Το ειδικό καθεστώς καταβολής Φ.Π.Α. κατά την είσπραξη Αθηνά Σχινά ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ 1 Το ειδικό καθεστώς καταβολής Φ.Π.Α. κατά την είσπραξη Αθηνά Σχινά
Το γενικό καθεστώς Φ.Π.Α Άρθρ. 16 παρ. 1 Ν. 2859/2000: Η φορολογική υποχρέωση γεννάται και ο φόρος γίνεται απαιτητός από το Δημόσιο κατά το χρόνο που πραγματοποιείται η παράδοση των αγαθών και η παροχή των υπηρεσιών. Χρόνος γέννησης της φορολογικής υποχρέωσης = ο χρόνος κατά τον οποίο δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για τη φορολόγηση της παράδοσης αγαθών ή της παροχής υπηρεσιών. Χρόνος απαιτητού Φ.Π.Α = ο χρόνος κατά τον οποίο δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για το Δημόσιο προκειμένου να απαιτήσει το Φ.Π.Α που αναλογεί στις φορολογητέες πράξεις. Προσοχή!: Ο χρόνος απαιτητού ≠ χρόνου καταβολής Φ.Π.Α = χρόνος υποβολής φορολογικής δήλωσης
Το γενικό καθεστώς Φ.Π.Α Κατ’εξαίρεση, ο Φ.Π.Α καθίσταται απαιτητός: κατά τον χρόνο έκδοσης του τιμολογίου, κατά τον χρόνο έκδοσης του φορολογικού στοιχείου, κατά τον χρόνο είσπραξης της προκαταβολής, κατά το χρόνο που έχει συμφωνηθεί η καταβολή κάθε δόσης κ.λ.π. (Ν.2859/2000) Οδηγία 2006/112/ΕΚ, κατόπιν τροποποίησης από 2010/45/ΕΚ, άρθρ. 66: «Τα κράτη μέλη μπορούν να προβλέπουν ότι για ορισμένες πράξεις ή ορισμένες κατηγορίες υποκειμένων στο φόρο, ο φόρος καθίσταται απαιτητός: β) το αργότερο κατά τον χρόνο είσπραξης του τιμήματος» άρθρ. 226: ..7α) όταν ο ΦΠΑ καθίσταται απαιτητός κατά τον χρόνο είσπραξης του τιμήματος σύμφωνα με το άρθρ. 66β και το δικαίωμα έκπτωσης γεννάται κατά τον χρόνο κατά τον οποίο ο προς έκπτωση φόρος καθίσται απαιτητός..».
Το ειδικό καθεστώς-Γενικά Επίμαχες διατάξεις: i) άρθρ. 39β Ν. 2859/2000 (άρθρ. 185 παρ. 1 Ν. 4261/2014) ii) ΠΟΛ ΓΓΔΕ 1214/30-9-2014 Άρθρ. 1: «Κατά παρέκκλιση των γενικών διατάξεων του παρόντος Κώδικα, οι υποκείμενοι των οποίων ο ετήσιος κύκλος εργασιών δεν υπερβαίνει τα δύο εκατομμύρια (2.000.000)* €, μπορούν να επιλέξουν την εφαρμογή του ειδικού καθεστώτος του παρόντος άρθρου …» *Μέχρι και τις 22-12-2016 το όριο κύκλου εργασιών 500.000 € (τροποπ. με άρθρ. 101 παρ. 1 Ν. 4446/2016) Για τους υποκείμενους που δεν έχουν λειτουργήσει επί ένα πλήρες φορολογικό έτος, ο ετήσιος κύκλος εργασιών υπολογίζεται με αναγωγή του ήδη πραγματοποιηθέντος κύκλου εργασιών σε 12μηνη περίοδο.
Το ειδικό καθεστώς-Γενικά Για όσους εντάσσονται στο ειδικό καθεστώς: ο φόρος καθίσταται απαιτητός κατά το χρόνο είσπραξης της αντιπαροχής/μέρους αυτής (αργότερα ή νωρίτερα από τον χρόνο έκδοσης του τιμολογίου) ο φόρος εισροών εκπίπτει κατά τον χρόνο πληρωμής του τιμήματος/μέρους αυτού (κατά το χρόνο πληρωμής του προμηθευτή και όχι έκδοσης του τιμολογίου) *** Αυξημένες λογιστικές υποχρεώσεις και για τους ενταγμένους και για τους μη ενταγμένους!!!
