Υπεύθυνος εκπαιδευτικός: Σιδηρόπουλος Παντελής (Πληροφορικής) 1ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΟΥΦΑΛΙΩΝ ΣΧ. ΕΤΟΣ : 2014-15 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ ΤΑΞΗ : Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΤΜΗΜΑΤΑ : Α2 + Α3 ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ ΜΑΘΗΤΕΣ : 42 Υπεύθυνος εκπαιδευτικός: Σιδηρόπουλος Παντελής (Πληροφορικής)  

ΘΕΜΑ : Το Μουσείο της Ακρόπολης / Αρχαιολογικοί χώροι ΘΕΜΑ : Το Μουσείο της Ακρόπολης / Αρχαιολογικοί χώροι  

ΜΑΘΗΤΕΣ ΚΑΤΑ ΤΜΗΜΑ: ΤΜΗΜΑ Α2 ΜΑΘΗΤΕΣ ΚΑΤΑ ΤΜΗΜΑ: ΤΜΗΜΑ Α2 Γκογκίδου Ισιδώρα Καραπήτας Κωνσταντίνος Γκογκίδου Παγώνα Καραμανλής Δημήτρης Γκιόγκας Βασίλης Κισκινίδης Δημήτρης Γρηγοριάδου Καλλιόπη Κογιμτζή Χρυσούλα Διαμαντόπουλος Ιωάννης Κομίτης Θωμάς Εμμανουηλίδης Ιωάννης Κουμαντανίδου Παναγιώτα Ευσταθίου Νίκος Κύρτσιος Χρήστος Ηλιάδου Πασχαλίνα Ιαλαμουΐδης Δημήτριος Ιβανούδης Δημήτριος Ισπυρούδης Νίκος Καλογιάνης Αλέξανδρος Καραγιάννη Φιλαρέτη-Μαρία Καλτσίδης Γιώργος Καραγιοβάννη Αγγελική Καραμανλή Αρετή Καραμανλής Γιώργος

ΤΜΗΜΑ Α3 Κωδωνά Ευαγγελία Παπαμαρινούδης Παναγιώτης Λιμπέρη Ελένη ΤΜΗΜΑ Α3 Κωδωνά Ευαγγελία Παπαμαρινούδης Παναγιώτης Λιμπέρη Ελένη Παπαχριστούδη Χριστίνα Λιόζου Χρυσή Παρασκευόπουλος Παναγιώτης Μαργούτα Μαρία Μηντσιούδη Μαρία Δέσποινα Μηντσιούδης Νίκος Χρήστος Μισιούδης Ιωάννης Παναγιώτης Μουλλάχου Κατερίνα Μπάρκος Κωνσταντίνος Μπλέτσα Αθανασία Μπλέτσας Νίκος Νάκου Κυριακή Νινιατσούδη Σοφία Οβτσάροβα Γκερκάνα Παπαδοπούλου Ροδοθέα

ΥΠΟΘΕΜΑΤΑ – ΟΜΑΔΕΣ ΜΑΘΗΤΩΝ Α) Ακρόπολη & Το Νέο Μουσείο της Α1) Το ζήτημα της διεκδίκησης επιστροφής των μαρμάρων του Παρθενώνα Β) Βεργίνα Γ) Δελφοί Δ)Ολυμπία Ε)Πέλλα Ζ)Λοιποί Αρχαιολογικοί χώροι- Συμπεράσματα & Εντυπώσεις

ΠΕΡΙΛΗΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΛΗΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ   Βιβλιογραφία : 1. Μουσείο Ακρόπολης οδηγός, εκδόσεις μουσείου ακρόπολης 2. Μακεδονία Ιστορία-Μνημεία-Μουσεία, Ιωάννης Τουρατσόγλου-Εκδοτική Αθηνών 3. Βικιπαίδεια 4. Internet

Ενότητες Το Νέο Μουσείο της Ακρόπολης και ο Αρχαιολογικός χώρος (Ακρόπολη/Αθήνα) Η επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα από το Βρετανικό Μουσείο Πέλλα Βεργίνα Ολυμπία Δελφοί Λοιποί αρχαιολογικοί χώροι Επίλογος

1. Το Νέο Μουσείο της Ακρόπολης και ο Αρχαιολογικός χώρος (Ακρόπολη/Αθήνα) Το Μουσείο Ακρόπολης, από τα σπουδαιότερα στον κόσμο, περιλαμβάνει μοναδικά αριστουργήματα, κυρίως πρωτότυπα έργα της αρχαϊκής και κλασικής ελληνικής τέχνης, που συνδέονται άμεσα με τον ιερό βράχο της αθηναϊκής Ακρόπολης. Πρόκειται για ελεύθερα αναθηματικά γλυπτά, καθώς και σύνολα αρχιτεκτονικών γλυπτών που κοσμούσαν τα οικοδομήματα που ανεγέρθηκαν σε διάφορες ιστορικές περιόδους στην Ακρόπολη.

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ: Τα μνημεία της Ακρόπολης άντεξαν στις καταστροφές που συνέβησαν τόσο στους αρχαίους χρόνους όσο και στο Μεσαίωνα. Ως τον 17ο αιώνα, ξένοι περιηγητές απέδιδαν μια ανέπαφη εικόνα των μνημείων και αυτή ήταν η κατάσταση ως τα μέσα του ίδιου αιώνα, όταν τα Προπύλαια, που είχαν μετατραπεί σε πυριτιδαποθήκη, ανατινάχτηκαν. Τριάντα χρόνια αργότερα, οι Οθωμανοί κατακτητές αποσυναρμολόγησαν το γειτονικό ναό της Αθηνάς Νίκης για να χρησιμοποιήσουν το υλικό του στην ενίσχυση της οχύρωσης της Ακρόπολης. Ζοφερή χρονιά για την Ακρόπολη ήταν το 1687, όταν πολλά αρχιτεκτονικά μέλη του ναού διασκορπίστηκαν γύρω από το βράχο της Ακρόπολης, λόγω μιας βόμβας των Ενετών. Ξένοι επισκέπτες ψάχνοντας μέσα στα χαλάσματα πήραν αρχαία θραύσματα ως αναμνηστικά. Τον 19ο αιώνα, ο Λόρδος Elgin αφαίρεσε αρχιτεκτονικά γλυπτά από τη ζωφόρο, τις μετόπες και τα αετώματα του Παρθενώνα.

