Συμβουλευτική Ψυχολογία & Προσανατολισμός Ανάπτυξη Δεξιοτήτων Δια Βίου Διαχείρισης Σταδιοδρομίας Ασκήσεις και δραστηριότητες για μαθητές, φοιτητές, νέους και ενήλικες Μαματά Ηλιάνα Μιχαηλίδης Γρηγόριος Τάτση Φωτεινή Τσατσαρώνη Αικατερίνη Τμήμα: Α3 Μάιος 2017

Εισαγωγικά Ασκήσεις που καλλιεργούν δεξιότητες σε όλες τις ηλικίες Ασκήσεις που καλλιεργούν δεξιότητες σε όλες τις ηλικίες Αναπτύσσουν στα άτομα την εμπιστοσύνη και την πίστη στον εαυτό τους και παράλληλα, αναπτύσσουν δεξιότητες ως προς την επαγγελματικής τους σταδιοδρομία.

Δεξιότητες δια βίου Διαχείρισης της Σταδιοδρομίας Δεξιότητες δια βίου Διαχείρισης Σταδιοδρομίας είναι οι δεξιότητες που παρέχουν βοήθεια, σε άτομα όλων των ηλικιών, στη συλλογή, την ανάλυση και την σύνθεση πληροφοριών για τον εαυτό τους, την εκπαίδευση και τα επαγγέλματα και τις δεξιότητες τους και αποτελούν σημαντικά «εφόδια» για την διαχείριση της σταδιοδρομίας τους.

Δεξιότητες δια βίου Διαχείρισης της Σταδιοδρομία (2) Η ετοιμότητα στο τυχαίο Η «δεξιοτεχνία» για τη δημιουργία εναλλακτικών προοπτικών για τη σταδιοδρομία μας Η επαγγελματική προσαρμοστικότητα Η κοινωνική ευαισθητοποίηση Η επαγγελματική ανθεκτικότητα Η αυτό-αποτελεσματικότητα στον σχεδιασμό της σταδιοδρομίας: Ο θετικός προσανατολισμός στο μέλλον Οι δεξιότητες αναζήτησης εργασίας, κοινωνικής δικτύωσης, κινητικότητας και διαχείρισης ελεύθερου χρόνου

Επάγγελμα και επαγγελματικές επιλογές στη δια βίου ανάπτυξη

Επαγγελματικές αναζητήσεις και επιλογές στην εφηβική ηλικία Από την ηλικία των 12-18 ετών, το άτομο προετοιμάζει τον εαυτό του για αυτό που θα ήθελε να γίνει και παίρνει αποφάσεις που θα καθορίσουν το μέλλον του. Πρόκειται για τη διαδικασία διαμόρφωσης της ταυτότητας του Εγώ.

Η διαμόρφωση της ταυτότητας κατά τον Εrikson Στάδιο σύγχυσης ταυτότητας: Ο έφηβος προσπαθεί να κατανοήσει ποιος είναι, παίρνοντας αποφάσεις για τις προσωπικές, επαγγελματικές, σεξουαλικές και πολιτικές του προτιμήσεις. Δύο πόλοι της πορείας διαμόρφωσης ταυτότητας: α) θετικός (κατάκτηση ταυτότητας) και β) αρνητικός (σύγχυση ταυτότητας). Ψυχολογικό μορατόριουμ. Ο έφηβος αναβάλλει την ανάληψη των ευθυνών της ενήλικης ζωής και διερευνά περαιτέρω ρόλους και δυνατότητες.

Η διαμόρφωση της ταυτότητας κατά τον J.Marcia Η διαμόρφωση της ταυτότητας είναι αποτέλεσμα δύο διαδικασιών α) της αναζήτησης και β) της δέσμευσης. Αναζήτηση: ο έφηβος διερευνά εναλλακτικούς τρόπους δράσης και παίρνει σχετικές αποφάσεις. Δέσμευση: η ψυχολογική επένδυση σε μια πορεία δράσης ή σε μια ιδεολογία.

Ο Marcia πρότεινε τις εξής μορφές ταυτότητας: Κατακτημένη ταυτότητα Δοτή ταυτότητα Μορατόριουμ Σύγχυση ταυτότητας

Επαγγελματικές επιλογές και σταδιοδρομία στην πρώιμη ενήλικη ζωή Στην εφηβεία το άτομο παίρνει μια απόφαση, για το πού θέλει να κατευθυνθεί ως προς την μελλοντική του απασχόληση. Με την έναρξη της ενήλικης ζωής εξειδικεύει αυτή του την απόφαση και κατευθύνεται σε ένα συγκεκριμένο επάγγελμα. Η επιλογή αυτή δεν σχετίζεται μόνο με τις απολαβές, αλλά και με την κοινωνική του θέση.

