Ορισμοί Διδακτική είναι κλάδος της παιδαγωγικής επιστήμης που ασχολείται με τους σκοπούς τα μέσα και τις μεθόδους διδασκαλίας . Διδασκαλία για το Ξωχέλη (1983) είναι ο τομέας της αγωγής που περιλαμβάνει τις προσπάθειες του εκπαιδευτικού για τη μετάδοση και του παιδιού και του εφήβου για εκμάθηση γνώσεων και δεξιοτήτων

Προϋποθέσεις Για να έχει καλό αποτέλεσμα πρέπει να προγραμματίζεται και να οργανώνεται πριν πραγματοποιηθεί. Με τον προγραμματισμό θέτει προτεραιότητες και λαμβάνει αποφάσεις πριν κατά τη διάρκεια και μετά τη διδασκαλία γιατί με τον τρόπο αυτό μπορεί να γνωρίζει από πριν την παιδαγωγική διαδικασία που θα ακολουθήσει σε μια διδασκαλία

Πλεονεκτήματα μονολογικής διδασκαλίας Όταν ο χρόνος είναι περιορισμένος Όταν δεν υπάρχει γνωστικό υπόβαθρο από πλευράς μαθητών Όταν δεν υπάρχουν τα κατάλληλα εποπτικά μέσα

Ερωτηματική μορφή διδασκαλίας Ερωτηματική μορφή διδασκαλίας ταυτίζεται με τη μορφή του διαλόγου Η διδασκαλία γίνεται μέσα από την ανταλλαγή απόψεων Ενίσχυση ενδιαφέροντος αυτενέργειας και πρωτοβουλίας Κατευθυνόμενος διάλογος ελεύθερος διάλογος μικτός διάλογος

Κατευθυνόμενος διάλογος Κατάλληλες ερωτήσεις με αυξανόμενη κλίμακα δυσκολίας Ανακάλυψη και αφομοίωση του μορφωτικού αγαθού Συνήθης διάλογος ερωτήσεις από καθηγητή απαντήσεις από μαθητές Διατηρεί το ενδιαφέρον και ελέγχει βαθμό κατανόησης Αφαιρεί όμως την προσωπική γνωστική πρωτοβουλία από τους μαθητές που έχουν αργό ρυθμό σκέψης Αναπαριστών διάλογος εξελικτικός διάλογος

Αναπαριστών διάλογος Ερωτήσεις από τον καθηγητή στοχεύουν στην επανάληψη των σημαντικότερων κομματιών της ενότητας Περιορισμός αυτενέργειας γιατί οι μαθητές ωθούνται να επαναλάβουν ότι άκουσαν Εξελικτικός διάλογος Προετοιμασία και εμπειρία από τον καθηγητή Υπάρχει όμως ο κίνδυνος να οδηγούνται οι μαθητές σε προκαθορισμένες συζητήσεις που ελέγχονται απόλυτα από τον καθηγητή Μεγάλο μέρος των μαθητών αδρανοποιείται γιατί απαντούν μόνο αυτοί που βρίσκονται σε ετοιμότητα γνώσης Ελεύθερος διάλογος ο καθηγητής ρόλο συμβουλευτικό Ανάγκη επίδειξης ωριμότητας από πλευράς μαθητών Πίεση χρόνου από αναλυτικό πρόγραμμα

Βιωματική μάθηση Έμφαση στην ανάπτυξη και καλλιέργεια του ψυχοσυναισθηματικού Επιδιώκεται η ανάπτυξη της προσωπικότητας μέσα από την ομαδική εργασία Είναι αποτέλεσμα συνόλου διδακτικών διαδικασιών που στηρίζεται στην ανταλλαγή απόψεων και που έχει αφόρμηση σε προσωπικές εμπειρίες

Αρχές βιωματικής διδασκαλίας Ο μαθητής ανακαλύπτει την προσωπικότητά του και εντάσσεται ομαλά στην κοινωνία Ατομική απόκτηση εμπειριών που ενθαρρύνει το μαθητή να γίνει ενεργό μέλος της διαδικασίας της μάθησης ζητώντας πληροφορίες μόνος του και όχι μέσω απομνημόνευσης