Από τη δεκαετία του 1970 φάνηκε ότι το Μουσείο δεν μπορούσε να αντεπεξέλθει ικανοποιητικά στα μεγάλα πλήθη των επισκεπτών του. Η ακαταλληλότητα του χώρου συχνά προκαλούσε προβλήματα και υποβάθμιζε το αισθητικό αποτέλεσμα που ήθελε να επιτύχει η έκθεση των αριστουργημάτων του Βράχου. Το 2000, ο Οργανισμός Ανέγερσης Νέου Μουσείου Ακρόπολης (ΟΑΝΜΑ) ανακοίνωσε πρόσκληση για συμμετοχή σε ένα νέο διαγωνισμό, ο οποίος ήταν σύμφωνος με τις Οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτός ο διαγωνισμός τελεσφόρησε και απένειμε το πρώτο βραβείο στον Bernard Tschumi με τον Μιχάλη Φωτιάδη.

Το νέο μουσείο της Ακρόπολης Σήμερα, το νέο Μουσείο της Ακρόπολης είναι στο σύνολό του 25,000 τ.μ. και διαθέτει εκθεσιακούς χώρους με εμβαδόν 14,000 τ.μ., δέκα φορές μεγαλύτερους από ότι στο παλιό Μουσείο. Το νέο Μουσείο προσφέρει όλες τις υπηρεσίες που απαιτούνται από ένα παγκόσμιο μουσείο του 21ου αιώνα.

ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ:

Το νέο Κτίριο του Μουσείου

Πληροφορίες Το νέο κτήριο του μουσείου θεμελιώθηκε το 2003 και άνοιξε για το κοινό στις 21 Ιουνίου 2009. Στις 20 Ιουνίου του 2009, πραγματοποιήθηκαν, μεγαλοπρεπώς, τα εγκαίνια του Μουσείου από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κάρολο Παπούλια, παρουσία του Προέδρου της Ε.Ε. και πλήθους ξένων ηγετών. Ο τότε υπουργός Πολιτισμού Αντώνης Σαμαράς, σε μια συμβολική κίνηση, που μεταδόθηκε σε ολόκληρο τον κόσμο, τοποθέτησε κομμάτι μαρμάρου που επεστράφη από το Μουσείο του Βατικανού, στη μετώπη του Παρθενώνα. Η κίνηση αυτή συμβόλισε το ελληνικό αίτημα για επανένωση των μαρμάρων στο νέο Μουσείο της Ακρόπολης. Εκτίθενται περίπου 4.000 αντικείμενα σε ένα χώρο 14.000 τετραγωνικών μέτρων. Πρόεδρος του οργανισμού του μουσείου είναι ο επίτιμος καθηγητής Αρχαιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου,  Δημήτριος Παντερμαλής.

Τοποθεσία του μουσείου Το μουσείο βρίσκεται στην νότια κλιτύ της Ακροπόλεως, στο οικόπεδο του πρώην στρατοπέδου Μακρυγιάννη, σε ευθεία απόσταση 280 μέτρων από τον Παρθενώνα. Η κύρια είσοδος του κτηρίου βρίσκεται επί της οδού Διονυσίου Αρεοπαγίτου ενώ περικλείεται από τις οδούς Μακρυγιάννη, Χατζηχρήστου και Μητσαίων. Εξυπηρετείται από στον σταθμό «Ακρόπολη» της γραμμής 2 του Αττικού Μετρό. Υπάρχουν δευτερεύουσες είσοδοι από τις οδούς Μακρυγιάννη και Χατζηχρήστου.

Το σχέδιο του Μπερνάρ Τσουμί εμπλέκει τρεις συλλήψεις: το φως, την κίνηση και τον αρχιτεκτονικό προγραμματισμό: Η κίνηση: Η διαδρομή του επισκέπτη σχηματίζει ένα τρισδιάστατο βρόγχο, προσφέροντας μια αρχιτεκτονική και χωρική εμπειρία με αφετηρία την αρχαιολογική ανασκαφή ως την αίθουσα του Παρθενώνα και πίσω. To φως: Το μουσείο βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στον φυσικό φωτισμό, καθώς παρουσιάζει κυρίως έργα γλυπτικής τα οποία απαιτούν διαφορετικές συνθήκες φωτισμού από άλλους τύπους μουσείων

Η αρχιτεκτονική: Το μουσείο δομείται γύρω από ένα πυρήνα από σκυρόδεμα με τις ακριβείς διαστάσεις της ζωφόρου του Παρθενώνα. Μέσα στον πυρήνα τοποθετούνται οι χώροι υποστήριξης ενώ γύρω του, και στο αίθριο που δημιουργείται, αναπτύσσονται οι εκθεσιακοί χώροι του μουσείου.

Η αίθουσα του Παρθενώνα

Διακρίσεις Τον Μάϊο του 2013 η βρετανική εφημερίδα Sunday Times κατέταξε το Μουσείο της Ακρόπολης στην 3η θέση στη σχετική λίστα με τα 50 καλύτερα Μουσεία του κόσμου.. Το νέο κτήριο του μουσείου βρέθηκε ανάμεσα στις έξι επικρατέστερες υποψηφιότητες για το βραβείο σύγχρονης αρχιτεκτονικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης «Mies van der Rohe». Η τελετή απονομής πραγματοποιήθηκε στις 20 Ιουνίου 2011 στη Βαρκελώνη. Τον Νοέμβριο του 2010 σε διαγωνισμό της Ένωσης Δημοσιογράφων Τουριστικών Συντακτών Μεγάλης Βρετανίας ψηφίσθηκε ως το Καλύτερο Μουσείο του Κόσμου. Η διεθνής καλλιτεχνική επιθεώρηση The Art Newspaper κατέταξε το μουσείο της Ακρόπολης στην 25η θέση ανάμεσα στα 100 πιο δημοφιλή μουσεία τέχνης στον κόσμο για το 2010, με 1.355.720 επισκέπτες.

