Τ.Ε.Ι. ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών "Λογιστική και Ελεγκτική" ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΚΟΣΤΟΥΣ Εισηγητής: δρ. Χρήστος Λεμονάκης Ακαδημαϊκό Έτος

Page  2 Δομή Διάλεξης  Δομή Ελληνικού Λογιστικού Προτύπου (Ε.Λ.Π): Λογαριασμοί Γενικής Λογιστικής (Ομάδες 1 – 8) – Περιληπτική Επεξήγηση Λογαριασμοί Αναλυτικής Λογιστικής (Ομάδα 9) Λογαριασμοί Τάξεως (Ομάδα 0 ή 10)  Επεξήγηση Λογαριασμών Ομάδας 9  Λειτουργία Λογαριασμών Ομάδας 9  Ασκήσεις – Παραδείγματα Διάλεξη 2: Αναλυτική Λογιστική – Ομάδα 9

Page  3 Στόχος Διάλεξης  Ο Στόχος της διάλεξης είναι:  H κατανόηση της λειτουργίας και των κανόνων της Αναλυτικής Λογιστική (Ομάδα 9)  Η Σχέση μεταξύ Γενικής & Αναλυτικής Λογιστικής  Ο προσδιορισμός των αποτελεσμάτων χρήσης με την Ομάδας 9  Πρακτική εφαρμογή των εννοιών και κατηγοριών της Αναλυτικής Λογιστικής μέσω ασκήσεων & παραδειγμάτων Διάλεξη 2: Αναλυτική Λογιστική – Ομάδα 9

Page  4 Δομή Ε.Γ.Λ.Σ. Ε.Γ.Λ.Σ. Γενική Λογιστική (Ομάδες 1 – 8) Αναλυτική Λογιστική (9 η Ομάδα) Λογαριασμοί Τάξεως (10 η Ομάδα ή Ομάδα 0) Διάλεξη 2: Αναλυτική Λογιστική – Ομάδα 9

Page  5 Δομή Ε.Γ.Λ.Σ. Γενική Λογιστική Αναλυτική Λογιστική Λογαριασμοί Τάξεως Ισολογισμός Γενική Εκμετάλλευση Αποτελέσματα Χρήσης Κόστος Αποθεμάτων Κόστος Παραγωγής Αποτελέσματα Χρήσης Διαχείριση περιουσιακών στοιχείων Τρίτων Εγγυήσεις από/προς τρίτους Συμβάσεις με Τρίτους Στατιστικές Πληροφορίες Διάλεξη 2: Αναλυτική Λογιστική – Ομάδα 9

Page  6 Γενική Λογιστική  ΟΡΙΣΜΟΣ: Παρακολουθεί το σύνολο των λογιστικών γεγονότων της συνολικής δραστηριότητας της οικονομικής μονάδας (με τρίτους και το προσωπικό). Οι λογαριασμοί της είναι υποχρεωτικοί για την οικονομική μονάδα  Η Γενική Λογιστική έχει ως στόχο: Την παρακολούθηση των συναλλαγών που πραγματοποιούνται μεταξύ μιας επιχείρησης και τρίτων Των μεταβολών της περιουσιακής κατάστασης, Τον προσδιορισμό του συνολικού αποτελέσματος Διάλεξη 2: Αναλυτική Λογιστική – Ομάδα 9

Page  7 Κύκλωμα Γενικής Λογιστικής  Η Γενική Λογιστική εξασφαλίζει με τους αντίστοιχους λογαριασμούς της: Την κατάρτιση του Ισολογισμού της επιχείρησης μέσω των λογαριασμών των Ομάδων 1 έως 5 Την κατάρτιση του Λογαριασμού Γενικής Εκμετάλλευσης μέσω των Ομάδων 2, 6 και 7 Την κατάρτιση του Λογαριασμού Αποτελεσμάτων Χρήσης με την Ομάδα 8 Διάλεξη 2: Αναλυτική Λογιστική – Ομάδα 9

