ΠΡΑΚΤΙΚΟΓΡΑΦΙΑ Μεταπτυχιακή φοιτήτρια: Ξυλά Βασιλική ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΣΧΟΛΗ ΚΑΛΩΝ ΤΕΧΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΘΕΑΤΡΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ 1
Τι είναι η πρακτικογραφία Είναι ποιοτική έρευνα μικρής χρονικής διάρκειας. Είναι έρευνα πεδίου. Είναι συμμετοχική παρατήρηση (καταγράφονται άμεσα τα δεδομένα μέσω παρατήρησης, μαγνητοφώνησης ή βιντεοσκόπησης). Είναι η πλήρης καταγραφή του μαθήματος. 2
Τι είναι η ποιοτική έρευνα Ασχολείται με ποιοτικά φαινόμενα, όπως για παράδειγμα η ανθρώπινη συμπεριφορά. Είναι η λεπτομερειακή και εις βάθος ανάλυση και ερμηνεία της κοινωνικής πραγματικότητας. Λαμβάνει υπόψη στάσεις, απόψεις, συμπεριφορές. 3
Τι είναι η ποιοτική έρευνα Είναι η έρευνα της οποίας τα δεδομένα δεν ποσοτικοποιούνται, δεν μεταφράζονται δηλαδή αριθμητικά. Δεν αναδεικνύει γενικές τάσεις. Επομένως, δεν γενικεύει αλλά εμβαθύνει. 4
Τι είναι η συμμετοχική παρατήρηση Είναι μια μέθοδος συλλογής πληροφοριών, μέσω της άμεσης παρατήρησης του ίδιου του ερευνητή. Οι πληροφορίες συλλέγονται από τα γεγονότα που συμβαίνουν στο παρόν. Ως μέθοδος χρησιμοποιήθηκε από ανθρωπολόγους αλλά και κοινωνιολόγους. 5
Τι είναι η συμμετοχική παρατήρηση Προέκυψε από την ανάγκη των μελετητών να επικοινωνήσουν με το υπό διερεύνηση περιβάλλον. Απαιτήθηκε η ανάπτυξη μιας μεθόδου ερμηνείας των κοινωνικών φαινομένων «εκ των έσω». 6
Τι είναι η συμμετοχική παρατήρηση Ο παρατηρητής – ερευνητής Εμπλέκεται ενεργά στα συμβάντα που επιχειρεί να παρατηρήσει. Δεν καταγράφει απλώς, αλλά αποτελεί ο ίδιος μέρος του υπό μελέτη περιβάλλοντος. Αλληλεπιδρά και ταυτόχρονα αναπτύσσει σχέσεις με τους συμμετέχοντες. Δρα και αντιδρά συμμετέχοντας ενεργά, στις καταστάσεις και στα γεγονότα με την συμπεριφορά του, τα λεγόμενά του, τις σκέψεις και τα συναισθήματά του. 7
Τι είναι η συμμετοχική παρατήρηση Ο παρατηρητής – ερευνητής Παρατηρεί και τον εαυτό του μέσα από την αντίδραση των άλλων. Καταγράφει και τον δικό του ρόλο μέσα από τις αλληλεπιδράσεις που προκαλεί. Δεν μπορεί να είναι αμερόληπτος και αντικειμενικός διότι αποτελεί και ο ίδιος μέρος ενός ερευνητικού πλαισίου. Και μόνο η παρουσία του έχει τη δύναμη να επηρεάζει το επικοινωνιακό περιβάλλον που θέλει να μελετήσει. 8
Ερευνητικά εργαλεία για τη συλλογή και ανάλυση του υπό εξέταση υλικού Ημερολόγιο καταγραφής συμβάντων Χρήση οπτικοακουστικού υλικού (μαγνητόφωνο, φωτογραφική μηχανή, βίντεο) Η χρήση δύο ή περισσοτέρων μεθόδων συλλογής δεδομένων για την μελέτη της ανθρώπινης συμπεριφοράς λέγεται τριγωνοποίηση. Με αυτήν σχεδιάζεται και εξηγείται πιο ολοκληρωμένα η πολυπλοκότητα της ανθρώπινης συμπεριφοράς. 9
Τι καταγράφω Τις εισηγήσεις των καθηγητών. Βιογραφικά σημειώματα. Συμβάντα που προκαλούν ενδιαφέρον. Απόψεις, σχόλια, στάσεις συμμετεχόντων. Βιωματικές δράσεις. Απόψεις, εντυπώσεις και συμπεράσματα του ερευνητή. 10
Ενδεικτική Βιβλιογραφία Babbie Earl (2011). Εισαγωγή στην κοινωνική έρευνα, Αθήνα, Κριτική. Cohen, L., & Manion, L. (2000). Μεθοδολογία εκπαιδευτικής έρευνας, μτφ. Μητσοπούλου, Χρ. & Φιλοπούλου, Μ., Αθήνα, Μεταίχμιο. Δαουτόπουλος Γ. (2011). Μεθοδολογία Κοινωνικών Ερευνών, ΣΤ’ έκδοση. Denzin, N. K. (1978). The Research Act in Sociology, New York, McGraw – Hill. 11
Ενδεικτική Βιβλιογραφία Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών (Ε.Κ.Κ.Ε.), Ζάρναρη Όλγα κ.α.(1998). Εισαγωγή στη μεθοδολογία και τις τεχνικές των κοινωνικών ερευνών, Gutenberg – Γ. & Κ. Αθήνα, Δαρδανός. Ιωσηφίδης Θ. (2008). Ποιοτικές μέθοδοι έρευνας στις κοινωνικές επιστήμες, Αθήνα, Κριτική. Κυριαζή Νότα (1999). Η κοινωνιολογική έρευνα. Κριτική επισκόπηση των μεθόδων και των τεχνικών, Αθήνα, Ελληνικά Γράμματα. Λυδάκη, Α. (2001), Ποιοτικές μέθοδοι της κοινωνικής έρευνας, Αθήνα, Καστανιώτης. Τσιάρας Α. (2015), Μεθοδολογία της έρευνας (σημειώσεις μαθήματος). 12
ΤΕΛΟΣ Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας! 13