Η Ακρόπολη Αθηνών και τα κυριότερα έργα Προπύλαια Τα Προπύλαια, προθάλαμος για την είσοδο στην Ακρόπολη

Ναός της Αθηνάς ή Απτέρου Νίκης

Παρθενώνας Ο Παρθενώνας, ένα από τα διασημότερα μνημεία του κόσμου

Ερέχθειο

Οι Καρυάτιδες(Ερέχθειο)

Η επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα από το Βρετανικό Μουσείο

Ο Παρθενώνας, έμεινε, σχεδόν, αλώβητος, από την ολοκλήρωση της οικοδόμησής του, το 431π.Χ., έως το 1687, όταν κατά τη διάρκεια του ενετοτουρκικού πολέμου, δέχτηκε το πρώτο σοβαρό πλήγμα από το βομβαρδισμό των Ενετών.  Το μνημείο έχασε μεγάλο τμήμα του γλυπτού του πλούτου, κατά τα έτη 1801-1804, όταν ο λόρδος Έλγιν, πήρε το μισό περίπου του γλυπτού του διακόσμου για να το μεταφέρει στην Αγγλία. 

Η προσπάθεια των ελληνικών αρχών για την επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα στο τόπο καταγωγής και κατασκευής τους υποστηρίζεται ενεργά από διεθνής, ομότιτλη επιτροπή. Η αναγκαιότητα της επιστροφής τους στην Ελλάδα επιβεβαιώνεται και από την επίσημη θέση της εκπροσώπου της UNESCO, με βάση την αρχή της διατήρησης της ακεραιότητας των μνημείων παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομίας. Κατά καιρούς έχουν δει τη δημοσιότητα διάφορες προτάσεις από έγκριτους, ουδέτερους παρατηρητές, με σκοπό την εξεύρεση μιας λύσης στη διαφωνία Ελλάδας και Βρετανικού Μουσείου επί του ζητήματος της επιστροφής των κλεμμένων γλυπτών

Σημαντικοί φορείς και ιδρύματα όπως η Ουνέσκο, το ίδρυμα Μελίνα Μερκούρη, το ίδρυμα Μαριάννα Βαρδινογιάννη και η διεθνής επιτροπή διεκδίκησης των μαρμάρων του Παρθενώνα με πρόεδρο τον Ντέιβιντ Χιλ συνεχίζουν τις προσπάθειες συντονίζοντας τις κινήσεις τους και τις διάφορες πρωτοβουλίες τους ακριβώς για αυτό τον μεγάλο στόχο που είναι η τελική δικαίωση για την αποκατάσταση ενός έργου παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς που ανήκει όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά σε ολόκληρο τον κόσμο, γι αυτό και με την επανένωση των μαρμάρων του ο Παρθενώνας στον τόπο όπου χτίστηκε πριν 2500 χρόνια κάτω από τον αττικό ήλιο θα ανακτήσει σημαντικό μέρος από τη χαμένη λάμψη του εμπνέοντας ακόμη περισσότερο τις νεότερες γενιές για τα επιτεύγματα των Ελλήνων στην Αρχαία Αθήνα του 5ου αιώνα π.χ.. Πολλές προσωπικότητες όπως διάσημοι ηθοποιοί ο Τζωρζ Κλούνεϊ, η σύζυγός του επιφανής δικηγόρος Αμάλ Αλουμουντίν η οποία επισκέφθηκε πρόσφατα το μουσείο της Ακρόπολης και εκδήλωσε ενδιαφέρον να συνδράμει με χρήσιμες νομικές συμβουλές την ελληνική πολιτεία για το επίμαχο ζήτημα, αλλά και πολλοί πνευματικοί άνθρωποι από ολόκληρο τον κόσμο ακόμη και την ίδια τη Μεγάλη Βρετανία τάσσονται ανοιχτά υπέρ της επιστροφής των μαρμάρων του Παρθενώνα στη Αθήνα.

Ο Ντέιβιντ Χιλ, πρόεδρος της διεθνούς επιτροπής διεκδίκησης των μαρμάρων του Παρθενώνα ανέφερε: «Μοιράζομαι την ίδια αισιοδοξία, Μαριάννα, που ανέφερες σήμερα. Η Ελλάδα δεν είναι μόνη της. Έχει πολλούς φίλους που θα την υποστηρίξουν μέχρι να επιστρέψουν τα Μάρμαρα εκεί που ανήκουν. Εδώ στην Ελλάδα.» Η αξέχαστη Μελίνα Μερκούρη έλεγε: «…ελπίζω να δω τα Μάρμαρα πίσω στην Αθήνα προτού πεθάνω. Αν όμως έρθουν αργότερα, εγώ θα ξαναγεννηθώ…».

3. Πέλλα Νέο Αρχαιολογικό Μουσείο 3. Πέλλα Νέο Αρχαιολογικό Μουσείο

Το μουσείο έχει έκταση 6.000 τετραγωνικά μέτρα και βρίσκεται στο βορειοανατολικό τμήμα του αρχαιολογικού χώρου, σε άμεση γειτνίαση με το σύγχρονο οικισμό. Το κτίριο είναι προσαρμοσμένο στη μορφολογία του εδάφους και έχει δημιουργηθεί με λιτές γραμμές. «η παρουσία του μουσείου στον αρχαιολογικό χώρο είναι διακριτική. Γι' αυτό το λόγο, το κτίριο είναι βυθισμένο στο έδαφος και φαίνεται σαν να αναδύεται απ' αυτό ως ένα ακόμα εύρημα».