Δραστηριότητες Χαρακτηρίζονται από ελαστικότητα ρευστότητα και πολλές οπτικές γωνίες Πηγές θεμάτων επιστήμη αναλυτικό πρόγραμμα κοινωνία και ενδιαφέροντα του μαθητή Ανάλυση και προβληματισμός πάνω σε μια εμπειρία που γίνεται αντικείμενο της διδακτικής δράσης

Τρεις φάσεις βιωματικής δραστηριότητας Τρεις φάσεις βιωματικής δραστηριότητας Ο προβληματισμός του μαθητή γίνεται κέντρο ενδιαφέροντος Αναζήτηση πτυχών δραστηριότητας που θα γίνουν το επίκεντρο της αναζήτησης/συζήτησης Σύγκλιση των εμπειριών με το αναλυτικό πρόγραμμα

Φάσεις βιωματικής διδασκαλίας A. Πρώτη Φάση: Οικειοποίηση Ολομέλειας με Θέμα και ΠροσδιορισμόςΕρευνητικών Ερωτημάτων, Δράσεων και Χρονοδιαγραμμάτων Κατά την πρώτη φάση η τάξη ως μία μεγάλη ομάδα αρχίζει με τα γνωστά στους μαθητές που ανακαλούν τις σχετικές με το θέμα εμπειρίες τους, για να αποκτήσει το θέμα νόημα για αυτούς και για να ενεργοποιηθούν τα κίνητρά τους. Αν το κρίνει αναγκαίο, οργανώνει και δράσεις εμπλουτισμού εμπειριών και ενδιαφέροντος, όπως είναι η προβολή ενός βίντεο, η πραγματοποίηση μιας επίσκεψης, ο σχολιασμός μιας εικόνας ή ενός επίκαιρου γεγονός, η διεξαγωγή εκλογών στην τάξη. Με τα παραπάνω δημιουργείται το κατάλληλο εκπαιδευτικό πλαίσιο για την έναρξη των διαδικασιών, οι οποίες στην πρώτη φάση είναι δυνατόν να ακολουθήσουν τα ακόλουθα βήματα, προκειμένου να οριοθετηθεί το θέμα, να διαμορφωθούν τα ερευνητικά ερωτήματα, να δημιουργηθούν οι ομάδες και να γίνει επιμερισμός ερωτημάτων και δράσεων στις ομάδες: 1. Προβληματισμός με βάση παλιές και νέες εμπειρίες και οριοθέτηση θέματος από την Ολομέλεια. Η οριοθέτηση είναι αναγκαία, για να αποφευχθούν οι πλατειασμοί. Κριτήρια για την οριοθέτηση αποτελούν ο διαθέσιμος χρόνος, η ηλικία, τα ενδιαφέροντα και οι ικανότητες των μαθητών και η φύση του Θέματος

Πρώτη φάση συνέχεια A2. Καθορισμός ερευνητικών ερωτημάτων και αντίστοιχων δράσεων μετά από συζήτηση στο επίπεδο Ολομέλειας. Χωρίς σαφή ερευνητικά ερωτήματα η όλη διαδικασία κινδυνεύει να λάβει τη μορφή της αναζήτησης και συρραφής δεδομένων. Τα ερωτήματα καθορίζουν τις δράσεις, τις πηγές αναζήτησης των δεδομένων και τα εργαλεία αναζήτησης και καταγραφής των δεδομένων

3. Οργάνωση μαθητών σε ομάδες και διευθέτηση χώρου. Στο χωρισμό της τάξης σε ομάδες και στα κριτήρια σύνθεσης των ομάδων αναφερόμαστε αναλυτικότερα σε επόμενη ενότητα. 4. Επιμερισμός έργου και ερευνητικών ερωτημάτων στις επιμέρους ομάδες με τις διαδικασίες που αναφέρουμε αναλυτικότερα σε επόμενη ενότητα. 5. Καθορισμός κριτηρίων αξιολόγησης και χρονοδιαγραμμάτων.

