Η συγγραφή της εργασίας Εκπόνηση εργασιών στην Ιστορία & την Κοινωνική Ανθρωπολογία Ντίνα Μουστάνη
Πλάνο/δομή εργασίας - Το πλάνο: Καταγραφή των κυρίων σημείων και των επιχειρημάτων σας. Τι θέλετε να μας πείτε. Το πλάνο δεν είναι στατικό, μπορεί αργότερα να βελτιωθεί ή και να αλλάξει. - Πρόλογος: Περιλαμβάνει παρατηρήσεις του συγγραφέα για την εργασία (συνθήκες, αρχεία, κλπ.), ευχαριστίες και δεν αποτελεί στην ουσία «μέρος» του περιεχομένου της μελέτης α. Εισαγωγή (περίπου 1-2 σελ.) Περιγραφή του πλάνου σας (σε ποια κεφάλαια ή μέρη τη χωρίζουμε και σύντομα με τι ασχολούμαστε στο καθένα). Μπορούμε να δικαιολογήσουμε την επιλογή του θέματός μας, Τι θα μας πείτε. Συνήθως τη γράφουμε όταν ολοκληρώνουμε την εργασία μας β. Kύριο μέρος: το χωρίζουμε σε 2-3 κεφάλαια ή μέρη, ανάλογα με τα επιμέρους ζητήματα που διαπραγματευόμαστε. Αναπτύσσουμε το θέμα μας, αξιοποιώντας όσο μπορούμε καλύτερα, τις πληροφορίες που παίρνουμε από άλλες μελέτες. Προσπαθούμε να είμαστε σαφείς, ακριβείς και να γράφουμε, όπου μπορούμε, και την προσωπική μας άποψη. γ. Επίλογος ή Συμπεράσματα (περίπου μία σελ.), κάνουμε μία σύνοψη αυτών που εκθέσαμε στο κύριο μέρος. Σ’ αυτόν δεν διορθώνουμε τις αδυναμίες της εργασίας μας, δεν αναδιατυπώνουμε τις θέσεις μας. Επισημαίνουμε να σημεία που θίξαμε, συνοψίζουμε αποφεύγοντας να θέτουμε νέα ερωτήματα
Αναλυτικότερα… Στην εισαγωγή Παρουσίαση του θέματος. Επεξήγηση όρων, εννοιών, βασικές πληροφορίες που διαφωτίζουν το θέμα μας. (γενικά, όταν εισάγετε για πρώτη φορά έναν όρο, εξηγείστε τον). Ποιος είναι ο στόχος της εργασίας σας, ποιο είναι το βασικό ερώτημα στο οποίο εστιάζει; Τα όρια του θέματος της εργασίας (π.χ. χρονολογικά, γεωγραφικά, θεωρητικά). Τι σας παρακίνησε να διαλέξετε το συγκεκριμένο θέμα. Η διάρθρωση της εργασίας σε ενότητες/κεφάλαια. Η μέχρι στιγμής έρευνα για το θέμα. Τι θα προσφέρει και σε ποιους με την απάντησή του, ποιο πρόβλημα θα λύσει; Τι κενό καλύπτει; (η σημασία της απάντησης). Μεθοδολογία που θα ακολουθηθεί. Πρακτικά ζητήματα και δυσκολίες που αντιμετωπίσατε κατά τη συγγραφή ή έρευνα (Ρέα Ματσάγγου, Εκπόνηση εργασιών στην ιστορία, μάθημα 9ο)
... Παράδειγμα δομής προπτυχιακής εργασίας (Γ. Β. Νικολάου , Παν/μιο Ιωαννίνων) Η ΠΑΙΔΕΙΑ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΚΑΙ ΣΤΑ ΓΙΑΝΝΕΝΑ ΤΟΝ 17ο ΑΙΩΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η παιδεία γενικά στον ελληνικό χώρο τον 17ο αιώνα ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α' : Tα Σχολεία της Aθήνας 1. H Σχολή Eπιφανίου 2. Άλλα σχολεία KEΦAΛAΙO B' : Tα Σχολεία των Iωαννίνων 1. H Σχολή στη μονή Φιλανθρωπινών 2. H Σχολή Eπιφανίου EΠIΛOΓOΣ ή ΣYMΠEPAΣMATA BIBΛIOΓPAΦIA ΠAPAPTHMA (Kάποιο έγγραφο, φωτογραφίες, χωρίς να είναι υποχρεωτικό).
