ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΕΣ ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΕΝΤΕΡΟ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΕΣ ΔΙΑΓΝΩΣΕΙΣ-ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ

Ανατομία του εντέρου το λεπτό έντερο έπεται του στομάχου και προηγείται του παχέος εντέρου στην πεπτική οδό. Αποτελείται από τρία μέρη το δωδεκαδάκτυλο, τη νήστιδα και τον ειλεό. Ξεκινά από το στομάχι με τον πυλωρό από τον οποίο αρχίζει ο δωδεκαδάκτυλος. Σε αυτόν συνδέονται οι πόροι της χοληδόχου κύστεως και του παγκρέατος. Ο δωδεκαδάκτυλος σταματάει στην νηστιδοδωδεκαδακτυλική καμπή και συνεχίζει η νηστίδα. Ανατομικά ο δωδεκαδάκτυλος εκτείνεται γύρω από το πάγκρεας. Η διοχέτευση αίματος γίνεται από την παγκρεατοδωδεκαδακτυλική αρτηρία. Η νηστίδα βαθμιαία μετατρέπεται στον ειλεό κατά μήκος του εντέρου. Το μήκος της νηστίδας είναι περίπου 2,5 μέτρα και του ειλεού 5 μέτρα. Ο ειλεός καταλήγει στην ειλεοκολπική βαλβίδα, απ' όπου αρχίζει το παχύ έντερο.

Παχύ έντερο Η πρώτη μοίρα του παχέος εντέρου είναι το τυφλό, ένας θύλακας που δεν καταλήγει κάπου (γι' αυτό το λόγος λέγεται τυφλός). Το τυφλό βρίσκεται κάτω από το σημείο στο οποίο ο ειλεός (το τελευταίο τμήμα του λεπτού εντέρου συμβάλει με το παχύ. Το επόμενο τμήμα του εντέρου είναι το κόλον, το οποίο χωρίζεται σε τέσσερα μέρη, το ανιόν, το εγκάρσιο, το κατιόν και το σιγμοειδές. Το ορθό είναι το τελευταίο τμήμα του παχέος εντέρου. Βρίσκεται μέσα στην πύελο. Λέγεται και απευθυσμένο αλλά στην πραγματικότητα στον άνθρωπο έχει καμπές

ΕΝΤΕΡΟΣΤΟΜΙΕΣ Η εντεροστομία είναι ένα άνοιγμα που δημιουργείται χειρουργικά μεταξύ του εντέρου και του κοιλιακού τοιχώματος, μέσω του οποίου είναι δυνατή η έξοδος του εντερικού περιεχομένου προς το δέρμα. Το επιφανειακό άνοιγμα ονομάζεται «στομία» Το ακριβές όνομα της εντεροστομίας εξαρτάται από το τμήμα του εντέρου που επικοινωνεί με το δέρμα. Η ειλεοστομία είναι μια εντεροστομία που αφορά τον ειλεό (τελικό τμήμα του λεπτού εντέρου). Στην ειλεοστομία, το παχύ έντερο, το ορθό και ο πρωκτός συνήθως έχουν ήδη αφαιρεθεί εντελώς (ολική πρωκτοκολεκτομή με μόνιμη ειλεοστομία). Ο πρωκτικός σωλήνας συγκλείεται και η τελική μοίρα του ειλεού φέρεται στην επιφάνεια του σώματος μέσω του δεξιού κοιλιακού τοιχώματος ώστε να δημιουργηθεί η στομία.

Κολοστομία μπορεί να γίνει όταν ο αυλός του εντέρου αποφράσσεται από έναν όγκο, ως προσωρινό μέτρο προκειμένου να διευκολυνθεί η σύγκλειση μιας αναστόμωσης ή ως μόνιμη οδός για την αποβολή των κοπράνων, όταν έχουν αφαιρεθεί το περιφερικό τμήμα του παχέος εντέρου και το ορθό. Οι κολοστομίες ονομάζονται ανάλογα με το τμήμα του εντέρου στο οποίο δημιουργούνται: ανιούσα κολοστομία, εγκαρσιοστομία, κατιούσα κολοστομία και σιγμοειδοστομία .

