ΤΕΙ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΣΧΟΛΗ: ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΤΜΗΜΑ: ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ

ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΟΙΟΚΟΝΟΜΙΑ & ΠΟΛΙΤΙΚΗ Συμπληρωματικές σημειώσεις Διάλεξη: 8

Περίγραμμα: -Στόχοι της Αγροτικής Πολιτικής -Χαρακτηριστικά της Γεωργίας > Φυσικά χαρακτηριστικά > Διαρθρωτικά χαρακτηριστικά > Διαρθρωτικά χαρακτηριστικά > Οικονομικά χαρακτηριστικά > Οικονομικά χαρακτηριστικά

Αγροτική Πολιτική: εξετάζει αρχές, στόχους, εφαρμοζόμενα μέτρα, συνέπειες των μέτρων, τις ενδεχόμενες διορθωτικές κινήσεις

Στόχοι αγροτικής πολιτικής:  Αύξηση εισοδήματος  Αύξηση επάρκειας βασικών ειδών διατροφής  Βελτίωση του εμπορικού ισοζυγίου  Βελτίωση του ισοζυγίου πληρωμών  Αξιοποίηση συγκριτικών πλεονεκτημάτων  Αποφυγή της ερήμωσης της υπαίθρου  Προστασία του περιβάλλοντος

Φυσικά χαρακτηριστικά: Εξάρτηση από το περιβάλλον:  Η παραγωγή αγροτικών προϊόντων εξαρτάται άμεσα από τα βιολογικά χαρακτηριστικά των φυτών και των ζώων.  Εξαρτάται από τις κλιματικές συνθήκες που επικρατούν

Επιπτώσεις:  Αβεβαιότητα παραγωγής  Περιορισμό των παραγωγικών δυνατοτήτων  Αυξημένο κόστος παραγωγής

Εποχικότητα γεωργικών δραστηριοτήτων:  Σπορά – συγκομιδή  Εποχή τοκετών – περίοδος γαλακτοφορίας

Επιπτώσεις:  Υποαπασχόληση των παραγωγικών συντελεστών  Χαμηλή παραγωγικότητας της εργασίας  Αρνητική επίπτωση στο γεωργικό εισόδημα

Τρόποι αποφυγής της υποαπασχόλησης των παραγωγικών συντελεστών:  Κοινή χρήση μηχανημάτων (συνεργατισμός)  Χρησιμοποίηση εργολάβων για την εκτέλεση εργασιών που απαιτούν ακριβά μηχανήματα

Κίνδυνοι της παραγωγής:  Καιρικές συνθήκες  Κλιματικές συνθήκες  Εχθροί και ασθένειες των φυτών και των ζώων

Επιπτώσεις:  Απόκλιση από το σχεδιαζόμενο και αναμενόμενο όγκο παραγωγής  Επίδραση στις τιμές πώλησης των προϊόντων  Πρόσθετη δαπάνη για τον περιορισμό των επιπτώσεων (ανεμοφράκτες, εμβολιασμό των ζώων, ψεκασμοί κλπ)  Αβεβαιότητα ως προς το εισόδημα των παραγωγών

Τρόποι αντιμετώπισης των επιπτώσεων από τους κινδύνους παραγωγής:  Πολυκαλλιέργεια  Ενασχόληση με περισσότερα από ένα είδη παραγωγής  Απασχόληση και με εξω-γεωργικές δραστηριότητες Τα παραπάνω συμβάλλουν στη διασπορά των κινδύνων της παραγωγής

Διαρθρωτικά χαρακτηριστικά: Γενικά:  Μικρός κλήρος (μικρές καλλιεργήσιμες εκτάσεις των γεωργικών εκμεταλλεύσεων)  Μεγάλο πλήθος παραγωγών  Μεγάλος αριθμός εκμεταλλεύσεων  Πολυτεμαχισμός των γεωργικών εκμεταλλέυσεων

Επιπτώσεις:  Υψηλό κόστος παραγωγής  Χαμηλά εισοδήματα  Κατακερματισμός στη λήψη αποφάσεων  Δυσκολία ενημέρωσης και διάδοσης των πληροφοριών  Αδυναμία επηρεασμού των δυνάμεων της αγοράς (τιμές πώλησης της παραγωγής, τιμές αγοράς των εφοδίων) από τους ίδιους τους παραγωγούς Τρόποι αντιμετώπισης:  Συνεταιρισμοί  Συνεργατισμός

Διαρθρωτικά χαρακτηριστικά: Γεωγραφική διασπορά των παραγωγικών μονάδων.  Οι γεωργικές εκμεταλλεύσεις βρίσκονται διάσπαρτες σε ολόκληρο το γεωγραφικό χώρο, αφού το έδαφος αποτελεί – κατά κανόνα – βασικό παραγωγικό συντελεστή.

