1 Διατροφή και Πρόληψη Καρκίνου Diet and Cancer Prevention Where we are Where we are going

2 Diet and Cancer prevention Nutrition and Cancer 56(2), Carlos A Gonzalez Elio Riboli

3 IARC International Agency Research Cancer

4 EPIC European Prospective Investigation Cancer & Nutrition F, I, SP, UK, NL, GER, GR, SW, DEN, NO,

5 EPIC Strengths Πολύ μεγάλο δείγμα ( Γ, Α) Study Power Πληθυσμοί με μεγάλη διαφοροποίηση όσον αφορά την Επίπτωση του Καρκίνου(Incidence of cancers) Πληθυσμοί με μεγάλο εύρος μεταβλητότητας στα διατροφικά Πρότυπα(diet patterns)

6 ΕΠΙΚ Med Diets Greece,Southern Italy,Spain, South of France Western Style diets Central & Northern European Countries

7 EPIC Diet Questionnaires(large & detailed) Limitations( Measurement errors of FFQs), undetectable associations between diet and cancer

8 EPIC Calibration (Στάθμιση), of dietary questionnaire data, with standardized 24-hr recalls to reduce Measurement errors

9 EPIC 387,889 biomarkers of exposure To study interactions between Nutritional, Hormones, & Genetic Factors

10 IARC Τοξικολογία Χημικών Ουσιών Ικανότητα καρκινογένεσης

11 IARC ΚΡΙΤΗΡΙΟ IARC Εννοια καρκινογένεσης : Εάν ένας παράγων προκαλεί καρκίνο σε οποιαδήποτε τεχνολογία η οποιαδήποτε δοσολογία η οποιοδήποτε επίπεδο έκθεσης

12 Διαδικασία αξιολόγησης κινδύνου από καρκινογόνο ουσία I Ποιοτικός χαρακτήρας σταδίου Διαπίστωση δυνητικής ικανότητας να προκαλεί καρκίνο στον άνθρωπο εφόσον εκτεθεί σε ΑΡΚΟΥΝΤΩΣ ΥΨΗΛΑ επίπεδα της ουσίας ‘Στάδιο ταυτοποίησης κινδύνου’ ‘hazard identification’

13 Διαδικασία αξιολόγησης κινδύνου από καρκινογόνο ουσία II Ποσοτικοποίηση του κινδύνου Έκθεσης σε συγκεκριμένες συγκεντρώσεις της ουσίας Εκτίμηση κινδύνου ‘risk assesment’

14 Χημική καρκινογένεση Φαινόμενο που Διέπεται από σχέσεις Δόσης αποτελέσματος. Η πιθανότητα εκδήλωσης καρκινογόνων επιδράσεων μειώνεται όσο μειώνεται η έκθεση

15 Δράση καρκινογόνων Απουσία ουδού

16 Καρκινογόνες ουσίες Είναι επιστημονικά αποδεκτό να προσδιοριστούν όρια ‘Ανεκτής έκθεσης σε καρκινογόνες ουσίες’

17 Αξιολόγηση καρκινογόνων ουσιών Α. ικανότητα καρκινογένεσης σε πειραματόζωα Β. Βιοχημικές (μεταβολικές παράμετροι) Γ. Μεταλλαξιογόνος, γονοτοξική δράση σε in vitro, in vivo συστήματα. Ι. Συστήματα αντίστροφων μεταλλάξεων σε βακτήρια(Salmonella typhimurium, E coli)

18 Cont Συστήματα ανίχνευσης αυξημένης θνησιμότητας στελεχών με μειωμένη ικανότητα επιδιόρθωσης βλαβών του DNA II In vitro συστήματα μεταλλάξεων, ανταλλαγών χρωματίδων, χρωμοσωμικών αλλοιώσεων βλαβών DNA, μορφολογικής εξαλλαγής ευκαρυωτικών κττάρων

19 Eπιδημιολογικές μαρτυρίες πρόκλησης καρκίνου στον άνθρωπο Απευθείας παρατήρηση, αυξημένης επίπτωσης καρκίνου σε ανθρώπινους πληθυσμούς που υπέστησαν εκλεκτική έκθεση στην ουσία.

20 Επιδημιολογικές Ερευνες Ένα αρνητικό αποτέλεσμα επιδημιολογικής μελέτης δεν μπορεί να θεωρηθεί από μόνο του ως απόδειξη απουσίας καρκινογόνου δράσης

21 Επιδημιολογικές Ερευνες Λαμβάνοντας υπόψη την παρουσία Συγχυτικών παραγόντων η ‘ενοχοποίηση’ ουσίας, με την παρατήρηση συσχετισμού μεταξύ έκθεσης και αυξημένου κινδύνου, αποκτά μεγαλύτερη ‘πειστικότητα’ αν τα επιδημιολογικά στοιχεία συνοδεύονται από πειραματικά ευρήματα και παρατηρήσεις