ΠΥΡΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ
ΦΩΤΙΑ – ΚΑΥΣΗ – ΠΥΡΚΑΓΙΑ Πυρκαγιά ή καύση εννοούμε με τη συνηθισμένη σημασία των λέξεων αυτών την καταστροφή ενός σώματος από τη θερμότητα με εμφανή σχηματισμό φλόγας. Καύση είναι η χημική ένωση μιας ουσίας με οξυγόνο ή κάποιο άλλο αέριο που συντελεί και διατηρεί την καύση η οποία συνοδεύεται από μικρή ή μεγάλη έκλυση θερμότητας, συνήθως δε και φωτιάς. Για να έχουμε λοιπόν πυρκαγιά θα πρέπει να συνυπάρχουν απαραίτητα τρεις παράγοντες: ΚΑΥΣΙΜΗ ΥΛΗ ΑΕΡΑΣ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ
ΑΕΡΑΣ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ ΚΑΥΣΙΜΗ ΥΛΗ
Τα υγρά και τα στερεά σώματα δεν αναφλέγονται Τα υγρά και τα στερεά σώματα δεν αναφλέγονται. Αναφλέγονται μόνο οι ατμοί αυτών όταν θερμανθούν (και φτάσουν στη θερμοκρασία ανάφλεξης) αφού αναμιχτούν με Ο2 1ο στάδιο To υλικό θερμαίνεται μέχρι το σημείο που αναδίδει αναφλέξιμους ατμούς. Σημείο αναφλεξιμότητας. 2ο στάδιο. Οι αναφλέξιμοι ατμοί αναμιγνύονται με το Ο2 της ατμόσφαιρας. 3ο στάδιο. Το μίγμα αυτό των ατμών του Ο2 θα αναφλεγεί από μια πηγή ανάφλεξης.
Τόσο στην έναρξη όσο και κατά τη διάρκεια της καύσης τα διάφορα σώματα αναδίδουν εύφλεκτους ατμούς ή και βρίσκονται σε κατάσταση σκόνης που όμως είναι απαραίτητο να αναμιγνύονται σε κατάλληλη αναλογία αέρα (Ο2) για να συνεχίσει να υπάρχει η φωτιά. Παράδειγμα: Υλικά – ουσίες εταιρείες πετρελαιοειδών: Μίγμα ατμών βενζίνης με αέρα σε αναλογία κάτω του 1,3% είναι αδύνατον να αναφλεγεί. Μίγμα ατμών βενζίνης με αέρα σε αναλογία άνω του 6% είναι πολύ πλούσιο και θεωρητικά επίσης δεν μπορεί να αναφλεγεί. Μίγμα ατμών βενζίνης με αέρα σε αναλογίες ανάμεσα στο 1,3% και 6% είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο για ανάφλεξη και μάλιστα έκρηξη. Τα σημεία 1,3% και 6% λέγονται όρια έκρηξης ή και όρια ευφλεκτότητας και οι αναλογίες που περιλαμβάνονται μεταξύ αυτών των ορίων αποτελούν την κρίσιμη εκρηκτική περιοχή της βενζίνης. Τα αντίστοιχα όρια ευφλεκτότητας για το υγραέριο είναι: Προπάνιο : Κατώτερο = 2,37 Ανώτερο = 9,50 Βουτάνιο : Κατώτερο =1,86 Ανώτερο = 8,41
ΤΡΟΠΟΙ ΔΙΑΔΟΣΗΣ – ΜΕΤΑΔΟΣΗΣ ΤΗΣ ΦΩΤΙΑΣ Δια της Αγωγής (στερεά σώματα) Δια της Μεταφοράς (υγρά) Δια της ακτινοβολίας Σημ* Πάντα η θερμότητα μεταδίδεται από ένα θερμό σώμα σε ένα ψυχρότερο λόγω της διαφοράς θερμοκρασίας ανάμεσά τους
ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ {Ε} ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΠΥΡΚΑΓΙΑΣ ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ {Α} ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ {Β} ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ {C} ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ {D} ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ {Ε}
Κατηγορία Α Είναι πυρκαγιές που προέρχονται από την καύση στερεών υλικών, οργανικής συνήθως συνθέσεως, στις οποίες η ανάφλεξη λαμβάνει χώρα κανονικά με σχηματισμό "τεφροανθράκων" (ξύλο, χαρτί, άχυρο, υφάσματα, διάφορα πλαστικά κ.λπ.) Κατηγορία Β Είναι πυρκαγιές που προέρχονται από υγρά καύσιμα ή υγροποιημένα αέρια (π.χ. αιθέρας, οινόπνευμα, βενζίνη, λάδια, λίπη κ.α). Κατηγορία C Είναι πυρκαγιές που προέρχονται από αέρια καύσιμα (μεθάνιο, προπάνιο, βουτάνιο, ασετυλίνη, υδρογόνο κ.λπ.) Κατηγορία D Είναι πυρκαγιές που οφείλονται στην καύση μετάλλων νάτριο, κάλλιο, μαγνήσιο, τιτάνιο κ.λπ. Κατηγορία Ε Είναι πυρκαγιές που προέρχονται από καύσιμα των προηγουμένων κατηγοριών (A, B, C, D) πάνω ή κοντά σε ηλεκτρικές συσκευές ή εγκαταστάσεις, που βρίσκονται υπό τάση.