Page  8 Λογαριασμοί Γενικής Λογιστικής  Οι Ομάδες της Γενικής Λογιστικής αναλύονται ως εξής: Ομάδα 1: Πάγιο Ενεργητικό Ομάδα 2: Αποθέματα Ομάδα 3: Απαιτήσεις & Διαθέσιμα Ομάδα 4: Καθαρή Θέση – Προβλέψεις – Μακρ/σμες Υποχρ/σεις Ομάδα 5: Βραχυπρόθεσμες Υποχρεώσεις  Λογαριασμοί Εκμετάλλευσης: Ομάδα 6: Οργανικά Έξοδα κατ’ είδος Ομάδα 7: Οργανικά Έσοδα κατ’ είδος  Λογαριασμοί Αποτελεσμάτων: Ομάδα 8: Γενική Εκμ/ση κτλ. Λογ/σμοί Ενεργητικού Λογ/σμοί Παθητικού Διάλεξη 2: Αναλυτική Λογιστική – Ομάδα 9

Page  9 Αναλυτική Λογιστική  ΟΡΙΣΜΟΣ: Η Αναλυτική Λογιστική είναι μια ολοκληρωμένη διαδικασία Μέτρησης Ανάλυσης Υπολογισμού και Παρουσίασης Του κόστους των προϊόντων ή των υπηρεσιών μιας επιχείρησης καθώς και ένα μέτρο της αποδοτικότητας και της καλής λειτουργίας της Διάλεξη 2: Αναλυτική Λογιστική – Ομάδα 9

Page  10 Κύκλωμα Αναλυτικής Λογιστικής  Η Αναλυτική Λογιστική προσδιορίζει εσωλογιστικά τα εξής: Το κόστος των αγοραζόμενων αποθεμάτων κατ’ είδος Το κόστος των αναλισκόμενων αποθεμάτων Το κόστος των παραγόμενων αποθεμάτων κατ’ είδος Το κόστος των πωλούμενων αποθεμάτων κατ’ είδος Το κόστος διακινούμενων αποθεμάτων Το κόστος λειτουργιών (παραγωγής, διοίκησης, διάθεσης, R&D, χρηματοδότησης) Το Μικτό και καθαρό Αποτέλεσμα κατ’ είδος προϊόντος και εμπορεύματος Διάλεξη 2: Αναλυτική Λογιστική – Ομάδα 9

Page  11 Συστήματα Λειτουργίας Λογ/σμων Αναλυτικής Λογιστικής  Η Αναλυτική Λογιστική μπορεί να λειτουργήσει με δύο τρόπους ή συστήματα (Π.Δ. 1123/1980): 1.Σύστημα της Πλήρους Αυτονομίας: τηρείται σε ξεχωριστό λογιστικό κύκλωμα από το κύκλωμα της Γενικής Λογιστικής 2. Σύστημα της Συλλειτουργίας: τηρείται σε συνδυασμό με τη Γενική Λογιστική με την προϋπόθεση ότι η Αναλυτική Λογιστική θα διατηρεί την αυτονομία της και δεν θα αλλοιόνονται οι εξής αρχές: Η αρχή της κατ’ είδους συγκέντρωσης των αποθεμάτων, των εξόδων και των εσόδων Η αρχή της καταρτίσεως του Λογαριασμού Γενικής Εκμετάλλευσης με λογιστικές εγγραφές Διάλεξη 2: Αναλυτική Λογιστική – Ομάδα 9

Page  12 Αναλυτική Λογιστική & Διοίκηση  Η Αναλυτική Λογιστική τροφοδοτεί τη Διοίκηση επειδή: Αποτελεί εργαλείο που βοηθά να προσδιοριστούν τα διάφορα είδη κόστους προκειμένου να ληφθούν κρίσιμες αποφάσεις Μέσω της ομάδας 9 μπορεί να ελεγχθεί η αποδοτικότητα της διοίκησης, κατά πόσο έχουν πραγματοποιηθεί οι στόχοι κ.ά. Καθορίζει ποιος είναι ο αποτελεσματικότερος τρόπος παραγωγής Καθορισμός τιμολογιακής πολιτικής με βάση τα στοιχεία κόστους Διάλεξη 2: Αναλυτική Λογιστική – Ομάδα 9

