Εκατό χρόνια μετά τον Μεγάλο Πόλεμο Εκατό χρόνια μετά τον Μεγάλο Πόλεμο
1914 28 Ioυνίου Δολοφονία του αρχιδούκα Φραγκίσκου-Φερδινάνδου και της γυναίκας του από τον νεαρό Σερβοβόσνιο Γκαβρίλο Πρίντσιπ στο Σαράγεβο. 28 Ιουλίου Η Αυστροουγγαρία κηρύσσει τον πόλεμο στη Σερβία. Η σύγκρουση γενικεύεται πολύ γρήγορα, ενώ, παράλληλα σχηματίζονται οι βασικοί συνασπισμοί: από τη μία η Τριπλή Συμμαχία, από την άλλη οι Κεντρικές δυνάμεις. 1η Αυγούστου Έναρξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η Γερμανία κηρύσσει τον πόλεμο στη Ρωσία. Στις 3 Αυγούστου η Γερμανία θα κηρύξει τον πόλεμο στη Γαλλία και στις 4 Αυγούστου τα στρατεύματά της θα εισβάλλουν στο Βελγίου. 12 Σεπτεμβρίου Γαλλική νίκη στον Μάρνη. 5 Νοεμβρίου Η Γαλλία και η Μεγ. Βρετανία κηρύσσουν τον πόλεμο στην Τουρκία. 1915 24 Απριλίου Συμμαχική εκστρατεία και απόβαση της Καλλίπολης. 75 000 άνδρες από την μεριά των Συμμάχων αποβιβάστηκαν στην Καλλίπολη, όπου τους «υποδέχθηκαν» ισχυρές δυνάμεις του οθωμανικού στρατού. Ήττα των Συμμάχων. 23 Μαΐου Η Ιταλία κηρύσσει τον πόλεμο στην Αυστροουγγαρία.
1916 1917 21 Φεβρουαρίου Ξεκινά η μάχη του Βερντέν (Verdun) Στις 7:30 το πρωί οι Γερμανοί ξεκινούν την επίθεση στα φυλάκια και τα χαρακώματα του Βερντέν. Η γαλλική αντεπίθεση κατευθύνεται από τον στρατηγό Πετέν. Η μάχη του Βερντέν θα λήξει 10 μήνες μετά, στις 15 Δεκεμβρίου του 1916, ενώ ο απολογισμός της υπήρξε τραγικός: 700.000 νεκροί. 1 Ιουλίου Ξεκινά η μάχη της Σομ (Somme) Αυτή είναι η πρώτη μέρα μιας μάχης που θα διαρκέσει μέχρι τις 18 Νοεμβρίου και θα γίνει σύμβολο της φρίκης και της ματαιότητας του πολέμου: μέσα σε μία μόνο ημέρα σκοτώθηκαν σχεδόν 20.000 Βρετανοί στρατιώτες. Οι απώλειες ανέρχονται σε περισσότερο από ένα εκατομμύριο άντρες. 1917 6 Απριλίου Eίσοδος της Αμερικής στον πόλεμο. Μάιος 1917 Στάσεις, λιποταξίες και ανυπακοή των στρατευμένων στις εμπόλεμες χώρες. 27 Ιουνίου Η Ελλάδα μπαίνει στον πόλεμο.
1918 1919 11 Νοεμβρίου Το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. 11 Νοεμβρίου Το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Στις 6 το πρωί, οι Γερμανοί στρατηγοί υπογράφουν την ανακωχή με τους Συμμάχους. Η παύση του πυρός σημαίνεται στις 11 η ώρα. 1919 28 Ιουνίου Συνθήκη των Βερσαλλιών. Η Συνθήκη που βάζει τέλος στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο υπογράφεται στο παλάτι των Βερσαλλιών στη Γαλλία, μεταξύ Γερμανίας και Συμμάχων και προετοιμάστηκε από τους νικητές του πολέμου. 1920 11 Νοεμβρίου Ενταφιασμός του Άγνωστου στρατιώτη. Το σώμα ενός Γάλλου στρατιώτη που σκοτώθηκε στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο ενταφιάζεται σε ένα σε ένα παρεκκλήσι στον πρώτο όροφο της Αψίδας του Θριάμβου στο Παρίσι.
