1 ο Γυμνάσιο Ν.Μουδανιών Ήθη και έθιμα του τόπου μου ΜΑΘΗΤΕΣ Αργυριάδου Κατερίνα Βαρβάρη Άννα Ιβάνοβιτς Βέρα Λουκά Κατερίνα Μοσχοπούλου Ελένη Ντάντου Βασιλική Σιαφλιάκη Γεωργία ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ Λιβάνου Αναστασία

ΗΘΗ-ΕΘΙΜΑ  Όταν λέμε ήθη εννοούμε τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι συμπεριφέρονται μεταξύ τους στην καθημερινή τους ζωή.  Οι άνθρωποι πάντοτε είχαν ορισμένες συνήθειες που τις διατηρούσαν και τις εξέφραζαν στην κοινωνική τους ζωή. Τις μετέφεραν από γενιά σε γενιά και τις βλέπουμε σε κάθε κοινωνική εκδήλωση της οικογένειας ή του χωριού. Τις συνήθειες αυτές τις ονομάζουμε έθιμα.

ΗΘΗ-ΕΘΙΜΑ  Τα ήθη και τα έθιμα πηγαίνουν πάντα μαζί. Υπάρχει πάντα μεταξύ τους αλληλοεξάρτηση και χάρη στην παράδοση διασώζονται και δίνουν συνέχεια και νόημα στη ζωή των ανθρώπων.  Τα ήθη και τα έθιμα σ’ όλα τα παλιά χωριά της Χαλκιδικής είναι σχεδόν τα ίδια.

Ήθη και Έθιμα Πορταριά Το πανηγύρι του Αγίου Αθανασίου. Το χωριό από την αρχή της ιστορίας του είχε ως προστάτη του τον Άγιο Αθανάσιο τον Αθωνίτη. Επί Τουρκοκρατίας στην εορτή του Αγίου Αθανασίου διοργανώνονταν στην περιοχή Πανχαλκιδικιώτικοι αγώνες στίβου, όπου λάμβαναν μέρος αντιπροσωπείες από κάθε χωριό της Χαλκιδικής. Επίσης γίνονταν και αγώνες με άλογα. Αυτή η παράδοση συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Η εκκλησία κατά τη διάρκεια του εορτασμού μοίραζε ψωμί, τυρί και αυγά στις άπορες οικογένειες. Το έθιμο που γεννήθηκε μέσα από αυτό το είδος του εορτασμού ήταν η πάλη μεταξύ ενός Τούρκου και ενός Έλληνα όπου κατά παράδοση νικούσε ο Έλληνας. Σήμερα οι κάτοικοι του χωριού έχουν καθιερώσει στις 2 Μαϊου το πανηγύρι που συμβαίνει έξω από την εκκλησία του Αγίου Αθανασίου. Έτσι το χωριό γλεντά ασταμάτητα ως την αυγή. Αγιοαθανάσια στην Πορταριά (λαϊκοί αγώνες στη μνήμη του Αγίου Αθανασίου του «Αθωνίτη») από 1 έως 3 Μαΐου.

Περιφορά της εικόνας του Αγίου Αθανασίου

Στο πανηγύρι τ΄ Άγιου Θανάση Κορίτσια χόρευαν κι είχαν καμάρι(2) Μόν΄μια μελαχρινή είχε τη χάρη(2) Φορεί στη μέση της χρυσό ζουνάρι.(2) Τούρκος την αγαπά θέλει να την πάρει(2) Κι η σκύλα η μάνα της την προξενάει(2) Πάρτονε κόρη μου τον Τούρκο άντρα(2) Θα σ΄αρματώσουνε φλουριά και χάντρα.(2) Δεν τον επαίρνω τον Τούρκο άντρα(2) Θα με φωνάζουνε χανούμ Σουλτάνα.(2) ΒΙΝΤΕΟ

Ήθη και Έθιμα Ν. Ποτίδαιας  Η Ν. Ποτίδαια ως χριστιανική κοινότητα έχει αρκετά έθιμα και εκδηλώσεις που σχετίζονται με τη θρησκεία μας:  Μία από τις πιο σημαντικές εκδηλώσεις είναι αυτή που γιορτάζουμε την κοίμηση της Θεοτόκου. Από τις 1 έως τις 14 Αυγούστου οι γυναίκες του χωριού πηγαίνουν στο παρεκκλήσι της Παναγίας Φανερωμένης και ψέλνουν την παράκληση της Παναγίας. Επίσης στις 23 Αυγούστου γιορτάζονται οι 9 μέρες μετά την κοίμησή της και γίνεται πανηγύρι όπου πολλοί μικροπωλητές συγκεντρώνονται στον προαύλιο χώρο της εκκλησίας και πωλούν ρούχα και παιχνίδια.