Page  13 Υπόχρεοι Τήρησης Αναλυτικής Λογιστικής  Υπόχρεοι εφαρμογής είναι οι εταιρίες που υπόκεινται σε έλεγχο από ελεγκτές του Σώματος Ορκωτών Ελεγκτών Λογιστών (Σ.Ο.Ε.Λ.), που υπερβαίνουν δύο από τα τρία ακόλουθα κριτήρια:  Σύνολο Ενεργητικού €  Καθαρός κύκλος εργασιών €  Μέσος όρος προσωπικού 50 άτομα  Εταιρίες που ακολουθούν την 9 η Ομάδα είναι (π.χ.):  Ανώνυμες εταιρίες (Α.Ε.)  Ε.Π.Ε.  Κατά μετοχές ετερόρρυθμες εταιρίες (Ε.Ε.)  Ομόρρυθμες & Ετερόρρυθμες εταιρίες Διάλεξη 2: Αναλυτική Λογιστική – Ομάδα 9

Page  14 Λογαριασμοί Αναλυτικής Λογιστικής Λογ/σμόςΤίτλος ΛογαριασμούΥποχρεωτικόςΠροαιρετικός 90Διάμεσοι – Αντικριζόμενοι λογ/σμοίΧ 91Ανακατάταξη εξόδων-αγορών και εσόδωνΧ 92Κέντρα (Θέσεις) κόστουςΧ 93Κόστος παραγωγής (Παραγωγή σε εξέλιξη)Χ 94ΑποθέματαΧ 95Αποκλίσεις από το πρότυπο κόστοςΧ 96Έσοδα – Μικτά αναλυτικά αποτελέσματαΧ 97Διαφορές ενσωματώσεως και καταλογισμούΧ 98Αναλυτικά αποτελέσματαΧ 99Εσωτερικές διασυνδέσειςΧ Διάλεξη 2: Αναλυτική Λογιστική – Ομάδα 9

Page  15 Λογαριασμοί Αναλυτικής Λογιστικής  Η λειτουργία των λογαριασμών της αναλυτικής λογιστικής έχει ως εξής:  Λογαριασμός 90: Αντικρύζει τα ποσά των Ομάδων 2,6,7 & 8 της Γενικής λογιστικής  Λογαριασμός 91: Περιλαμβάνει τους Λογαριασμούς για ανακατάταξη εξόδων – αγορών – εσόδων ανάλογα με την κοστολογική οργάνωση μιας επιχείρησης  Λογαριασμός 92: Παρακολουθούνται με τους υπολογαριασμούς του τα κέντρα ή θέσεις κόστους  Λογαριασμός 93: Παρακολουθείται το κόστος παραγωγής  Λογαριασμός 94: Παρακολουθούνται της πάσης φύσεως αποθέματα της επιχείρησης  Λογαριασμός 95: Παρακολουθούνται οι αποκλίσεις του πραγματικού από το πρότυπο κόστος  Λογαριασμός 96: Παρακολουθούνται τα έσοδα, το κόστος πωληθέντων και τα μικτά αποτελέσματα της χρήσης  Λογαριασμός 97: Περιλαμβάνει τις διαφορές ενσωμάτωσης & καταλογισμού (αποσβέσεις κτλ.)  Λογαριασμός 98: Περιλαμβάνει τα αναλυτικά αποτελέσματα της χρήσης  Λογαριασμός 99: «Εσωτερικές Διασυνδέσεις» (διάφορα εργοστάσια, υποκαταστήματα κτλ.) Διάλεξη 2: Αναλυτική Λογιστική – Ομάδα 9

