ΑΣΠΑΙΤΕ - ΠΕΣΥΠ ΤΜΗΜΑ ΄Α ΜΑΘΗΜΑ: ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΣΤΗ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΣΠΑΙΤΕ - ΠΕΣΥΠ ΤΜΗΜΑ ΄Α ΜΑΘΗΜΑ: ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΣΤΗ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΗ «Η παραβατικότητα των ανηλίκων στη χώρα μας. Μια αξιολογική θεώρηση. Μια πρόταση για Δυναμική Συμβουλευτική Παρέμβαση» (σελ. 14-49) ΤΕΥΧΟΣ: 26-27 επιθεωρηση συμβουλευτικησ και προσανατολισμου, ελ.ε.συ.π. εκδοσεισ γρηγορη 1993 επιστημονικη επιμελεια: δημητροπουλοσ

Παραβάτης – Παραβατικότητα – Παραβατική συμπεριφορά Παραβάτης – Παραβατικότητα – Παραβατική συμπεριφορά Κοινωνικό φαινόμενο. Όταν διαταράσσεται η ισορροπία με ενέργειες & πράξεις, παραβαίνοντας κανόνες, αξίες, αρχές, κοινωνικοί κανόνες κ.α. Ο όρος χρησιμοποιείται κυρίως για άτομα ανήλικα ή νέα. Παραδείγματα παραβάσεων: Παράβαση ποινικού κώδικα Εγκλήματα κατά τιμής Εγκλήματα κατά ιδιοκτησίας Επαιτεία Αλητεία Προσβολή εξουσίας κ.α. Εμφανής (γίνεται γνωστή – αποκαλύπτεται – δικαστικά διαπιστούμενη) Αφανής (καλύπτει τα φαινόμενα που δεν δηλώνονται) – Μπορεί να είναι και η σχολική παραβατικότητα  Η παραβατικότητα διακρίνετε σε

Ανήλικοι (7-17 ετών) Ηλικία όπου τα άτομα διαμορφώνουν προσωπικότητα (υγιής ή όχι). Ανήλικος παραβάτης: ο νέος που δεν συμβιβάζεται με τα πρότυπα και αναζητά το δικό του στίγμα στην κοινωνία (Grandy & Hardy 1985). Μιας κοινωνίας με δικές της αξίες και πρότυπα συμπεριφοράς που προσπαθεί να τα περάσει στην προσωπικότητα των νέων. *Η επίδραση του περιβάλλοντος (οικογενειακού) καθώς και το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον, παίζουν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της συμπεριφοράς των νέων και συνυπάρχουν με την Παραβατικότητα των ανηλίκων (Μπακατσούλας 1979, Μεσημέρης 1985).

Πολυπαραγοντική Ερμηνεία Αίτια Παραβατικότητας: Δεν μπορούν να καθοριστούν ξεκάθαρα λόγω της συνθετικότητας της ανθρώπινης φύσης και της σημερινής κοινωνίας! Πολυπαραγοντική Ερμηνεία Μπορεί να είναι αποτέλεσμα προσωπικών, ψυχολογικών, κοινωνικών και άλλων παραγόντων. Για τον προσδιορισμό τους έχουν καθοριστεί θεωρίες όπως βιολογικές, ψυχολογικές, κοινωνικής μάθησης κ.λπ. Γενικά, ο νέος στην περίοδο της εφηβείας αναζητά τη δική του ταυτότητα. Το μοντέλο κοινωνίας που του προσφέρεται μπορεί να μην γίνεται αποδεκτό και η αδιαφορία του κοινωνικού συνόλου και η μη ευαισθητοποίηση στο φαινόμενο αυτό οδηγεί σε αντικοινωνικές συμπεριφορές ή και παραβατικές.

Σχολική παραβατικότητα Το σχολείο αποτελεί έναν κοινωνικοποιητικό θεσμό, όπου η οικογένεια και κατ’ επέκταση η κοινωνία έχουν αναθέσει σ’ αυτό την προετοιμασία των νέων, για να αντιμετωπίσουν υπεύθυνα τη ζωή και το μέλλον. Οι σχολικοί παράγοντες όμως σε συνδυασμό με εξωσχολικούς επιδρούν στην παραβατικότητα των ανηλίκων και αυτό γιατί το σχολείο παίρνει ένα ρόλο αυταρχικό, με λάθος πρότυπα συμπεριφοράς δασκάλων και καθηγητών και γενικότερα λάθος παιδαγωγική. Σχεδόν ποτέ δεν γίνεται γνωστό ποιές εκδηλώσεις παραβατικής συμπεριφοράς νέων οφείλονται ή προκλήθηκαν από σχολικούς παράγοντες. Άρα υπάρχει μια ολόκληρη περιοχή εκδηλώσεων σχολικής παραβατικότητας που παραμένουν ως εσωτερικό στοιχείο στην εκπαίδευση ή σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να καταχωρηθούν στο σχολικό ποινολόγιο (Δημητρόπουλος & Γιαννοπούλου 1989, Παπαδόπουλος 1987).