Επιπτώσεις:  Δεν εμφανίζονται (δημιουργούνται) εξωτερικές οικονομίες κλίμακας  Ποικιλομορφία σε ποικιλίες και ποιότητα δημιουργεί δυσκολίες στην τυποποίηση των προϊόντων και αύξηση του κόστους  Αυξημένο κόστος μεταφοράς  Δυσκολία στην παροχή υπηρεσιών που προσφέρονται από το κράτος, οργανισμούς, επιχειρήσεις. Το γεγονός αυτό παρεμποδίζει τη διάδοση της τεχνολογικής προόδου

Διαρθρωτικά χαρακτηριστικά:  Μικρή κινητικότητα των συντελεστών παραγωγής  Υψηλή εξειδίκευση των συντελεστών παραγωγής

Επιπτώσεις:  Παρεμποδίζεται η οικονομικά ορθολογική κατανομή των πόρων στις πιο αποδοτικές χρήσεις τους, με αποτέλεσμα την υπερεπένδυση ή την υποαπασχόληση  Συνεχίζεται η άσκηση μιας οικονομικής δραστηριότητας και όταν δεν αμείβονται επαρκώς οι συντελεστές παραγωγής  Διατηρούνται υποαπασχολούμενοι παραγωγικοί συντελεστές  Διατήρηση των απασχολούμενων στη γεωργία, ακόμη και όταν συνδέεται με μειωμένο εισόδημα (λόγω αδυναμίας απορρόφησης σε άλλους τομείς (υψηλή ανεργία)

Διαρθρωτικά χαρακτηριστικά: Ανθρώπινοι πόροι:  Χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης (το 86% των παραγωγών απόφοιτοι έως και το δημοτικό σχολείο) Επιπτώσεις:  Δυσχέρεια άντλησης πληροφοριών  Αδυναμία βελτίωσης του επιπέδου γνώσεων  Εφαρμογή του εμπειρισμού στη διαχείριση των γεωργικών εκμεταλλεύσεων και στη λήψη αποφάσεων  Καθυστέρηση στην εκτίμηση και στην υιοθέτηση καινοτομιών και εξελίξεων στην επιστήμη και στην τεχνολογία

Ανθρώπινοι πόροι:  Υψηλή μέση ηλικία (το 26% των παραγωγών είναι άνω των 55 ετών) Επιπτώσεις:  Μειωμένες προσδοκίες και μειωμένο ενδιαφέρον για διαρθρωτικές αλλαγές  Περιορισμένη διάθεση αναζήτησης και εφαρμογής νέας τεχνολόγιας

Διαρθρωτικά χαρακτηριστικά:  Διάρθρωση παραγωγής 70 (αξία φυτικής παραγωγής) : 30 (αξία ζωικής παραγωγής) 70 (αξία φυτικής παραγωγής) : 30 (αξία ζωικής παραγωγής)

Οικονομικά χαρακτηριστικά:  Χαμηλή παραγωγικότητα των συντελεστών παραγωγής (και κυρίως της εργασίας)  Συνθήκες ανταγωνισμού της αγοράς (η παραγωγή (προσφορά) έχει τα χαρακτηριστικά του τέλειου ανταγωνισμού (πολλοί παραγωγοί)  Η κατανάλωση (ζήτηση) έχει τα χαρακτηριστικά του ολιγοψωνίου (μικρός αριθμός εμπόρων, οι οποίοι αγοράζουν τα παραγόμενα προϊόντα)  Τα παραπάνω επιδρούν αρνητικά στη διαμόρφωση των τιμών  Ανελαστική ζήτηση, προσφορά και εισοδηματική (<1) των γεωργικών προϊόντων Αντιμετώπιση:  Συνεταιρισμοί, ομάδες παραγωγών, συνεργατισμός