ΚΥΒΙΣΜΟΣ πικασο

Τι είναι ο κυβισμός; Καλλιτεχνικό κίνημα που παρουσιάστηκε στη Γαλλία κατά την πρώτη δεκαετία του 20ου αιώνα, με πρωτοπόρους τους ζωγράφους Πάμπλο Πικάσο (Pablo Picasso), Ζωρζ Μπράκ (Georges Braque), Χουάν Γκρί (Juan Gris) και Φερνάν Λεζέ (Fernand Leger).

Ποιος ο εμπνευστης; Ο Κυβισμός «βρέθηκε» από τον Πικάσο χάρη στην ιδιαίτερη τάση που τον χαρακτήρισε ως καλλιτέχνη, να μην περιορίζεται, αλλά να ερευνά ό,τι ήταν στις δυνατότητές του.

Les demoiselles d’Avignon Ο πίνακας που συμβατικά θεωρούμε ότι ξεκίνησε τον Κυβισμό είναι οι Δεσποινίδες της Αβινιόν . Το έργο δημιούργησε ο Πικάσο ανάμεσα στα 1906 και 1907.

Ο Πικάσο Στα έργα του ο Πικάσο αναπαράστησε το αντικείμενο από μία πληθώρα οπτικών γωνιών, με σκοπό να το αναπαραστήσει «ολιστικά», να το δει από μέσα, από έξω, από το πλάι, από μπροστά και πίσω, την ίδια στιγμή, στην ίδια εικόνα. Το αποτέλεσμα αυτής της προσπάθειας, όπως ήταν φυσικό, ήταν να δημιουργηθούν μορφές, ζωγραφικές συνθέσεις, φαινομενικά μη κατανοητές, αφού εμφανίζονταν τελείως διαφορετικές από τον τρόπο που η εμπειρία μας είναι συνηθισμένη να βλέπει τα πράγματα.

Ορισμός Τα όρια του Κυβισμού δεν είναι καθορισμένα, ακριβώς εξαιτίας του ότι ποτέ δεν οργανώθηκε σαν ένα πραγματικό κίνημα. Οι κυβιστές διάλεγαν γνώριμα μοτίβα, όπως κιθάρες, μπουκάλια, φρούτα, για να μπορούμε να καταλάβουμε τη σχέση ανάμεσα στα διάφορα μέρη και να συνδέουμε τα διάφορα θραύσματα. Το όνομα του κινήματος οφείλεται στον κριτικό του «Gil Blas» Louis Vauxcelles που χρησιμοποίησε τις λέξεις «cube», «cubique» και «cubiste» για να χαρακτηρίσει τους γωνιώδεις όγκους.

Χωρίζεται σε δυο φάσεις Η πρώτη ονομάζεται «αναλυτικός κυβισμός» η δεύτερη ονομάζεται «συνθετικός κυβισμός».

Αναλυτικός κυβισμός Χαρακτηρίζεται από μία διαδικασία πολυάριθμων από-συνδέσεων και επανα-συνθέσεων που δίνουν στον πίνακα μία πλοκή σημείων όρασης που διασταυρώνονται, τέμνονται, συγκρούονται, επανασυνδέονται.

Συνθετικός κυβισμός Χαρακτηρίζεται από την πιο άμεση αναπαράσταση της πραγματικότητας, καταργώντας όμως τελείως τη σχέση ανάμεσα σε μορφή και χώρο. 

Συνοψίζοντας Για να δει κανείς την άγρια, ζωογόνα δύναμη του Κυβισμού, θα πρέπει να δει την «Ορθια γυναίκα» του Πικάσο (1911-12) που φορά τα σωθικά της σαν παλτό ή το αιθέριο «Πιάτο με φρούτα και ποτήρι» του Μπρακ, όπου προσκήνιο και φόντο, σκιά και σχήμα, γίνονται ένα. Το να τα πρωτοβλέπει κανείς τότε, πίσω, στον καιρό τους, θα πρέπει να ήταν μια παραισθητική εμπειρία, μετά ή πριν τη συνείδηση. Εκεί που πρέπει να υπάρχει μόνον χαρά ή πανικός. Και ύστερα τίποτα, ή απλώς παράγωγά τους

Ωδή στον Πικάσο Οδυσσέας Ελύτης Ωδή στον Πικάσο Οδυσσέας Ελύτης Την ώρα που εσύ θηρίο/ Εσύ Παύλε Πικασσό Πικασσό Παύλε που μες στα αμάραντα μάτια σου Χώρεσες όσα δεν μπόρεσε να χωρέσει ο Θεός μέσα σ’ ένα εκατομμύριο στρέμματα φυτεμένης γης Δουλεύεις το πινέλο σου σαν να τραγουδάς Σαν να χαϊδεύεις λύκους ή να καταπίνεις πυρκαγιές Σαν να πλαγιάζεις νύχτα μέρα με μια γυναίκα νυμφομανή Σαν να πετάς πορτοκαλόφλουδες στη μέση ενός γλεντιού Ενώ εσύ θυελλοχαϊδεμένε Πικασσό Παύλε αρπάζεις το Θάνατο από τους καρπούς των χεριών Και τον παλεύεις ωσάν ωραίο κι ευγενικό Μινώταυρο Που όσο χάνει εκείνος το αίμα του τόσον εσύ αντρειεύεσαι Παίρνεις περνάς αφήνεις ξαναπιάνεις Λουλούδια ζώα φιλιά ευωδιές κοπριές κοτρόνια και διαμάντια Για να τα εξισώσεις όλα μέσα στο άπειρο καθώς η ίδια η κίνηση της γης που μας έφερε και θα μας πάρει Και ζωγραφίζεις για σένα και για μένα Και ζωγραφίζεις για όλους τους συντρόφους μου Και ζωγραφίζεις για όλα που πέρασαν που περνούν και που θα περάσουν.

πίνακες Πικάσο