Κοινωνικές ικανότητες και ικανότητες που σχετίζονται με την ιδιότητα του πολίτη Σωτήρης Θεμιστοκλέους Γιολάντα Φράγκου This project has been funded with support from the European Commission. This publication reflects the views only of the author, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein.

Κοινωνικές Ικανότητες Θεωρητικό Υπόβαθρο

Ορισμός Επιτρέπουν σε ένα άτομο να έχει θετικές κοινωνικές σχέσεις με άλλους Συμβάλλουν στην ομότιμη αποδοχή και στην ικανοποιητική προσαρμογή στο ευρύτερο πλαίσιο Επιτρέπουν σε ένα άτομο να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά το ευρύτερο περιβάλλον στο οποίο βρίσκεται Κοινωνικές Ικανότητες

Κοινωνικές «Δεξιότητες» ή «Ικανότητες» Η ικανότητα (competence) είναι έννοια ευρύτερη της δεξιότητας (skill), δεδομένου ότι περιλαμβάνει ένα συνδυασμό γνώσεων, δεξιοτήτων και στάσεων, καθώς και τη διάθεση προσαρμογής στις εξελίξεις μέσα από συνεχή μάθηση. (European Commission, 2004, σ. 3)

Κοινωνικές Ικανότητες Ευρύτερες δυνατότητες του ατόμου να αξιοποιεί τις υπάρχουσες γνώσεις, ικανότητες και στάσεις του, προκειμένου να διαχειρίζεται σύνθετες καταστάσεις. Γνώσεις Στάσεις Δεξιότητες

Γνωρίζετε ότι … Προβλήματα κοινωνικών ικανοτήτων που παρουσιάζονται σε νεαρές ηλικίες και δεν προσεγγίζονται ή αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά μπορεί στη συνέχεια να αποτελέσουν σοβαρά κοινωνικά προβλήματα.

Κοινωνικές Ικανότητες ΕνσυναίσθησηΣχέση με άλλους

Τι εννοούμε με τον όρο «Κοινωνικές Ικανότητες» Η στροφή του ενδιαφέροντος προς τις Κοινωνικές Ικανότητες οφείλεται εν μέρει στην εμφάνιση της παγκοσμιοποίησης. Κοινωνικές Ικανότητες ονομάζονται οι ικανότητες εκείνες που επιτρέπουν στο κάθε άτομο να συμμετέχει ενεργά στην κοινωνία. Στόχος η δημιουργία παγκόσμιων ενεργών πολιτών.

Κοινωνική συνύπαρξη με άλλους ανθρώπους. Επιτυχία στην επαγγελματική σταδιοδρομία και στην καθημερινότητα γενικότερα. Σύνδεση κοινωνικών ικανοτήτων και ανάπτυξης παγκόσμιων πολιτών. Γιατί είναι σημαντικές οι Κοινωνικές Ικανότητες; Οι νέοι μεγαλώνουν σε ένα όλο και πιο παγκοσμιοποιημένο κόσμο. Πολλοί από αυτούς ανησυχούν για παγκόσμια ζητήματα και θέλουν να μάθουν περισσότερα σχετικά με παγκόσμια θέματα, όπως οι κλιματικές αλλαγές, οι πρόσφυγες, η παγκόσμια φτώχεια, η ανισότητα των φύλων κ.λπ. Δεν αρκεί όμως απλά να μάθουν περισσότερα, θέλουν να κάνουν κάτι γι’ αυτά τα θέματα, να δράσουν, να συμμετάσχουν σε δραστηριότητες και εκστρατείες. Οι νέοι μεγαλώνουν σε ένα όλο και πιο παγκοσμιοποιημένο κόσμο. Πολλοί από αυτούς ανησυχούν για παγκόσμια ζητήματα και θέλουν να μάθουν περισσότερα σχετικά με παγκόσμια θέματα, όπως οι κλιματικές αλλαγές, οι πρόσφυγες, η παγκόσμια φτώχεια, η ανισότητα των φύλων κ.λπ. Δεν αρκεί όμως απλά να μάθουν περισσότερα, θέλουν να κάνουν κάτι γι’ αυτά τα θέματα, να δράσουν, να συμμετάσχουν σε δραστηριότητες και εκστρατείες.