Επαγγελματικές επιλογές και σταδιοδρομία στην πρώιμη ενήλικη ζωή (2) Μια διά βίου προσέγγιση. Οι επαγγελματικές επιλογές είναι θέμα που συνάπτεται με την διά βίου ανάπτυξη, και δεν περιορίζεται στην εφηβική ηλικία. Ο Ginzberg έχει περιγράψει τις διαδικασίες επιλογής επαγγέλματος σε τρία στάδια: Περίοδος της φαντασίωσης: Αφορά την παιδική ηλικία, όπου το άτομο επιλέγει επαγγέλματα χωρίς πραγματικά κριτήρια. Περίοδος διερεύνησης: Ο έφηβος μελετά τις απαιτήσεις των επαγγελμάτων και αξιολογεί τις ατομικές του δυνατότητες. Περίοδος του ρεαλισμού: Ο έφηβος διερευνά συγκεκριμένα επαγγέλματα, μέσω ενασχόλησης στην πράξη ή μέσω της εκπαίδευσης. και τελικά καταλήγει σε μια συγκεκριμένη επαγγελματική επιλογή.

Η θεωρία του Holland Οι έξι τύποι προσωπικότητας που είναι σημαντικοί για την επιλογή επαγγέλματος, είναι οι εξής: Ρεαλιστικός: εργάτης, γεωργός, οδηγός, Διανοητικός/Θεωρητικός: αποδίδει σε επαγγέλματα σχετικά με τα μαθηματικά και τις φυσικές επιστήμες, Κοινωνικός: έμπορος, εκπαιδευτικός, σύμβουλος, Συμβατικός: διοικητικός υπάλληλος, γραμματέας, ταμίας, Επιχειρηματικός: ηγέτης, διευθυντικό στέλεχος, πολιτικός, Καλλιτεχνικός: επαγγέλματα από τον χώρος της τέχνης.

Επάγγελμα και σταδιοδρομία στη μέση ενήλικη ζωή   Επάγγελμα και σταδιοδρομία στη μέση ενήλικη ζωή Tο άτομο φτάνει στην κορύφωση της επιτυχίας στην εργασία και στις οικονομικές απολαβές και επιδεικνύει τη μεγαλύτερη δυνατή παραγωγικότητα. Tο άτομο επιδίδεται και σε ελεύθερες ενασχολήσεις και δραστηριότητες. Η μέση ενήλικη ζωή συνδέεται με ορισμένα ζητήματα όπως την αλλαγή σταδιοδρομίας, την ανεργία και την επαγγελματική εξουθένωση.

Επάγγελμα και σταδιοδρομία στη μέση ενήλικη ζωή (2) Αλλαγή σταδιοδρομίας. Δύο κατηγορίες: α) εκείνοι που αισθάνονται ότι το επάγγελμά τους δεν τους προσφέρει καμιά ικανοποίηση, άρα οι λόγοι είναι προσωπικοί και εκούσιοι και β)εκείνοι που αλλάζουν εργασία διότι χάνουν τη δουλειά τους για λόγους οι οποίοι αντικειμενικοί και ακούσιοι.  Ανεργία. Οι μεσήλικες που χάνουν τη δουλειά τους, συνήθως μένουν άνεργοι για μεγαλύτερο διάστημα από ό,τι οι νεότεροι εργαζόμενοι και έχουν λιγότερες ευκαιρίες να βρουν ικανοποιητική δουλειά, όσο μεγαλώνουν. Επαγγελματική εξουθένωση. Εμφανίζεται όταν ο εργαζόμενος βιώνει έλλειψη ικανοποίησης και ματαίωση. Παρατηρείται σε επαγγέλματα που περιλαμβάνουν βοήθεια σε άλλους και πλήττει όσους είχαν περισσότερα κίνητρα στην αρχή της σταδιοδρομίας τους.

Ασκήσεις ανάπτυξης δεξιοτήτων δια βίου διαχείρισης της σταδιοδρομίας

Μετασχηματισμός των τυχαίων γεγονότων σε επαγγελματικές ευκαιρίες – Ασκήσεις εφαρμογής της Μαθησιακής Θεωρίας του Τυχαίου για την επαγγελματική ανάπτυξη Κάνε ό,τι μπορείς για να δημιουργήσεις τη δική σου τύχη Δραστηριότητα: Σκέψου τρόπους για να δημιουργήσεις ευκαιρίες Εντόπισε τρέχοντα προβλήματα στο σχολείο, στη σχολή σου ή στη δουλειά σου και κατόπιν βρες ιδέες πώς θα τα λύσεις. Μάθε να χειρίζεσαι το άγχος σου, χαλάρωσε το σώμα και το πνεύμα σου Δικτυώσου, κοινωνικοποιήσου, κάνε σχέσεις Ψάξε τομείς που σε ενδιαφέρουν Γίνε εθελοντής σε έναν οργανισμό που σε ενδιαφέρει Προσπάθησε ακόμη κι αν δεν γνωρίζεις το αποτέλεσμα

Επαγγελματική προσαρμοστικότητα: Αναπτύσσω δεξιότητες για μια αποτελεσματική διαχείριση των μεταβάσεων στη σταδιοδρομία μου Ενδιαφέρον για τη σταδιοδρομία: Σκέφτομαι τη ζωή μου με αισιοδοξία και διαμορφώνω μια ενεργό στάση σχεδιασμού του μέλλοντος. Άσκηση: «Σχεδιάζοντας το μέλλον» Σκέφτομαι έναν επαγγελματικό στόχο που χρειάζεται να επιτευχθεί σε σύντομο χρονικό διάστημα. Φτιάχνω μια σκάλα. Γράφω σε κάθε σκαλοπάτι της σκάλας τα βήματα που χρειάζεται να κάνω προκειμένου ο στόχος μου να επιτευχθεί.  