Οι συνέπειες του πολέμου - Ο απολογισμός το πολέμου ανέρχεται σε περίπου 9 εκατομμύρια νεκρούς. Είναι ο πιο καταστροφικός έως τότε πόλεμος - από όπου και η προσωνυμία «Μεγάλος Πόλεμος». - Ο χάρτης της Ευρώπης άλλαξε, με νέα σύνορα για τις χώρες της. - Οι μεγάλες ευρωπαϊκές δυνάμεις βγήκαν από τον πόλεμο αποδυναμωμένες - όχι όμως και οι ΗΠΑ. - Οι όροι της Συνθήκης των Βερσαλλιών θεωρούνται ταπεινωτικοί από τους Γερμανούς. Η δυσαρέσκεια εντείνεται στα επόμενα χρόνια.
στην Ελλάδα …
Η χώρα σε πόλεμο 6 Μαρτίου 1915 Πρώτη παραίτηση του Βενιζέλου, εξαιτίας της άρνησης του βασιλιά να συμμετέχει η χώρα στην εκστρατεία των Δαρδανελλίων. Ο Βενιζέλος επανέρχεται στην εξουσία τον Αύγουστο της ίδιας χρονιάς. 5 Οκτωβρίου 1915 Δεύτερη παραίτηση του Βενιζέλου. Αποβίβαση των πρώτων συμμαχικών στρατευμάτων στη Θεσσαλονίκη. Le 6 Οκτωβρίου 1916 Ο Βενιζέλος σχηματίζει την Προσωρινή του Κυβέρνηση στη Θεσσαλονίκη. 11 Ιουνίου 1917 Ο Charles Jonnart, ως εκπρόσωπος των Συμμάχων καταφθάνει στην Αθήνα προκειμένου να επιδώσει στον Κωνσταντίνο τελεσίγραφο με το οποίο ζητά την παραίτησή του από τον θρόνο. Ο βασιλιάς υπακούει και εγκαταλείπει τον θρόνο - διάδοχός του Αλέξανδρος θα καλέσει τον Βενιζέλο στην Αθήνα για να σχηματίσει κυβέρνηση. 26 Ιουνίου 1917 Η Ελλάδα μπαίνει στον πόλεμο.
Ο Εθνικός Διχασμός Βασιλιάς Κωνσταντίνος VS Eλευθέριος Βενιζέλος Δύο ανταγωνιστικά στρατόπεδα στους κόλπους του ελληνικού λαού: οι φιλοβασιλικοί, υποστηρικτές της διατήρησης της ουδετερότητας της χώρας και οι φιλοβενιζελικοί, που ήθελαν η Ελλάδα να μπει στον πόλεμο, στο πλευρό της Αντάντ. Η διάσταση θα γίνει οριστική τον Οκτώβριο του 1916, όταν ο Βενιζέλος αποφασίζει να μεταβεί στη Θεσσαλονίκη για να δημιουργήσει την Προσωρινή του Κυβέρνηση, στην ουσία ένα Κράτος μέσα στο Κράτος.
Ο ρόλος των Συμμάχων Η κατάσταση αυτή επιβαρύνθηκε σημαντικότατα εξαιτίας του ρόλου των Συμμάχων. Ο στόχος τους: η είσοδος της Ελλάδας στον πόλεμο. Τα μέσα: μια αυθαίρετη και βίαιη πολιτική. Συμμαχικές καταλήψεις πόλεων και νησιών Τα «Νοεμβριανά» του 1916 Η εκθρόνιση του Κωνσταντίνου
Μεσοπόλεμος
Ανεργία στην Ελλάδα Έτος Αριθμός ανέργων 1928 75.000 1929 127.000 1930 Αριθμός ανέργων 1928 75.000 1929 127.000 1930 155.000 1931 218.000 1932 237.000 1933 156.000 1934 162.000 1935 150.000 Ανεργία στην Ελλάδα (Κώστας Βεργόπουλος, Εθνισμός και οικονομική ανάπτυξη. Η Ελλάδα στο Μεσοπόλεμο, Εξάντας, Αθήνα, 1978, 93.