Παγκόσμιος πολίτης Ζούμε σε έναν κόσμο όπου οι ζωές μας επηρεάζουν ολοένα και περισσότερο τη ζωή των άλλων ανθρώπων που ζουν σε χώρες και περιοχές μακριά από εμάς. Έτσι, οι επιλογές και η ζωή που κάνουμε έχουν παγκόσμιο αντίκτυπο. Ο παγκόσμιος ενεργός πολίτης γνωρίζει τα δικαιώματα και τις αρμοδιότητές του τόσο ως πολίτης της χώρας στην οποία κατοικεί, όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. Παράλληλα, μπορεί να κάνει παγκόσμιες συνδέσεις και είναι έτοιμος να αναλάβει δράση για να κάνει τον κόσμο καλύτερο και πιο δίκαιο για όλους.

Γνωρίζετε ότι … Οι μαθητές που επιδεικνύουν χαμηλές κοινωνικές ικανότητες έχουν περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν ακαδημαϊκές ελλείψεις και να παραπεμφθούν σε ομάδες στήριξης.

Κοινωνικές Ικανότητες Επικοινωνία και Δημόσιος λόγος Οργανωτική Ικανότητα Ομαδικότητα και Συμμετοχικότητα ΗγετικότηταΔημιουργικότηταΚριτική σκέψη Ανάληψη πρωτοβουλιών - λήψη αποφάσεων Σχεδιασμός και διαχείριση δράσεων Επίλυση προβλημάτων

Παιδαγωγικές Προσεγγίσεις

Παιδαγωγικές Μάθησης Μέθοδος Αυθεντικής Μάθησης Διερευνητική μέθοδος Επίλυση προβλήματος Μέθοδος project Ομαδοσυνεργατική μέθοδος Βιωματική μάθηση

Πρόκειται για μια ελεύθερη παιδαγωγική προσέγγιση για την εφαρμογή των κοινωνικών ικανοτήτων στην τάξη. Κάθε ένα από τα στάδια είναι σημαντικό, αλλά το τι ακριβώς συμβαίνει σε κάθε στάδιο μπορεί ποικίλλει ανάλογα με το πλαίσιο, και την επαγγελματική κρίση του εκάστοτε εκπαιδευτικού. Μάθηση - Σκέψη - Δράση

ΔΡΑΣΗ Σκεφτείτε και αναλάβετε δράση για το ζήτημα ως ενεργός πολίτης του κόσμου, τόσο ατομικά όσο και συλλογικά. ΣΚΕΨΗ Εξετάστε κριτικά ό,τι μπορεί να γίνει για το ζήτημα, συσχετίστε το με τις αξίες και τις απόψεις του κόσμου, και προσπαθήστε να κατανοήσετε τη φύση της δύναμης και της δράσης. ΜΑΘΗΣΗ Ερευνήστε ένα ζήτημα, δείτε το από διαφορετικές οπτικές γωνίες, και προσπαθήστε να κατανοήσετε τις αιτίες και τις συνέπειές του.

Μάθηση - Σκέψη - Δράση Αυτή η διαδικασία 3 σταδίων θα σας βοηθήσει όχι μόνο να σκεφτείτε κριτικά για το θέμα, αλλά θα σας βοηθήσει να αναπτύξετε δεξιότητες και ικανότητες, όπως η εμπιστοσύνη, η αυτογνωσία, η συμμετοχή, τα κίνητρα, η ηγεσία και η υποστήριξη της ομάδας εργασίας.