Διάκριση των κεφαλαίων, ένα παράδειγμα Κεφάλαιο 1. Η ιστορική δημογραφία στην Ευρώπη και την Ελλάδα. 1. 1. Η ιστορική δημογραφία στην Ευρώπη............................................................. 12 1.1 α. Η εμφάνιση της ιστορικής δημογραφίας σε Γαλλία και Αγγλία...................... 12 1.1.β. Μεθοδολογία, πηγές και μελέτες........................................................................ 15 1.2. Η εξέλιξη της ιστορικής δημογραφίας............................................................... 23 1.2.α.. Ιστορική δημογραφία και ιστορία της οικογένειας........................................... 23 1.2.β. Ο ηλεκτρονικός υπολογιστής και οι ιστορικοί δημογράφοι. Προγράμματα και λογισμικά................................................................................................................. 27 1.3. Η ιστορική δημογραφία στην Ελλάδα................................................................ 33 1.3.α. Οι συνέπειες μιας καθυστέρησης: πηγές και μελέτες.......................................... 33 1.3.β. Μελέτες πληθυσμού-χώρου................................................................................ 38 1.3.γ. Από τις μελέτες πληθυσμών στην προσέγγιση των πηγών ιστορικής δημογραφίας: ο ρόλος της ανθρωπολογίας.................................................................. 43 1.3.δ. Η φυσιογνωμία της ελληνικής ιστορικής δημογραφίας. .................................... 47
Η επιχειρηματολογία μας -Τα επιχειρήματά μας πρέπει να είναι πειστικά και τα στηρίζονται σε ορθή ερμηνεία τόσο των πηγών όσο και των άλλων ιστορικών Παράδειγμα: Εξετάστε π.χ. την παρακάτω απλή ιστορική διαπίστωση: «Η παιδική ηλικία του Χίτλερ χαρακτηρίζεται από φτώχεια». Αυτή η διαπίστωση είναι αδύναμη και γιατί δεν υπάρχουν τεκμήρια που να την υποστηρίζουν και γιατί είναι λάθος! Ο ίδιος ο Χίτλερ επέλεξε να παρουσιάσει τα παιδικά του χρόνια σαν μια δύσκολη περίοδο γιατί αυτό εξυπηρετούσε τους σκοπούς του. Δεν είναι όμως παράλογο ένας φοιτητής που διαβάζει την αυτοβιογραφία του Χίτλερ Ο Αγών μου να πιστέψει τον ισχυρισμό του ίδιου του Χίτλερ. Αυτός είναι ο κίνδυνος να βασίζεται κανείς σε μία μόνο πηγή. Αυτή η λάθος διαπίστωση όχι μόνο προκαλεί το ιστορικό μας αισθητήριο αλλά ταυτόχρονα μας κάνει να αναρωτιόμαστε αν ο φοιτητής διάβασε αρκετές πηγές και βιβλία. Αν έχουμε μόνο την άποψη του Χίτλερ, τότε η απάντηση είναι όχι. Ωστόσο, αν συμπεριλάβουμε στα διαβάσματά μας και το βιβλίο του Alan Bullock, Hitler: Α Study in Tyranny (1952) τότε οι αντίθετες ενδείξεις γίνονται φανερές. Έτσι, μια ξαναγραμμένη διαπίστωση θα μπορούσε να είναι ως εξής: Ο Χίτλερ δήλωσε στο Ο Αγών μου ότι η παιδική του ηλικία ήταν φτωχική (δήλωση). Ωστόσο, όπως ισχυρίζεται ο Bullock, ο πατέρας του είχε μια αξιοπρεπή σύνταξη και ο Χίτλερ επωφελήθηκε από μια καλή πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση (απόδειξη). Η εκπαίδευσή του περιλάμβανε και μια περίοδο φοίτησης στην τεχνική σχολή του Λιντζ (πρόσθετη απόδειξη). Ακόμη και μετά το θάνατο του πατέρα του, η μητέρα του Χίτλερ είχε μια αξιοπρεπή σύνταξη. Έτσι, ο Χίτλερ συνέχισε να πηγαίνει σχολείο μέχρι τα δεκαέξι του (πρόσθετη απόδειξη). (E:\Seagate Sync\VOL\My Documents\ParisC\IAKA.Courses\Essay writing\Essay researching and writing.GR.doc )
Όταν γράφουμε Χρησιμοποιούμε λεξικό για την αποφυγή ορθογραφικών λαθών Μικρές, περιεκτικές & απλές προτάσεις, όχι όμως προφορικό λόγο Μην χρησιμοποιείτε ξένους όρους όταν υπάρχουν οι ελληνικοί Χρησιμοποιείστε έναν όρο όταν είστε σίγουροι για το νόημά της Οι παράγραφοι: αναπτύσσουμε ιδέες σε ενότητες, παράδειγμα Σπάτε το θέμα σας σε μέρη και δουλεύετε κάθε φορά με ένα από αυτά, έχοντας δίπλα σας το γενικό πλάνο Σε κάθε μέρος που δουλεύετε (π.χ. κεφάλαιο, υποκεφάλαιο, παράγραφο), εκτός από τον τίτλο (θέμα που θα αναπτύξετε), γράψτε τις σχετικές λέξεις- κλειδιά για να σας κρατούν στο θέμα. Ταύτιση με τις έννοιες της αποδελτίωσης Δώστε ορισμούς των λέξεων – κλειδιά Είναι χρήσιμο να έχετε δίπλα σας τα αναγνωστικά δελτία ή/και τις σημειώσεις που κρατήσατε κατά την αποδελτίωση Αξιοποιήστε όλα όσα είπατε στη διάρκεια του σεμιναρίου, εντάσσοντάς τα σε εργασία σας. Χρησιμοποιείστε παραδείγματα, βοηθούν όταν είναι κατάλληλα.