Page  16 Εγγραφές Λογιστικών Γεγονότων  Από το σύνολο των λογιστικών γεγονότων που καταχωρούνται στη Γενική Λογιστική ένα μέρος αυτών καταχωρούνται και στην Αναλυτική Λογιστική Ομάδα Λογ/σμων Περιγραφή Καταχώρηση Γενική Λογιστική Αναλυτική Λογιστική 1η1η Πάγιο ΕνεργητικόΝαιΌχι 2η2η ΑποθέματαΝαι 3η3η Απαιτήσεις - ΔιαθέσιμαΝαιΌχι 4η4η Καθαρή θέση – Προβλέψεις – Μακροπρόθεσμες Υποχρεώσεις ΝαιΌχι 5η5η Βραχυπρόθεσμες ΥποχρεώσειςΝαιΌχι 6η6η Οργανικά έξοδα κατ’ είδοςΝαι 7η7η Οργανικά έσοδα κατ’ είδοςΝαι 8η8η Λογ/σμοί ΑποτελεσμάτωνΝαι 10 η Λογ/σμοί τάξεωςΝαιΌχι Διάλεξη 2: Αναλυτική Λογιστική – Ομάδα 9

Page  17 Λογ/σμός 90: «Διάμεσοι – Αντικρυζόμενοι Λογαριασμοί  Η ανάλυση του Λογ/σμού 90 «Διάμεσοι – Αντικρυζόμενοι Λογαριασμοί» σε δευτεροβάθμιους έχει ως εξής:  90.01: Αρχικά Αποθέματα  90.02: Αγορές  90.06: Οργανικά Έξοδα  90.07: Οργανικά Έσοδα  90.08: Αποτελέσματα  90.09: Υπολογιστικά Έξοδα  90.10: Υπολογιστικά Έσοδα Διάλεξη 2: Αναλυτική Λογιστική – Ομάδα 9

Page  18 Λογ/σμός 90: «Διάμεσοι – Αντικρυζόμενοι Λογαριασμοί 90.01: Αρχικά Αποθέματα 90.02: Αγορές 90.06: Οργανικά Έξοδα 90.07: Οργανικά Έσοδα 90.08: Αποτελέσματα 90.01: Αρχικά Αποθέματα 90.02: Αγορές 90.06: Οργανικά Έξοδα 90.07: Οργανικά Έσοδα 90.08: Αποτελέσματα Ομάδα 2 Ομάδα 6 Ομάδα 7 Λογ/σμοί «81 – 85» Ομάδα 2 Ομάδα 6 Ομάδα 7 Λογ/σμοί «81 – 85» Αντικριζόμενοι Λογαριασμοί Αναλυτικής Λογιστικής Λογαριασμοί Γενικής Λογιστικής που Αντικρίζονται  Αναπτύσσονται κατά τρόπο που το τελευταίο ψηφίο τους να συμπίπτει με το τελευταίο ψηφίο των αντίστοιχων λογ/σμών της Γενικής Λογιστικής. Π.χ.:  «Αμοιβές & Έξοδα Προσωπικού Λογισμένα»  «Αγορες Εμπορεύματων Λογισμένες»  Αναπτύσσονται κατά τρόπο που το τελευταίο ψηφίο τους να συμπίπτει με το τελευταίο ψηφίο των αντίστοιχων λογ/σμών της Γενικής Λογιστικής. Π.χ.:  «Αμοιβές & Έξοδα Προσωπικού Λογισμένα»  «Αγορες Εμπορεύματων Λογισμένες» Διάλεξη 2: Αναλυτική Λογιστική – Ομάδα 9

Page  19 Λογ/σμός 90: «Διάμεσοι – Αντικρυζόμενοι Λογαριασμοί  Οι «Διάμεσοι – Αντικρυζόμενοι Λογαριασμοί» έχουν τις εξής ιδιότητες: Η μεταφορά πραγματοποιείται χωρίς καμιά μεταβολή (χρεωπίστωση) των λογ/σμών της Γενικής Λογιστικής οι οποίοι παραμένουν ανόθευτοι και καθαροί και δεν επηρεάζονται από τις εγγραφές της Αναλυτικής Λογιστικής Χρεωπιστώνεται μόνο με Λογ/σμούς της Ομάδας 9 Στο τέλος της χρήσης το υπόλοιπο καθενός υπολογαριασμού του 90 είναι ίσο και αντίθετο από το υπόλοιπο του αντίστοιχου αντικρυζόμενου λογαριασμού της Γενικής Λογιστικής Διάλεξη 2: Αναλυτική Λογιστική – Ομάδα 9

