Από το γραμμόφωνο στο DVD: Ιστορία των οπτικοακουστικών τεχνολογιών στον 20ό αι.

«Κύκλωμα της κουλτούρας»

Ηχοτοπίο (soundscape) R. Murray Schafer, Πρώτη έκδοση (1977)

«Επανάσταση των αισθήσεων»

Transducing: Μετατροπή ήχου σε άλλη υλικότητα

Φωνοαυτογράφος (Leon Scott, 1857)

«Είναι άραγε δυνατόν να καταφέρουμε με τον ήχο κάτι ανάλογο με αυτό που πετύχαμε με το φως μέσω της φωτογραφίας; Μπορεί κανείς να ελπίζει πως είναι κοντά η μέρα που μια μουσική φράση θα γράφεται από μόνη της μόλις δραπετεύσει από τα χείλη του τραγουδιστή … πάνω σε μια πειθήνια κόλλα χαρτί και πως θα μένουν αδιάψευστα αχνάρια όλων εκείνων των μελωδιών που όντας τόσο φευγαλέες, η μνήμη δεν μπορεί να τις ανακάλεσει όταν τις αναζητά; Θα μπορέσει άραγε κανείς να βάλει μέσα σ’ ένα ήσυχο δωμάτιο που φιλοξενεί δύο άντρες μιαν αυτόματη στενογράφο που θα διασώσει τις κουβέντες τους καταγράφοντας καταλεπτώς ό,τι ειπώθηκε σε κάθε στιγμή; Θα μπορέσει άραγε κανείς να διατηρήσει για τις μελλοντικές γενιές μερικά ίχνη από τις απαγγελίες των μεγάλων μας ηθοποιών, που μέχρι αυτή την στιγμή πεθαίνουν χωρίς να αφήσουν πίσω ούτε το παραμικρό αποτύπωμα του ταλέντου τους; Όλη τούτη η έμπνευση μιας συγγραφέως που την κάνει να πετάγεται μέσα στη βαθιά νύχτα, θα μπορέσει άραγε ποτέ να ανακληθεί σ’ ολόκληρη την έκτασή της, ώστε να μπορέσει να απελευθερωθεί από την γραφίδα, αυτήν την τόσο αργή γραφίδα που δεν προλαβαίνει να μεταφράσει την σκέψη που εκρηκτικά έρχεται στο προσκήνιο του νου και το καταλαμβάνει ολόκερο σε μια μόνο στιγμή….» Leon Scott

Στενογραφία

Ο ήχος γίνεται ύλη

Σχήματα Χλαντνί (Chladni figures)

‘Φωνοαυτογράφος-αυτί’ (Bell-Blake, 1874)

Πυγμαλίων (Μπ. Σω, 1913) Asquith-Howard, 1938

Μάθημα ανατομίας, Rembrandt, 1632

‘Φωνοαυτογράφος-αυτί’ (Bell-Blake, 1874)

O «άνθρωπος ρολόι», Λάγκ, Metropolis, 1927

O ‘άνθρωπος- ‘bluetooth’

Τηλέγραφος

Transducing: Μετατροπή ήχου σε άλλη υλικότητα

Τηλέγραφος – σύρμα - δίκτυο

Τηλέγραφος Μόρς-Βέιλ, 1837

Ο κώδικας Μορς

«Τηλέγραφος. Αρχαίος και Μοντέρνος» (γελοιογραφία του 1870)

Οι πρώτοι ‘επαγγελματίες’ ακροατές O Laennec ακροάται ασθενή του μπροστά από τους φοιτητές του Στηθοσκόπιο του Λαενέκ, 1819

«Τηλέγραφος. Αρχαίος και Μοντέρνος» (γελοιογραφία του 1870)

Γραφόφωνο με ακουστικούς σωλήνες Η.Π.Α., 1902

Ακούγοντας (ιδιωτικά) σαν επαγγελματίες του ήχου στον ύστερο 19 ο αιώνα Βερολίνο, τελευταία δεκαετία 19 ου αιώνα

Αρχές 20 ου αιώνα Σαν Φραντσίσκο, 1889 Ακούγοντας (και δημόσια) σαν επαγγελματίες του ήχου στον ύστερο 19 ο αιώνα

Οι πρώτοι ‘επαγγελματίες’ ακροατές

‘Μόνοι τους μαζί με άλλους’ παντού

‘Μόνοι τους μαζί με άλλους’ χωρίς τεχνολογίες ηχητικής απομόνωσης

‘Μόνοι τους μαζί με άλλους’ που δεν είναι κοντά Cyber café, Κίνα, αρχές 21 ου αιώνα Εκπαίδευση ασυρματιστών, Αμερική, αρχές 20 ου αιώνα

Διαφήμιση ακουστικών 1925

Ραδιόφωνο. Οι αρχές James Clerk Maxwell, 1867 Μαθηματικές εξισώσεις που περιγράφουν τα ραδιοκύματα Heinrich Hertz, 1887 Πειραματική απόδειξη ραδιοκυμάτων

Η τεχνολογική πορεία προς το ραδιόφων ο 1887 Πειραματική επιβεβαίωση από τον Herz επικοινωνίας μέσω ραδιοκυμάτων 1895 Marconi, πρώτη επιτυχής αποστολή και λήψη ραδιοκυμάτων 1901 Πρώτη υπερατλαντική ραδιοζεύξη από τον Marconi Λυχνία κενού, μετάδοση συνεχών κυμάτων Από τον τηλέγραφο στο ραδιόφωνο

Λυχνία κενού του de Forest Αϊόβα, 1907

O ραδιοασύρματος απέναντι στον αμερικανικό απομονωτισμό 1917 Αρχές Β’Π.Π.