ΑΙΤΙΕΣ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΓΥΜΝΕΣ ΦΛΟΓΕΣ (ΚΕΡΙΑ, ΣΠΙΡΤΑ, ΜΑΓΕΙΡΙΚΑ ΣΚΕΥΗ κλπ) ΠΟΥ ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΣΕ ΕΠΑΦΗ ΜΕ ΚΑΥΣΙΜΗ ΥΛΗ. ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ (ΣΠΙΝΘΗΡΕΣ, ΒΡΑΧΥΚΥΚΛΩΜΑ κλπ) ΑΝΑΜΜΕΝΕΣ ΘΕΡΜΑΣΤΡΕΣ ΑΠΌ ΤΣΙΓΑΡΑ ΤΡΙΒΗ, ΚΡΟΥΣΗ, ΠΙΕΣΗ ΑΥΤΟΜΑΤΗ ΑΝΑΦΛΕΞΗ (ΛΟΓΩ ΟΞΕΙΔΩΣΗΣ Ή ΖΥΜΩΣΗΣ) ΣΠΙΝΘΗΡΕΣ ΑΠΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΩΝ ΣΕΙΣΜΟΣ – ΑΚΡΑΙΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΑΝΤΑΝΑΚΛΑΣΗ ΗΛΙΑΚΩΝ ΑΚΤΙΝΩΝ ΧΗΜΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΠΥΡΟΒΟΛΑ ΟΠΛΑ-ΚΡΟΤΙΔΕΣ κλπ
ΜΕΣΑ (ΥΛΙΚΑ) ΚΑΤΑΣΒΕΣΗΣ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΝΕΡΟ ΑΦΡΟΣ ΔΙΟΞΕΙΔΙΟ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ ΚΑΤΑΣΒΕΣΤΙΚΕΣ ΞΗΡΕΣ ΣΚΟΝΕΣ ΥΔΡΑΤΜΟΣ ΑΜΜΟΣ, ΧΩΜΑ, ΑΔΡΑΝΗ ΥΛΙΚΑ, ΚΑΛΥΜΜΑΤΑ ΤΕΤΡΑΧΛΩΡΙΟΥΧΟΣ ΑΝΘΡΑΚΑΣ ΧΛΩΡΟΒΡΩΜΟΜΕΘΑΝΙΟ ΘΕΙΟΥΧΟΣ ΑΝΘΡΑΚΑΣ ΔΙΟΞΕΙΔΙΟ ΤΟΥ ΘΕΙΟΥ ΒΡΩΜΙΟΥΧΟ ΜΕΘΥΛΙΟ ΑΖΩΤΟ
ΚΑΤΑΛΛΗΛΟ ΚΑΤΑΣΒΕΣΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΣΥΜΒΟΛΟ ΧΡΩΜΑ ΚΑΙΟΜΕΝΑ ΕΙΔΗ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟ ΚΑΤΑΣΒΕΣΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ A Πράσινο Συνήθη καιόμενα υλικά, ξύλα, χαρτιά, άχυρα, υφάσματα, πλαστικά, ελαστικά. Γενικώς στεριά υλικά οργανικής σύνθεσης τα οποία καιόμενα σχηματίζουν στάχτη και κάρβουνο. Νερό, αφρός, ξηρά σκόνη. B Κόκκινο Εύφλεκτα υγρά, υγρά καύσιμα (πετρελαιοειδή, διαλύτες και άλλα εύφλεκτα υγρά κ.λ.π). Διοξείδιο του άνθρακα (CO2), ξηρά σκόνη, αφρός, ομίχλη νερού. C Μπλε Αέρια καύσιμα (μεθάνιο, προπάνιο, βουτάνιο, ασετιλίνη, υδρογόνο κτλ Διοξείδιο του άνθρακα ξηρά σκόνη, HALONS 1211 (αλογονομένοι υδρογονάνθρακες). D Κίτρινο Μέταλλα (νάτριο, κάλλιο, μαγνήσιο, τιτάνιο και ζιρκόνιο). Ξηρά σκόνη, άμμος, γραφίτης E Είναι πυρκαγιές που προέρχονται από καύσιμα των προηγουμένων κατηγοριών (Α,Β,C,D) πάνω ή κοντά σεηλεκτρικές συσκευές ή εγκαταστάσεις που βρίσκονται υπό τάση. Διοξείδιο άνθρακα
ΦΟΡΗΤΑ ΚΑΙ ΜΟΝΙΜΑ ΜΕΣΑ ΠΥΡΟΣΒΕΣΗΣ
ΤΥΠΟΙ ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΗΡΩΝ Πυροσβεστήρες νερού: Συνήθως έχουν χωρητικότητα 10 lt και η εκτόξευση του γίνεται με τη την βοήθεια CO2 ή και N. Eίναι κατάλληλοι για κατάσβεση πυρκαγιών (α και μόνο). Πυροσβεστήρες αφρού: Όμοιοι σαν κατασκευές με τους προηγούμενους, με τη διαφορά οτι περιέχουν και κάποια αφρό (α και β) Πυροσβεστήρες ξηράς σκόνης: Παρόμοιοι με τους προηγούμενους, με περιεχόμενο εκτός της σκόνης κάποιου προωθητικού αερίου είτε εντός του δοχείου είτε σε εξωτερικό ειδικό φιαλίδιο. Θεωρούνται ίσως οι καλύτεροι πυροσβεστήρες αφού μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε πυρκαγιές κατηγοριών α,β,c,d,e Πυροσβεστήρες CO2 : κατασκευαστικά διαφέρουν από τους προηγούμενους αφού τα δοχεία τους είναι δοκιμασμένα σε πολύ μεγαλύτερες πιέσεις (β,c,e).