ΜΑΘΗΜΑ 3o: 6/11/2015 ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ ΣΕ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΣΙΟΥΤΑ Α. ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ (MSc) ΕΞΑΜΗΝΟ Γ’ ΤΜΗΜΑ ΒΟΗΘΟΣ ΕΡΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΠΡΟΠΟΝΗΤΙΚΗΣ ΑΘΛΗΜΑΤΩΝ 2015

ΑΙΜΑ… Είναι το θρεπτικό υγρό του σώματος, με το οποίο γίνεται η ανταλλαγή της ύλης στον οργανισμό μας. Μεταφέρει οξυγόνο και χρήσιμες Μεταφέρει άχρηστες ουσίες από ουσίες σ’όλα τα μέρη του σώματος τους ιστούς στα όργανα απέκκρισης Χρησιμεύει για την άμυνα του οργανισμού ενάντια στα μικρόβια. Ρυθμίζει την θερμοκρασία του σώματος ΑΡΑ ΟΠΟΥ ΠΗΓΑΙΝΕΙ ΑΙΜΑ ΥΠΑΡΧΕΙ ΘΡΕΨΗ ΚΑΙ ΖΩΗ

ΑΡΤΗΡΙΕΣ Οι αρτηρίες είναι ελαστικά αγγεία που συνεχώς διαιρούνται σε κλάδους μικρότερης διαμέτρου μέχρι τα τριχοειδή ΑΡΤΗΡΙΕΣ ΑΡΤΗΡΙΔΙΑ ΤΡΙΧΟΕΙΔΗ Το αρτηριακό αίμα φεύγει από την καρδιά με την αορτή, μεταφέρει θρεπτικά συστατικά και οξυγόνο σ' όλο τον οργανισμό Κατά τη διαδρομή της η αορτή δίνει διάφορους κλάδους, με τους οποίους μεταφέρεται το αίμα στην καρδιά, το συκώτι, τα νεφρά κλπ Απ' την αρχή της αορτής, φεύγουν οι στεφανιαίες αρτηρίες που εξασφαλίζουν τη θρέψη της καρδιάς, διαφορετικά η λειτουργία της θα σταματήσει Σφυγμό έχουν μόνο οι αρτηρίες

ΦΛΕΒΕΣ Οι φλέβες αρχίζουν από τα τριχοειδή και διαρκώς συνενούμενες σε μεγαλύτερα στελέχη επαναφέρουν το αίμα στην καρδιά. Οι φλέβες ακολουθούν την πορεία αντίστοιχων αρτηριών που τις συνοδεύουν ανά δύο σαν δορυφόροι και παίρνουν το όνομα της αρτηρίας που συνοδεύουν Το αίμα από τα τριχοειδή με πολύ λιγότερο οξυγόνο και με τα άχρηστα προϊόντα της ανταλλαγής της ύλης, δηλ. σαν φλεβικό αίμα, ξαναγυρίζει στην καρδιά. Οι φλέβες δεν έχουν σφυγμό. Αυτό συμβαίνει, γιατί το κύμα σφυγμού εξασθενεί και τελικά εξασφαλίζεται έτσι, ώστε να μην παρατηρείται πια στις φλέβες.

ΤΡΙΧΟΕΙΔΗ ΑΓΓΕΙΑ Τα αιμοφόρα τριχοειδή αποτελούν, λειτουργικά, το σημαντικότερο τμήμα του κυκλοφορικού συστήματος. Εκεί γίνεται η ανταλλαγή της ύλης μεταξύ πλάσματος και υγρού των ιστών, η οποία θα εφοδιάσει τα κύτταρα με τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά και το οξυγόνο, θα τα απαλλάξει από τα άχρηστα γι' αυτά προϊόντα του μεταβολισμού, και θα παραλάβει τα χρήσιμα προϊόντα που παράγουν

