Περιεχομενο σημερινου μαθηματοσ Σχεδιασμός έρευνας και εργασίας Επιλογή θέματος Τρόποι αναζήτησης βιβλιογραφίας Παρουσίαση της βιβλιοθήκης της Θεολογικής Σχολής, ΑΠΘ Παραδείγματα αναζήτησης σε ψηφιακές βιβλιοθήκες και Μηχανές Αναζήτησης

Σχεδιασμοσ ερευνασ και εργασιασ Στάδια υλοποίησης-προετοιμασία Επιλογή θέματος Ο ρόλος του επιβλέποντα καθηγητή

Συνηθεισ πρακτικεσ στην επιλογη θεματοσ εργασιασ Το θέμα δίνεται έτοιμο στο φοιτητή από τον καθηγητή. Το θέμα επιλέγεται από μια λίστα θεμάτων που παρέχονται στο φοιτητή από το Ίδρυμα που φοιτά ή τον επιβλέποντα καθηγητή. Το θέμα αναζητείται και διαμορφώνεται από τον ίδιο τον φοιτητή-ερευνητή ύστερα από έρευνα, ενώ η τελική του διατύπωση πραγματοποιείται σε συνεργασία με τον επιβλέποντα καθηγητή.

Επιλογη θεματοσ απο τον ερευνητη (1) Ίσως αποτελεί την πιο δύσκολη διαδικασία. Συνήθως ο φοιτητής-ερευνητής θα πρέπει να προσδιορίσει για ποιο λόγο το θέμα που επέλεξε σχετίζεται με τα προσωπικά του ενδιαφέροντα ή έχει σχέση με το αντικείμενο της Σχολής που φοιτά. Η επιλογή του θέματος πρέπει να γίνεται προσεκτικά, ώστε ο φοιτητής να μπορεί να ελέγξει και να καλύψει τον όγκο των δεδομένων και των πληροφοριών που υπάρχουν στο θέμα επιλογής του. Δηλαδή θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και οι δυνατότητες του ερευνητή, για να ανταποκριθεί στο θέμα. Η σωστότερη επιλογή είναι ο τίτλος του θέματος να είναι συγκεκριμένος. Ο ρόλος του επιβλέποντα είναι καθοριστικός στην τελική διατύπωση του τίτλου της εργασίας.

Επιλογη θεματοσ απο τον ερευνητη (2) Η επιλογή του θέματος δεν σχετίζεται μόνο με τα ενδιαφέροντα του ερευνητή, αλλά εξαρτάται και από την κατάρτισή του και κατά πόσο γνωρίζει τις τελευταίες εξελίξεις στον επιστημονικό του κλάδο. Ιδιαίτερη σημασία έχει να ερευνηθεί αν κάποιος άλλος έχει ασχοληθεί με το θέμα που επιθυμούμε να μελετήσουμε. Ιδέες μπορεί να πάρει κάποιος από κάποια άλλη μελέτη, ένα επιστημονικό άρθρο, μια εισήγηση σ’ ένα συνέδριο. Επίσης, χρειάζεται να αναζητηθεί αν οι πηγές για το συγκεκριμένο θέμα είναι αρκετές. Αυτή η αναζήτηση θα μας επιτρέψει να προσδιορίσουμε τα σημεία που χρειάζεται εμείς να επισημάνουμε ή να διαχειριστούμε με πρωτοτυπία.

Γενικεσ συμβουλεσ Γρήγορη αναζήτηση βιβλιογραφίας με στόχο να προκύψουν ιδέες για μια μελλοντική μελέτη. Αυτό μπορεί να γίνει και μια σύντομη μελέτη κάποιων συγγραμμάτων. Προσωρινή επιλογή του θέματος ή καταλόγου θεμάτων. Διερεύνηση των αποτελεσμάτων μιας θεωρίας που θεωρείται αξιόπιστη και σημαντική στον επιστημονικό κλάδο που ασχολείται ο ερευνητής. Έλεγχος διαχρονικών τάσεων και θεωριών. Παρατηρήσεις και κατασκευή νέων παραδειγμάτων πάνω σε θέματα που ενδιαφέρουν τον ερευνητή. Συμβουλές και υποδείξεις από άλλους καταξιωμένους ερευνητές (π.χ., επιβλέπων καθηγητής). Διατύπωση του θέματος με ακρίβεια και συντομία. Εξηγήστε με σαφήνεια, εφόσον εσείς επιλέξατε το θέμα, για ποιο λόγο ασχοληθήκατε μ’ αυτό (Αυτό συνήθως γίνεται στην Εισαγωγή)