Στο αίθριο του Μουσείου παρουσιάζονται τα ογκώδη εκθέματα του μουσείου: αρχιτεκτονικά μέλη, γλυπτά, επιτύμβιες και αναθηματικές στήλες.

Η έκθεση αναπτύσσεται σε χώρο 2 Η έκθεση αναπτύσσεται σε χώρο 2.500 τετραγωνικών μέτρων και διαρθρώνεται σε πέντε θεματικές ενότητες, που δεν διαχωρίζονται η μία από την άλλη σε κλειστές αίθουσες. Για τη μετάβαση από τη μία ενότητα στην άλλη, ο επισκέπτης ακολουθεί ανοδική πορεία, που παραπέμπει στην περιήγησή του στον αρχαιολογικό χώρο και βοηθά στο να έχει πλήρη εποπτικότητα του εκθεσιακού χώρου.

Σύντομη ιστορία της Πέλλας Οι ιστορικές μαρτυρίες για την Αρχαία Πέλλα πρωτεύουσα του Μακεδονικού κράτους από τις αρχές του 4ουαι. π.Χ και της ευρύτερης περιοχής της "Πελλαίας χώρας" είναι περιορισμένες. Έτσι η ιστορική φυσιογνωμία της αναπλάθεται μέσα από τις ανασκαφικές έρευνες που τα τελευταία χρόνια πραγματοποιούνται με έντονους ρυθμούς. Η αρχαιολογική σκαπάνη αποκάλυψε προϊστορικούς οικισμούς της νεολιθικής εποχής, της εποχής του Χαλκού και του Σιδήρου στην ευρύτερη περιοχή γύρω από την Πέλλα που μαρτυρούν την ανθρώπινη παρουσία από τους Προϊστορικούς χρόνους. Τα παράλια του Θερμαϊκού κόλπου μεταξύ των ποταμών Αλιάκμονα και Αξιού όπου ήταν κτισμένη η Πέλλα αναφέρεται από ιστορικές πηγές ως Βοττιαία. Οι κάτοικοι της ήταν άποικοι από τη Κρήτη που εγκαταστάθηκαν εκεί το 1400π.Χ. τους οποίους εκτόπισαν αργότερα τον 6οαι π.Χ οι Μακεδόνες. Την εποχή αυτή άρχισαν να δημιουργούνται οι πρώτες πόλεις οι οποίες αργότερα τον 5οαι π.Χ αναπτύχθηκαν αποκτώντας διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια. Κάθε πόλη είχε τη χώρα της όπως η Πέλλα την Πελλαία χώρα και οι κάτοικοί της έφεραν το όνομα Πελλαίοι.

Η Πέλλα δεν υπήρξε πρωτεύουσα του Μακεδονικού κράτους από την αρχή της ίδρυσής του. Ο γενάρχης της βασιλικής δυναστείας Περδίκκας ίδρυσε στα μέσα του 7ου αι π.Χ την πρώτη πρωτεύουσα τις Αιγές κοντά στα Πιέρια όρη.  Όταν ύστερα από μερικούς αιώνες, η Μακεδονία άρχισε να βγαίνει από την απομόνωση και να εισέρχεται στο ιστορικό προσκήνιο, λόγοι στρατηγικής επέβαλαν την αλλαγή της θέσης της πρωτεύουσας. Ο Αρχέλαος έκτισε στην Πέλλα υπέρλαμπρο Ανάκτορο που το διακόσμησε ο Ζεύξις, ο μεγαλύτερος ζωγράφος της εποχής.

Με το βίαιο θάνατο του Αρχέλαου η ανάπτυξη του κράτους ανακόπτεται Με το βίαιο θάνατο του Αρχέλαου η ανάπτυξη του κράτους ανακόπτεται. Το μεγάλο του έργο συνεχίζεται, μετά από μερικές δεκαετίες από το Φίλιππο Β΄(360-336π.Χ.) Η προσπάθεια του Φιλίππου δεν περιορίστηκε μόνο στην εσωτερική ανάπτυξη, αλλά στράφηκε κυρίως στην επέκταση της πολιτικής δύναμης της Μακεδονίας. Συνεχίζοντας το έργο του Αρχέλαου κάλεσε στην αυλή του τους διασημότερους άνδρες του πνεύματος και της τέχνης, καθιστώντας την Πέλλα το κέντρο του Ελληνισμού που διαδέχθηκε την Αθήνα και τη Σπάρτη. Με τη θέληση και το έργο του οδήγησε σε νέους δρόμους την ιστορία του κόσμου καθώς με την ένωση των ελληνικών πόλεων θεωρείται πατέρας της ευρωπαϊκής ιδέας

Στα χρόνια αυτά η Πέλλα φθάνει σε πλήρη ακμή Στα χρόνια αυτά η Πέλλα φθάνει σε πλήρη ακμή. Η ακτινοβολία της εξαπλώνεται σε ολόκληρο τον τότε γνωστό κόσμο με τις κατακτήσεις του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Η καταπληκτικότερη μορφή που επηρέασε πιο πολύ από κάθε άλλη προσωπικότητα την πορεία του κόσμου. 