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ;; - Η απώλεια αίματος, λόγω ρήξης των αιμοφόρων αγγείων για οποιαδήποτε αιτία καλείται αιμορραγία Εσωτερική αιμορραγία Εξωτερική αιμορραγία το αίμα που εξέρχεται από τα αιμοφόρα το αίμα εξέρχεται από τα αιμοφόρα αγγεία παραμένει σε κάποια κοιλότητα αγγεία εκτός του σώματος εντός του σώματος

ΑΙΤΙΕΣ Τραυματικές κακώσεις αγγείων τραυματισμοί από τροχαίο,πτώσεις,χτυπήματα,αιχμηρά αντικείμενα.. Ιατρογενής αιτιολογία χειρουργικές επεμβάσεις, αιμορραγικές επιπλοκές που συναντούν οι χειρουργοί στη διάρκεια ή αμέσως μετά από επεμβάσεις όλων των ειδών Παθολογική αιτιολογία συμπτώματα νοσημάτων π.χ ρινορραγία στην υπέρταση,αιμορραγίες ως σύμπτωμα νοσημάτων του γαστρεντερικού σωλήνα,ουλορραγία στην ουλίτιδα…. Φαρμακευτική αιτιολογία

ΕΝΤΑΣΗ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑΣ ΕΞΑΡΤΑΤΑΙ ΑΠΟ: Είδος του αγγείου Διάμετρο του αγγείου Φυσική κατάσταση του αγγείου και του οργανισμού Ταχύτητα ροής του αίματος μέσα στο αγγείο

ΤΥΠΟΙ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΩΝ Ανάλογα με το είδος του αγγείου που αιμορραγεί διαιρούνται σε: Αρτηριακές Φλεβικές Τριχοειδικές Μικτές **Μπορούμε να καταλάβουμε το είδος της αιμορραγίας από: Το χρώμα του αίματος Τον τρόπο που το αίμα βγαίνει από το αγγείο

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Εμφανής εκροή αίματος Σύγχυση, ζάλη, αδυναμία Ωχρότητα Ταχυσφυγμία Ψυχρά άκρα Πτώση της πίεσης shock Φλεγμονή ***Για αιμορραγίες σε πρόσωπο ή λαιμό Ασφυξία λόγω απόφραξης της τραχείας

ΜΕΤΡΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΠΡΟΣΟΧΗ!!!!!! Ψυχραιμία Ψυχραιμία Προστασία του εαυτού μας Προστασία του εαυτού μας Καλές συνθήκες καθαριότητος Καλές συνθήκες καθαριότητος

ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ;; Αφαιρούμε τα ρούχα για αποκάλυψη της έκτασης της αιμορραγίας (κόψιμο, δυνατόν λιγότερες κινήσεις) Δεν αφαιρούμε σφηνωμένα αντικείμενα αλλά ξεπλένουμε με τρεχούμενο νερό ή φυσιολογικό ορό Αν δεν υπάρχει σφηνωμένο ξένο σώμα στο τραύμα, πιέζουμε σταθερά με γάζα ή ένα καθαρό κομμάτι ύφασμα (οχι βαμβάκι, γιατί θα κολλήσει πάνω του και θα είναι δύσκολη η απομάκρυνσή του στην επόμενη αλλαγή) Αν υπάρχει κάποιο σφηνωμένο ξένο σώμα στο τραύμα ασκούμε πίεση περιφερικά του τραύματος. Καθώς πιέζουμε ανασηκώνουμε και κρατάμε το τραυματισμένο άκρο πάνω από το επίπεδο της καρδιάς του τραυματία, η ανύψωση του μέλους μειώνει την αιματική ροή και διευκολύνει τη πήξη του αίματος.