Ο θεσμός αυτός καθιερώθηκε στην Αγγλία από τον οργανισμό Oxfam GB (Youth Ambassadors Groups - Oxfam GB) Οι Νεαροί Πρεσβευτές αποτελούν μια ποικιλόμορφη κοινότητα από αφοσιωμένους και εμπνευσμένους νεαρούς (12 – 25 ετών). Οι ομάδες αυτές επιδιώκουν να εμπνεύσουν και να επηρεάσουν τις κοινότητές τους, μέσα από την καλλιέργεια της συμπόνιας για διάφορα προβλήματα. Πρόκειται για μικρές ομάδες νέων, οι οποίες αφού ενημερώνονται για ζητήματα παγκόσμιας εμβέλειας, στη συνέχεια οργανώνουν δραστηριότητες για ενημέρωση των συμμαθητών τους, των εκπαιδευτικών ή της κοινότητάς τους για τα θέματα με τα οποία ασχολούνται. Οι δράσεις που θα διοργανώνονται στο πλαίσιο της Ομάδας Νεαρών Πρεσβευτών θα μπορούν να αποφασιστούν αποκλειστικά από τους νέους ή σε συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς τους. Ενδεικτικές ιδέες δράσεων: φιλανθρωπικό παζαράκι, παρουσίαση σε εκδήλωση, δημιουργία ταινίας μικρού μήκους, θεατρική παράσταση κ.λπ. Ομάδες Νεαρών Πρεσβευτών

Λάβετε υπόψη τις ήδη υπάρχουσες δεξιότητες και ικανότητες Λάβετε υπόψη τις δυνατότητες και αδυναμίες των ατόμων Εισάγετε μια κοινωνική ικανότητα σε προγραμματισμένο χρονικό πλαίσιο Παρουσιάστε την ικανότητα και βοηθήστε τα άτομα να εξασκηθούν Εφαρμόστε διεξοδικά την κοινωνική ικανότητα σε διάφορα πλαίσια Προσφέρετε βοήθεια και υποστήριξη όποτε είναι απαραίτητο Επαναλάβετε τη διαδικασία αν χρειάζεται Διδασκαλία Κοινωνικών Ικανοτήτων

Δραστηριότητα

Καλλιέργεια και Διδασκαλία Κοινωνικών Ικανοτήτων 1.Σχεδιασμός και διαχείριση δράσης 2.Ανάληψη πρωτοβουλιών - λήψη αποφάσεων Παράδειγμα Σχεδίου Μαθήματος

Κριτήρια Αξιολόγησης Κριτήρια αξιολόγησης 1 ο στάδιο2 ο στάδιο3 ο στάδιο Μπορεί να χρησιμοποιήσει τα χρονοδιαγράμματα για να εντοπίσει και να σχεδιάσει δραστηριότητες, προκειμένου να επιτευχθεί ένας στόχος. Χρησιμοποιεί τεχνικές για το σχεδιασμό, τη διαχείριση και την αλληλουχία των δραστηριοτήτων. Μπορεί να σκεφτεί τις επιλογές δράσης του και να επιλέξει την πιο αποτελεσματική. Αναγνωρίζει τι θέλει να πετύχει και μπορεί να προσδιορίσει τις επιτυχίες. Υιοθετεί μια δομημένη προσέγγιση για τη διαχείριση των δραστηριοτήτων που υποστηρίζουν την κοινωνική δικαιοσύνη ή τη δημοκρατική συμμετοχή. Μπορεί να σκεφτώ τις επιλογές δράσης του και να επιλέξει την πιο αποτελεσματική. Χρησιμοποιεί τεχνικές για το σχεδιασμό, τη διαχείριση και την αλληλουχία των δραστηριοτήτων. Αναγνωρίζει τι θέλει να πετύχει και μπορεί να προσδιορίσει τις επιτυχίες.