4. Βεργίνα

Η Βεργίνα είναι μικρή κωμόπολη στη Μακεδονία, στον Νομό Ημαθίας που διοικητικά υπάγεται στην περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας. Βρίσκεται 13 χλμ. νοτιοανατολικά της Βέροιας, πρωτεύουσας του νομού, και περίπου 80 χλμ. νοτιοδυτικά της Θεσσαλονίκης. Ο πληθυσμός της κωμόπολης ανέρχεται στις 2.000 περίπου κατοίκους και βρίσκεται στους πρόποδες των Πιερίων Ορέων, σε υψόμετρο 120 μέτρων από τη θάλασσα. Η κωμόπολη βρίσκεται στη θέση των αρχαίων Αιγών, πρωτεύουσας της αρχαίας Μακεδονίας, και έγινε παγκοσμίως γνωστή το 1977, όταν η Πανεπιστημιακή Ανασκαφή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, υπό τον καθηγητή αρχαιολογίας Μανόλη Ανδρόνικο και τους συνεργάτες του, ανακάλυψε τους τόπους ταφής των Μακεδόνων βασιλέων και ανάμεσα στους άλλους τάφους και ένα ταφικό μνημείο που, σύμφωνα με την επιχειρηματολογία του Ανδρόνικου, ήταν του βασιλιά Φιλίππου Β΄, πατέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Η ανακάλυψη αυτών των ευρημάτων πιστοποίησε και τη θέση της αρχαίας πόλης των Αιγών, της πρώτης πρωτεύουσας του μακεδονικού βασιλείου.

Η θέση της σημερινής Βεργίνας αρχικά θεωρήθηκε από τους ανασκαφείς ότι συμπίπτει με την αρχαία πόλη Βάλλα, που, σύμφωνα με τον Πλίνιο (Φυσ. Ιστ. 4.10.34), ήταν μια πόλη που βρισκόταν στα Πιέρια όρη, νότια του ποταμού Αλιάκμονα. Το 1968, ο Βρετανός ιστορικός Nicolas Hammond, καθηγητής στο πανεπιστήμιο του Μπρίστολ, πρότεινε τον συσχετισμό του αρχαιολογικού χώρου της Βεργίνας με τις αρχαίες Αιγές, την πρώτη πρωτεύουσα του μακεδονικού βασιλείου, στην οποία βρισκόταν το βασιλικό νεκροταφείο των Μακεδόνων, αλλά η πρότασή του δεν έγινε δεκτή από τους άλλους επιστήμονες. Το 1977, ωστόσο, με την ανακάλυψη από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης του σημαντικού ασύλητου τάφου της Βεργίνας, ο τότε ανασκαφέας Μ. Ανδρόνικος, αν και αρχικά είχε πολλές επιφυλάξεις, πείστηκε για την άποψη του Hammond• έτσι, συμφώνησε ότι στη Βεργίνα βρίσκεται το βασιλικό νεκροταφείο των Μακεδόνων, ότι ο τάφος που ανακάλυψε είναι βασιλικός και ότι στη σημερινή Βεργίνα πρέπει να ήταν η θέση των αρχαίων Αιγών.

Οι αρχαιολόγοι είχαν δείξει ενδιαφέρον για τους λόφους γύρω από τη Βεργίνα ήδη από το 1850, υποψιαζόμενοι ότι μπορεί να βρίσκονταν ταφικά μνημεία. Ο αρχαιολόγος Μανόλης Ανδρόνικος πείστηκε από τον καθηγητή του Κ. Ρωμαίο ότι ένας λοφίσκος, που ανήκε στους τύμβους του νεκροταφείου της αρχαίας πόλης και λεγόταν "η Μεγάλη Τούμπα", έκρυβε σημαντικούς τάφους. Το 1977 ο Ανδρόνικος ξεκίνησε μια ανασκαφή έξι εβδομάδων στην Τούμπα αυτή και ανακάλυψε τέσσερα θαμμένα ταφικά κτίσματα, τα δύο από τα οποία ήταν ασύλητα από τυμβωρύχους. Ο Ανδρόνικος, ενθαρρυμένος και από τη θεωρία του N. Hammond, υποστήριξε ότι αυτοί οι ταφικοί θάλαμοι ήταν τόποι ταφής Μακεδόνων Βασιλέων, συμπεριλαμβανομένου του τάφου του Φιλίππου Β΄ -πατέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου- και μίας από τις γυναίκες του, πιθανώς της Μήδας, πριγκίπισσας από τη Θράκη, καθώς και του τάφου του έφηβου γιου τού Μεγάλου Αλεξάνδρου και της Ρωξάνης, Αλεξάνδρου Δ΄ της Μακεδονίας. Η άποψη αυτή προκάλεσε παγκόσμιο ενθουσιασμό.

Το Μουσείο και τα Εκθέματα Η είσοδος του τάφου του Φιλίππου Β΄ στο Μουσείο της Βεργίνας. Μεγάλος αριθμός κτερισμάτων, που είναι έργα τέχνης ή έχουν αξία έργων τέχνης, ήρθε στο φως από τους τάφους, πολλά από τα οποία από χρυσό, όπως η περίφημη λάρνακα με τα αποτεφρωμένα απομεινάρια του Φιλίππου Β΄, που φέρει τον δεκαεξάκτινο ήλιο (ή αστέρι)-σύμβολο της μακεδονικής δυναστείας, η μικρότερη λάρνακα με το δωδεκάκτινο αστέρι και τα στεφάνια από φύλλα και καρπούς βαλανιδιάς. Όλα τα ευρήματα βρίσκονται μέσα στο μουσείο, το οποίο εγκαινιάσθηκε το 1993 και το οποίο κατασκευάστηκε με τέτοιο τρόπο, ώστε να εγκιβωτίσει τα ταφικά κτίσματα προστατεύοντάς τα, να αναδεικνύει τα εκθέματα και να δείχνει την επανεπιχωματωμένη Τούμπα, όπως ήταν πριν από τις ανασκαφές. Μέσα υπάρχουν τέσσερεις τάφοι και ένα μικρό ιερό, το Ηρώον. Οι δύο σπουδαιότεροι τάφοι, του Φιλίππου Β΄ και του Αλεξάνδρου Δ΄, δεν ήταν συλημένοι και περιείχαν τους κύριους θησαυρούς του μουσείου. .

