Kάλλη Καρβέλη, M.Sc. Δικηγόρος – Ειδικός επιστήμονας ΑΠΔΠΧ Έλενα Μαραγκού, ΔΝ Δικηγόρος – Ειδικός επιστήμονας ΑΠΔΠΧ Μαρία Αλικάκου, ΔΝ Δικηγόρος – Ειδικός επιστήμονας ΑΠΔΠΧ Πρόσβαση στα Δημόσια Έγγραφα
Πρόσβαση σε δημόσια έγγραφα με δεδομένα του ίδιου του αιτούντα Δικαίωμα πρόσβασης (ά. 12 ν. 2472/1997) – Ασκείται με γραπτή αίτηση προς τον υπεύθυνο επεξεργασίας – Αφορά στα δεδομένα, στην προέλευσή τους, στο σκοπό, στους αποδέκτες, στη λογική της αυτοματοποιημένης επεξεργασίας – Μπορεί να οδηγήσει στη διαγραφή, κλείδωμα, διόρθωση των δεδομένων – Εάν δεν υπάρξει απάντηση εντός 15 ημερών ή αυτή δεν είναι ικανοποιητική, δυνατότητα προσφυγής στην Αρχή, η οποία δύναται να διατάξει τη πρόσβαση (σε αντίθεση με τη περίπτωση της πρόσβασης τρίτου σε δημόσια έγγραφα) Περιορισμός του δικαιώματος πρόσβασης – Για λόγους εθνικής ασφάλειας – Για τη διακρίβωση ιδιαίτερα σοβαρών εγκλημάτων Μετά από απόφαση της Αρχής και κατόπιν αίτησης του υπευθύνου επεξεργασίας μπορεί να αρθεί εν όλω ή εν μέρει η υποχρέωσης πληροφόρησης Κανονιστική Πράξη της Αρχής 122/2001: Ορισμός ύψους του χρηματικού ποσού για την άσκηση από το υποκείμενο των δεδομένων των δικαιωμάτων πρόσβασης και αντίρρησης (5 Ευρώ για άσκηση του δικαιώματος πρόσβασης)
Το δικαίωμα πρόσβασης περιλαμβάνει τη δυνατότητα ελέγχου του υποκειμένου για το αν έχουν τηρηθεί οι διαδικασίες θεμιτής επεξεργασίας των προσωπικών του δεδομένων, δηλ. αν είναι ακριβή, πρόσφορα, ενημερωμένα, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 12 του ν. 2472/1997- (Απόφαση 40/2006) Δικαίωμα πρόσβασης σε απόσπασμα πρακτικού. Διατάσσεται η ικανοποίηση του δικ/τος πρόσβασης (Απόφαση 1/2006) Δικαίωμα πρόσβασης υποψηφίων γραπτών διαγωνισμών του ΑΣΕΠ. Υποχρέωση του Δημοσίου να χορηγεί στον υποψήφιο τα ζητηθέντα αντίγραφα των γραπτών του δοκιμίων με καταβολή σχετικού παραβόλου (Απόφαση 40/2006, 16/2008 – ένα έτος από τη δημοσίευση των πινάκων επιτυχόντων) Δικαίωμα πρόσβασης υποψηφίου Πανελληνίων Εξετάσεων. Υποχρέωση του ΥΕΘΠΘ να χορηγεί στον υποψήφιο τα ζητηθέντα αντίγραφα των γραπτών του δοκιμίων με καταβολή σχετικού παραβόλου (Απόφαση 66/2006,13/2005) Αποφάσεις της Αρχής για το δικαίωμα του ά. 12 ν. 2472/1997
Άλλες σχετικές αποφάσεις της Αρχής Η Γνωμοδότηση 3/2009 σχετικά με τις έννομες συνέπειες της εισαγγελικής παραγγελίας για τη χορήγηση δημοσίων εγγράφων που περιέχουν προσωπικά δεδομένα υπογράμμισε τη ανάγκη διαφορετικής – ειδικότερης μεταχείρισης του δικαιώματος πρόσβασης του υποκειμένου σε δημόσια έγγραφα Όταν το αιτούμενο δημόσιο έγγραφο περιέχει δεδομένα μόνο του ίδιου του αιτούντος (είτε απλά είτε/και ευαίσθητα), τότε η Διοίκηση πρέπει άνευ ετέρου να χορηγήσει το έγγραφο κατ’ εφαρμογή του άρθρου 12 του ν. 2472/1997 (δικαίωμα πρόσβασης του υποκειμένου) και όχι του άρθρου 5 ν. 2690/1999, το οποίο πρέπει να εξετάζει και αυτεπαγγέλτως ακόμη και όταν ο αιτών - υποκείμενο των δεδομένων επικαλείται στην αίτησή του το άρθρο 5 ν. 2690/1999. Εάν η Διοίκηση αρνείται να ικανοποιήσει το δικαίωμα του αιτούντος- υποκειμένου των δεδομένων, οφείλει σύμφωνα με το άρθρο 12 παρ. 4 του ν. 2472/1997 να κοινοποιήσει την απάντησή της αυτή στην Αρχή και να ενημερώσει τον αιτούντα ότι έχει δικαίωμα να προσφύγει στην Αρχή. Αυτή είναι και η μοναδική περίπτωση στην οποία η Αρχή μπορεί να διατάξει τη χορήγησηάρθρου 12 του ν. 2472/1997
