Quiz για την ενέργεια Προσαρμογή από “Jiffy’s eco-quiz” Ευρωπαϊκή Περιβαλλοντική Εργαλειοθήκη του Πολίτη Ευρωπαϊκή Επιτροπή Περιλαμβάνεται στο εκπαιδευτικό υλικό του ΚΠΕ «Ενέργεια: από τη φύση… στην κοινωνία» Επιμέλεια Χ. Αθανασίου, Γ. Υφαντής Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Ελευθερίου Κορδελιού & Βερτίσκου

1. Ερώτηση Τι σύστημα θέρμανσης ζεστού νερού θα εγκαταστήσεις στο νέο σου σπίτι; Απάντηση Η θέρμανση του νερού με τη χρήση ηλιακής ενέργειας είναι οπωσδήποτε η καλύτερη επιλογή για το περιβάλλον: δεν καίει καύσιμα και δεν προκαλεί ρύπανση του αέρα. Το κόστος εγκατάστασης είναι υψηλότερο απ’ ότι των άλλων συστημάτων, αλλά κατά μέσο όρο, η εξοικονόμηση από τον λογαριασμό του ηλεκτρικού ή του πετρελαίου σημαίνει ότι το κόστος εγκατάστασης θα αποσβεστεί σε 10 χρόνια. Η διάρκεια ζωής ενός ηλιακού θερμοσίφωνα είναι περίπου 20 χρόνια. ΑΗλιακός θερμοσίφωνας Β Μπόϊλερ (το νερό ζεσταίνεται μέσω της κεντρικής θέρμανσης) ΓΗλεκτρικός θερμοσίφωνας Α5 Β2 Γ-2

2. Ερώτηση Αν επιλέξεις να πας διακοπές με το τραίνο αντί με το αυτοκίνητο, ξέρεις ποιες θα είναι οι επιπτώσεις στην αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη; Απάντηση Το ταξίδι με το τραίνο, αντί με το αυτοκίνητο ή το αεροπλάνο, είναι ένας καλός τρόπος για να μειώσεις την συμβολή σου στην αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη, καθώς η μετακίνηση με το τραίνο παράγει 30 φορές λιγότερο διοξείδιο του άνθρακα. Ταξιδεύοντας μια απόσταση 1200 χιλιομέτρων με το αυτοκίνητο θα παραχθεί το ίδιο διοξείδιο του άνθρακα που θα παραχθεί αν το τραίνο κάνει τον γύρο του κόσμου! Α55% λιγότερες Β80% λιγότερες Γ95% λιγότερες Α-5 Β0 Γ5

3. Ερώτηση Ξέρεις πόση οικονομία θα κάνεις στο λογαριασμό που πληρώνεις για θέρμανση μειώνοντας το θερμοστάτη μόνο κατά 1οC; Απάντηση Η κατανάλωση ενέργειας για τη θέρμανση των εσωτερικών χώρων στην Ευρώπη είναι πολύ ψηλή: αντιπροσωπεύει περίπου το 60% της κατανάλω- σης ενέργειας στα νοικοκυριά. Μπορείς να κάνεις περίπου 7% οικονομία στο λογαριασμό θέρμανσης, αν χαμηλώσεις το θερμοστάτη μόνο κατά 1οC. Αν καθένας στην Ευρώπη έκανε το ίδιο, η ενέργεια που θα εξοικονομού- σαμε θα έφτανε για να φωτιστούν πόλεις των κατοίκων για ένα χρόνο! Α1% Β3% Γ7% Α-5 Β0 Γ5

4. Ερώτηση Ποιος νομίζεις πως είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος αερισμού ενός δωματίου από ενεργειακή άποψη; Απάντηση Αερίζοντας τα δωμάτια με ορθάνοιχτα παράθυρα για λίγα λεπτά, επιτρέπεις την ανανέωση μεγάλης ποσότητας αέρα μέσα στο δωμάτιο χωρίς να κρυώσουν οι τοίχοι. Αντίθετα αφήνοντας τα παράθυρα μισάνοιχτα όλη μέρα αφενός δεν θα ανανεωθεί επαρκώς o αέρας και αφετέρου θα κρυώσουν οι τοίχοι. Έτσι θα ξοδέψεις περισσότερη ενέργεια για να ξαναζεστάνεις τους τοίχους. Α Αερίζοντας το δωμάτιο με ορθάνοιχτα παράθυρα για λίγα λεπτά ΒΧρησιμοποιώντας έναν εξαεριστήρα ΓΑφήνοντας τα παράθυρα μισάνοιχτα όλη μέρα Α5 Β-2 Γ0

5. Ερώτηση Πόσο περισσότερη ενέργεια καταναλώνουμε όταν τυπώνουμε στον εκτυ- πωτή μας μόνο στη μια πλευρά του χαρτιού αντί να τυπώσουμε και στις δυο πλευρές του; Απάντηση Η παραγωγή χαρτιού είναι μια διαδικασία ενεργοβόρα ενώ επίσης ρυπαίνει. Μπορείς να βοηθήσεις το περιβάλλον επιλέγοντας εκτύπωση διπλής όψης όταν τυπώνεις στον εκτυπωτή σου ή όταν κάνεις φωτοαντίγραφα. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα: - Να χρησιμοποιήσεις τη μισή ποσότητα χαρτιού και έτσι να μειώσεις στο μισό τη ρύπανση του νερού από την παραγωγή χαρτιού. - Να εξοικονομήσεις ενέργεια, καθώς η εκτύπωση διπλής όψης απαιτεί 10 φορές λιγότερη ενέργεια απ’ ότι να παραχθεί ένα άλλο φύλλο χαρτιού. Α10 φορές περισσότερη Β2 φορές περισσότερη ΓΔεν καταναλώνουμε περισσότερη ενέργεια Α5 Β0 Γ-5

