ΒΑΣΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΕΚΠΟΝΗΣΗΣ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Παναγιώτης Αναστασιάδης Καθηγητής Παν. Κρήτης 1

1.1 Η δομή του κειμένου Κάθε γραπτή εργασία περιλαμβάνει συνήθως τα εξής μέρη: Περίληψη Εισαγωγή, Κυρίως σώμα της εργασίας, Συμπεράσματα, Βιβλιογραφικές αναφορές 2

1.2 Εισαγωγή Στην εισαγωγή τρία είναι τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσει ο φοιτητής: Εξηγεί με δικά του λόγια, το θέμα, το αντικείμενο της εργασίας, ελέγχοντας συγχρόνως κατά πόσο έχει κατανοήσει αυτό που του ζητείται να αναλύσει.π.χ Σκοπός της εργασίας είναι …. Αναφέρει πώς πρόκειται να διαρθρώσει την εργασία, πώς θα ανταποκριθεί στα ζητούμενά της, καθώς και ποια μεθοδολογία θα ακολουθήσει. π.χ Η δομή της εργασίας έχει ως εξής: Στην πρώτη ενότητα θα αναφερθούμε…. Στην δεύτερη ενότητα θα εξετάσουμε….Τέλος στην Τρίτη ενότητα θα διερευνήσουμε ….. 3

1.3 Κυρίως σώμα της εργασίας Πρόκειται για ένα κείμενο που δεν είναι περιγραφικό, αλλά αναλυτικό και συνθετικό. Αυτό σημαίνει ότι ο φοιτητής δεν θα πρέπει να μεταφέρει μέρη ή αποσπάσματα του διδακτικού υλικού στο κείμενο του, αλλά να αναπτύξει με δικό του τρόπο τις πληροφορίες που του δίδονται στο διδακτικό υλικό ή άλλες βιβλιογραφικές πηγές με έμφαση στην τεκμηρίωση. 4

1.4 Συμπεράσματα Εδώ ο φοιτητής ακολουθεί τα εξής βήματα: Συντάσσει μια περίληψη, όπου εντοπίζει – συνοψίζει τα βασικά σημεία της εργασίας που εκπόνησε. Ελέγχει αν το γραπτό στο σύνολο του έχει απαντήσει στα ζητούμενα, δηλαδή στον σκοπό της εργασίας που διατύπωσε στην εισαγωγή 5

1.5 Το Σύστημα Βιβλιογραφικών Αναφορών APA… 6

Βιβλιογραφικές αναφορές Ο φοιτητής παρουσιάζει τις βιβλιογραφικές αναφορές που έχει χρησιμοποιήσει στην εργασία του. 7

Βιβλιογραφία – Σύστημα APA Πώς κάνουμε Βιβλιογραφικές Παραπομπές Πως κάνουμε Βιβλιογραφικές Αναφορές 8

1.5.1 APA style (APA=American Psychological Association) Είναι: Κανόνες προετοιμασίας χειρογράφων (δομή, στυλ γραφής, παραπομπές, βιβλιογραφία) Σκοπός: Α) Παρουσίαση πληροφοριών με σαφήνεια-απλότητα Β) Εντοπισμός πληροφοριών από αναγνώστη εύκολα και γρήγορα 9

1.5.2 Πως Κάνουμε ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ 1.5.2 Πως Κάνουμε ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ 2.1. Όταν Αναφέρουμε με δικά μας λόγια ιδέες-στοιχεία άλλων α) Σε μια πρόσφατη έρευνα της μαθητικής επίδοσης (Jones, 2004), … β) Ο Jones (2004), μελέτησε τη μαθητική επίδοση … γ) Το 2004, ο Jones μελετώντας τη μαθητική επίδοση … 10

2.2. Όταν Χρησιμοποιούμε πολλές διαφορετικές πηγές ταυτόχρονα Από τη δεκαετία του 1980 θεωρητικοί της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης (Baath, 1979; Perraton, 1981; Peters, 1983; Stewart, 1981; Holmberg, 1986; Keegan, 1983) προσπάθησαν να δημιουργήσουν τέτοια δεδομένα, … 11