Κουρμπάνι στην Ποτίδαια  Κουρμπάνι- προέρχεται από την τούρκικη λέξη kurban, που σημαίνει θύμα- λέγεται το ζώο που θυσιάζεται και η θυσιαστική λειτουργία στο σύνολό της.  Η διανομή κρέατος με άρτο, παραπέμπει στις ΄΄αγάπες΄΄ των πρώτων χριστιανικών χρόνων.  Εικάζεται ότι επί Τουρκοκρατίας κακό έπληξε το χωριό από μεγάλη αρρώστια και πέθαιναν παιδιά. Οι γονείς τότε έδωσαν στην εκκλησία ως τάμα αρνάκια για να φτιάξουν το κουρμπάνι.  Η εκκλησία ευλογεί το κρέας με ειδική ευχή: Επίσκεψαι, Κύριε Ιησού Χριστέ, ο Θεός ημών, τα εδέσματα των κρεών και αγίασον αυτά….

Κουρμπάνι- ιστορική έρευνα  Το έθιμο εδραιώθηκε επί Τουρκοκρατίας. Είναι ανάλογο με τη δική τους θρησκευτική εκδήλωση, το ΄΄Μπαϊράμι΄΄. Οι Ελληνες το τελούσαν στη γιορτή του Αγίου Αθανασίου και μετά και στη γιορτή της Αναλήψεως.

Άγιος Γεώργιος  Ακόμα μια παράδοση που συνηθίζεται στον τόπο μας κάθε χρόνο, είναι ο εορτασμός του πολιούχου Αγίου Γεωργίου στις 23 Απριλίου με περιφορά της εικόνας γύρω από το ναό. Ακολουθεί κουρμπάνι στον προαύλιο χώρο της εκκλησίας, όπου μοιράζεται μαγειρεμένο κρέας και ρύζι σ’ όλους τους ανθρώπους που παρευρίσκονται. Συνηθίζεται επίσης τα παιδιά του χορευτικού συλλόγου ΄΄ΦΛΕΓΡΑ΄΄ να χορεύουν παραδοσιακούς χορούς προς τιμήν του αγίου. Εκτός των άλλων συγκεντρώνονται χορευτικοί σύλλογοι από τα περίχωρα και οι γυναίκες του χωριού φτιάχνουν πίτες, οι οποίες δίνονται δωρεάν μαζί με κρασί που παρέχει ο δήμος.

Κουρμπάνι στην Ποτίδαια Κουρμπάνι στην Ποτίδαια

Ήθη και έθιμα του Αγίου Μάμα  Με ξεχωριστή φροντίδα οι Αγιομαμίτες οργανώνουν κάθε χρόνο στις 2 Σεπτεμβρίου τη γνωστή σ΄όλους εμποροπανήγυρη του Αγίου Μάμα, μοναδική σ΄όλη τη Βόρεια Ελλάδα. Η πρώτη αναφορά για το γεγονός αυτό τοποθετείται πριν από το Τελείται κάθε χρόνο σε ανάμνηση της σφαγής των κατοίκων του χωριού από τους Τούρκους το Σεπτέμβριο του 1821, όπου οι Έλληνες έμειναν άταφοι. Όταν οι κάτοικοι ένιωσαν ασφαλείς, επέστρεψαν στο χωριό και οργάνωσαν μνημόσυνο για τους πεσόντες. Από τότε μέχρι σήμερα τελείται κατανυκτικός εσπερινός την παραμονή, χοροστατούντος του Σεβασμιώτατου Μητροπολίτη Κασσανδρείας και ακολουθούν τρεις μέρες γεμάτες από θρησκευτικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις.

Άγιος Μάμας

Έθιμα του Αγίου Παντελεήμονα

Πηγές: Η Ιστορία του αγίου Μάμα – Γεώργιου Πλατσά Πληροφορίες από τον Πολιτιστικό Σύλλογο ¨ΦΛΕΓΡΑ Τριγυρίζοντας στις αναμνήσεις- Στέλιος Ελαιοδώρου¨