Ξαπλώνουμε τον πάσχοντα κάτω(αποφυγή ισχαιμίας εγκεφάλου) Αν το αίμα μουσκέψει τελείως τη γάζα δεν την απομακρύνουμε, αλλά τοποθετούμε μια άλλη πάνω από αυτήν ώστε να διατηρήσουμε τους θρόμβους που έχουν σχηματιστεί.  Όταν η αιµορραγία υποχωρήσει,τυλίγουμε την πληγή µε επίδεσµο, όχι υπερβολικά σφιχτά αλλά σταθερά (δεν λύνουμε ποτέ τους επιδέσμους ενός τραύματος για να δούμε αν σταμάτησε η αιμορραγία)

ΠΕΡΙΔΕΣΗ-ΕΜΜΕΣΗ ΠΙΕΣΗ  Αν η αιμορραγία επιμένει και περιλαμβάνει αρτηρία μπορούμε να πιέσουμε την υπεύθυνη αρτηρία κεντρικότερα (δε συνιστάται αν δεν υπάρχει εμπειρία). Η ίσχαιμη περίδεση χρησιμοποιείται σε απελπιστικές καταστάσεις και όταν το μέλος έχει αποκοπεί - ακρωτηριασμός αν πρόκειται για αρτηριακή αιμορραγία, η έμμεση πίεση πρέπει να εφαρμόζεται σε σημείο πάνω από το τραύμα (σχήμα 1), ενώ αν πρόκειται για φλεβική αιμορραγία, τότε εφαρμόζεται κάτω από το τραύμα (σχήμα 2).

ΠΡΟΣΟΧΗ!!!!

Εσωτερική αιμορραγία Τοποθέτηση θύματος σε κατάλληλη θέση: Ημικαθιστική (σε 45ο περίπου) αν η αιμορραγία είναι σε στήθος & θώρακα. Ύπτια με ελαφρώς ανασηκωμένα τα πόδια αν η αιμορραγία είναι στην κοιλιά Χαλαρώνουμε σφιχτά ρούχα Ενθαρρύνουμε το θύμα Κρατάμε ζεστό το θύμα Δεν δίνουμε τίποτα από το στόμα Έλεγχος αναπνοής & σφυγμού κάθε 5΄ Εάν δεν υπάρχει αναπνοή εφαρμόζουμε ΚΑΡΠΑ Εάν υπάρχει εσωτερική αιμορραγία στην κοιλιακή χώρα ενδέχεται να φουσκώσει η κοιλιά. Τοποθετούμε το θύμα ανάσκελα χωρίς μαξιλάρι με λίγο σηκωμένα τα πόδια και το κεφάλι τοποθετημένο στο πλάι σε περίπτωση εμετού. Εάν υπάρχει εσωτερική αιμορραγία στο θώρακα ή στο κεφάλι τοποθετούμε το θύμα σε ημικαθιστή θέση με ένα μαξιλάρι. ΑΚΙΝΗΣΙΑ ΣΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ

Ρινορραγία Βάζουμε το άτομο να καθίσει με το κεφάλι του ελαφρώς γερμένο μπροστά Πιέζουμε τα μαλακά μόρια (κάτω από το κόκαλο) της μύτης για 5΄-10΄ με τον αντίχειρα και το δείκτη Εάν η ρινορραγία δεν σταματήσει εφαρμόζουμε πίεση άλλα 5΄ και λέμε στο άτομο να φυσήξει τη μύτη του ή να σκύψει. Εφαρμόζουμε κρύες Εάν η ρινορραγία δεν σταματάει τότε εφαρμόζουμε πρόσθιο επιπωματισμό (τοποθετούμε γάζα στο ρουθούνι που αιμορραγεί όχι βαμβάκι διότι υπάρχει κίνδυνος μόλυνσης ή φλεγμονής) και φροντίζουμε για την μεταφορά του σε νοσοκομείο. Προσοχή: Σε περίπτωση υπέρτασης αφήνουμε να τρέξει λίγο το αίμα και μετά προσφέρουμε τις Α΄ βοήθειες.