2.3. Παραθέτουμε χωρία κάτω των 40 λέξεων Άλλωστε, όπως ο Holmberg (1978) υποστηρίζει, «Η αίσθηση ότι υπάρχει μια προσωπική σχέση ανάμεσα στο διδάσκοντα και το διδασκόμενο προάγει την ευχαρίστηση που προκύπτει από τη μελέτη και λειτουργεί ενισχυτικά» (σελ. 20). 2.4. Παραθέτουμε χωρία άνω των 40 λέξεων Οι Portway και Lane (1994) γράφουν για την περίπτωση της Αμερικής: Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση είναι κάτι περισσότερο από μια ακόμα προσπάθεια της εκπαιδευτικής κοινότητας να ανταποκριθεί … (σελ. 168). 12

1.5.3 Βιβλιογραφικές Αναφορές Βασικοί κανόνες Ξεκινάμε την παράθεσή της από την κορυφή νέας σελίδας. Παραθέτουμε αλφαβητικά, σύμφωνα με το επώνυμο του συγγραφέα. Αν έχουμε περισσότερες από μία πηγές του ίδιου συγγραφέα, παραθέτουμε χρονολογικά αρχίζοντας από την παλαιότερη. Αν ένας συγγραφέας εμφανίζεται σε άλλη πηγή μόνος και σε άλλη πρώτος ομάδας συγγραφέων, παραθέτουμε πρώτα τα καθαρά δικά του έργα. Αν ένα κείμενο-πηγή δεν έχει συγγραφέα, παραθέτουμε αλφαβητικά σύμφωνα με το αρχικό γράμμα του τίτλου. 13

3.1 Βιβλία 3.2 Βιβλία μεταφρασμένα Παπαδόπουλος, Ν. (2004). Η Παλίμψηστη Εξουσία. Κράτος, Πανεπιστήμιο και Εκπαιδευτική Πολιτική στην Ελλάδα. Αθήνα: Gutenberg. 3.2 Βιβλία μεταφρασμένα Keegan, D. (2001). Οι βασικές Αρχές της Ανοικτής και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης (Α. Μελίστα, μτφ.). Αθήνα: Μεταίχμιο. 14

3.3 Κεφάλαιο βιβλίου σε συλλογικό τόμο Αθανασούλα – Ρέππα, Α. (2006). Ο ρόλος του Καθηγητή-Συμβούλου στην Ανοικτή και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση. Στο Α. Λιοναράκης (επιμ.), Ανοικτή και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση: Στοιχεία Θεωρίας και Πράξης (σελ. 78-107). Αθήνα: Προπομπός. 3.4 Άρθρο – Κείμενο περιοδικής έκδοσης Κόκκινος, Δ. (2006). Συγκριτική μελέτη επιλεγμένων Ανοικτών Πανεπιστημίων της Ευρώπης και των Βιβλιοθηκών τους. Ανοικτή Εκπαίδευση, 3, 87-109. 15

3.5 Κείμενα του ίδιου συγγραφέα με ίδια χρονολογία έκδοσης Κόκκος, Α. (1998α). Στοιχεία Επικοινωνίας. Στο Α. Κόκκος & Α. Λιοναράκης, Ανοικτή και εξ αποστάσεως εκπαίδευση: Σχέσεις διδασκόντων – διδασκομένων, τ. Β΄ (σελ. 53-102). Πάτρα: ΕΑΠ. Κόκκος, Α. (1998β). Συζήτηση για τη χρήση του Η/Υ ως μέσου διδασκαλίας. Στο Α. Κόκκος, Α. Λιοναράκης, Χ. Ματραλής & Χ. 16

3.6 Κείμενο χωρίς αναφορά συγγραφέα Ελληνικό Λεξικό: Ορθογραφικό, Ερμηνευτικό, Ετυμολογικό, Συνωνύμων, Αντιθέτων, Κυρίων ονομάτων (Δ΄ έκδοση). (1991). Αθήνα: Τεγόπουλος – Φυτράκης. 3.7 Άρθρο – κείμενο από το Διαδίκτυο Αγαπάκης, Δ. (2007). Πολυήμερες: Έχουν αλλάξει οι καιροί. Ανακτήθηκε 29 Μαρτίου, 2007, από http//www.xkatsikas.gr/anakoinoseis/anak 20070329h.php 17