Νοσηλευτικη ΦΡΟΝΤΙΔΑ Προαγωγή της Υγείας Νοσηλευτικη ΦΡΟΝΤΙΔΑ Προαγωγή της Υγείας Η πρωτογενής πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου/ορθού αποτελεί σημαντικό στοιχείο της νοσηλευτικής φροντίδας. Οι ασθενείς θα πρέπει να ενημερώνονται σχετικά με τη δίαιτα που συνιστάται για την πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου/ορθού. Στις συστάσεις περιλαμβάνεται η μείωση της πρόσληψης λίπους, ζάχαρης και κόκκινου κρέατος, ενώ ταυτόχρονα συνιστάται λήψη τροφής υψηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες. Τροφές υψηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες είναι τα φρούτα και τα λαχανικά, τα όσπρια και τα παράγωγα των δημητριακών ολικής άλεσης. Τονίστε τη σημασία των περιοδικών εξετάσεων, συμπεριλαμβανομένης και της δακτυλικής εξέτασης του ορθού. Συστήστε τον περιοδικό έλεγχο των κοπράνων για λανθάνουσα απώλεια αίματος (hemoccult testing) μετά την ηλικία των 40 ετών. Ενημερώστε επίσης τον ασθενή, να αναζητήσει ιατρική βοήθεια εάν παρατηρήσει αίμα στα κόπρανά του. Διδάξτε τον έτσι ώστε να είναι σε θέση να αναγνωρίσει τα ύποπτα για καρκίνο σημεία, συμπεριλαμβανομένων όσων αφορούν τον καρκίνο του εντέρου (π.χ. μεταβολές στις συνήθειες του εντέρου).

Εκτίμηση Ιστορικό υγείας: συνήθειες του εντέρου (όσον αφορά τις κενώσεις) και τυχόν πρόσφατες αλλαγές, απώλεια βάρους, κόπωση, ελαττωμένη ανοχή στη δραστηριότητα, παρουσία αίματος στα κόπρανα, πόνος κατά τις κενώσεις, κοιλιακές ενοχλήσεις, πόνος στο περίνεο, σύνηθες διαιτολόγιο του ασθενούς, οικογενειακό ιστορικό καρκίνου παχέος εντέρου/ορθού, άλλοι ειδικοί παράγοντες κινδύνου (π.χ. φλεγμονώδης νόσος ή πολύποδες εντέρου). Φυσική εξέταση: γενική εμφάνιση, σωματικό βάρος, περίγραμμα και περίμετρος της κοιλιάς, εντερικοί ήχοι, ευαισθησία κατά την ψηλάφηση της κοιλίας, έλεγχος κοπράνων για λανθάνουσα απώλεια αίματος.

Νοσηλευτικές Διαγνώσεις και Παρεμβάσεις Κατά το σχεδιασμό και την εφαρμογή της νοσηλευτικής φροντίδας λαμβάνονται υπόψη τόσο οι σωματικές ανάγκες του ασθενούς όσο και η συναισθηματική του απάντηση στη διάγνωση του καρκίνου. Δεδομένου ότι ο καρκίνος του παχέος εντέρου/ορθού συχνά είναι προχωρημένος τη στιγμή της διάγνωσης, η πρόγνωση, ακόμη και μετά την από εφαρμογή της κατάλληλης θεραπείας, μπορεί να είναι πτωχή. Η άρνηση και ο θυμός είναι συνήθεις αντιδράσεις. Μπορεί να απαιτηθεί μεγάλη χειρουργική επέμβαση με πιθανότητα δημιουργίας κολοστομίας. Οι ανεπιθύμητες ενέργειες της χημειοθεραπείας και της ακτινοθεραπείας είναι δυνατόν να εξαντλήσουν και να απογοητεύσουν τον ασθενή.

