1η Επιστημονική- Παιδαγωγική Συνάντηση Εκπ/κων με τη μορφή υποδειγματικής διδασκαλίας στα σχολεία Παιδαγωγικής Ευθύνης 2013 Θέμα: Ερευνητικές εργασίες: βασικά σημεία κατανόησης & μεθοδολογίας Δρ Γιώτα Τηγανούρια Σχολ. Σύμβουλος Μουσικής Ανατ. Μακεδονίας & Θράκης

έρευνας Η σημασία της έρευνας στη ζωή του ανθρώπου

ΣΤΟΧΟΙ των ερευνητικών εργασιών Οι μαθητές μικροί “ επιστήμονες- ερευνητές” προβληματισμός για θέματα της καθημερινότητας- τοπική κοινωνίας συνεργασία, σκέψη, αναστοχασμός, κρίση, υπευθυνότητα Οι εκπ/κοί εξελίσσονται, αυτοσχεδιάζουν αξιοποιούν τα προσόντα τους και ξεπερνούν τα στενά όρια της επιστήμης συνεργαζόμενοι με άλλα γνωστικά αντικ.

ΣΥΧΓΡΟΝΕΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ Α. Δ ιερευνητική προσέγγιση της μάθησης Β. Διεπιστημονική συνεργασία- Διαθεματικότητα Γ. Διαφοροποιημένη μάθηση Δ. Ομαδοσυνεργατική μάθηση

Α. Δ ιερευνητική προσέγγιση της μάθησης Θέτω ερωτήματα Χρήση μεθοδολογικών εργαλείων – απαντήσεις Λύση προβλημάτων Λήψη δύσκολων αποφάσεων Βαθιά επίγνωση δεδομένων Αυτονομία σκέψης Παραγωγή νέας γνώσης Μέσω της φθίνουσας καθοδήγησης

Φθίνουσα καθοδήγηση σημαίνει: Αρχικά παροχή βασικών πληροφοριών Έπειτα οι μαθητές καλούνται να: συγκρίνουν, επεξηγήσουν, ερμηνεύσουν, γενικεύσουν, προβλέψουν, προγραμματίσουν, ιεραρχήσουν, κατηγοριοποιήσουν, αναδείξουν, αναθεωρήσουν… Έπειτα: επιβραβεύονται εμψυχώνονται, προτρέπονται...

Μεθοδολογικά εργαλεία : Πρωτογενής πηγές: ερωτηματολόγια, συνεντεύξεις, δημοσκοπήσεις Δευτερογενής πηγές: βιβλιογραφία (άρθρα, επιστημονικά περιοδικά,βιβλία ) πείραμα, περιγραφική εξήγηση συνθηκών εργαστηρίου

Β. Διεπιστημονική συνεργασία- Διαθεματικότητα Η προσέγγιση ενός θέματος από πολλές και διαφορετικές οπτικές γωνίες και γνωστικά αντικείμενα ώστε να αποκτήσουμε μια ολιστική θεώρηση της γνώσης π.χ. το νερό για τη χημεία, τη βιολογία, τη φύση, την ποίηση κ.ά.

Γ. Διαφοροποιημένη μάθηση: Ο διαφορετικός τρόπος αντίληψης των πραγμάτων Οι ερευνητικές εργασίες παρέχουν πολλές δυνατότητες διαφοροποιημένης μάθησης: Ομάδες- υποομάδες Συλλογή επεξεργασία πληροφοριών Μεθοδολογικά εργαλεία Αναπαράσταση κοινοποίηση της νέας γνώσης

Δ. Ομαδοσυνεργατική μάθηση: η παιδαγωγική αρχή της συνεργασίας των μαθητών Ενεργοποιεί τα μαθησιακά κίνητρα Καλλιεργεί την κριτική και δημιουργική σκέψη Ανάπτυξη ικανοτήτων επικοινωνίας, συνεργασίας, δημοκρατικής συμπεριφοράς Αίσθημα ικανοποίησης από τη σχολική εργασία