Εξειδίκευση οργάνωση της ομάδας Στη δεύτερη φάση το θέμα και τα ερευνητικά ερωτήματα περνούν στο επίπεδο των επιμέρους ομάδων της τάξης, οι οποίες εξειδικεύουν τα ερωτήματα, τις δράσεις τους και τον προγραμματισμό τους με βάση τα παρακάτω βήματα: 1. Ομάδα εξειδικεύει ερευνητικά ερωτήματα σε υπο-ερωτήματα. 2. Ομάδα αντιστοιχίζει υπο-ερωτήματα με δράσεις συλλογής δεδομένων και καθορίζει πηγές και εργαλεία αναζήτησης δεδομένων. 3. Ομάδα επιμερίζει δράσεις σε υπο-ομάδες ή άτομα και καθορίζει χρονικά πλαίσια. 4. Ομάδα καθορίζει λειτουργικούς ρόλους μελών για την καλύτερη λειτουργία της ομάδας, όπως συντονιστή, γραμματέα κλπ

Συλλογή δεδομένων 1. Η συλλογή δεδομένων αρχίζει με την κατάθεση προσωπικών εμπειριών και απόψεων των μελών της ομάδας, που αποτελούν αντικείμενο συζήτησης για διαμόρφωση απόψεων και προτάσεων. 2. Τα δεδομένα, όπου κρίνεται σκόπιμο και έχει ούτως προγραμματιστεί, εμπλουτίζονται με στοιχεία που συλλέγουν τα μέλη της ομάδας από άλλες πηγές, μέσω παρατήρησης, ακρόασης, μελέτης, επίσκεψης, συμμετοχής σε δράσεις, πειραμάτων, μετρήσεων και συνεντεύξεων. Σε αυτές τις περιπτώσεις το μέλη της ομάδας ενθαρρύνονται να αξιοποιούν έννοιες, εργαλεία και μεθόδους της επιστήμης, της τεχνολογίας και των τεχνών, ανάλογα. 3. Μέλη ή υπο-ομάδες παρουσιάζουν στην ομάδα τα δεδομένα που συνέλεξαν. 4. Ομάδα συστηματοποιεί και κωδικοποιεί τα δεδομένα με μορφή πινάκων, σχημάτων ποσοτικοποίησης κλπ.

Δράσεις Ομάδων για επεξεργασία δεδομένων και διατύπωση συμπερασμάτων Ομάδα επεξεργάζεται τα δεδομένα μέσω αναλύσεων του όλου στα μέρη του, αναζήτησης αιτιωδών, χρονικών, ιεραρχικών, ταξινομικών και λογικών σχέσεων και επεξηγήσεων, που συμβάλλουν στην ανάδειξη τάσεων και συσχετίσεων εντός των παραμέτρων του θέματος. 2. Ομάδα διατυπώνει συμπεράσματα για το τι ακριβώς έγινε και γιατί, εκφέρει κρίσεις για αποτελέσματα και συμπεριφορές, διατυπώνει προτάσεις, ερμηνείες και εξηγήσεις φαινομένων και προβαίνει σε περιγραφές και σε αιτιολογήσεις διαδικασιών και λειτουργίας οργάνων, συστημάτων, μηχανών και συσκευών.

Στοχαστική κριτική πρακτικών 1. Διασαφήνιση, αιτιολόγηση και αυτο-κριτική προσωπικών αξίων οπτικών και πρακτικών σχετικών με το θέμα με βάση προσωπικά, κοινωνικά, ηθικά, πολιτιστικά, περιβαλλοντικά και αισθητικά κριτήρια. 2. Ανάδειξη και ερμηνεία εναλλακτικών οπτικών, ενδιαφερόντων, συμφερόντων και πρακτικών διαφορετικών ατόμων και κοινωνικών ομάδων. 3. Κριτική του ρόλου των θεσμών σχετικών με θέμα με βάση προσωπικά, κοινωνικά, ηθικά, πολιτιστικά, περιβαλλοντικά και αισθητικά κριτήρια.

Έμπρακτη Βελτιωτική Παρέμβαση 1. Εφαρμογή νέας γνώσης σε παρόμοιες καταστάσεις 2. Δημιουργική αξιοποίηση νέας γνώσης σε διαφορετικά και ευρύτερα πλαίσια για σχεδιασμό και υλοποίηση έργων κλιμακούμενης δυσκολίας και πολυπλοκότητας. 3. Αξιοποίηση νέας γνώσης για λήψη αποφάσεων πάνω σε δίλημματικά ζητήματα που προβληματίζουν και διχάζουν

Παρουσίαση της εργασίας στο σύνολο της τάξης . Ομάδες παρουσιάζουν την εργασία τους, αξιοποιώντας εναλλακτικούς τρόπους, όπως τον προφορικό και γραπτό λόγο, σχήματα, δρώμενα, εικόνες, κατασκευές. 2. Συζήτηση επί των ομαδικών εργασιών κατά την οποία ομάδες εξηγούν και τεκμηριώνουν τα συμπεράσματά τους και επιχειρηματολογούν για τις απόψεις τους. 3. Ανακεφαλαίωση και συστηματοποίηση των συμπερασμάτων από την Ολομέλεια.