Περιγραφή δραστηριότητας (βήμα προς βήμα) ΔιάρκειαΈως και δύο ώρες Υλικά Σενάριο Έντυπο βαθμολόγησης δραστηριότητας Φυλλάδιο «Σχέδιο Δραστηριότητας» Περιγραφή 1. Εξηγήστε στους μαθητές ότι θα εργαστούν σε ομάδες για να σχεδιάσουν μια δραστηριότητα, έχοντας περιορισμένο χρονικό διάστημα για να το οργανώσουν (για παράδειγμα 25 λεπτά) 2. Δώστε στους μαθητές το σενάριο που χρειάζεται να σχεδιάσουν - αυτό μπορεί να είναι ένα πραγματικό σενάριο που βασίζεται για παράδειγμα στο θέμα της παγκόσμιας πολιτότητας ή σε μια δραστηριότητα που έχουν ήδη αποφασίσει να πραγματοποιήσουν, ή μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το «ψεύτικο» σενάριο, όπως αυτό που παρουσιάζεται παρακάτω. 3. Δώστε στους μαθητές το κενό φυλλάδιο με το σχέδιο της δραστηριότητας (ηλεκτρονικά ή σε χαρτί). Εξηγήστε τους ότι αρχικά θα πρέπει να προσθέσουν επικεφαλίδες που πιστεύουν ότι θα ήταν κατάλληλες για να τους βοηθήσουν να σχεδιάσουν πιο εύκολα τη δραστηριότητα. 4. Στη συνέχεια, ζητήστε από τους μαθητές να χρησιμοποιήσουν το υπόλοιπο έντυπο για να κάνουν ένα προσχέδιο για τη διεξαγωγή της δραστηριότητας, με την προϋπόθεση ότι όλοι οι μαθητές στην ομάδα πρόκειται να συμμετάσχουν στην υλοποίησή του. 5. Αφού ολοκληρωθεί η καθορισμένη χρονική περίοδος, ζητήστε από τις ομάδες να ανταλλάξουν τα σχέδιά τους και να χρησιμοποιήσουν το έντυπο βαθμολόγησης για να αξιολογήσουν τα σχέδια των άλλων. 6. Με βάση τα αποτελέσματα, καθώς και την παρατήρηση των μαθητών σας κατά τη διάρκεια της δραστηριότητας (για παράδειγμα, η πολυπλοκότητα των συνομιλιών, ποιος ήταν επικεφαλής και είπε τα περισσότερα) να αξιολογήσετε σε ποιο στάδιο βρίσκονται οι μαθητές, ανάλογα με το πώς εργάστηκαν, ατομικά ή ομαδικά. Σχόλια 1. Αντί να χρησιμοποιήσετε τη μέθοδο της βαθμολόγησης από ομότιμους (μαθητής προς μαθητή), θα μπορούσατε να πάρετε τα σχέδια δράσης και να τα βαθμολογήσετε ως εκπαιδευτικός. 2. Αντί να πραγματοποιήσετε αυτή τη δραστηριότητα σε ομάδες, θα μπορούσε να γίνει ατομικά. 3. Το έντυπο βαθμολόγησης είναι μόνο ενδεικτικό - μπορείτε να το τροποποιήσετε όπως νομίζετε ανάλογα με τις ανάγκες της τάξης σας.

Ομαδική Δραστηριότητα Κάθε ομάδα να εστιάσει σε μια Κοινωνική Ικανότητα και να προσπαθήσει να φτιάξει ένα προσχέδιο σχεδίου μαθήματος για τη συγκεκριμένη Κοινωνική Ικανότητα. Κάθε ομάδα θα έχει 10 λεπτά να παρουσιάσει το δικό της Σχέδιο Μαθήματος.

Κοινωνικές Ικανότητες Επικοινωνία και Δημόσιος λόγος Οργανωτική Ικανότητα Ομαδικότητα και Συμμετοχικότητα ΗγετικότηταΔημιουργικότηταΚριτική σκέψη Ανάληψη πρωτοβουλιών - λήψη αποφάσεων Σχεδιασμός και διαχείριση δράσεων Επίλυση προβλημάτων

Ερωτήσεις; Ευχαριστούμε!