Κοινωνικές ομάδες με σημαντικά προβλήματα στην πρόσβαση στα φάρμακα Γιώργος Ζαρκωτός Σύλλογος θεραπευομένων Ο.ΚΑ.ΝΑ.

Social groups with important access to medicines problems George Zarkotos Greek Association of Drugs and Substitutes Users

Δυο λόγια για μας ► Ο Σύλλογος θεραπευομένων Ο.ΚΑ.ΝΑ. είναι μη κερδοσκοπικό σωματείο που δημιουργήθηκε από θεραπευόμενους των προγραμμάτων υποκατάστασης και χρήστες ουσιών. ► Ξεκινήσαμε να δραστηριοποιούμαστε το ► Μέλη μας είναι θεραπευόμενοι των μονάδων φαρμακευτικής αντιμετώπισης της εξάρτησης, χρήστες ουσιών που περιμένουν την εισαγωγή τους σ’ αυτές, απεξαρτημένοι πρώην χρήστες και άνθρωποι που αντιμετωπίζουν μόνοι τους το πρόβλημά τους με την εξάρτηση.

Ο Σύλλογος έχει βασικούς άξονες δράσης : ► Την διεκδίκηση και υπεράσπιση των δικαιωμάτων των ανθρώπων που συμμετέχουν στα προγράμματα υποκατάστασης στην Ελλάδα και/ή που κάνουν χρήση ουσιών. ► Την προσπάθεια βελτίωσης των υπηρεσιών υποκατάστασης, μείωσης βλάβης, κοινωνικής μέριμνας και περίθαλψης. ► Την εξάλειψη του στίγματος και του κοινωνικού αποκλεισμού. ► Την ενημέρωση των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων για τα δικαιώματά τους, αλλά και της κοινής γνώμης για τα θέματα χρήσης, θεραπείας, υποκατάστασης και μείωσης βλάβης.

Κοινωνικές ομάδες με σημαντικά προβλήματα στην πρόσβαση στα φάρμακα, και γενικότερα στην παροχή υπηρεσιών υγείας, εκτός από χρήστες ουσιών, είναι και μετανάστες χωρίς χαρτιά, εκδιδόμενα πρόσωπα, ρομά, άστεγοι, φυλακισμένοι….

Προβλήματα περιθωριοποιημένων κοινωνικών ομάδων Προβλήματα περιθωριοποιημένων κοινωνικών ομάδων ► Αποκλεισμός από την αγορά εργασίας ► Ανύπαρκτη υγειονομική και φαρμακευτική κάλυψη ► Περιορισμένες προνοιακές πολιτικές κι επιδόματα ► Αδιαφορία για προγράμματα μείωσης βλάβης ► Ποινικοποίηση συμπεριφορών, εμφάνισης, προσωπικών επιλογών και ιδιαιτεροτήτων ► Μειωμένο ενδιαφέρον από τα ίδια τα άτομα, λόγω διαφορετικών προτεραιοτήτων ► Απροθυμία ακόμη και του υγειονομικού προσωπικού, μια και δεν θεωρούνται «υποδειγματικοί ασθενείς»

Σημαντική επιδείνωση τα τελευταία χρόνια ► Αποκλεισμός από την αγορά εργασίας ► Ανύπαρκτη υγειονομική και φαρμακευτική κάλυψη ► Πλέον και οι ελάχιστοι που ίσως εργάζονταν είναι άνεργοι, χωρίς επιδόματα, μια και εργαζόμενοι περιστασιακά, δεν έχουν ένσημα ► Ανασφάλιστοι χωρίς βιβλιάριο υγείας, δυσκολεύονται να βγάλουν ακόμη και βιβλιάριο πρόνοιας, καθώς αλλάζουν προς το χειρότερο οι προϋποθέσεις και οι διαδικασίες

Σημαντική επιδείνωση τα τελευταία χρόνια ► Περιορισμένες προνοιακές πολιτικές κι επιδόματα ► Αδιαφορία για προγράμματα μείωσης βλάβης ► Τα επιδόματα της πρόνοιας κουτσουρεύονται ή και κόβονται τελείως, με αυθαίρετες μειώσεις των ποσοστών ► Τα ήδη περιορισμένα προγράμματα μείωσης βλάβης τείνουν πλέον στο μηδέν, φθάνουμε στο σημείο να διανείμονται ελάχιστα υλικά ασφαλούς χρήσης και να είναι δύσκολα προσβάσιμα. Στις φυλακές, η άρνηση παραδοχής ότι γίνεται χρήση (και σεξ), οδηγεί στην απαγόρευση κατοχής σύριγγας (και προφυλακτικών), με άμεσο αποτέλεσμα την τεράστια διασπορά κυρίως της HCV

Σημαντική επιδείνωση τα τελευταία χρόνια ► Ποινικοποίηση συμπεριφορών, εμφάνισης, προσωπικών επιλογών και ιδιαιτεροτήτων ► Έχουμε αύξηση της καταστολής, επιχειρήσεις «αρετής» και τάση να χρησιμοποιούνται συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες ως αποδιοπομπαίοι τράγοι για τα προβλήματα υγείας. Επιχειρήσεις της αστυνομίας κατά μεταναστών, εκδιδόμενων, χρηστών (Ξένιος Ζευς, Θέτις κλπ), με την συμμετοχή και υγειονομικών, με αποτέλεσμα την απομάκρυνση των ευάλωτων ομάδων από τις υπηρεσίες υγείας, την έλλειψη εμπιστοσύνης. ► Παράλληλα, παρατηρούμε συντηρητική στροφή της κοινωνίας, όλοι ψάχνουν κάποιον άλλον για να ρίξουν το βάρος, τον «ξένο» τον «διαφορετικό», και η άποψη ότι «ο ίδιος φταίει για τις επιλογές του» κερδίζει συνεχώς έδαφος