Το ειδικό καθεστώς-Γενικά Σκοπός: αύξηση ταμειακών ροών ,αντιμετώπιση προβλημάτων ρευστότητας (περιπτ. που υποχρέωση απόδοσης Φ.Π.Α κατά τον χρόνο έκδοσης του τιμολογίου ενώ η είσπραξη αργότερα ή και ποτέ)
Το ειδικό καθεστώς-Γενικά Πράξεις που ΔΕΝ υπάγονται: α) Παραδόσεις αγαθών και παροχές υπηρεσιών οι οποίες απαλλάσσονται από το φόρο, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 22 έως 28 (άρθρ. 28 ενδοκοινοτικές παραδόσεις) β) Εισαγωγές αγαθών γ) Ενδοκοινοτικές αποκτήσεις αγαθών δ) Πράξεις για τις οποίες υπόχρεος για την καταβολή του φόρου καθίσταται ο λήπτης των αγαθών ή υπηρεσιών (π.χ «πράξεις λήπτη») ε) Λιανικές πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών στ)Πράξεις για τις οποίες ο τόπος φορολόγησης δεν βρίσκεται στο εσωτερικό της χώρας
Ένταξη Δικαίωμα ένταξης: α) κύκλος εργασιών ≤ 2.000.000 € ανεξαρτήτως κατηγορίας τήρησης βιβλίων (απλογραφικά-διπλογραφικά) ή τύπου επιχείρησης ΟΕ,ΕΕ,ΕΠΕ,ΑΕ,ΙΚΕ β) κατά τα 2 προηγούμενα φορολογικά έτη να έχουν υποβληθεί δηλώσεις ΦΠΑ και εισοδήματος γ)μη διάπραξη παραβάσεων φοροδιαφυγής *Έλεγχος προϋποθέσεων από ΦΔ Ένταξη με ειδική δήλωση ηλεκτρονικά μέσω TAXISNET που υποβάλλεται πριν από τη φορολογική περίοδο από την έναρξη της οποίας ζητείται η ένταξη στο καθεστώς (ένταξη από 1-4-2017, υποβολή δήλωσης ως 31-3-2017) δυνατότητα ανάκλησης με υποβολή δήλωσης μέχρι την τελευταία ημέρα πριν την έναρξη της φορολογικής περιόδου για την οποία ισχύει (εκ παραδρομής ένταξη)
Υποχρεώσεις: ενταγμένων 1.Υποχρέωση αναγραφής στα φορολογικά στοιχεία που εκδίδουν την ένδειξη «ειδικό καθεστώς καταβολής του φόρου κατά το χρόνο είσπραξης της αντιπαροχής» 2. Ηλεκτρονική ενημέρωση ΦΔ για τις εισπράξεις /πληρωμές που έκαναν: υποβολή λογιστικών καταστάσεων φορολογικών στοιχείων πελατών και προμηθευτών (τριμηνιαίες συγκεντρωτικές καταστάσεις) 3. Τήρηση αρχείου εισπράξεων/πληρωμών –ειδικά αρχεία παρακολούθησης 4.Υποχρέωση έκδοσης «ειδικού στοιχείου προκαταβολής», επέχει θέση τιμολογίου, προκειμένου να αποδεικνύεται ότι η είσπραξη έγινε πριν τη συναλλαγή
Υποχρεώσεις: μη ενταγμένων Τήρηση αρχείου πληρωμών όπου θα καταχωρούν όλες τις πληρωμές προς τους ενταγμένους προμηθευτές τους.(ακόμα και αν τηρούν απλογραφικά) 2. Ηλεκτρονική ενημέρωση της ΦΔ δια της υποβολής συγκεντρωτικών καταστάσεων προμηθευτών (ανεξάρτητα από το αν είναι απαλλασσόμενοι χωρίς δικαίωμα έκπτωσης) 3. Υποχρέωση μετατόπισης του χρόνου έκπτωσης των εισροών τους στο χρόνο της πληρωμής
«Είσπραξη»- Έννοια Ως είσπραξη νοούνται όλοι οι τρόποι πληρωμής: μετρητά, επιταγές *, εμβάσματα, πιστωτικές κάρτες, συμψηφισμός ή εκχώρηση απαιτήσεων κ.λπ. *Ζήτημα: μεταχρονολογημένες επιταγές: ως χρόνος είσπραξης ο χρόνος παραλαβής της επιταγής, ανεξάρτητα από τη πραγματική δυνατότητα λήψης του αντιτίμου αμφισβητείται η αποτελεσματικότητα της ρύθμισης! Σε περίπτωση προκαταβολής, χρόνος είσπραξης ο χρόνος λήψης της προκαταβολής με έκδοση «ειδικού στοιχείου προκαταβολής» Ο χρόνος είσπραξης/πληρωμής αποδεικνύεται από την έκδοσης στοιχείων είσπραξης/πληρωμής