6. Ερώτηση Ποιος τρόπος μεταφοράς προϊόντων είναι ο λιγότερο ενεργοβόρος; Απάντηση Οι θαλάσσιες μεταφορές είναι ο λιγότερο ενεργοβόρος τρόπος μεταφοράς προϊόντων: για ίσες ποσότητες προϊόντων, καταναλώνουν 5 φορές λιγότερη ενέργεια απ’ ότι τα φορτηγά και μισή απ’ ότι το τραίνο. ΑΟδικές μεταφορές ΒΣιδηρόδρομος ΓΘαλάσσιες μεταφορές Α-5-5 Β0 Γ5

7. Ερώτηση Τι ποσοστό εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα οφείλεται στη χρήση ενέργειας στα κτίρια; Απάντηση Περισσότερο από το 40% των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στην Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλεται στη χρήση ενέργειας στα κτίρια Η χρήση μη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ηλεκτρισμός, φυσικό αέριο πετρέλαιο) για τη θέρμανση των κτιρίων οδηγεί σε τεράστιες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Επιπρόσθετα τα περισσότερα κτίρια δεν είναι καλά μονωμένα, πράγμα που σημαίνει ότι χρειάζεται περισσότερη ενέργεια για να έχει κανείς μια ανεκτή θερμοκρασία μέσα στο κτίριο. Α10% Β20% Γ40% Α-5-5 Β0 Γ5

8. Ερώτηση Επιλέγοντας το σύστημα πλυσίματος ρούχων των 90 ο C αντί αυτού των 40 ο C αυξάνεις την κατανάλωση ενέργειας κατά: Απάντηση Σήμερα τα απορρυπαντικά είναι πολύ πιο αποτελεσματικά από εκείνα που χρησιμοποιούσαν οι γιαγιάδες μας. Γι’ αυτό το λόγο δεν υπάρχει λόγος να ζεσταθεί το νερό στους 90 οC. Οικολογική συμβουλή: γέμισε το πλυντήριο στο μέγιστο της χωρητικότητας του ή πάτησε το κουμπί για μισό πρόγραμμα όταν έχεις λιγότερα ρούχα. Αυτό επίσης θα εξοικονομήσει ενέργεια. Α50% Β100% Γ150% Α-5-5 Β0 Γ5

9. Ερώτηση Αν ανακυκλώναμε όλα τα κουτάκια αλουμινίου που καταναλώνουμε στην Ευρώπη, θα εξοικονομούσαμε ενέργεια ισοδύναμη με: Απάντηση Η κατασκευή ενός προϊόντος από ανακυκλωμένα υλικά αντί από πρώτες ύλες μας επιτρέπει να αποφύγουμε τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις που προκαλούνται από την εξόρυξη, τη μεταφορά και την παραγωγή των πρώτων υλών, π.χ. η παραγωγή 1 κιλού ανακυκλωμένου αλουμινίου καταναλώνει 10 φορές λιγότερη ενέργεια από την παραγωγή του από πρώτες ύλες. Α Τη χρήση του ηλεκτρικού φούρνου ενός σπιτιού για 13 ώρες Β Τα καύσιμα που χρειάζεται ένας πύραυλος για να πάει στο φεγγάρι 5 φορές ΓΤα καύσιμα που χρειάζεται ένα αυτοκίνητο για να κάνει το γύρο του κόσμου φορές Α-5 Β0 Γ5

10. Ερώτηση Πώς κάνω οικονομία αγοράζοντας μια νέα ηλεκτρική συσκευή; Απάντηση Η ενεργειακή ετικέτα μας δίνει πληροφορίες για την ενεργειακή κατανάλωση της συσκευής που αγοράσαμε. Ένα πλυντήριο με ένδειξη εξοικονόμησης ενέργειας μπορεί να καταναλώνει τη μισή ενέργεια απ’ ότι ένα συμβατικό. ΑΑγοράζω τη φθηνότερη ΒΑγοράζω μια μεταχειρισμένη ΓΑγοράζω μια συσκευή με την ενεργειακή ένδειξη Α Α-5 Β Γ5

11. Ερώτηση Μια τηλεόραση καταναλώνει κατά μέσο όρο 175 kWh ηλεκτρικής ενέργειας το χρόνο. Πόση από αυτή την ενέργεια την καταναλώνει σε κατάσταση αναμονής (standby); Απάντηση Η κατανάλωση ενέργειας από τις ηλεκτρικές συσκευές του σπιτιού σε κατάστα- ση αναμονής μπορεί να αντιπροσωπεύει περισσότερο από 10% του ετήσιου λογα- ριασμού της ΔΕΗ. Αν βλέπετε αναμμένα φωτάκια στις ηλεκτρικές συσκευές σας ενώ αυτές δε λειτουργούν, αυτό σημαίνει ότι βρίσκονται σε κατάσταση αναμονής. Η συνολική κατανάλωση ενέργειας τέτοιου είδους στα νοικοκυριά της Ευρώπης είναι ισοδύναμη με τη συνολική κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος στο Βέλγιο. Οικολογική συμβουλή: Σβήσε τις ηλεκτρικές συσκευές που δε χρησιμοποιείς πατώντας το διακόπτη on/off και όχι από το τηλεχειριστήριο. Α5% Β25% Γ45% Α-5-5 Β0 Γ5