Page  20 Λογ/σμός 90: «Διάμεσοι – Αντικρυζόμενοι Λογαριασμοί ΧΠ 94 Αποθέματα Αρχικά αποθέματα λογισμένα Άνοιγμα χρήσεως με τα αποθέματα τέλους προηγούμενης χρήσης ΧΠ 94 Αποθέματα Αγορές λογισμένες Μεταφορά στον 94, της αξίας των αγορών από τους Λογ/σμούς της Ομάδας 2 ΧΠ Αγορές αποθεμάτων ενσωματωμένες προϋπολογιστικά90.02 Αγορές Λογισμένες Παραλαβή αποθεμάτων χωρίς συνοδευτικά σχετικά παραστατικά (υπολογιστικές τιμές) Αποθέματα – Αγορές Διάλεξη 2: Αναλυτική Λογιστική – Ομάδα 9

Page  21 Λογ/σμός 90: «Διάμεσοι – Αντικρυζόμενοι Λογαριασμοί ΧΠ Αγορές λογισμένες 94 Αποθέματα Αξία επιστροφών, εκπτώσεων αγορών & διορθωτικών εγγραφών της Ομάδας 2 ΧΠ Αγορές λογισμένες ή Αγορές λογισμένες Αντιλογισμός Λογαριασμού 95 «Αποκλίσεις από το πρότυπο κόστος» Αποθέματα – Αγορές Διάλεξη 2: Αναλυτική Λογιστική – Ομάδα 9

Page  22 Λογ/σμός 90: «Διάμεσοι – Αντικρυζόμενοι Λογαριασμοί ΧΠ 93Παραγωγή σε εξέλιξη Οργανικά έξοδα κατ 'είδος λογισμένα Μεταφορά στον 93 του άμεσου κόστους (π.χ. ανάλωση Α υλών) ΧΠ οργανικά έξοδα κατ’ είδος προϋπολογ Οργανικά έξοδα κατ 'είδος λογισμένα Λογίζονται έξοδα που δεν έχουν καταχωρηθεί στη Γενική Λογιστική (υπολογιστικές τιμές) ΧΠ 92 Κέντρα (θέσεις) κόστους Οργανικά έξοδα κατ 'είδος λογισμένα Μεταφορά στον 92 των εξόδων της Ομάδας 6 Κέντρα Κόστους ΧΠ 91.05οργανικά έξοδα κατ’ είδος προς μερισμό Οργανικά έξοδα κατ 'είδος λογισμένα Δεν έχει καθοριστεί ποια από τις θέσεις (κέντρα) κόστους θα βαρύνουν Διάλεξη 2: Αναλυτική Λογιστική – Ομάδα 9

Page  23 Λογ/σμός 90: «Διάμεσοι – Αντικρυζόμενοι Λογαριασμοί ΧΠ Οργανικά έσοδα κατ 'είδος λογισμένα 96 Έσοδα - Μικτά αναλυτικά αποτελέσματα Μεταφορά στους υπολογαριασμούς του 96 των εσόδων της Ομάδας 7 ΧΠ Οργανικά έσοδα κατ 'είδος λογισμένα Οργανικά έξοδα κατ 'είδος ενσωματωμένα Έσοδα για τα οποία δεν έχει εκδοθεί παραστατικό (προϋπολογιστικές τιμές) Έσοδα Διάλεξη 2: Αναλυτική Λογιστική – Ομάδα 9