APA style: http://www.apastyle.org/aboutapastyle.html Δεν χρειάζονται νούμερα ή bullets στις αναφορές Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το APA style: http://www.apastyle.org/aboutapastyle.html 18

1.6 Τι να προσέξουμε στην Γλώσσα του κειμένου 19

Η γλώσσα του κειμένου 1 Αποφύγετε τις μεγάλες προτάσεις, που ξεπερνούν τις τέσσερις-πέντε σειρές. Έχετε πάντα κατά νου το απλουστευμένο συντακτικό σχήμα «υποκείμενο-ρήμα-αντικείμενο» και προσπαθείτε να μην παρεμβάλετε μακροσκελείς δευτερεύουσες προτάσεις. Διατυπώνετε τις σκέψεις σας με τρόπο κατά το δυνατόν απλό, κατανοητό και συγχρόνως μεστό, σε σύντομες και ξεκάθαρες εννοιολογικά προτάσεις. 20

Επιχειρείτε εύλογο χωρισμό των παραγράφων. Η γλώσσα του κειμένου 2 Επιχειρείτε εύλογο χωρισμό των παραγράφων. Κακή επιλογή, όμως, είναι και η χρήση υπερβολικά σύντομων παραγράφων (και μάλιστα διαδοχικών) που στερούνται ανάπτυξης. Μην ξεχνάτε ότι ένα επιστημονικό κείμενο δεν πρέπει να είναι απλώς περιγραφικό. Είναι σκόπιμο να αναλύετε τα ζητήματα που προκύπτουν από τη μελέτη σας, να διατυπώνετε και τις δικές σας, κριτικές, απόψεις και να συνδέετε κατά το δυνατόν τα βιβλιογραφικά δεδομένα με τις συναφείς εμπειρίες σας. 21

Η γλώσσα του κειμένου 3 Αποφύγετε τη χρήση του α΄ ενικού προσώπου, όταν γράφετε. Όπου είναι απαραίτητο, μπορείτε να καταφύγετε στο α΄ πληθυντικό: Στη συνέχεια της μελέτης μας, θα επιχειρήσουμε…. Προτιμότεροι όμως είναι άλλοι συντακτικοί τύποι: η αλλαγή του υποκειμένου (Η παρούσα μελέτη δεν θίγει ζητήματα όπως…), ή η παθητική φωνή: (Στην μελέτη αυτή επιχειρείται μία νέα προσέγγιση…), που σας βοηθούν να αποφύγετε τον «ύφαλο» του α΄ προσώπου. 22

Με βάση αυτό, οι μονοσύλλαβες λέξεις δεν τονίζονται. Η γλώσσα του κειμένου 4 Μην παραλείπετε να ακολουθείτε τους κανόνες του μονοτονικού συστήματος. Με βάση αυτό, οι μονοσύλλαβες λέξεις δεν τονίζονται. Μία από τις πιο συχνές εξαιρέσεις αποτελούν τα ερωτηματικά πού και πώς, που τονίζονται προκειμένου να ξεχωρίζουν από τους όμοιούς τους συνδέσμους ή αντωνυμίες. Προσοχή όμως: το ερωτηματικό τι δεν τονίζεται ποτέ, αφού δεν υπάρχει κίνδυνος σύγχυσης με άλλον όμοιο τύπο. 23

Η γλώσσα του κειμένου 5 Τέλος, για το νι ( ν ) της αιτιατικής πτώσης στα άρθρα, που συχνά προβληματίζει, σας υπενθυμίζουμε ότι διατηρείται μόνο όταν η επόμενη λέξη αρχίζει με φωνήεν ή με ένα από τα σύμφωνα κ, π, τ, ξ, και ψ. Επίσης το τελικό ν διατηρείται πάντα στην προσωπική αντωνυμία του τρίτου προσώπου αυτόν, τον, καθώς και στο τροπικό επίρρημα σαν. 24