ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ & ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΜΗΜΑ:ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΟΝΟΜΑ ΣΠΟΥΔΑΣΤΩΝ: ΜΠΑΤΖΙΟ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΙΔΟΥ ΜΑΡΙΑ Διδάσκων : Κ. Κουνενού Α.Σ.Π.Α.Ι.Τ.Ε –ΕΤΟΣ: 2012

ΚΙΝΗΤΡΑ ΓΙΑ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΚΙΝΗΤΡΑ: Είναι ψύχικες διαδικασίες συνειδητές ή ασυνείδητες οι οποίες δημιουργούν στο άτομο ορισμένες συμπεριφορές μέσα από τις οποίες δημιουργεί ορισμένες πράξεις προεκειμένου να φθάσει σε κάποιους σκοπούς που έχει θέσει. ΜΑΘΗΣΗ: Είναι η διαδικασία κατά την οποία ο αναπτυσσόμενος άνθρωπος αποκτά -με δική του δραστηριοποίηση- γνώσεις , δεξιότητες και ικανότητες,γενικά εμπειρίες με σκοπό τη βελτίωση της συμπεριφοράς , την ανάπτυξη της προσωπικότητας,καθώς και την ευχέρεια αντιμετώπισης απαιτήσεων του περιβάλλοντος. ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ: Είναι ένα σύστημα μεθοδικών και προγραμματισμένων ενεργειών , που γίνονται μέσα σε πλάισιο διαπροσωπικής επικοινωνίας μεταξύ παιδαγωγού και παιδαγωγούμενου/ης και έχουν σκοπό να επιφέρουν μάθηση στους/στις τελευταιους/ες.

ΜΕΛΕΤΗ ΕΡΕΥΝΗΤΩΝ ~>Ο Ruth Butler υποστήριξε μετα από διάφορες μελέτες ότι το ενδιαφέρον ,η επίδοση, η αφοσίωση των μαθητών στην εργασία και οι αποδόσεις της επιτυχίας τους στην προσπάθεια παρουσίασαν άνοδο με τα προσωπικά σχόλια. Τα κίνητρα των απορροφημένων από το εγώ τους μαθητών(η επιθυμία,δηλαδή του μαθητή να φαίνεται καλύτερος ή να έχει καλύτερη επίδοση από τους άλλους)ήταν μεγαλύτερα στην περίπτωση που δόθηκαν βαθμοί και ο τύπικος έπαινος.

ΜΕΛΕΤΗ ΕΡΕΥΝΗΤΩΝ ~>Οι David και Roger Johnson υποστήριξαν ότι τα κίνητρα για μάθηση είναι διαπροσωπικά.Μέσω της αλληλεπίδρασης τους με τους άλλους,οι μαθητές μαθαίνουν να εκτιμούν τη μάθηση για το δικό τους καλό ,να απολαμβάνουν τη διαδικασία της μάθησης και να αισθάνονται υπερήφανοι όταν αποκτούν καινουργιές γνώσεις και αναπτύσσονται σε μια τάξη ,εκείνη ανάμεσα στους συνομιλίκους μπορεί να είναι η πιο σημαντική για κίνητρα μάθησης.

ΔΟΜΕΣ ΣΤΟΧΩΝ Τα κίνητρα που μπορεί να επερεάζονται σε μεγάλο βαθμό από τους τρόπους με τους οποίους σχετιζόμαστε με τα άλλα άτομα που επίσης είναι αφοσιωμένα στην επίτευξη ενός συγκεκριμένου στόχου.Οι Johnson και Johnson ονόμασαν αυτόν τον διαπροσωπικό παράγοντα Δομή Στόχου της εργασίας. ΣΥΝΕΡΓΑΣΤΙΚΗ ΔΟΜΕΣ ΣΤΟΧΩΝ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΗ ΑΤΟΜΙΣΤΙΚΗ

ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ Είναι όταν οι μαθητές πιστεύουν ότι ο στόχος τους είναι εφικτός μόνο εάν και άλλοι μαθητές καταφέρουν να επιτύχουν το στόχο. ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΗ Είναι όταν οι μαθήτες πιστεύουν ότι θα πετύχουν το στόχο τους,εάν και μόνο εάν οι άλλοι μαθητές δεν μπορούν να πετύχουν το στόχο. ΑΤΟΜΙΣΤΙΚΗ Είναι όταν οι μαθητές πιστεύουν ότι η δική τους προσπάθεια να πετύχουν το στόχο δεν έχει σχέση με τις προσπάθειες των άλλων μαθητών να πετύχουν το στόχο.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΣΤΟΧΩΝ (Συνεργαστική,Ανταγωνιστική,Ατομιστική) Όταν η εργασία αφορά σε πολύπλοκη μάθηση και σε σύνθετες δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων,η συνεργασία οδηγεί σε υψηλότερη επίτευξη απ’ο,τι ο ανταγωνισμός,ιδίως στην περίπτωση των αδύναμων μαθητών.Οι μαθητές μαθαίνουν να θέτουν στόχους που μπορούν να επιτευχθούν,και μαθαίνουν να διαπραγματεύονται.Η αλληλεπίδραση με τους συνομηλίκους,την οποία απολαμβάνουν τόσο αυτοί οι μαθητές ,γίνεται μέρος της διαδικασίας της μάθησης. Όσο πιο μεγάλη είναι η έμφαση που δίδεται στην ανταγωνιστική αξιολόγηση και στην βαθμολογία , τόσο πιο πολύ οι μαθητές επικεντρώνονται στους στόχους επίδοσης και όχι στους στόχους μάθησης.Και οι αδύναμοι μαθητές που έχουν λίγες ελπίδες είτε να πετύχουν μια καλή επίδοση είτε να μάθουν καλά μια εργασία,μπορεί απλώς να θέλουν να ξεπερδεύουν.

ΠΩΣ ΜΠΟΡΟΥΝ ΟΙ ΔΑΣΚΑΛΟΙ ΝΑ ΑΠΟΤΡΕΨΟΥΝ ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΝΑ ΕΠΙΚΕΝΤΡΩΝΟΝΤΑΙ ΜΟΝΟ ΣΤΗΝ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ Ή ΝΑ ΚΑΝΟΥΝ ΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥΣ ‘’ΑΠΛΩΣ ΓΙΑ ΝΑ ΤΕΛΕΙΩΝΟΥΝ’’? Οι μαθητές δεν πρέπει να δίνουν έμφαση στους βαθμούς αλλά να επικεντρώνονται στη μάθηση μέσα στην τάξη.Οι μαθητές πρέπει να αντιλαμβάνονται την αξία της εργασίας.Η κατανόηση είναι πιο σημαντική από το να την τελειώνουν απλώς την εργασία. Ο Hermin Marshall ανέφερε την περίπτωση των δασκάλων που προσπάθησαν να εδραιώσουν έναν προσανατολισμό μάθησης στις τάξεις τους. Στρατηγική αυτοαξιολόγησης Δίνουν έμφαση στην κατανόηση προς την μάθηση υλικού και όχι στην επίδοση των μαθητών,στην βαθμολογία ή στην στείρα ολοκλήρωση των εργασιών.

Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΧΡΟΝΟΥ ΣΤΑ ΚΙΝΗΤΡΑ ΜΑΘΗΣΗΣ Το πρόγραμμα του σχολείου επηρεάζει τα κίνητρα των μαθητών κάνοντας τους είτε να επιταχύνουν είτε να επιβραδύνουν το ρυθμό τους, ή περιορίζοντας τη συμμετοχή τους.Είναι δύσκολο οι μαθητές να αποκτήσουν επιμονή και την αίσθηση της αυτό-αποτελεσματικότητας όταν δεν έχουν τη δυνατότητα να αφοσιωθούν σε μια ενδιαφέρουσα και δύσκολη δραστηριότητα.Ο χρόνος επερεάζει σε μεγαλο βαθμό τα κίνητρα των μαθητών όταν οι μαθητές εχουν να πραγματοποιήσουν πολλες εργασίες χωρίς να προλαβαίνουν να της κατανοήσουν καλά.