Η νοσηλευτική φροντίδα περιλαμβάνει τη συναισθηματική υποστήριξη, την εκπαίδευση και την άμεση φροντίδα του ασθενούς πριν και μετά τις διαγνωστικές εξετάσεις και τη χειρουργική επέμβαση και κατά τη διάρκεια της εφαρμογής των επικουρικών μεθόδων θεραπείας. Στις κυριότερες νοσηλευτικές διαγνώσεις περιλαμβάνονται ο πόνος, οι διαταραχές θρέψης και ο προπαρασκευαστικός θρήνος του ασθενούς. Ο κίνδυνος διαταραχής της σεξουαλικής λειτουργίας να λαμβάνεται υπόψη ως σημαντική νοσηλευτική διάγνωση όταν έχει γίνει κολοστομία.

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ Εάν ο ασθενής έχει υποβληθεί σε κοιλιοπερινεϊκή εκτομή, ενημερώνεται όλο το προσωπικό φροντίδας υγείας να αποφεύγει τη μέτρηση της θερμοκρασίας από το ορθό, τη χρήση υπόθετων ή άλλες πράξεις που θα μπορούσαν να προκαλέσουν βλάβη στο περινεϊκό τραύμα.

Πόνος Ο ασθενής με καρκίνο του παχέος εντέρου/ορθού μπορεί να αισθανθεί πόνο λόγω της προετοιμασίας στην οποία υποβάλλεται, των διαγνωστικών εξετάσεων και της χειρουργικής επέμβασης. Έπειτα από κοιλιοπερινεϊκή εκτομή, είναι δυνατόν να εμφανισθεί πόνος-φάντασμα στο ορθό (δηλαδή πόνος στην περιοχή ενός οργάνου που έχει ήδη αφαιρεθεί). Το φαινόμενο αυτό οφείλεται στη βλάβη των νεύρων κατά τη διάρκεια της ευρείας εκτομής του ορθού. Τέλος, ο ίδιος ο πρωτογενής όγκος και πιθανόν οι μεταστατικές εστίες του είναι δυνατόν να ευθύνονται για την άσκηση πίεσης σε νεύρα και άλλα παρακείμενα όργανα, γεγονός που επίσης είναι δυνατόν να προκαλέσει πόνο. Στην πρώιμη μετεγχειρητική περίοδο, συχνά εφαρμόζεται για την αντιμετώπιση του πόνου η τεχνική PCA . Σε περιπτώσεις πολύ προχωρημένων όγκων, των οποίων η χειρουργική εκτομή δεν είναι δυνατή, μπορεί για την αντιμετώπιση του πόνου να εφαρμοσθούν η τεχνική PCA, η συστηματική χορήγηση αναλγητικών ή η συνεχής παροχή αναλγητικών (CAD system, continuous analgesia delivery).

Διαταραχές της Θρέψης: Πρόσληψη Μικρότερη των Αναγκών του Οργανισμού Η προετοιμασία του εντέρου για τις διαγνωστικές εξετάσεις και τη χειρουργική επέμβαση, η χειρουργική επέμβαση αυτή καθεαυτή, η ακτινοθεραπεία και η χημειοθεραπεία εκθέτουν τον ασθενή με καρκίνο παχέος εντέρου/ορθού στον κίνδυνο εμφάνισης διαταραχών της θρέψης. Μετά τη χειρουργική επέμβαση καταβάλλεται προσπάθεια για την αναπλήρωση των απωλειών και την κάλυψη των ημερήσιων αναγκών σε υγρά και ηλεκτρολύτες, ενδεχομένως με χορήγηση ολικής παρεντερικής διατροφής. Για την επούλωση των τραυμάτων μετά τη χειρουργική επέμβαση απαιτείται η πρόσληψη επαρκούς ποσότητας θερμίδων και θρεπτικών ουσιών. Επιπλέον, όταν ο όγκος είναι προχωρημένος, οι μεταβολικές ανάγκες του οργανισμού μπορεί να είναι αυξημένες και η όρεξη του ασθενούς μειωμένη. Αξιολογήστε το επίπεδο θρέψης, χρησιμοποιώντας δεδομένα όπως το ύψος και το σωματικό βάρος, τη μέτρηση της πτυχής του δέρματος, τον BMI και εργαστηριακά δεδομένα (π.χ. συγκεντρώσεις λευκωματίνης ορού). Για την κατάλληλη τροποποίηση του διαιτολογίου ο ασθενής παραπέμπεται σε διαιτολόγο. Στον ασθενή που παρουσιάζει διαταραχές θρέψης, πριν από την έναρξη ενός επιθετικού σχήματος θεραπείας του καρκίνου εφαρμόζεται εντατική θρεπτική υποστήριξη, έτσι ώστε να διευκολυνθεί η ανάρρωσή του.