Διαγραμμα (διαδικασια επιλογησ θεματοσ) Προσδιορισμός μιας ευρείας περιοχής μελέτης Συμφωνία επιβλέποντος Αρχική επιλογή θέματος Είναι εφικτή η έρευνα; Έχει η έρευνα επαρκή αξία; Είναι η έρευνα επαρκώς συμμετρική; Είναι επαρκής ο ορίζοντας της έρευνας; Αποδεκτό θέμα Μπορεί το θέμα να αναπροσαρμοστεί κατάλληλα;

Σταδια υλοποιησησ τησ εργασιασ (1) Είναι απαραίτητη η διαμόρφωση ενός πλάνου (χρονοδιάγραμμα), το οποίο θα καταγράφει με απλό τρόπο τα στάδια της εργασίας. Ανάλυση του τίτλου του θέματος (πρόθεσή μας είναι να βρούμε λέξεις-κλειδιά). Με βάση τις λέξεις-κλειδιά προχωρούμε στη βιβλιογραφική αναζήτηση και καταγράφουμε το υλικό και τις πηγές μας. Επιλογή αναζήτησης σε βιβλιοθήκες και αρχεία με βάση τη φύση του θέματος και της εργασίας. Φτιάχνουμε ένα αρχικό πλάνο με πιθανά κεφάλαια και ενότητες Διαβάζουμε τις πηγές και διαπιστώνουμε ποιες απ’ αυτές μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε για το θέμα. Η μελέτη των πηγών μπορεί να μας βοηθήσει στη διεξαγωγή μιας νέας αναζήτησης για το θέμα, με βάση το περιεχόμενο. Μετά την μελέτη των πρώτων πηγών, προχωρούμε σε διεξοδικότερη μελέτη του υλικού που έχουμε συγκεντρώσει, κρατώντας σημειώσεις (αποδελτίωση βιβλιογραφικών πηγών).

Σταδια υλοποιησησ τησ εργασιασ (2) Με βάση τις σημειώσεις και τα πρώτα συμπεράσματα, προχωρούμε στη διαμόρφωση της τελικής δομής της εργασίας. Καθορίζουμε το σκοπός της εργασίας. Στη συνέχεια, τοποθετούμε πληροφορίες και δεδομένα με βάση τη δομή. Ανάλογα με την εργασία και το αντικείμενο σχεδιάζουμε και τη μεθοδολογία που θα ακολουθήσουμε. Συγγράφουμε το πρώτο μας δοκίμιο με βάση τη δομή, τα δεδομένα που έχουμε συγκεντρώσει και τη μεθοδολογία που έχουμε επιλέξει. Συμπεριλαμβάνουμε και τη βιβλιογραφία. Αφού μελετάμε πάλι τη δομή μας, ζητάμε τη γνώμη του επιβλέποντα για παρατηρήσεις. Με βάση τις παρατηρήσεις τόσο τις δικές μας όσο και του επιβλέποντα, προχωράμε σε διορθώσεις και συμπληρώνουμε τα κενά μας.

Χρονοδιαγραμμα-πλανο (φοιτητικη εργασια) Εργασία Ημέρες Ορισμός προβλήματος 3 Εύρεση Υλικού 7 Αξιολόγηση υλικού Επεξεργασία υλικού και αρχικής διατύπωσης 10 Επιπλέον εύρεση υλικού 5 Επεξεργασία κειμένου-συγγραφή Διόρθωση κειμένου Σύνολο ημερών 45

Ο ρολοσ του επιβλεποντα/εποπτη καθηγητη Η επιλογή του επιβλέποντα είναι πολύ σημαντική για την οργάνωση μιας επιστημονικής μελέτης. Θα πρέπει να είναι προσιτός με τους φοιτητές και να έχει τη διάθεση να συνεργαστεί μαζί τους. Ενδιαφέρον και γνώση για το αντικείμενο που επιθυμεί να ασχοληθεί ο φοιτητής. Ο επιβλέπων θα πρέπει να έχει διαθέσιμο χρόνο, για να ασχοληθεί με τους φοιτητές. Καθορίζει τον χρονικό ορίζοντα της εργασίας, προχωρεί σε διορθώσεις και υποκινεί την πρόοδο του φοιτητή. Προγραμματισμός συναντήσεων και τήρηση πλάνου εργασίας και προθεσμιών.