Σημαντική επιδείνωση τα τελευταία χρόνια ► Μειωμένο ενδιαφέρον από τα ίδια τα άτομα, λόγω διαφορετικών προτεραιοτήτων ► Απροθυμία ακόμη και του υγειονομικού προσωπικού, μια και δεν θεωρούνται «υποδειγματικοί ασθενείς» ► Τα άτομα των ευάλωτων ομάδων έχουν μεγαλύτερα κατά τη γνώμη τους προβλήματα απ’ την φροντίδα της υγεόας τους, την αστεγία, την εξασφάλιση ουσιών, τα προβλήματα με τον νόμο κ.α. ► Το υγ. προσωπικό συχνά θεωρεί μάταια την παροχή θεραπείας σε αυτές τις ομάδες, λόγω της δύσκολης συμμόρφωσης, του κινδύνου επαναμόλυνσης, του στερεότυπου ότι «αυτοί φταίνε» κι ότι έχουν τους «κανονικούς» ασθενείς που δεν μπορούν να καλύψουν εύκολα

Reported HIV Cases in Greece

Prevention & Empowerment: POSITIVE VOICE and the Greek MSM Community

Syringes distributed through specialised programmes in 2010 per estimated IDU

Ηπατίτιδα C ► Εκτιμάται πως άνθρωποι έχουν τον ιό HCV. Απ’ αυτούς το γνωρίζουν, και περίπου οι μισοί έχουν λάβει θεραπεία, όχι απαραίτητα επιτυχημένη. ► Για την ηπατίτιδα Β τα αντίστοιχα νούμερα είναι εκτιμώμενοι ασθενείς, το γνωρίζουν και έχουν λάβει θεραπεία οι , όχι απαραίτητα επιτυχημένη. ► Το 80% των χρηστών ουσιών - θεραπευομένων – πρώην χρηστών είναι θετικοί σε HCV ► Έχουν λάβει θεραπεία μόλις το 20%

Ηπατίτιδα C: εκτιμώμενη διασπορά στους χρήστες ουσιών

Activities & Data Review Increase in OST provision Reduction of waiting time Reduction of waiting time

Τι μπορεί να γίνει ► Άμεση απορρόφηση όλων των εξαρτημένων στα προγράμματα υποκατάστασης και ουσιαστική λειτουργία των προγραμμάτων αυτών με σκοπό τη μείωση βλάβης ► Ουσιαστική αύξηση των προγραμμάτων διανομής υλικού ενέσιμης χρήσης ► Προγράμματα μείωσης βλάβης αλλά και υποκατάστασης στις φυλακές ► Ευρύ πρόγραμμα εξετάσεων και θεραπείας ► Προώθηση σε θεραπεία, κύρια για την HCV και HIV ► Προνοιακές πολιτικές, βιβλιάρια υγείας, επιδόματα ► Πληροφόρηση κι ενημέρωση των ευάλωτων ομάδων για τους κινδύνους και τους τρόπους προφύλαξης

Τα ίδια ακριβώς λέει και το ECDC : Τα ίδια ακριβώς λέει και το ECDC : 1. Needle and syringe programmes (NSPs) 2. Opioid substitution therapy (OST) and other drug dependence treatment 3. HIV testing and counselling (T&C) 4. Antiretroviral therapy (ART) 5. Prevention and treatment of sexually transmitted infections (STIs) 6. Condom programmes for IDUs and their sexual partners 7. Targeted information, education and communication (IEC) for IDUs and their sexual partners 8. Vaccination, diagnosis and treatment of viral hepatitis 9. Prevention, diagnosis and treatment of tuberculosis (TB)

Συμμετοχή των ασθενών στη χάραξη πολιτικών ► Πιστεύουμε πως είναι άμεση ανάγκη για την συμμετοχή των ασθενών στην λήψη των αποφάσεων, στην χάραξη και υλοποίηση πολιτικών για τα ναρκωτικά και την μείωση βλάβης ► Εμείς γνωρίζουμε καλύτερα απ’ τον καθένα ποιες είναι οι ανάγκες μας και με ποιούς τρόπους μπορούν ν’ αντιμετωπισθούν καλύτερα τα προβλήματά μας ► Θα πρέπει κάποια στιγμή να ακουστούν και οι δικιές μας απόψεις, εκτός από τους «ειδικούς», που έχουν συνηθίσει να μιλούν για μας, χωρίς εμάς ► Εξάλλου, το νέο Ευρωπαϊκό σχέδιο δράσης για τα ναρκωτικά και την εξάρτηση, μιλά πολύ καθαρά για την συμμετοχή των ασθενών στη χάραξη και την υλοποίηση των πολιτικών που τους αφορούν.

Σας ευχαριστούμε Αθήνα, 13/12/2013