«Έχω ένα σχέδιο στο μυαλό μου… που θα κάνει το ράδιο μια οικογενειακή συσκευή με τον ίδιο τρόπο που έχει γίνει οικογενειακή συσκευή το πιάνο ή ο φωνόγραφος» David Sarnoff, γενικός διευθυντής της RCA, 1916, To κείμενο εντοπίζεται στο Αρχείο αλληλογραφίας του Owen Young, υποδιευθυντή της GEC, 1920

«Ραδιο-μουσικό κουτί» Radiola, 1925

«Ραδιο-μουσικό κουτί» Electrola Radiola, 1928

O πρώτος ραδιοφωνικός σταθμός KDKA, Πίτσμπουργκ, 1920

Το όνειρο γίνεται πραγματικότητα Διαφήμιση RCA, 1922

Το ραδιόφωνο στο σκηνικό της εκτεχνολόγησης του καθημερινού βιώματος ΗΠΑ, Μεσοπόλεμος

Από τους αστούς … Εξώφυλλο, από το περιοδικό Σπίτι και Κήπος, 1929 Διαφήμιση της Radiola, δεκαετία ’20

… στους μεσοαστούς Life, 1950 Life, 1940

Η Ραδιο-χώρα του Παραμυθιού «Αφήστε τα προβλήματα της μέρας να δύσουν μαζί με τον ήλιο… ανοίξτε μετά το ραδιόφωνο … σας και κάντε μια βόλτα στον κόσμο. Στις πολύτιμες αυτές ώρες μεταξύ δουλειάς και ύπνου, μπορείτε να ζήσετε στην Ραδιοχώρα του Παραμυθιού. Εκεί θα είστε ο αφέντης της απόστασης και ο κύριος μιας ολόκληρης στρατιάς διασκεδαστών» Από διαφήμιση της εταιρείας κατασκευής ραδιοφώνων Tuska, 1923

Το ραδιόφωνο ως ‘παράθυρο στον κόσμο’ «Νέος Κόσμος», 1933

Ραδιόφωνο: έπιπλο για διαφορετικά σαλόνια 1929

Απλό έπιπλο; Radiola 64, 1928

Μηχανές και λειτουργίες στον ίδιο χώρο Therminovox, RCA, 1929

Ο νέος αφέντης του ήχου Εξώφυλλο από το περιοδικό Ο κύριος της επαρχίας, 1920

C. Le Massena, «Πως μεταδίδεται ραδιοφωνικά η όπερα. Δυσκολίες που πρέπει να ξεπεραστούν για να επιτευχθούν τα καλύτερα αποτελέσματα. Πως πρέπει να εκπαιδευτούν και να ομαδοποιηθούν οι τραγουδιστές. Πώς πρέπει η όπερα να αναθεωρηθεί, να κατανοηθεί εκ νέου ώστε να ανταποκριθεί στην έλλειψη της κίνησης, των κουστουμιών και του σεναρίου. Οι καλλιτέχνες μπαίνουν σε μουσικούς ζουρλομανδύες. Η κίνηση, ο ψίθυρος ακόμα και η βαθιά αναπνοή είναι έγκλημα», Radio Broadcast, 1922 « … Αυτό μπορούσε να επιτευχθεί εάν έμπαιναν σε μια διαδικασία μετακινήσεων. Κάθε τραγουδιστής είχε μια καθορισμένη θέση από την οποία έπρεπε να μετακινείται μπροστά, πίσω ή πλάγια, σύμφωνα με ένα προκαθορισμένο πλάνο, όπως ακριβώς συμβαίνει και στο ράγκμπι, όπου οι γραμμές ανοίγουν, οι πασαδόροι πασάρουν τη μπάλα, οι επιθετικοί πετάγονται μπροστά και όλα αυτά με μερικά σινιάλα μόνο»

Leon Alfred Duthernoy, «Τραγουδώντας σε δεκάδες χιλιάδες. Οι εντυπώσεις ενός τραγουδιστή από την πρώτη του ραδιοφωνική συναυλία», Radio Broadcast, 1922 Μες στο μυαλό μου γεννήθηκε μια εικόνα. Η εικόνα ενός γιγάντιου και ζωντανού χάρτη της Αμερικής. Σε κάθε πόλη, σε κάθε κωμόπολη, σε κάθε σταυροδρόμι δεν υπήρχε τίποτε άλλο εκτός από αυτιά. Και όλες αυτές οι αμέτρητες χιλιάδες αυτιών ήταν στραμμένες κατά πάνω μου. Είδα αυτιά να προεξέχουν από τραπέζια και ράφια βιβλιοθηκών. Είδα τα χερούλια και τα πόμολα στις πόρτες να είναι αυτιά και όλα αυτά τα αυτιά να περιμένουν εμένα