Τροποι αναζητησησ βιβλιογραφιασ Αναζήτηση στη βιβλιοθήκη Αναζήτηση μέσω υπολογιστή (Βιβλιοθήκες Αριστοτελείου Πανεπιστημίου) Χρήση διαδικτύου-Μηχανές Αναζήτησης Στρατηγική αναζήτησης

Βιβλιογραφικη ερευνα Εντοπίζουμε πρώτα τις λέξεις-κλειδιά του θέματος και πραγματοποιούμε την αναζήτησή μας. Η αναζήτηση είναι ευκολότερη, εάν είστε εξοικειωμένοι με το θέμα που καλείστε να επεξεργαστείτε. Ξεκινήστε πρώτα με υλικό που διαθέτετε στη δική σας βιβλιοθήκη από τα φοιτητικά σας μαθήματα, για να διαπιστώσετε αν ανταποκρίνονται με το θέμα που πρέπει να ασχοληθείτε. Στη συνέχεια, προχωρήστε σε αναζήτηση στη βιβλιοθήκη της σχολής σας ή σ’ άλλες πανεπιστημιακές. Χρήσιμο εργαλείο αποτελούν οι κατάλογοι βιβλίων ή βιβλιογραφίας. Κατά τη μελέτη των πηγών-βιβλίων, δώστε έμφαση στις πηγές, άρθρα ή βιβλία που παραπέμπουν, καθώς μπορούν να σας βοηθήσουν να συγκεντρώσετε επιπλέον υλικό. Τα περιεχόμενα, η δομή των κεφαλαίων, τα θέματα που επεξεργάζονται τα βιβλία, μπορούν να αποτελέσουν αφορμή για νέες ιδέες για τη συγκέντρωση νέου υλικού και την εφαρμογή νέων αναζητήσεων. Βέβαια, η συγκέντρωση υλικού και βιβλιογραφίας, σημαίνει και αποδελτίωση.

Χαρακτηριστικα ακαδημαϊκων βιβλιοθηκων Εύχρηστοι κατάλογοι. Τα βιβλία είναι ταξινομημένα κατά συγγραφέα, θεματική κατηγορία, ταξινομικό αριθμό (κωδικό). OPAC (Online public access catalog)-Ηλεκτρονικός Κατάλογος Βιβλιοθήκης CD-ROM Kατάλογοι βιβλίων ή βιβλιογραφίας Ποικιλία συλλογών Πρωτογενείς πηγές (αρχεία, πρακτικά, επίσημες εκδόσεις) Δευτερογενείς πηγές (βιβλία, άρθρα, εγχειρίδια) Τριτογενείς πηγές (γενικές ή θεματικές βιβλιογραφίες, εγκυκλοπαίδειες)

Αναζητηση βιβλιογραφιασ μεσω υπολογιστη (1)- χρηση του ηλεκτρονικου καταλογου του αριστοτελειου ΠΑΤΗΣΤΕ ΣΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ

Αναζητηση βιβλιογραφιασ μεσω υπολογιστη (2)- χρηση των υπηρεσιων και των συλλογων τησ κεντρικησ βιβλιοθηκησ, απθ ΠΑΤΗΣΤΕ ΣΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ

Αναζητηση βιβλιογραφιασ μεσω υπολογιστη (3)- μηχανεσ αναζητησησ ΠΑΤΗΣΤΕ ΣΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ

Αναζητηση βιβλιογραφιασ μεσω υπολογιστη (4)- ψηφιακεσ πλατφορμεσ ΠΑΤΗΣΤΕ ΣΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ

Αναζητηση βιβλιογραφιασ μεσω υπολογιστη (5)-ψηφιακοι καταλογοι ΠΑΤΗΣΤΕ ΣΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ

Στρατηγικη αναζητησησ μεσω υπολογιστη (1) Να έχετε άπλετο χρόνο. Τα δεδομένα στο διαδίκτυο είναι πάρα πολλά, με αποτέλεσμα να απαιτηθεί να πραγματοποιήσετε πολλές αναζητήσεις σε διάφορες ηλεκτρονικές βιβλιοθήκες και καταλόγους. Μάλιστα, κατά τη διάρκεια της εργασίας μπορεί να αναθεωρήσετε την έρευνά σας και ανάλογα με τα αποτελέσματα το πλάνο της εργασίας σας. Πληκτρολογήστε αυτό ακριβώς αυτό που ψάχνετε (τον τίτλο του θέματος). Μπορεί να σταθείτε τυχεροί! Πριν ξεκινήσετε την αναζήτηση, σκεφτείτε πως θα μπορούσατε να την διατυπώσετε και να την προσαρμόσετε με τον τρόπο λειτουργίας της εκάστοτε μηχανής αναζήτησης. Καλό θα ήταν να μάθετε πρώτα τον τρόπο λειτουργίας των μηχανών αναζήτησης και των ψηφιακών βιβλιοθηκών, ώστε να προσαρμόσετε την αναζήτησή σας στο πλαίσιο λειτουργίας τους. Όταν εντοπίσετε κάτι ενδιαφέρον και χρήσιμο, κρατήστε σημειώσεις ή αποθηκεύστε το σύνδεσμο.