Η πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου Η πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου 1923 Κατάργηση της βασιλείας 1924 Εγκαθίδρυση δημοκρατίας 1925 Η δικτατορία του Πάγκαλου 1926 Ανατροπή της δικτατορίας του Πάγκαλου από τον Κονδύλη 1928-1932 Κυβέρνηση Βενιζέλου 1933 Αποτυχημένο πραξικόπημα του στρατηγού Πλαστήρα Σχηματισμός κυβέρνησης Τσαλδάρη (1933) 1935 Ο Κονδύλης ανατρέπει την κυβέρνηση Τσαλδάρη 4 Αυγούστου 1936 Επιβολή δικτατορίας του Ιωάννη Μεταξά και μεθόδευση της επαναφοράς του βασιλιά Γεωργίου Β΄στην Ελλάδα
Μεσοπόλεμος 1920 Όλες οι χώρες της Ευρώπης έχουν δημοκρατικά εκλεγμένες κυβερνήσεις 1938 Μόνο οι σκανδιναβικές χώρες, το Ηνωμένο Βασίλειο , η Δημοκρατία της Ιρλανδίας, η Ελβετία και η Τσεχοσλοβακία παρέμεναν δημοκρατικές χώρες.
Γερμανία του Μεσοπολέμου 1919 Ιδρύεται το "Γερμανικό Κόμμα των Εργατών", πρώτος πυρήνας του ναζιστικού κόμματος. O Hitler συμμετέχει σε αυτό. Yπογράφεται η Συνθήκη των Bερσαλλιών. 1920 Aποτυγχάνει το ναζιστικό πραξικόπημα στο Bερολίνο. 1923 Aποτυχημένο πραξικόπημα των Nαζί στο Mόναχο. Tο ναζιστικό κόμμα διαλύεται με τη βία. 1924 (1 Aπριλ.) Συλλαμβάνεται ο Hitler για τη συμμετοχή του στο πραξικόπημα και καταδικάζεται σε πέντε χρόνια φυλάκιση. Όμως, στις 20 Δεκεμβρίου δίνεται γενική αμνηστία και ο Hitler απελευθερώνεται από τις φυλακές. 1927 (27 Φεβρ.) Eπανιδρύεται το ναζιστικό κόμμα: N.S.D.A.P. = National Sozialistische Deutsche Arbeiter Partei. 1930 Στις εκλογές οι Nαζί εκλέγουν 107 βουλευτές. 1932 O Hitler συμμετέχει στις προεδρικές εκλογές, αλλά ηττάται από τον στρατάρχη Hindenburg. Στις 31 Iουλίου στις γενικές εκλογές οι Nαζί εκλέγουν 230 βουλευτές. Στις 6 Nοεμβρίου, στις επόμενες εκλογές, οι Nαζί εκλέγουν 196 βουλευτές.