Ο τάφος του Φιλίππου Β΄ (Τάφος II), που χωριζόταν σε δύο θαλάμους (στον κύριο θάλαμο βρέθηκαν τα οστά του αποτεφρωμένου νεκρού βασιλιά και στον προθάλαμο τα οστά μιας αποτεφρωμένης νεκρής γυναίκας), περιείχε τα πολυτιμότερα ευρήματα. Η δωρικού ρυθμού πρόσοψη του θολωτού ταφικού κτίσματος φέρει δύο ζωφόρους. Μια δωρική με τρίγλυφα και μετόπες και πάνω από αυτήν μια ιωνική με αρκετά μεγαλύτερο ύψος• η ζωφόρος αυτή κοσμείται με μια τοιχογραφία που, παρά την κακή κατάσταση στην οποία αποκαλύφθηκε, θεωρείται ιδιαίτερα σημαντική. Πρόκειται για μια ζωγραφική παράσταση με θέμα ένα ομαδικό κυνήγι και δηλώνει ίσως την αγαπημένη ασχολία του νεκρού που ετάφη εκεί. Ο ελαφρώς μικρότερος Τάφος ΙΙΙ, που αποδίδεται στον Αλέξανδρο τον Δ΄ και στον κύριο θάλαμο του οποίου βρέθηκαν τα οστά του αποτεφρωμένου νεκρού εφήβου, απέδωσε επίσης σημαντικά ευρήματα, ενώ μια στενή ζωφόρος, που απεικόνιζε αρματοδρομία, στόλιζε τους τοίχους του Τάφου. Ο λεγόμενος τάφος της Περσεφόνης, στους τοίχους του οποίου βρέθηκε μια θαυμάσια τοιχογραφία με θέμα την αρπαγή της Περσεφόνης από τον Άδη, και ο τέταρτος τάφος, που είχε μια εντυπωσιακή είσοδο με τέσσερεις δωρικούς κίονες και πιστεύεται ότι ανήκε στον βασιλιά Αντίγονο Β΄ Γονατά, βρέθηκαν άγρια συλημένοι και δεν απέδωσαν σημαντικά ευρήματα.

Ο ΤΑΦΟΣ ΤΟΥ ΦΙΛΙΠΠΟΥ Β' Είναι ένας μεγάλος, διθάλαμος μακεδονικός τάφος, που η πρόσοψή του θυμίζει ναό. Ημικίονες και παραστάδες υποβαστάζουν το χαρακτηριστικό δωρικό επιστύλιο και τη ζωφόρο με τα τρίγλυφα και τις μετόπες, όμως πάνω από αυτή δεν βρίσκεται αέτωμα, αλλά μια ασυνήθιστα ψηλή ιωνική ζωφόρος που επιστέφεται από ιωνικό γείσο με δωρικό κυμάτιο και ψευδοσίμη. Η ανάμιξη των ρυθμών, που χαρακτηρίζει γενικά την μακεδονική αρχιτεκτονική εδώ υπαγορεύεται από την ανάγκη να κρυφτεί η καμάρα, χωρίς να ανατραπεί εντελώς η παραδοσιακή ισορροπία των μεγεθών των αρχιτεκτονικών μελών του μνημείου. Η ιωνική ζωφόρος, που με τον όγκο της κυριαρχεί, προσφέρει μια λαμπρή δυνατότητα για διακόσμηση που δεν έμεινε βέβαια ανεκμετάλλευτη, αφού ζωγραφίστηκε με την εξαιρετική τοιχογραφία του βασιλικού κυνηγιού.

Στη θήκη του θαλάμου βρισκόταν η χρυσή λάρνακα με τα οστά του νεκρού βασιλιά, ενώ σε εκείνη του προθαλάμου η χρυσή λάρνακα με τα οστά της συζύγου του.

Η αποκάλυψη το 1977 του μεγάλου ασύλητου μακεδονικού τάφου αποτέλεσε πολύ σημαντικό γεγονός, αφού ο νεκρός του τάφου δεν ήταν άλλος από τον βασιλιά Φίλιππο Β', που είχε δολοφονηθεί στις Αιγές. Ο νεκρός θάφτηκε βιαστικά στο μεγάλο τάφο μαζί με τα πλούσια δώρα του. Πολύτιμα όπλα και ασημένια και χάλκινα σκεύη συνόδευαν το σπουδαίο νεκρό. Από τα ευρήματα στον τάφο του Φιλίππου ξεχωρίζουν η τοιχογραφία με τη σκηνή κυνηγιού, το χρυσό στεφάνι του νεκρού, η χρυσελεφάντινη κλίνη και η χρυσή λάρνακα όπου βρίσκονταν τα οστά του βασιλιά.

Ο ΤΑΦΟΣ ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ Δ‘ Ο ΤΑΦΟΣ ΤΗΣ ΠΕΡΣΕΦΟΝΗΣ Ο ΤΑΦΟΣ ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ Δ‘ Όπως δείχνει η κεραμική που βρέθηκε, 30 περίπου χρόνια μετά την ταφή του Φιλίππου, δίπλα στον τάφο του κατασκευάσθηκε ένας άλλος μικρότερος για να δεχτεί τα οστά ενός άλλου μέλους της βασιλικής οικογένειας, ενός νεαρού έφηβου 13-15 χρονών. Αν κι ο νεκρός είχε καεί, πουθενά δε βρέθηκαν ίχνη από την ταφική πυρά, γεγονός που δείχνει ότι πρέπει να πέθανε και να αποτεφρώθηκε κάπου αλλού και τα οστά του να μεταφέρθηκαν στη συνέχεια στις Αιγές, όπου και θάφτηκαν στον βασιλικό τύμβο. Τα στοιχεία αυτά οδηγούν στην ταύτιση του νεαρού νεκρού με τον Αλέξανδρο Δ', το γιο του Μ. Αλέξανδρου και της Ρωξάνης, που ενώ ήταν αιχμάλωτος στην Αμφίπολη δολοφονήθηκε μαζί με τη μητέρα του από τον Κάσσανδρο για να ικανοποιήσει τη φιλοδοξία του ο σφετεριστής του θρόνου. Προφανώς ο δολοφόνος, για να διασκεδάσει τις υποψίες των Μακεδόνων, έφερε, όπως όριζε το έθιμο, τον τελευταίο των Τημενιδών και τον έθαψε με τιμές στην πόλη που στάθηκε το λίκνο της γενιάς του.

ΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΩΝ ΒΑΣΙΛΙΚΩΝ ΤΑΦΩΝ Για την προστασία των βασιλικών τάφων στη Μεγάλη Τούμπα, κατασκευάστηκε το 1993 υπόγειο κτίριο που προστατεύει τα μνημεία. Το κτίριο αυτό σκεπάστηκε με χώμα έτσι ώστε το στέγαστρο εξωτερικά να έχει τη μορφή που είχε η Μεγάλη χωμάτινη Τούμπα πριν από τις ανασκαφές του Μανώλη Ανδρόνικου και της ομάδας του, ενώ στο υπόγειο εσωτερικό του κτίσμα εκτίθενται από το Νοέμβριο του 1997 οι θησαυροί που βρέθηκαν μέσα στους βασιλικούς τάφους και φυσικά οι ίδιοι οι βασιλικοί τάφοι στις θέσεις όπου ήταν εξαρχής.

Στην ομάδα αυτή περιλαμβάνονται τρεις Μακεδονικοί τάφοι: ο ασύλητος «τάφος του Φιλίππου Β'» με την τοιχογραφία της σκηνής κυνηγιού σε δάσος, στον προθάλαμο του οποίου βρίσκεται και η λάρνακα με τα οστά της τελευταίας συζύγου του. Ένας κιβωτιόσχημος οικογενειακός τάφος, επονομαζόμενος και «Τάφος της Περσεφόνης», με τη μεγάλη τοιχογραφία της αρπαγής της Περσεφόνης από τον Πλούτωνα στους τοίχους, που ανήκε σε άγνωστη γυναίκα και βρέθηκε συλημένος. Αυτή η τοιχογραφία, όπως και η άλλη που βρέθηκε στο τάφο του Φιλίππου, είναι τα μοναδικά έργα μεγάλων ζωγράφων που έχουν διασωθεί από την αρχαία ελληνική ζωγραφική. Ένας ασύλητος τάφος, ο λεγόμενος «τάφος του Πρίγκιπα», ενός νεαρού πρίγκιπα 13-15 ετών, που ίσως να ήταν ο Αλέξανδρος Δ', εγγονός του Φιλίππου B' και γιος του Μ. Αλεξάνδρου και της Ρωξάνης. Τέλος στον ίδιο χώρο βρίσκεται ο λεγόμενος «Τάφος με τους ελεύθερους κίονες», ένας γκρεμισμένος και συλημένος Μακεδονικός τάφος του 3ου π.Χ. αιώνα, και το λεγόμενο «Ηρώον», τόπος λατρείας των νεκρών βασιλικών μελών.

Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς Το 1996 η UNESCO ανακοίνωσε την ένταξη του αρχαιολογικού χώρου των Αιγών στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Ο τάφος της Βεργίνας, ο μεγαλύτερος και ασύλητος μακεδονικός τάφος με τα συγκλονιστικά αρχαιολογικά ευρήματα και ως τάφος βασιλέως της Μακεδονίας (Φιλίππου Β'), εχαρακτηρίσθη η σημαντικότερη αρχαιολογική ανακάλυψη του αιώνα.

5. Ολυμπία Η Ολυμπία, υπήρξε το πιο δοξασμένο ιερό της αρχαίας Ελλάδας αφιερωμένο στον Δία, πατέρα των θεών και των ανθρώπων. Ήταν ο τόπος διεξαγωγής των Ολυμπιακών Αγώνων οι οποίοι τελούνταν στο πλαίσιο των Ολυμπίων, της πιο σημαντικής εορτής των Ελλήνων κατά το μεγαλύτερο διάστημα της αρχαιότητας. Αντίστοιχες γιορτές ήταν τα Πύθια που διοργανώνονταν προς τιμήν του Απόλλωνος στους Δελφούς, τα Ίσθμια προς τιμήν του Ποσειδώνος στον Ισθμό της Κορίνθου και τα Νέμεα, επίσης προς τιμήν του Διός στο ιερό του στη Νεμέα.

Στην Ολυμπία, εντός του μεγαλοπρεπούς ναού του θεού, βρισκόταν το χρυσελεφάντινο άγαλμα του Διός, έργο του Φειδία, το οποίο ήταν γνωστό στην αρχαιότητα ως ένα από τα επτά θαύματα του κόσμου. Η αφετηρία των Ολυμπιακών Αγώνων τοποθετείται στο 776 π.Χ. και τελούνταν κάθε τέσσερα χρόνια. Το 394 μ.Χ. ο Βυζαντινός Αυτοκράτορας Θεοδόσιος Α' απαγόρευσε την τέλεσή τους γιατί θεωρούνταν παγανιστικοί.

Αρχαιολογικό Μουσείο Ολυμπίας

Κεντρικό έκθεμα είναι ο Ερμής του Πραξιτέλους, τα αετώματα του ναού του Δία, η Νίκη του Μενδαίου Παιωνίου και το κύπελλο που ανήκε στο Φειδία. Η συλλογή των χάλκινων αντικειμένων αποτελεί μία από τις σημαντικότερες συλλογές παγκοσμίως. Από το σύνολο των, ανεκτίμητης αξίας, εκθεμάτων σημαντικότερη είναι η έκθεση των γλυπτών, για την οποία είναι κυρίως γνωστό το μουσείο, καθώς και η συλλογή χάλκινων αντικειμένων, που είναι η πλουσιότερη στον κόσμο.