Στρατηγικη αναζητησησ μεσω υπολογιστη (2) Μην υποτιμάτε αξιόπιστο ειδησεογραφικό υλικό. Ορισμένοι παραπέμπουν και έχουν συνδέσμους σε εκθέσεις μεγάλων ακαδημαϊκών οργανισμών. Αποφύγετε την ενοχλητική ηλεκτρονική (spam). Πολλοί διαδικτυακοί τόποι με χρήσιμο υλικό, απαιτούν την εγγραφή μέσω e- mail και στη συνέχεια αποστέλλουν διαρκώς ενοχλητικές ενημερώσεις, που γεμίζουν τον φάκελο εισερχομένων. Ένας τρόπος αποφυγής αυτού του θέματος είναι να δημιουργήσετε ένα λογαριασμό e-mail, αποκλειστικά γι’ αυτό το σκοπό, ώστε να μην επιβαρύνετε τον προσωπικό σας λογαριασμό. Μάθετε από συναδέλφους και γνωστούς ποιες μηχανές αναζήτησης ή ψηφιακές βιβλιοθήκες είναι καλύτερο να εμπιστευθείτε. Προσοχή με την αντιγραφή και την επικόλληση από το διαδίκτυο. Δεν πρέπει να λησμονείτε να σημειώνετε από ποιο διαδικτυακό τόπο ή ηλεκτρονικό περιοδικό έχετε πάρει δεδομένα. Είναι απαραίτητο να παραπέμψετε στην εργασία σας και τις ηλεκτρονικές πηγές. Υπομονή και επιμονή. Τα δεδομένα στο διαδίκτυο είναι πολλά, αλλά υπάρχουν ορισμένες περιπτώσεις που δεν μπορείτε να βρείτε πάντα αυτό που αναζητείτε. Προσοχή στους αναξιόπιστους συνδέσμους!

Παρουσιαση βιβλιοθηκων Η Βιβλιοθήκη της Θεολογικής Σχολής Οι υπόλοιπες βιβλιοθήκες του Πανεπιστημίου Ηλεκτρονική αναζήτηση σε βιβλιοθήκες και ψηφιακούς καταλόγους στην Ελλάδα και το εξωτερικό

Η βιβλιοθηκη τησ θεολογικησ σχολησ, απθ ΠΑΤΗΣΤΕ ΣΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ

Περιφερειακεσ βιβλιοθηκεσ, απθ ΠΑΤΗΣΤΕ ΣΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ

Χρησιμεσ Διευθυνσεισ (1) Βιβλιοθήκη Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου: http://www.lib.auth.gr/ (Βιβλιοθήκη & Κέντρο Πληροφόρησης, ΑΠΘ) http://search.lib.auth.gr/ (Ηλεκτρονικός Κατάλογος Βιβλιοθηκών, ΑΠΘ) http://www.heal-link.gr/ (Σύνδεσμος Ελλήνων Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών)

Χρησιμεσ Διευθυνσεισ (2) Ελληνικοί Κατάλογοι και Βιβλιοθήκες: http://argo.ekt.gr/ (Αργώ) http://zephyr.lib.uoc.gr/cgi- bin/zap/zap/bsearch.zap?type=basic (Ζέφυρος) http://vopac.nlg.gr/ (Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος) http://srv-vivl- livad.voi.sch.gr/Scripts/abekt_zgate.exe/zconnect?ws= 0&wg=0&wgt=0&lang=ELL&attrset=1&dbasesno=2 1&newsession=1&from_acpage=0 (Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Λεβαδιάς) http://catalog.parliament.gr/ (Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων) http://ambrosia.ascsa.edu.gr:8991/F/ (Γεννάδειος Βιβλιοθήκη)