Ιδρύματα Αγωγής («κατάρτισης», «αποκατάστασης», «επανένταξης») Αρμόδια τμήματα & υπηρεσίες αντιμετώπισης: Στην Ελλάδα υπάρχουν υπηρεσίες που σχετίζονται με τους ανήλικους παραβάτες. Αυτά είναι: Ιδρύματα Αγωγής («κατάρτισης», «αποκατάστασης», «επανένταξης») Σωφρονιστικά Δικαστήρια Ανηλίκων Κοινωνικός έλεγχος στην Ελλάδα ασκείται βασιζόμενος σε 2 κριτήρια: 1) Ύπαρξη ηθικού κινδύνου – όπου με χρήση διοικητικής οδού λαμβάνονται προληπτικά μέτρα τα οποία είναι: 2) Τέλεση παράβασης – με χρήση της δικαστικής οδού, που έχει κατασταλτικό χαρακτήρα. Τα μέτρα αυτά είναι: Ανάθεση επιμέλειας σε ειδικό επιμελητή ανηλίκων. Εισαγωγή σε ίδρυμα αγωγής. Αναμορφωτικά μέτρα (επίπληξη, επιμέλεια γονέων και παρακολούθηση του ανηλίκου από ειδικούς επιμελητές, εισαγωγή σε ίδρυμα) Ποινικός σωφρονισμός – μόνο σε ανήλικους (Κουράκης 1985) – σε περίπτωση διάπραξης σοβαρού αδικήματος. Θεραπευτικά μέτρα – όταν έχει ανάγκη ο ανήλικος για θεραπεία.

Δυναμική Συμβουλευτική Παρέμβαση Δυναμική Συμβουλευτική Παρέμβαση εφαρμόζεται κυρίως: Για πρόληψη της νεανικής παραβατικότητας. Βελτίωση της κατάστασης & επάνοδο στη φυσιολογική ζωή & συμπεριφορά. Πρόταση – Πλαίσιο για Δυναμική Συμβουλευτική Παρέμβαση που αφορά την αποκατάσταση, την επανένταξη κ.α. με σκοπό τη μείωση της έκτασης της παραβατικής συμπεριφοράς και την αύξηση της αποτελεσματικότητας της παρέμβασης επί των ήδη παραβατών.

Σκοποί Δυναμικής Συμβουλευτικής Παρέμβασης Σκοποί Δυναμικής Συμβουλευτικής Παρέμβασης Η κατά το δυνατόν πρόληψη των παραβατικών φαινομένων και συνεπώς μείωσή τους. Μείωση των αρνητικών επιπτώσεων που έχει στην προσωπικότητα του ατόμου η αλυσίδα των μέτρων και διαδικασιών από τη στιγμή που το άτομο χαρακτηρίζεται παραβατικό. Η μεγιστοποίηση των αποτελεσμάτων για την προσπάθεια αναδόμησης της προσωπικότητας των νεαρών παραβατών. Η επιτυχέστερη και αποτελεσματικότερη προσαρμογή και επανένταξη του νέου στο ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο. Ειδικότερα, η απόκτηση της ικανότητας προσαρμογής και συνύπαρξης στο κοινωνικό σύνολο μέχρι και την ικανότητα επαγγελματικής απασχόλησης στην παραγωγική διαδικασία (Παπαδάτος 1988, Δημητρόπουλος 1993, Thomas 1985).

Χώροι εφαρμογής Συμβουλευτικής Παρέμβασης Μέθοδοι και προσεγγίσεις Χώροι εφαρμογής Συμβουλευτικής Παρέμβασης Οι χώροι εφαρμογής εντάσσονται σε 3 κατηγορίες οι οποίες αλληλεπιδρούν μεταξύ τους. Ο 1ος χώρος αφορά κυρίως το κοινωνικό, το οικονομικό, το εκπαιδευτικό πλαίσιο όπως το σχολείο, οικογένεια, γειτονία, κοινωνικό σύνολο κ.α. Ο 2ος χώρος αφορά το περιβάλλον του ατόμου, από την στιγμή που έχει εκδηλώσει την παραβατική συμπεριφορά όπως για παράδειγμα ιδρύματα και χώροι διαχείρισης παραβατικών φαινομένων και ατόμων (ψυχολόγοι, κοινωνικοί λειτουργοί κ.λπ.). Τέλος, ο 3ος χώρος αφορά τα μέτρα και τις διαδικασίες που θα πρέπει να ληφθούν και να υλοποιηθούν για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Μέθοδοι και προσεγγίσεις Υπάρχουν διάφορες προσεγγίσεις και τεχνικές όπως η αλληλοσυμβουλευτική, η συμβουλευτική οικογενείας κ.α. (Thomas 1985). Σε κάθε περίπτωση ο σύμβουλος πρέπει να είναι σε θέση να επιλέγει τη μέθοδο έτσι ώστε να υπάρχει επιτυχία. Τέλος, πρέπει να είναι ενημερωμένος σε νέους τρόπους απόκτησης δεξιοτήτων για να μπορέσει να αντιμετωπίσει σωστά τον κάθε συμβουλευόμενο.

Προϋποθέσεις αποτελεσματικότητας Επανεξέταση & επαναδιατύπωση των σκοπών της προσπάθειας συμβουλευτικής στήριξης και παρέμβασης. Η επιστημονικοποίηση των διαδικασιών και μεθόδων παρέμβασης. Σωστά επιλεγμένοι λειτουργοί και σύμβουλοι. Κατάλληλη και επαρκής υποδομή σε μέσα και υλικά. Σύγχρονη και ενθαρρυντική νομοθεσία. Επαρκές και σύγχρονο σύστημα εκπαίδευσης και κατάρτισης για την καλλιέργεια νέων δεξιοτήτων. Απομάκρυνση της παραδοσιακής κατασταλτικής νοοτροπίας. Τέλος, δόμηση σύγχρονου, πλήρους και καλά εξοπλισμένου συστήματος παρακολούθησης και τεκμηρίωσης του φαινομένου παραβατικότητας. … ΤΕΛΟΣ !

Γεωργίου Εύα Ευχαριστώ πολύ ! ! !