7. Δελφοί Οι Δελφοί ήταν αρχαία ελληνική πόλη στην οποία λειτούργησε το σημαντικότερο μαντείο του αρχαιοελληνικού κόσμου.

Οι Δελφοί διατήρησαν τη σημαντική τους θέση μέχρι τα τέλη του 4ου αιώνα μ.Χ., οπότε δόθηκε οριστικό τέλος στη λειτουργία του μαντείου με διάταγμα του αυτοκράτορα Θεοδοσίου Α΄. -Αρχαιολογικός χώρος Δελφών

Αρχαίο στάδιο

Το θέατρο των Δελφών, τόπος διεξαγωγής των μουσικών παραστάσεων των Πυθίων

Τα Πύθια Τα Πύθια ήταν εορταστικά αγωνίσματα της αρχαίας Ελλάδας που γίνονταν στους Δελφούς και εν μέρει στο Κρισαίο πεδίο, προς τιμή του θεού Απόλλωνα. Είχαν πανελλήνια εμβέλεια και αποτελούσαν την πιο σημαντική εκδήλωση μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Περιελάμβαναν μουσικούς και αθλητικούς αγώνες.

7. Επίλογος Κλείνοντας αυτό το ενδιαφέρον και γοητευτικό ταξίδι που κράτησε σχεδόν όλη την τρέχουσα σχολική χρονιά, ως υπεύθυνος Καθηγητής (Σιδηρόπουλος Παντελής) θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους τους μαθητές μας της Α’ τάξης για την ενεργό και μαζική τους συμμετοχή για την πραγματοποίηση του προγράμματος. Χωρίς τη βοήθειά τους και το ενδιαφέρον τους δε θα ήταν δυνατόν να πραγματοποιηθεί. Μεγάλο ήταν το ενδιαφέρον των μαθητών σχετικά με την Ακρόπολη και το νέο Μουσείο της αφού μια μεγάλη ομάδα μαθητών ασχολήθηκε αρκετά συγκεντρώνοντας πλούσιο υλικό, συνεργαζόμενοι μεταξύ τους, βλέποντας σχετικά βίντεο, καθώς επίσης και το θέμα της διεκδίκησης για την επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα απασχόλησε ιδιαίτερα μέσα από τις ερωτήσεις και τις συζητήσεις τους αναδεικνύοντας μέσα από τη νεανική τους ματιά και το καθαρό μυαλό τη σημασία αυτού του ζητήματος για τη χώρα μας.

Οι Μαθητές: Αναζήτησαν σημαντικές ιστορικές πληροφορίες για την αρχαία Ελλάδα και τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό. Ασχολήθηκαν με την τοπική και ευρύτερη ιστορία της Ελλάδας καθώς και με τη γεωγραφία της περιοχής. Ενίσχυσαν την άποψή τους σχετικά με το ρόλο και τη σημασία που έχει για την Ελλάδα η ιστορία και ο πολιτισμός, συνειδητοποιώντας τη μεγάλη μας πολιτιστική κληρονομιά και τη μακρόχρονη-πλούσια ιστορία μας. Ελπίζουμε η εμπειρία αυτή των μαθητών μας να προσέθεσε ένα λιθαράκι στη διαμόρφωση μιας νοοτροπίας και μια υπεύθυνης και ενεργούς στάσης καθώς και μιας ευαισθητοποίησης που πρέπει να έχουμε όλοι οι Έλληνες απέναντι στους αρχαιολογικούς μας τόπους και τη σημασία της διατήρησης, συντήρησης, αξιοποίησης και της προβολής τους. Μέσα από τη συνεργασία των μαθητών που δούλεψαν ομαδικά, αντάλλαξαν στοιχεία, ιδέες, ανέλαβαν διάφορες πρωτοβουλίες, ελπίζουμε να ενισχύθηκε έστω και λίγο η περηφάνια τους για τη συμβολή της Ελλάδας στο σύγχρονο δυτικό πολιτισμό.

Η Ελλάδα έχει ένα σπουδαίο παρελθόν, με ανθρώπους που ακόμη και σήμερα αιώνες μετά θεωρούνται ως οι κορυφαίοι στο είδος τους παγκοσμίως. Για να έχει όμως και μέλλον πρέπει η νέα γενιά να σέβεται και να γνωρίζει τους άξιους προγόνους της, αλλά και οι κάπως μεγαλύτεροι να δημιουργούν μέσα από τη στάση τους εκείνες τις προϋποθέσεις ώστε οι νέοι μας να μεγαλώνουν με αξίες και σωστά πρότυπα.

Είναι πράξη απόλυτης ευθύνης απέναντι στον εαυτό μας αλλά προπάντων απέναντι στα παιδιά μας να αναλαμβάνουμε πρωτοβουλίες ώστε να γνωρίζουμε και την πρόσφατη ιστορία μας με υπεύθυνο και αντικειμενικό τρόπο, αλλά και την πιο μακρινή που όμως γίνεται στις δύσκολες μέρες μας τόση επίκαιρη, από αυτήν μπορούμε να αντλήσουμε δύναμη και ατελείωτα διδάγματα ώστε να αντιμετωπίσουμε με ευθύνη, συλλογικότητα, θάρρος, εργασία και γνώση όλες τις δυσκολίες της εποχής μας.

Ο πολιτισμός που άνθισε κατά την αρχαιότητα στην Ελλάδα κατέχει ξεχωριστή θέση στον παγκόσμιο πολιτιστικό χάρτη. Τα υλικά και πνευματικά επιτεύγματα, οι αξίες και οι ιδέες που γεννήθηκαν στη μικρή αυτή άκρη της Ευρώπης επηρέασαν ολόκληρη σχεδόν την ανθρωπότητα.

Φωτογραφίες μαθητών από Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης

Ευχαριστούμε για την προσοχή σας !!!