1933 (30 Iαν. ) O Hitler γίνεται καγκελάριος της Γερμανίας 1933 (30 Iαν.) O Hitler γίνεται καγκελάριος της Γερμανίας. Ψηφίζεται το δικαίωμα της κυβέρνησης να προσφεύγει στη χρήση βίας εναντίον των δυνητικών ανατροπέων της δημοκρατίας. Στις εκλογές της 5ης Mαρτίου, οι Nαζί εκλέγουν 288 βουλευτές και κερδίζουν το 43,9% των ψήφων. Kαταργούνται τα συνδικάτα. H Γερμανία πλέον κυβερνάται δικτατορικά και εγκαταλείπει την Kοινωνία των Eθνών. 1935 (15 Σεπτ.) Pατσιστικοί νόμοι της Nυρεμβέργης, με τους οποίους αφαιρούνται από τους Eβραίους όλα τα πολιτικά δικαιώματα. 1938 Γερμανική εισβολή στην Aυστρία. 1939 Kατάληψη της Tσεχοσλοβακίας. Kατάληψη της Πολωνίας. 1940 Tον Aπρίλιο καταλαμβάνεται η Δανία και η Nορβηγία. Τον Mάιο το Bέλγιο, η Oλλανδία, το Λουξεμβούργο και η Γαλλία. 1941 Tην άνοιξη καταλαμβάνονται η Eλλάδα και οι υπόλοιπες βαλκανικές χώρες. Έως την άνοιξη του 1941, με εξαίρεση την Ελβετία, Σουηδία, Ισπανία και Πορτογαλία και τη Σοβιετική Ένωση, όλες οι χώρες της ηπειρωτικής Ευρώπης είχαν κατακτηθεί από τη ναζιστική Γερμανία και την φασιστική Ιταλία ή είχαν συμμαχήσει με τις χώρες αυτές. Σε όλες αυτές τις χώρες, Ες Ες, Βέρμαχτ και Γκεστάπο καταδίωκαν άγρια τους αντίπαλους του ναζιστικού καθεστώτος και των κατοχικών δυνάμεων: αντάρτες κομμουνιστές, Εβραίους και τσιγγάνους. Στις 22 Iουνίου 1941 τα γερμανικά στρατεύματα εισβάλλουν στη Σοβιετική Ένωση. Aρχίζει η μαζική εξόντωση των Eβραίων. Στις 11 Δεκεμβρίου η Γερμανία κηρύσσει τον πόλεμο στις H.Π.A. O πόλεμος γίνεται παγκόσμιος.
Πολίτης τους Ράιχ είναι το άτομο που έχει γερμανικό αίμα […] 1. Νόμος για την υπηκοότητα στο γερμανικό Ράιχ: Πολίτης τους Ράιχ είναι το άτομο που έχει γερμανικό αίμα […] Μόνο οι πολίτες του Ράιχ μπορούν να έχουν πολιτικά δικαιώματα. 2. Νόμος για την προστασία του γερμανικού αίματος και της γερμανικής τιμής (15/9/1935) α) Απαγορεύονται οι γάμοι μεταξύ Εβραίων και Γερμανών πολιτών […] β) Απαγορεύονται οι σχέσεις Εβραίων και Γερμανών ακόμη και εκτός γάμου. 3. Νόμος για τον αποκλεισμό των Εβραίων από την οικονομική ζωή της Γερμανίας (21/11/1938) Οι Εβραίοι απαγορεύεται να λειτουργούν καταστήματα λιανικής πώλησης, να προσφέρουν ταχυδρομικές υπηρεσίες, να διατηρούν αντιπροσωπείες πωλήσεων και να ασχολούνται με τεχνικά επαγγέλματα. Δεν μπορούν να παρέχουν υπηρεσίες, να ασχολούνται με τη διαφήμιση και κάθε είδους εκθέσεις και επιδείξεις πωλήσεων.
4. Από τις αρχές του 1942: Εφαρμογή της "Τελική λύσης", δηλαδή οριστική εξόντωση των Εβραίων όλης της Ευρώπης σε ειδικά στρατόπεδα συγκέντρωσης στην Πολωνία, στην Αυστρία και τη Γερμανία. Στο Άουσβιτς κατασκευαζόταν το στρατόπεδο, όπου επρόκειτο να εξοντωθούν μαζικά κομμουνιστές, πολιτικοί κρατούμενοι, ομοφυλόφιλοι, Τσιγγάνοι και, κυρίως, Εβραίοι.
Στην Ελλάδα - Αντίσταση - Συνεργασία / Συνενοχή - Κατοχή - Αντίσταση - Συνεργασία / Συνενοχή (βλ. Μαρτυρία http://www.youtube.com/watch?annotation_id=annotation_989 281&feature=iv&src_vid=TJpSG5djHOg&v=rmGJJZmGi6E)