Ειδικές περιπτώσεις: Πρόσβαση του καταγγελλόμενου στα στοιχεία της καταγγελίας Τα στοιχεία του καταγγέλλοντος αποτελούν προσωπικά δεδομένα τόσο του ιδίου όσο και του καθού η καταγγελία (Απόφαση 73/2010) Ο καθού η καταγγελία έχει δικαίωμα πρόσβασης στο κείμενο της καταγγελίας και στα στοιχεία του καταγγέλλοντος με βάση το άρθρο 12 ν. 2472/1997 (προέλευση των δεδομένων - πηγή), επικουρικώς και με βάση το άρθρο 5 ν. 2690/1999 (πρόκειται για διοικητικό έγγραφο, εφόσον αποτέλεσε τη βάση της διοικητικής δράσης) Οριοθέτηση της έννοιας της προέλευσης των δεδομένων: τα στοιχεία ταυτοποίησης του καταγγέλλοντος που περιέχονται στο κείμενο της καταγγελίας, όπως είναι ιδίως το όνομα και η διεύθυνση του καταγγέλλοντος. Περιορισμοί στο δικαίωμα πρόσβασης: – εθνική ασφάλεια, διακρίβωση ιδιαίτερα σοβαρών εγκλημάτων ύστερα από Απόφαση της Αρχής (άρθρο 12 παρ. 3 ν. 2472/97) – περιορισμοί του άρθρου 5 παρ. 3 ν. 2690/99 (ιδιωτική ζωή, δυσχέρανση της έρευνας, ειδικό απόρρητο, καταγγελία που περιέχεται σε συζητήσεις Υπουργικού Συμβουλίου) – από ειδικές διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας, σχετικές με διεξαγωγή έρευνας συγκεκριμένων καταγγελιών που επιβάλλουν ή επιτρέπουν ενδεχομένως απόλυτη ή μερική τήρηση μυστικότητας – καθώς και όταν με τη γνωστοποίηση των στοιχείων του καταγγέλλοντος απειλείται το υπέρτατο έννομο αγαθό της ζωής του.
Πρόσβαση του καταγγελλόμενου στα στοιχεία της καταγγελίας (συνέχεια) Ενημέρωση του καταγγέλλοντος (ά. 11 παρ. 3 ν. 2472/1997): – Για τις αναγκαίες σταθμίσεις συνιστάται η εκ των προτέρων ενημέρωση του καταγγέλλοντος με: Ειδική και σαφή επισήμανση στο έντυπο της καταγγελίας Ανάρτηση ευδιάκριτης προειδοποιητικής ανακοίνωσης στο χώρο υποβολής της καταγγελίας και στην ιστοσελίδα – Διαφορετικώς, πριν από τη χορήγηση των αιτούμενων στοιχείων απαιτείται η ατομική ενημέρωση του καταγγέλλοντος
Πρόσβαση σε στοιχεία που αφορούν τον αιτούντα και προστατεύονται από διατάξεις πνευματικής ιδιοκτησίας Δικαίωμα πρόσβασης του υποκειμένου στο υλικό αξιολόγησής του από ψυχολόγους και εκπαιδευτικούς του ΚΕ.Δ.Δ.Υ. Κρίση α) ότι ακόμα και έγγραφα που χαρακτηρίζονται απόρρητα με διάταξη νόμου, δύνανται να γνωστοποιηθούν σε συγκεκριμένο πρόσωπο, εάν αφορούν ευθέως το πρόσωπο αυτό και ιδίως την υπηρεσιακή ή ατομική του κατάσταση, και β) η νομοθεσία για πνευματική ιδιοκτησία δεν θεσπίζει απόρρητο αλλά αποσκοπεί στην προστασία του δημιουργού αναφορικά με τα δικαιώματα επί του έργου του. Διατάσσεται η ικανοποίηση του δικ/τος πρόσβασης (Απόφαση 149/2014)