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΩΝ ΚΙΝΗΤΡΩΝ ΓΙΑ ΜΑΘΗΣΗ ΚΙΝΗΤΡΑ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΓΙΑ ΜΑΘΗΣΗ Α)Οι μαθητές να αποκτήσουν αυτοπεποίθηση και να έχουν θετικές προσδοκίες Β) Οι μαθητές να αναγνωρίζουν την αξία της μάθησης Γ) Σκοπός οι μαθητές να μείνουν επικεντρωμένοι στην εργασία

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΩΝ ΚΙΝΗΤΡΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ Για να έχει αποτελέσματα οποιαδήποτε στρατηγική ενίσχυση των κινήτρων,θα πρέπει να πληρούνται τέσσερις βασικές προϋποθέσεις: Η σχολική αίθουσα να είναι οργανωμένη(να μην επερεάζεται από συνεχείς διακοπές και περισπασμούς.) Ώς δάσκαλος να υποστηρίζει τους μαθητές του(να είναι υπομονεκτικός και να μην τους φέρνει σε δύσκολη θέση όταν κάνουν λάθη.) Να αναθέτει στους μαθητές εργασίες που να αποτελούν πρόκληση γι’αυτούς,αλλά ταυτόχρονα να μην είναι πολύ δύσκολες(να βρίσκονται στα πλαίσια της λογικής) Οι εργασίες που τους αναθέτει να αξίζουν τον κόπο

ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΩΝ ΚΙΝΗΤΡΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΑΥΤΟΠΕΠΟΙΘΗΣΗ ΚΑΙ ΤΙΣ ΘΕΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΔΟΚΙΕΣ Λαμβάνεται υπόψη το επίπεδο μάθησης(Ο ρυθμός διδασκαλίας θα πρέπει να είναι ζωωηρός,αλλά όχι πολύ γρήγορος ώστε οι μαθητές να οδηγηθούν στο επόμενο βήμα, αφού πρώτα έχουν κατακτήσει το προηγούμενο.) Οι μαθησιακοί στόχοι να είναι σαφείς, συγκεκριμένη και εφικτοί (Οι εργασίες που οργανώνονται μπορούν να διαιρεθούν σε επιμέρους στόχους και να βοηθήσουν τους μαθητές να έχουν την αίσθηση ότι προχωρούν προς την επίτευξη του μακροπρόθεσμου στόχου)

Να δοθεί έμφαση στη σύγκριση των μαθητών με τον εαυτό τους και όχι στον ανταγωνισμό μεταξύ τους (Οι μαθητές πρέπει να αντιληφθούν την πρόοδο που έχουν σημειώσει, δείχνοντας τους πώς να χρησιμοποιούν στρατηγικές αυτοδιαχείρισης) Εξηγούμε στους μαθητές ότι η σχολική επίδοση μπορεί να βελτιωθεί και ειδικότερα όσον αφορά στη συγκεκριμένη εργασία που έχουν να αντιμετωπίσουν. Παρουσιάζουμε πρότυπα σωστής εφαρμογής της μεθόδου επίλυσης προβλημάτων(Να υπάρχουν εναλλακτικοί τρόποι επίλυσης προβλημάτων)

ΑΞΙΑ ΜΑΘΗΣΗΣ Οι δάσκαλοι μπορούν να χρησιμοποιήσουν στρατηγικές εσωτερικών και εξωτερικών κινήτρων για να βοηθήσουν τους μαθητές τους να ανακαλύψουν την αξία του μαθησιακό έργου. Για να εδραιώσουμε την αξία της επίτευξης,πρέπει να συνδέουμε το μαθησιακό έργο με τις ανάγκες των μαθητών.Αρχικά, οι μαθητές πρέπει να μπορούν να ικανοποιήσουν την ανάγκη τους για ασφάλεια και την ανάγκη της επίτευξης μέσα στη σχολική αίθουσα.Έπειτα πρέπει να διασφαλίσουμε ότι τα εθνικά στερεότυπα ή τα στερεότυπα για το ρόλο των δύων φύλων δεν επερεάζουν τα κίνητρα των μαθητών.

