο Αιώνα Γιούστους φον Λίμπινγκ (1847) «συμπυκνωμένος ζωμός κρέατος» (1865) πρώτη επίσημη καταγραφή περίπτωσης ντόπινγκ στον αγώνα κολύμβησης στο κανάλι του Άμστερνταμ

Σύγχρονη Εποχή 1920 Παρασκευή αμφεταμινών 1939 Απομόνωση τεστοστερόνης, χρήση της σε στρατιώτες/αθλητές στη Γερμανία 1984 Μεταγγίσεις αίματος στους Ολυμπιακούς του Λος Άντζελες 1985 Παρασκευή της EPO Εκτεταμένη χρήση της αυξητικής ορμόνης τη δεκαετία του 90

Εξελίξεις του 21ου Αιώνα Νέα χιλιετία-νέα φάρμακα που δεν ανιχνεύονται εύκολα, όπως THG Ολυμπιακοί Αγώνες 2004 (Αθήνα): Η πιο εκτεταμένη χρήση ντόπινγκ

ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΑΠΑΓΟΡΕΥΜΕΝΕΣ ΟΥΣΙΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ

ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΠΑΓΟΡΕΥΜΕΝΩΝ ΟΥΣΙΩΝ ΕΝΤΟΣ ΣΥΝΑΓΩΝΙΣΜΟΥ Διεγερτικά Ναρκωτικά Κανναβινοειδή Αναβολικά Β2 αγωνιστές Παράγοντες με αντι-οιστρογόνο δράση Διουρητικά κι άλλοι παράγοντες συγκάλυψης Ορμόνες- ουσίες με παρόμοια δράση

ΕΝΤΟΣ ΚΑΙ ΕΚΤΟΣ ΣΥΝΑΓΩΝΙΣΜΟΥ Αναβολικά Ορμόνες και ουσίες με παρόμοια δράση Β2 αγωνιστές Παράγοντες με αντι-οιστρογόνο δράση Διουρητικά και άλλοι παράγοντες συγκάλυψης

ΔΙΕΓΕΡΤΙΚΑ Παράγωγα της αδρεναλίνης Αυξάνουν τη διέγερση του εγκεφάλου Αυξάνουν ετοιμότητα-αυτοσυγκέντρωση Μειώνουν το αίσθημα κόπωσης Προκαλούν παρενέργειες όπως αύξηση καρδιακού παλμού, ναυτία, παράνοια κ.ά.

ΑΝΑΒΟΛΙΚΑ Έχουν παρόμοια δράση με την ορμόνη τεστοστερόνη Βελτίωση αθλητικής επίδοσης Αύξηση μεγέθους και ισχύος των μυών Αύξηση αντοχής Προκαλούν ακμή, επιθετικότητα, στειρότητα κ.ά.

ΝΑΡΚΩΤΙΚΑ Χρησιμοποιούνται ως παυσίπονα Προσφέρουν ανακούφιση έπειτα από επίπονη προπόνηση Προκαλούν: Υπνηλία Καταστολή αναπνοής Δυσκοιλιότητα κ.ά.

ΚΑΝΝΑΒΙΝΟΕΙΔΗ Πλούσια σε ψυχοενεργά συστατικά Θεωρούνται ναρκωτικά Είναι παραισθησιογόνες ουσίες Μειώνουν τις αναστολές Μπορεί να προκαλέσουν βλάβες στο συντονισμό κινήσεων και στη νοητική λειτουργία

ΟΡΜΟΝΕΣ ΚΑΙ ΟΥΣΙΕΣ ΜΕ ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΔΡΑΣΗ Διεγείρουν τη παραγωγή συγκεκριμένων ορμονών Διέγερση μεγέθους μυϊκής μάζας Αύξηση μεταφοράς οξυγόνου Προκαλούν αλλεργικές αντιδράσεις, μυοκαρδιοπάθεια, υπέρταση, δυσανεξία, πονοκεφάλους κ.ά.

ΔΙΟΥΡΗΤΙΚΑ ΚΑΙ ΑΛΛΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΣΥΓΚΑΛΥΨΗΣ Οι παράγοντες συγκάλυψης συγκαλύπτουν την παρουσία μιας άλλης ουσίας (αναβολικά) Αυξάνουν την αποβολή ούρων Μεταβάλλουν το pΗ Μειώνουν την αρτηριακή πίεση Επιταχύνουν την απώλεια βάρους Προκαλούν πυρετό, συχνοουρία κ.ά

ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΠΑΓΟΡΕΥΜΕΝΩΝ ΜΕΘΟΔΩΝ Αύξηση μεταφοράς οξυγόνου: Τεχνητή αύξηση αριθμού ερυθροκυττάρων στο σώμα Φαρμακολογική,χημική,φυσική παραποίηση: Χρήση ουσιών για παραποίηση ακεραιότητας και αξιοπιστίας δειγμάτων ούρων για ελέγχους ντόπινγκ Γονιδιακό ντόπινγκ: Χρήση γονιδίων για βελτίωση αθλητικής επίδοσης