Διαταραχές της Θρέψης: Πρόσληψη Μικρότερη των Αναγκών του Οργανισμού Αξιολογήστε εάν ο ασθενής είναι σε θέση να αρχίσει να σιτίζεται από το στόμα μετά τη χειρουργική επέμβαση ή έπειτα από διάφορες παρεμβατικές πράξεις, χρησιμοποιώντας διάφορα κριτήρια, όπως π.χ. το εάν και πόσο πεινά ο ασθενής, εάν υπάρχουν εντερικοί ήχοι, εάν έχει αποβάλει αέρια και εάν υπάρχει ή όχι διάταση της κοιλίας. Οι χειρισμοί στο έντερο κατά τη διάρκεια της επέμβασης έχουν ως αποτέλεσμα την καταστολή του εντερικού περισταλτισμού. Είναι σημαντικό προτού ο ασθενής αρχίσει και πάλι να σιτίζεται από το στόμα, να επιβεβαιωθεί ότι έχει επανέλθει ο φυσιολογικός περισταλτισμός του εντέρου. Παρακολουθήστε και καταγράψτε τις προσλαμβανόμενες τροφές και υγρά. Με τον τρόπο αυτό είναι δυνατόν να τεθεί υπό έλεγχο η πρόσληψη επαρκούς ποσότητας θερμίδων και άλλων θρεπτικών ουσιών. · Ζυγίζετε καθημερινά τον ασθενή. Οι διακυμάνσεις του σωματικού βάρους μπορεί να υποδηλώνουν επαρκή ή ανεπαρκή πρόσληψη θρεπτικών ουσιών. · Περιποιηθείτε τις κεντρικές φλεβικές γραμμές και συνεχίστε τη χορήγηση ολικής παρεντερικής διατροφής, σύμφωνα με τις οδηγίες. Με την εφαρμογή ολικής παρεντερικής διατροφής προλαμβάνεται ο καταβολισμός των ιστών και διευκολύνεται η ανάρρωση του ασθενούς όταν διακόπτεται η πρόσληψη τροφής από το στόμα για περισσότερες από 2 έως 3 ημέρες.

Προπαρασκευαστικός Θρήνος Ο ασθενής που υποβάλλεται σε κολεκτομή για την αντιμετώπιση του καρκίνου του παχέος εντέρου/ορθού, καλείται να προσαρμοσθεί στην απώλεια ενός μείζονος οργάνου, την ίδια στιγμή που έρχεται αντιμέτωπος με τη διάγνωση μιας απειλητικής για τη ζωή κατάστασης. Ακόμη και εάν η πρόγνωση είναι καλή, πολλά άτομα αντιλαμβάνονται τον καρκίνο ως θανατηφόρα ασθένεια. Η υποστήριξη του ασθενούς και της οικογένειάς του κατά τη διάρκεια της αρχικής φάσης του θρήνου μπορεί να διευκολύνει την ανάρρωσή του και να ενισχύσει τα ψυχικά του αποθέματα ώστε να αντιμετωπίσει το πρόβλημα και τελικά να προσαρμοσθεί στη νέα πραγματικότητα. Συνεργασθείτε με τον ασθενή και την οικογένειά του Ακούστε με προσοχή και ενθαρρύνατε τόσο τον ασθενή όσο και την οικογένειά του να εκφράζουν τους φόβους και τις ανησυχίες τους. Δείξτε σεβασμό για τις πνευματικές, θρησκευτικές και πολιτισμικές αξίες και πεποιθήσεις. Ενθαρρύνατε τον ασθενή να χρησιμοποιήσει τα «πιστεύω» του για την αντιμετώπιση του αισθήματος της επικείμενης απώλειας.