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΚΙΝΗΤΡΩΝ Η σύνδεση των δραστηριοτήτων της τάξης με τα ενδιαφέροντα των μαθητών(π.χ για μούσικη,για αθλήματα,για ζώα,για κινηματογράφο ή για άλλα σημαντικά θέματα στην ζωή τους) Διεγείρετε την περιέργεια των μαθητών(επισημάνουμε τις διαφορές ανάμεσα στις πεποιθήσεις των μαθητών και στα δεδομένα ή γεγονότα) O Stipek (1993): Περιγράφει την περίπτωση μιας δασκάλας που ρώτησε τους μαθητές της 5ης τάξης στην οποία δίδασκε , αν υπάρχουν <<άνθρωποι>> σε κάποιους υπόλοιπους πλανήτες.Όταν οι μαθητές απάντησαν ναι,η δασκάλα τους ρώτησε αν οι άνθρωποι χρειάζονται οξυγόνο για να αναπνέουν.Απο τη στιγμή που οι μαθητές μόλις είχαν μάθει αυτό το γεγονός ,απάντησαν και σε αυτήν την ερώτηση καταφατικά.Τότε η δασκάλα είπε στους μαθητές ότι δεν υπάρχει οξυγόνο στην ατμόσφαιρα των άλλων πλανητών, με αποτέλεσμα αυτό να τους διεγείρει την περιέργεια.

Το μαθησιακό έργο να γίνει διασκεδαστικό(πολλά μαθήματα μπορούν να διδαχτούν με τη χρήση προσομοιώσεων ή παιχνιδιών ώστε η μάθηση να γίνει διασκεδαστική) Χρησιμοποιώντας τόσο καινοτόμες διαδικασίες όσο και εκείνες με τις οποίες οι μαθητές έχουν εξοικειωθεί. Η αλλαγή της δομής του στόχου των εργασιών (συνεργατική,ανταγωνιστική,ατομιστική) μπορεί να είναι χρήσιμη,όπως και η χρήση διαφορετικών διδακτικών μέσων.Όταν το προς μάθηση υλικό είναι αφηρημένο ή άγνωστο για τους μαθητές,προσπαθήστε να το συνδέσετε με κάτι που ήδη ξέρουν και καταλαβαίνουν.

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΙΚΗ ΑΞΙΑ Μερικές φορές είναι δύσκολο για τους δασκάλους να ενθαρρύνουν τα εσωτερικά κίνητρα των μαθητών τους,και ετσι πρέπει να βασιστούν στη χρησιμότητα ή στη συντελεστική αξία των εργασιών. Οι δάσκαλοι βασισμένη στην συντελεστική αξία έχουν σκοπό: 1)Να εξηγήσουν στους μαθητές τι σχέση έχουν αυτά που μαθαίνουν τώρα με την μελλοντική τους ζωή 2)Να παρέχουν στους μαθητές κίνητρα και ανταμοιβές 3)Να χρησιμοποιούν μη δομημένα προβλήματα και αυθεντικές εργασίες στη διδασκαλία

ΤΡΟΠΟΥΣ ΕΣΤΙΑΣΗΣ ΠΡΟΣΟΧΗΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΜΑΘΗΣΗ Δίνουμε στους μαθητές ευκαιρίες ανταπόκρισης μέσω ερωτήσεων και απαντήσεων,σύντομων εργασιών ή επίδειξης των δεξιοτήτων τους Δίνουμε την δυνατότητα στους μαθητές να δημιουργήσουν ένα ολοκληρωμένο προϊόν Να μην δίνεται έμφαση στους βαθμούς και στον ανταγωνισμό Ο δάσκαλος να αποτελεί πρότυπο για τους μαθητές όσον αφορά τα κίνητρα μάθησης Ο δάσκαλος πρέπει να προσέχει το κίνδυνο αποτυχίας της εργασίας , χωρίς όμως να την υπεραπλουστεύετε Να διδάσκονται στους μαθητές συγκεκριμένες τακτικές μάθησης που θα χρειαστούν για να μάθουν καλά την ύλη που μελετούν

Σας ευχαριστούμε για την προσοχή σας. Τέλος