Χρησιμεσ Διευθυνσεισ (3) Ινστιτούτα-Ερευνητικά Κέντρα: www.ekt.gr (Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης) http://www.didaktorika.gr/eadd/ (Εθνικό Αρχείο Διδακτορικών Διατριβών) http://oldportal.demokritos.gr/LIBRARY/ (Ινστιτούτο Ερευνών Δημόκριτος) http://opac.eugenfound.edu.gr/uhtbin/cgisirsi.exe/? ps=9FmxbNavxX/0/123920005/60/502/X (Ευγενίδειο Ίδρυμα) http://www.pi-schools.gr/library/ (Παιδαγωγικό Ινστιτούτο)

Χρησιμεσ Διευθυνσεισ (4) Βιβλιοθήκες της Θεσσαλονίκης: http://lib.thessaloniki.gr/ (Δίκτυο Βιβλιοθηκών Δήμου Θεσσαλονίκης) http://www.opac.ems.gr:92/ (Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών) http://79.129.3.95:8000/cgi- bin/gw_48_0_3_5/chameleon (Ίδρυμα Μελετών Χερσονήσου του Αίμου) http://www.pipm.gr/?%CE%92%CE%B9%CE%B2%C E%BB%CE%B9%CE%BF%CE%B8%CE%AE%CE% BA%CE%B7,14 (Πατριαρχικό Ίδρυμα Πατερικών Μελετών) http://www.kbe.auth.gr/fvivliothiki.html (Κέντρο Βυζαντινών Ερευνών)

Χρησιμεσ Διευθυνσεισ (5) Διεθνείς κατάλογοι: http://ccfr.bnf.fr/portailccfr/jsp/public/index.jsp (Catalogue Collectif de France) http://copac.jisc.ac.uk/ (UK and Irish academic, national & specialist library catalogues) http://www.gbv.de/bibliotheken?set_language=de (Verbundzentrale des Gemeinsamen Bibliotheksverbundes) https://catalog.loc.gov/ (Κατάλογος της Βιβλιοθήκης του Κογκρέσου, ΗΠΑ) http://www.theeuropeanlibrary.org/tel4/ (European Library)

βιβλιογραφια Ανδρεαδάκης Ν. & Βάμβουκας Μ., Οδηγός για την εκπόνηση και τη σύνταξη γραπτής ερευνητικής εργασίας, Αθήνα: Ατραπός, 2005, σσ. 27-28. Bell J., Πώς να συντάξετε μια επιστημονική εργασία: οδηγός ερευνητικής μεθοδολογίας (μτφρ. Ε. Πανάγου), Αθήνα: Μεταίχμιο, 2005, σσ. 50-68, 112-133. Ευδωρίδου Ε. & Καρακασίδης Θ., Ακαδημαϊκή Γραφή, Αθήνα: Εκδόσεις Τζιόλα, 22015, σσ. 165-238. Ζαφειρόπουλος Κ., Πως γίνεται μια επιστημονική εργασία; Επιστημονική έρευνα και συγγραφή εργασιών, Αθήνα: Εκδόσεις Κριτική, 2005, σσ. 30-66. Ζήσης Θ., Επιστημονική Τεχνογραφία: Πως γράφεται μια επιστημονική εργασία, Θεσσαλονίκη: Αφοί Κυριακίδη, 1985, σσ. 37-48. Howard K. & Sharp J., Η επιστημονική μελέτη: οδηγός σχεδιασμού και διαχείρισης πανεπιστημιακών εργασιών, Αθήνα: Gutenberg, 1994, σσ. 45-83, 111-149. Μάντζαρης Γ., Επιστημονική έρευνα: συγγραφή-διαμόρφωση-παρουσίαση επιστημονικών εργασιών, Θεσσαλονίκη: αυτοέκδοση, 2012, σσ. 290-299. Μπεζέ Λ., Η συγγραφή μιας επιστημονικής εργασίας, Αλεξανδρούπολη: ΔΠΘ, 1995, σσ. 5-11, 14-15. Μπουρλιάσκος Β., Πως γράφεται μια επιστημονική εργασία: πρακτικός οδηγός, Αθήνα: Εκδόσεις Διόνικος, 2010, σσ. 27-46. Παππάς Θ., Η μεθοδολογία της επιστημονικής έρευνας στις ανθρωπιστικές επιστήμες, Αθήνα: Εκδόσεις Καρδαμίτσα, 2002, σσ. 23-51. Τσιπλητάρης Α. & Μπάμπαλης Θ., Δέκα παραδείγματα μεθοδολογίας επιστημονικής έρευνας: από τη θεωρία στην πράξη, Αθήνα: Ατραπός, 2006, σσ. 26-33.