ΝΤΟΠΙΝΓΚ ΚΑΙ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ

ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΑ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ Τα συμπληρώματα διατροφής καταναλώνονται επιπρόσθετα Γίνεται χρήση τους για ιατρικούς λόγους Χρησιμοποιούνται για βελτίωση φυσικής απόδοσης και προαγωγή υγείας

ΛΟΓΟΙ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥΣ Ρύθμιση του βάρους Αντίληψη πως δεν ακολουθείται σωστή διατροφή Βελτίωση αγωνιστικής απόδοσης Χορήγησή τους από προπονητές και γιατρούς Μιμητισμός συναθλητών

ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΑΠO ΤΑ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ Δεν αποτελούν το αντιστάθμισμα σωστής διατροφής Κίνδυνος αλλοίωσής τους κατά την παραγωγή ή συσκευασία τους Μη ελεγχόμενα προϊόντα Απρόβλεπτα αποτελέσματα σε παιδιά και ενήλικες

Αντιντόπινγκ Ποιοι είναι οι φορείς αντιμετώπισης του ντόπινγκ σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο ? Πως γίνονται οι έλεγχοι ντόπινγκ ? Με ποιες μεθόδους ανιχνεύεται το ντόπινγκ?

Εθνικοί Οργανισμοί Αντιντόπινγκ Συστήνονται από κάθε χώρα Έχουν κύρια ευθύνη την καταπολέμηση του ντόπινγκ σε εθνικό επίπεδο Υπάρχουν εθνικοί φορείς σε πάνω από 30 χώρες

Ε.Σ.ΚΑ.Ν Το Εθνικό Συμβούλιο Καταπολέμησης του Ντόπινγκ Τροποποιήθηκε και ισχύει, με σκοπό το σχεδιασμό, την παρακολούθηση, τον έλεγχο, το συντονισμό και την εφαρμογή των δράσεων και προγραμμάτων για την καταπολέμηση του ντόπινγκ σε εθνικό επίπεδο Αποτελείται από εννέα (9) μέλη Είναι υπεύθυνο για την κατάρτιση του καταλόγου των υπό έλεγχο αθλητών

WADA Ο Παγκόσμιος Οργανισμός κατά του Ντόπινγκ Είναι υπεύθυνος για τον Παγκόσμιο Κώδικα Αντιντόπινγκ Οι βασικές δραστηριότητες του οργανισμού περιλαμβάνουν την επιστημονική έρευνα, την εκπαίδευση, την ανάπτυξη του αντιντόπινγκ και την παρακολούθηση του Παγκόσμιου Κώδικα Αντιντόπινγκ

Ο ΕΛΕΓΧΟΣ ΝΤΟΠΙΝΓΚ

ΕΛΕΓΧΟΣ ΕΚΤΟΣ ΣΥΝΑΓΩΝΙΣΜΟΥ Οποιοδήποτε άθλημα Τυχαία επιλογή αθλητή/Κλήρωση Ανιχνεύσιμες ουσίες : αναβολικά, διουρητικά, πεπτιδικές ορμόνες, απαγορευμένες ουσίες ΕΝΤΟΣ ΣΥΝΑΓΩΝΙΣΜΟΥ Συγκεκριμένο άθλημα Συγκεκριμένη επιλογή αθλητή με βάση θέση κατάταξης Ανιχνεύσιμες ουσίες : διεγερτικά, ναρκωτικά, αναβολικά, διουρητικά, πεπτιδικές ορμόνες, απαγορευμένες ουσίες

ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑ ΣΥΛΟΓΗ ΔΕΙΓΜΑΤΩΝ (Ούρα, Αίμα) ΕΛΕΓΧΟΣ ph, ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΣΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΣ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ ΣΕ Α ΚΑΙ Β ΦΙΑΛΗ Α ΦΙΑΛΗ ΦΥΛΑΣΕΤΑΙ ΚΑΙ ΕΞΕΤΑΖΕΤΑΙ Η Β ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΑΘΛΗΤΗ ΓΙΑ ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ Διάταξη αέριας-υγρής χρωματογραφίας Χρωματογραφία λεπτής στοιβάδας Φασματογράφος μάζας Υγρή χρωματογραφία υψηλής απόδοσης Διάταξη ανοσοηλεκτροφόρησης

ΜΕΘΟΔΟΙ G.L.C. (για πτητικές ουσίες) Εκχύλιση (στεροειδή, διουρητικά) Υδρόλυση (στεροειδή) Έλεγχος αιματολογικών παραμέτρων (ερυθροποιητίνη) H.P.L.C GC/MS (πιο σύγχρονη και αποδοτική)

ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΑΡΑΒΑΣΕΙΣ- ΚΥΡΩΣΕΙΣ

Η ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ Ή ΟΜΟΛΟΓΙΑ ΕΓΓΡΑΦΩΣ ΜΙΑΣ ΠΑΡΑΒΑΣΗΣ ΝΤΟΠΙΝΓΚ ΠΑΡΑΒΑΣΕΙΣ Η ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΣΕ ΑΘΛΗΤΗ ΑΠΑΓΟΡΕΥΜΕΝΗΣ ΟΥΣΙΑΣ Ή ΓΕΝΙΚΑ Η ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΑΘΛΗΤΙΚΩΝ ΑΓΩΝΩΝ Η ΠΡΟΤΡΟΠΗ/ΠΑΡΑΚΙΝΗΣΗ/ΕΓΚΡΙΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ Ή ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΜΕΝΗΣ ΟΥΣΙΑΣ Η ΤΕΛΕΣΗ ΑΠΑΓΟΡΕΥΜΕΝΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΣΕ ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ ΚΥΡΙΩΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Η ΑΡΝΗΣΗ Ή ΑΠΟΦΥΓΗ ΤΟΥ ΑΘΛΗΤΗ ΝΑ ΥΠΟΒΛΗΘΕΙ ΣΕ ΕΛΕΓΧΟ ΝΤΟΠΙΝΓΚ ΟΤΑΝ ΤΟΥ ΖΗΤΕΙΤΑΙ Η ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ Ή ΟΜΟΛΟΓΙΑ ΕΓΓΡΑΦΩΣ ΜΙΑΣ ΠΑΡΑΒΑΣΗΣ ΝΤΟΠΙΝΓΚ Η ΠΑΡΟΧΗ ΒΟΗΘΕΙΑΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΝΤΟΠΙΝΓΚ Ή ΤΩΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ ΤΟΥ ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΥ ΑΠΑΓΟΡΕΥΜΕΝΗΣ ΟΥΣΙΑΣ

ΚΥΡΩΣΕΙΣ ΕΓΓΡΑΦΗ ΕΠΙΠΛΗΞΗ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ/ΙΣΟΒΙΑ ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΣΕ ΚΑΘΕ ΕΙΔΟΥΣ ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΕΡΗΣΗ ΚΑΘΕ ΕΙΔΟΥΣ ΠΑΡΟΧΩΝ ΚΑΙ ΕΥΕΡΓΕΤΗΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΘΛΗΤΙΚΩΝ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΩΝ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΚΑΘΕ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΠΟΥ ΤΥΧΟΝ ΔΟΘΗΚΕ ΤΗΝ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΤΕΛΕΣΗΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΒΑΣΗΣ ΠΡΟΣΤΙΜΟ ΜΕΧΡΙ 100.000 ΕΥΡΩ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΣ ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΕ ΔΙΟΙΚΗΣΗ, ΟΡΓΑΝΟ Ή ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΟΠΟΙΟΥΔΗΠΟΤΕ ΑΘΛΗΤΙΚΟΥ ΦΟΡΕΑ Ή ΣΩΜΑΤΕΙΟΥ

Τελευταίες Εξελίξεις Τι είναι το γονιδιακό ντόπινγκ ? Τι είναι το βιολογικό διαβατήριο ? Που προσανατολίζεται η σύγχρονη έρευνα ?

Γονιδιακό Ντόπινγκ Ορίζεται ως η μη θεραπευτική χρήση κυττάρων, γονιδίων ή γονιδιακών στοιχείων Αλλάζει τη γενετική δομή των αθλητών Βελτιώνει τις επιδόσεις τους

Ανίχνευση του γονιδιακού ντόπινγκ Είναι πολύ δύσκολη Γίνεται με μέτρηση του αιματοκρίτη μετά τη χορήγηση του γονιδίου της ερυθροποιητίνης Με συνεχής μέτρηση της συγκέντρωσης συγκεκριμένων πρωτεϊνών των αθλητών για μακρύ χρονικό διάστημα Με βιοψία μυϊκού ιστού για την ανάλυση της σύστασης της μυϊκής μάζας των ύποπτων για ντόπινγκ αθλητών

Κίνδυνοι του γονιδιακού ντόπινγκ για την υγεία Αναπτύσσεται σε παράνομα και ανεξέλεγκτα εργαστήρια με άγνωστης προέλευσης πρώτες ύλες, που ενδέχεται να είναι επιμολυσμένες Η υπερβολική παραγωγή ερυθροποιητίνης αυξάνεται κατακόρυφα η πιθανότητα πρόκλησης εγκεφαλικού επεισοδίου ή καρδιακής προσβολής Αυξάνεται η πιθανότητα πρόκλησης κακώσεων και καταγμάτων

Βιολογικό Διαβατήριο Μέθοδος με την οποία παρακολουθούνται και καταγράφονται επιλεγμένες παράμετροι, κατά τη διάρκεια κάποιου χρονικού διαστήματος, που έμμεσα θα αποκαλύψουν την επίδραση του ντόπινγκ Σκοπός 1. Ταυτοποίηση και εντοπισμός αθλητών μέσω εξετάσεων, βάση των δεδομένων του αθλητικού διαβατηρίου 2. Εντοπισμός παραβάσεων του κώδικα αντι-ντόπινγκ