Τεχνικές Προσομοίωση Παιχνίδι ρόλων Συγκρουσιακή ιδεοθύελλα Δεν περνά γνώσεις ο εκπαιδευτικός αλλά κινεί το ενδιαφέρον για την ανεύρεση πληροφοριών Ετοιμότητα θετική στάση και ενίσχυση της συνεργασίας

Εξατομοικευμένη διδασκαλία Προσαρμογή της διδακτικής διαδικασίας στις γνωστικές και ψυχοσωματικές ανάγκες του μαθητή Στηρίζεται στην ατομικότητα και στην εκμετάλλευση της ιδιομορφίας του κάθε μαθητή Στοχεύει στη διερεύνηση των γνώσεων και των ικανοτήτων του

Αρχές εξατομοικευμένης διδασκαλίας Στόχος δεν είναι η κατάκτηση θεωρητικών γνώσεων αλλά η ανάπτυξη της υπευθυνότητας του μαθητή μέσα από την αφομοίωση της γνώσης Διδακτικές ενότητες παίρνουν μορφή εργασίας στην οποία φαίνεται καθαρά τι βήματα πρέπει να ακολουθηθούν από το μαθητή Υπάρχουν κατηγορίες εργασιών που απευθύνονται σε άτομα με διαφορετικό δείκτη ωριμότητας Ο εκπαιδευτικός έχει ρόλο καθοδηγητικό Ομαδικές εργασίες που καλλιεργούν την ανταλλαγή απόψεων και την κοινωνικότητά τους Το μάθημα γίνεται σε εργαστήρια και όχι σε τάξεις και η πορεία του προγράμματος ελέγχεται από ειδικά ερωτηματολόγια

Πλεονεκτήματα /μειονεκτήματα Προσαρμογή της διδακτέας ύλης στις γνωστικές και συναισθηματικές ικανότητες των μαθητών Ανάπτυξη πρωτοβουλιών και υπευθυνότητας από τους μαθητές Δεν κοινωνικοποιεί τους μαθητές Αναπτύσσεται ο εγωκεντρισμός

Διαβάζετε http://www.pi-schools.gr/download/news/t_eisag_epimorfosis.pdf Η υποβολή ερωτήσεων από τους µαθητές: διαπιστώσεις και δυνατότητες βελτίωσης Νικόλαος Ι. Χανιωτάκης Επίκουρος καθηγητής Π.Τ.∆.Ε. Πανεπιστηµίου Θεσσαλίας Και Τα πλεονεκτήματα της διδασκαλίας σε ομάδα ή σε τάξη έναντι της ατομικής διδασκαλίας Δημήτρης Κ. Μαυροσκούφης Kαθηγητής Διδακτικής Μεθοδολογίας και Ιστορίας της Εκπαίδευσης Φιλοσοφική Σχολή Α.Π.Θ http://www.mcharalambous.com/attachments/article/50/%CE%A0%CE%BB%CE%B5%CE% BF%CE%BD%CE%B5%CE%BA%CF%84%CE%AE%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1%20 %CE%BF%CE%BC%CE%B1%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%82%20%CE%B4%C E%B9%CE%B4%CE%B1%CF%83%CE%BA%CE%B1%CE%BB%CE%AF%CE%B1%CF%82% 20%CE%AD%CE%BD%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%20%CF%84%CF%89%CE%BD %20%CE%B1%CF%84%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CE%BA%CF%8E%CE%BD%20%CE%B C%CE%B1%CE%B8%CE%B7%CE%BC%CE%AC%CF%84%CF%89%CE%BD.pdf

SOS ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΟΤΙ ΕΧΟΥΜΕ ΚΑΝΕΙ http://gym-peram.reth.sch.gr/biomatikes/bio2.pdf Βιωματική μάθηση Ηλίας Ματσαγγούρας