Έξοδος από το καθεστώς Α)Οικειοθελής: Δικαίωμα εξόδου: όσοι έχουν παραμείνει τουλάχιστον μέχρι το πέρας του επόμενου φορολογικού έτους* από την είσοδο τους στο καθεστώς =φορολογ. έτος ένταξης + επόμενο π.χ ένταξη 1-2-2017δικαίωμα εξόδου από 1-1-2019 (υποβολή δήλωσης ως 31-12-2018) Έλεγχος από ΦΔ αν πληρούνται οι προϋποθέσεις: Απεντάσσει Χ Απορρίπει αιτιολογημένα
Έξοδος από το καθεστώς Β) Έξοδος λόγω υπέρβασης ορίου κύκλου εργασιών: Κατ’αρχάς υφίσταται υποχρέωση υποβολής δήλωσης εκ μέρους του φορολογούμενου μέχρι τη λήξη του φορολογικού έτους εντός του οποίου πραγματοποιείται η υπέρβαση του ορίου Απένταξη από το επόμενο φορολογικό έτος εντός του οποίου πραγματοποιείται η υπέρβαση. Περίπτωση διαπίστωσης από ΦΔ: αν το διαπιστώσει εντός του τρέχοντος φορολ. έτους επιστροφή στο κανονικό καθεστώς από το επόμενο φορολογικό έτος αν το διαπιστώσει το επόμενο φορολογ. έτος επιστροφή στο κανονικό καθεστώς από την επόμενη φορολ. περίοδο *Π.χ 1η περίπτ.: υπέρβαση για το φορολ. έτος 2016-2017, διαπίστωση 30/11/2017, απένταξη από 1/1/2018 2η περίπτ.: υπέρβαση για το φορολ. έτος 2016-2017, διαπίστωση 31/3/2018, απένταξη από 1/4/2018
Έξοδος από το καθεστώς Γ)Έξοδος λόγω μη εκπλήρωσης των υποχρεώσεων ή ύπαρξης παραβάσεων Εφόσον διαπιστωθεί από τη ΦΔ, η ένταξη στο κανονικό καθεστώς ισχύει από τη φορολογική περίοδο που ακολουθεί από την ενημέρωση του φορολογούμενο από τη ΦΔ.
Έξοδος από το καθεστώς Και στις 3 περιπτώσεις εξόδου οι υπόχρεοι στο ΦΠΑ οφείλουν με τη τελευταία δήλωση προ της εξόδου τους να καταβάλουν φόρο για όλα τα ανεξόφλητα φορολογικά στοιχεία που έχουν εκδώσει με αντίστοιχη άσκηση του δικαιώματος έκπτωσης για όλα τα ανεξόφλητα φορολογικά στοιχεία που έχουν λάβει από τους μη ενταγμένους προμηθευτές τους. Κατά τον ίδιο χρόνο ασκείται το δικαίωμα έκπτωσης των πελατών των ανωτέρω προσώπων για τα ανεξόφλητα φορολογικά στοιχεία που έχουν λάβει από τα πρόσωπα αυτά, μέχρι το τέλος της φορολογικής αυτής περιόδου.
Κριτική Αποτίμηση της Ρύθμισης Μεταχρονολογημένες επιταγές ως τρόπος πληρωμής: αποτελεσματικότητα ρύθμισης;;;; Εμπορική Πρακτική Αυξημένες λογιστικές υποχρεώσεις και για ενταγμένους και για μη ενταγμένους πρόσθετο κόστος Συμφέρον για μια επιχείρηση που λειτουργεί με πίστωση με τους πελάτες της;;; Ειδικά αν παράλληλα μικρό ύψος εισροών που εξοφλούνται άμεσα Οι μη ενταγμένοι πελάτες-λήπτες αγαθών/υπηρεσιών απωθούνται από τις αυξημένες υποχρεώσεις Γραφειοκρατία με την υποβολή συνεχών ενημερωτικών στοιχείων