Ακρωτηριασμός Επιδένουμε πάνω από το σημείο ακρωτηριασμού εάν δεν υπάρχει άρθρωση, αν υπάρχει πάνω απ’ αυτήν. Δεν χρησιμοποιούμε σύρμα ή σχοινί Ο επίδεσμος ή το ύφασμα που θα χρησιμοποιήσουμε πρέπει να έχει φάρδος περίπου 10cm Δένουμε σταυρωτά από κάτω & πάνω, κάνουμε κόμπο. Στο σημείο αυτό στερεώνουμε ένα ξυλαράκι ή στυλό με κόμπο. Το περιστρέφουμε έως ότου σταματήσει η αιμορραγία. Στερεώνουμε. Σημειώνουμε την ώρα που έγινε το δέσιμο (όχι πάνω από 1h διότι μετά υπάρχει κίνδυνος νέκρωσης). Δεν ξεσφίγγουμε εμείς το δέσιμο παρά μόνο ο γιατρός διότι υπάρχει κίνδυνος θρόμβου Το κομμένο μέλος το ξεπλένουμε με καθαρό νερό μόνο όταν υπάρχουν ξένα σώματα (π.χ. χώματα, πέτρες), το τυλίγουμε σε μεμβράνη ή καθαρή σακούλα και μετά το τυλίγουμε σε καθαρό ύφασμα. Στη συνέχεια το τοποθετούμε σε σκεύος με παγωμένο νερό ή παγάκια Παραδίνουμε το ακρωτηριασμένο μέλος όταν φτάσει βοήθεια, ώστε να μεταφερθεί μαζί με τον τραυματία στο νοσοκομείο για επανασυγκόλληση.

Αιμορραγία σε θώρακα Πιέζουμε με την παλάμη Καλύπτουμε την οπή με γάζες Από πάνω βάζουμε νάιλον ή αλουμινόχαρτο Από πάνω τοποθετούμε λευκοπλάστ σε σχήμα Π ώστε να μπορεί να φύγει ο αέρας που ίσως να έχει εισέλθει

Αιμορραγία σε κοιλιά Καλούμε ΑΜΕΣΑ βοήθεια Τοποθετούμε το θύμα σε ύπτια θέση με τα γόνατα λυγισμένα Εάν υπάρχει τραύμα στην κοιλιακή χώρα και έχουν εξέλθει τα σπλάχνα, δεν προσπαθούμε να τα βάλουμε μέσα διότι υπάρχει κίνδυνος περιτονίτιδας Βρέχουμε ύφασμα ή γάζες με φυσιολογικό ορό και τα καλύπτουμε Σκεπάζουμε το θύμα και τονώνουμε ψυχολογικά Δεν δίνουμε τίποτα από το στόμα Αν χάσει τις αισθήσεις του, τον τοποθετούμε σε θέση ανάνηψης

Εγκεφαλική αιμορραγία Συνήθως συμβαίνει σε μεγάλη ηλικία αλλά εμφανίζεται και σε νεαρά άτομα. Το 80% οφείλεται σε απόφραξη (ισχαιμικό) και το 20% σε αιμάτωμα. Παράγοντες που μπορεί να οδηγήσουν σε εγκεφαλικό: Υπέρταση (αλάτι, ζωικά λίπη κλπ) Αρτηριοσκλήρωση (αθηρωματική πλάκα) Κάπνισμα Σάκχαρο Άγχος Συμπτώματα: Τραυλισμός Στράβωμα του στόματος Πέφτει το χείλος & τρέχουν σάλια Έντονος πονοκέφαλος (1-3 ημέρες)

Πρώτες βοήθειες σε εγκεφαλική αιμορραγία ΕΝΤΟΣ 3 ΩΡΩΝ Κλήση ΕΚΑΒ Πλήρης ακινησία σε ημικαθιστή θέση στο κρεβάτι (το κεφάλι ψηλότερα από το σώμα) Αφαίρεση ξένης οδοντοστοιχίας Χαλάρωση ρούχων Εάν υπάρχει απώλεια αισθήσεων τοποθέτηση του θύματος σε θέση ανάνηψης Δεν χορηγούμε ΤΙΠΟΤΑ από το στόμα