Page  24 Λογ/σμός 90: «Διάμεσοι – Αντικρυζόμενοι Λογαριασμοί ΧΠ Αποτελέσματα λογισμένα Αποτελέσματα χρήσεως Μεταφορά των εσόδων των λογαριασμών ΧΠ Αποτελέσματα χρήσεως Αποτελέσματα λογισμένα Μεταφορά των εξόδων των λογαριασμών Αποτελέσματα Διάλεξη 2: Αναλυτική Λογιστική – Ομάδα 9

Page  25 Λογ/σμός 90: «Διάμεσοι – Αντικρυζόμενοι Λογαριασμοί Διάλεξη 2: Αναλυτική Λογιστική – Ομάδα 9

Page  26 Λογ/σμός 90: «Διάμεσοι – Αντικρυζόμενοι Λογαριασμοί Χ: 94 «Αποθέματα» Χ: 92 «Κέντρα Κόστους» Χ: 98 «Αναλυτικά Αποτελέσματα» Π: 96 «Έσοδα – Μικτά Αναλυτικά Αποτελέσματα» Π: 98 «Αναλυτικά Αποτελέσματα» Διάλεξη 2: Αναλυτική Λογιστική – Ομάδα 9

Page  27 Λογ/σμός 91: «Ανακατάταξη εξόδων-αγορών και εσόδων»  Η ανάλυση του Λογ/σμού 91 «Ανακατάταξη εξόδων – αγορών και εσόδων» σε δευτεροβάθμιους έχει ως εξής:  91.00: Ανακατάταξη των εξόδων σε Σταθερά & Μεταβλητά  91.01: Οργανικά Έξοδα κατ’είδος Προομαδοποιημένα  91.02: Αγορές Αποθεμάτων Ενσωματωμένες (Προϋπολογιστικά)  91.05: Οργανικά Έξοδα κατ’είδος προς Μερισμό  91.06: Οργανικά Έξοδα κατ’είδος Ενσωματωμένα (Προϋπολογιστικά)  91.07: Οργανικά Έσοδα κατ’είδος Ενσωματωμένα (Προϋπολογιστικά)  91.08: Αποτελέσματα Ενσωματωμένα (Προϋπολογιστικά)  91.09: Οργανικά Έσοδα κατ’είδος (Προομαδοποιημένα) Διάλεξη 2: Αναλυτική Λογιστική – Ομάδα 9

Page  28 Λογ/σμός 91: «Ανακατάταξη εξόδων-αγορών και εσόδων»  Οι Λογ/σμοί «Ανακατάταξη εξόδων – αγορών & εσόδων» λειτουργούν ως ενδιάμεσοι του Λογ/σμού 90 και των υπόλοιπων Λογ/σμών της Αναλυτικής Λογιστικής : Για την κατάταξη και την ομαδοποίηση των εξόδων – εσόδων κατά τρόπο διαφορετικό από τη Γενικής Λογιστικής:  Διαχωρισμός εξόδων σε Σταθερά και Μεταβλητά Ορθολογική επιβάρυνση κόστους  Τη δημιουργία ενδιάμεσων θέσεων λειτουργικού κόστους: -Έξοδα ποιοτικού ελέγχου - Έξοδα λειτουργίας εστιατορίου - Κόστος διαχείρισης αποθεμάτων - Κόστος προμηθειών  Την ανακατάταξη εσόδων (πωλήσεις σε εξωτερικό, εσωτερικό ή κατά περιοχή)  Το μερισμό των εξόδων Διάλεξη2: Αναλυτική Λογιστική – Ομάδα 9

Page  29 Λογ/σμός 91: «Ανακατάταξη εξόδων-αγορών και εσόδων»  Α: Όσα έξοδα δεν εντάσσονται απευθείας στα κέντρα κόστους του Λογαριασμού 92  Β: Όταν καθορίζονται τα κέντρα κόστους γίνεται η σωστή μεταφορά μέσω φύλλων μερισμού Α Β Διάλεξη 2: Αναλυτική Λογιστική – Ομάδα 9

Page  30 Ευχαριστώ για την Προσοχή σας! Διάλεξη 2: Αναλυτική Λογιστική – Ομάδα 9