Η παράγραφος - Αναπτύσσουμε ιδέες σε ενότητες, παράδειγμα (Μαρία Δαμηλάκου, «Μετανάστευση και αστικοποίηση. Η εγκατάσταση των Ευρωπαίων μεταναστών στην πόλη του Μπουένος Άιρες (1880-1920)», Μνήμων (2004) 24, 94-131
Το ύφος , χρήση των ρημάτων Σύμφωνα με τον Π. Παπαμίχο Χρονάκη (E:\Seagate Sync\VOL\My Documents\ParisC\IAKA.Courses\Essay writing\Essay researching and writing.GR.doc -Αποφύγετε να χρησιμοποιείτε μεταφορές. Το γραπτό σας πρέπει να είναι σαφές. - Μην χρησιμοποιείτε περισσότερες λέξεις αν μπορείτε να πείτε αυτό που θέλετε με λιγότερες. Μην ξοδεύετε χρόνο και χώρο με φράσεις όπως «Είναι ενδιαφέρον να σημειώσει κανείς…», «Είναι σημαντικό να ειπωθεί ότι…». -Αποφύγετε τη χρήση του πρώτου προσώπου και τις αυτοαναφορικές προτάσεις όπως «Ας περάσουμε τώρα στο…», «Θα δείξω ότι…», «τώρα βλέπουμε ότι…». 1. Να χρησιμοποιείτε ρήματα στην ενεργητική φωνή παρά αφηρημένα ουσιαστικά. Είναι καλύτερο να γράφετε «Βοήθησε να οργανωθεί…», παρά «Βοήθησε στην οργάνωση…». 2. Αποφύγετε τη χρήση της παθητικής φωνής. Η φράση «Οι Οθωμανοί ηττήθηκαν το 1912» αποκρύβει ένα μάλλον σημαντικό σημείο: «από ποιους;». Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να μην έχει σημασία ποιος τους νίκησε. Αλλά σε άλλες, (π.χ. σε μια εργασία για τον ανταγωνισμό των βαλκανικών κρατών) βοηθά τον αναγνώστη να αντιληφθεί το σημείο που θίγετε αν γράψετε «μια συμμαχία της Ελλάδας, της Σερβίας και της Βουλγαρίας νίκησε τον οθωμανικό στρατό το 1912». 3. Χρησιμοποιείστε την παθητική φωνή μόνο αν η εξήγηση δεν είναι ξεκάθαρη, όπως στη φράση «μπορεί να θεωρηθεί ότι…».
Η τελική συγγραφή της εργασίας. Τα μέρη μιας εργασίας: Βασικό κείμενο (κεφάλαια, υποκεφάλαια, παράγραφος). Κάθε παράγραφος/κεφάλαιο περιλαμβάνει: -Εισαγωγή (ποιο το επί μέρους ερώτημα/θέμα/επιχείρημα που θα αναπτύξετε). -Ανάπτυξη- τεκμηρίωση: Πρωτογενείς πηγές (αποδεικτικά στοιχεία). -Ανάπτυξη- τεκμηρίωση: Ερμηνείες & απόψεις ερευνητών δευτερογενούς βιβλιογραφίας. -Δική σας ερμηνεία, ή/και άποψή σας για όσα αναπτύχτηκαν (πχ συμφωνία ή διαφωνία σας με απόψεις κάποιου ερευνητή). -Επί μέρους συμπεράσματα. Σημαντικό -να μην υπάρχουν επαναλήψεις -όχι υπερβολικές εκφράσεις -αποφυγή ενός υπερβολικά λογοτεχνικού ύφους -Μικρές και εύστοχες προτάσεις