Μπορεί το μέλλον να είναι καλύτερο από το παρόν; Δημιουργώ συνειδητά και σταθερά, μελλοντικά σχέδια για τη σταδιοδρομία Άσκηση: «Ο ντετέκτιβ της βιογραφίας» Διαβάστε μια βιογραφία και προσπαθήστε να απαντήσετε εν συντομία στα ερωτήματα: Πώς νομίζετε πως ήταν τα παιδικά του χρόνια; Γιατί; Σπούδασε; Αν ναι, τι νομίζετε σπούδασε και γιατί; Τι τον βοήθησε να προχωρήσει στη ζωή του; Γιατί; Ονομάστε 3 προσωπικά χαρακτηριστικά (πχ εξυπνάδα, επιμονή κλπ). Ονομάστε 3 εξωτερικούς παράγοντες (πχ, οικογένειά του, τύχη, ατυχία κλπ Τι πιστεύετε ότι δεν έκανε ποτέ; Γιατί; Τι πιστεύετε ότι έκανε πάντα;

Τι θέλω να γίνω, τι μπορώ να γίνω και τί θέλω να αποφύγω να γίνω: Ο «θετικός προσανατολισμός στο μέλλον» ως μέσο για τη διαμόρφωση της σταδιοδρομίας   Δραστηριότητα: Η μελλοντική επαγγελματική αυτοβιογραφία Σκέφτομαι και γράφω μέσα σε μια μικρή παράγραφο πώς φαντάζομαι τον εαυτό μου επαγγελματικά μετά από πέντε χρόνια. Απαντώ στις ερωτήσεις: Η μελλοντική επαγγελματική αυτοβιογραφία μου αρέσει ή όχι; Θα επιθυμούσα κάτι διαφορετικό; Με ότι ασχολούμαι τώρα συνδέονται μ’ αυτές τις προοπτικές;

Δεξιότητες αυτοπαρουσίασης Δραστηριότητα: Προσομοίωση συνέντευξης επιλογής Αναζητώ μια κατάλληλη για εμένα αγγελία επαγγελματικής θέσης. Φαντάζομαι ότι με καλούν σε συνέντευξη για την υποψήφια θέση, δίνω στον εαυτό μου 5 λεπτά για να προετοιμαστεί και μπαίνω στο ρόλο του συνεντευξιαζόμενου. Επιλέγω ένα άτομο για να πάρει το ρόλο του συνεντευκτή του οποίου τη γνώμη εκτιμώ και η κριτική του θα είναι όσο το δυνατόν πιο αντικειμενική, δεν θα είναι, δηλαδή, ούτε ιδιαίτερα αυστηρή και επικριτική, αλλά ούτε θα εκφράζει υπερβολικό θαυμασμό. Πραγματοποιώ με τον συνεντευκτή τη συνέντευξη εργασίας και λαμβάνω, στη συνέχεια, από αυτόν ανατροφοδότηση για σημεία που θα μπορούσα να βελτιώσω.

Δεξιότητες ζωής και σταδιοδρομίας Δραστηριότητα: Real Game - Οραματίσου το μέλλον σου παίζοντας! Το Real Game είναι ένα πρωτοποριακό διαδραστικό ηλεκτρονικό “παιχνίδι” ανάπτυξης δεξιοτήτων ζωής και σταδιοδρομίας, Παίζοντας το παιχνίδι καλείσαι να υποδυθείς έναν ενήλικο χαρακτήρα με ένα συγκεκριμένο επαγγελματικό, και όχι μόνο, προφίλ. Με τον τρόπο αυτό έρχεσαι αντιμέτωπος/η με καταστάσεις, προκλήσεις και ευκαιρίες που αντιμετωπίζουν όλοι οι ενήλικες και διευκολύνεσαι στον σχεδιασμό της εκπαιδευτικής και επαγγελματικής σου πορείας και στη μετάβασή σου στον κόσμο των ενηλίκων. Είναι δωρεάν και θα το βρεις στη Διαδικτυακή Διαδραστική Πύλη Συμβουλευτικής Επαγγελματικού Προσανατολισμού του ΕΟΠΠΕΠ www.eoppep.gr/teens

Ανάδειξε τα επιτεύγματα σου Φτιάξε τον Ατομικό σου Φάκελο Δεξιοτήτων (e- Portfolio) Στη Διαδικτυακή Διαδραστική Πύλη Συμβουλευτικής Επαγγελματικού Προσανατολισμού του ΕΟΠΠΕΠ www.eoppep.gr/teens, θα βρεις την ειδική εφαρμογή για τον ατομικό φάκελο δεξιοτήτων και πολλές χρήσιμες οδηγίες για να ξεκινήσεις.

Ευχαριστούμε πολύ για την προσοχή σας!