Θεματολογία ερευνητικών εργασιών 1. βαθύτερη κατανόηση του κοινωνικού και φυσικού κόσμου (π.χ. Η κοινωνία των μελισσών) 3. Η κατασκευή ποικίλης φύσης αντικειμένων και συστημάτων (π.χ. ενός φωτοβολταικού) 4. Η καλλιτεχνική έκφραση (πχ. οργάνωση μιας παράστασης) 5. Ο συνδυασμός σκοπών από τους παραπάνω 2.Επίλυση προβλημάτων και λήψη αποφάσεων σε προβληματικές καταστάσεις ( π.χ. η χρήση των υδατίνων πόρων στη γη,

Θεματολογία με βάση την επιστημονική ταυτότητα του θέματος 1. Ανθρωπιστικές και Κοινωνικές Επιστήμες 3. Τέχνες και Πολιτισμός 4. Περιβάλλον και Αειφορία 2. Φυσικές Επιστήμες, Μαθηματικά και Τεχνολογία

Τρόπος Πραγματοποίησης Ερευνητικών Εργασιών 1. Καθορισμός θέματος- υποθεμάτων 2. Χωρισμός της τάξης σε ομάδες 3-6 ατομ 3.Γενικός προβληματισμός - Μεθοδολογία 4. Αναλυτικός χρονικός προγραμματισμός 5.Συλλογή πληροφοριών – Αποδελτίωση 6.Επεξεργασία δεδομένων- Ερμηνεία 7.Παράδοση – Παρουσίαση εργασίας

1.Καθορισμός θέματος & υποθεμάτων Γ ίνεται σταδιακά μέχρι τέλους Ολιστική προσέγγιση του θέματος: Προσεγγίζω ένα θέμα από πολλές πλευρές π.χ. οι εξαρτησιογόνες ουσίες από βιομηχανική πλευρά, κοινωνική, οικονομική, ηθική- πρόληψη και αντιμετώπιση του φαινομένου Αντιπροσωπευτικούς τίτλους : πολλοί τρόποι να διατυπωθεί ένα τίτλος Ανάπτυξη και συζήτηση των δεδομένων του θέματος

2.Φτιάχνουμε Ομάδες των 3-6 ατόμων Η κάθε ομάδα αναλαμβάνει να ερευνήσει ένα υπο-θέμα και να παρουσιάζει κάθε φορά τα στοιχεία που συνέλεξε στην τάξη, γίνονται συζητήσεις και αλληλοενημερώσεις... Προϋποθέσεις για αυτό είναι: 1. να ακούμε προσεχτικά τις παρουσιάσεις των άλλων ομάδων 2. να κρατάμε σημειώσεις, να ζητούμε διευκρινήσεις 3. να ζητούμε διευκρινήσεις

3.Γενικός προβληματισμός- Μεθοδολογία Σκέψεις για το θέμα Κεντρικά ερωτήματα ποιος; που; πότε; πώς; Γιατί; Σκοποί έρευνας Διαστάσεις που θα πάρει Σύνολο δράσεων Αναζήτηση πληροφοριών Ερωτηματολόγιο Συνέντευξη Παρατήρηση Ανάλυση περιεχομένου Τεστ - πειράματα Βιβλιογραφία Προσωπικό Ημερολόγιο - Φάκελος

Αναλυτικός Χρονικός Προγραμματισμός - Χρονοδιάγραμμα 14 εβδομαδιαίες συναντήσεις - Ακριβής υπολογισμός των δράσεων - Συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για κάθε μια ερωτηματολόγια, συνεντεύξεις, αρχεία, βιβλιογραφία, άρθρα, προσωπικό ημερολόγιο, ατομικός φάκελος, τακτικές παρουσιάσεις στην τάξη - Υπεύθυνοι για την τήρηση χρονοδιαγραμμάτων

4. Συλλογή δεδομένων - πληροφοριών- Αποδελτίωση Πρωτογενείς πηγές αρχειακό υλικό οι συνεντεύξεις βάσεις στατιστικών δεδομένων οι δημοσκοπήσεις τα μουσεία τα εργασ. πειράματα οι κατασκευές οι καλλιτεχν. συνθέσεις Δευτερογενείς πηγές Βιβλία επιστημονικά και λογοτεχνικά άρθρα δημοσιογραφικά κείμενα διαδικτυακές βάσεις βιβλιογραφίας Σχολικά βιβλία έντυπα

5. Επεξεργασία Δεδομένων Ανάλυση Ερμηνεία Συγκρίσεις Αξιολογικές κρίσεις Γενικεύσεις Συμπεράσματα Σκοπός η βαθύτερη κατανόηση της υπάρχουσας γνώσης αλλά και η παραγωγή νέας

7. Παράδοση & Παρουσίαση εργασίας Φάκελος ΕΕ περιέχει: Έκθεση ΕΕ Ερευνητικά εργαλεία: ερωτηματολόγια, συνεντεύξεις, διάφορα παραστατικά, φυλλάδια, φωτογραφίες κ.ά. Παρουσίαση της ΕΕ σε ειδική Ημερίδα στο τέλος του τετραμήνου

Προϋποθέσεις για τη Λειτουργικότητα της Ομάδας Επικοινωνία Έκφραση Συνεργασία Κοινή μεθοδολογία Καλή σύνθεση Προσωπ. Ενδιαφέρον Αλληλεξάρτηση Υπευθυνότητα Προσωπικό ημερολόγιο- Ατομικός φάκελος Τακτική σύντομη έκθεση κάθε ομάδας Συναντήσεις με κάθε ομάδα ξεχωριστά Κλίμα συνεργασίας -Συλλογικό πνεύμα

«Συμβόλαιο» μεταξύ μαθητών/ εκπαιδευτή Δεσμεύσεις για: Καλή προετοιμασία Τήρηση χρονοδιαγραμμάτων Ενεργή συμμετοχή με επιχειρήματα, ιδέες, προτάσεις Βοηθάμε τους αδύναμους Ενθαρρύνουμε τις θετικές προσπάθειες Συνέπεια – υπευθυνότητα Εγώ / Εμείς

Ξεκάθαροι όροι του “Συμβολαίου” με σκοπό την εκπόνηση υψηλής ποιότητας εργασιών.

Αξιολόγηση με βάση: Τα αποτελέσματα της ΕΕ διαδικασία της έρευνας, περιεχόμενο της ερευνητικής έκθεσης, γλώσσα και τη δομή Συγκρότηση και πληρότητα της δημόσιας παρουσίασης και υποστήριξης της ΕΕ Προσωπικό ημερολόγιο- ατομικό φάκελο του κάθε μαθητή Συμμετοχή σας σε όλες τις διαδικασίες ολοκλήρωσης της ΕΕ

Αξιολογούνται: Ο προγραμματισμός τα ερευνητική ερωτήματα, οι πηγές των δεδομένων, η μεθοδολογία, τα συμπεράσματα, η χρήση ΤΠΕ, η πρωτοτυπία, η επιστημονικότητα, η αιτιολόγηση, η ερμηνεία, η αξιοποίηση αποτελεσμάτων, η στοχαστικοκριτική θεώρηση, οι γνώσεις, οι έννοιες, οι γενικεύσεις και τα εννοιολογικά σχήματα, ορθότητα και η πληρότητα των παραπάνω, η Δομή

Το κλίμα διεξαγωγής των ΕΕ ● Δημιουργικότητας ● Χαράς ● Έκφρασης ● Καλλιέργεια της σκέψης ● Ατομικός και συλλογικός αγώνας για βελτίωση των επιδόσεών και της πνευματικής ολοκλήρωσής μας

Προτεινόμενα θέματα: «Οι εξαρτησιογόνες ουσίες» «Σχολική πειθαρχία» “Ενδοσχολική βία” “Τοπική ιστορία: Η Ιστορία του σχολείου μου”