Εναλλακτική διδακτική προσέγγιση για την ενότητα «Η Επιχείρηση ως Κοινωνική Οργάνωση» του μαθήματος Αρχές Οργάνωσης & Διοίκησης Επιχειρήσεων με προσανατολισμό την Εκπαίδευση για την Βιώσιμη Ανάπτυξη. Γεώργιος ΒουζαξάκηςΒασίλειος Μακράκης Εκπαιδευτικός ΠΕ09Καθηγητής Π.Τ.Δ.Ε. Υποψήφιος Διδάκτωρ Π.Τ.Δ.Ε.Παν. Κρήτης Παν. ΚρήτηςUNESCO ICT in ESD Chairholder Ημερίδα ΕΟΕΔΕ Μακεδονίας - Θράκης Θεσσαλονίκη 04/12/2015

Αναγκαιότητα εναλλακτικής διδακτικής προσέγγισης Τις τελευταίες δεκαετίες η ανθρωπότητα βιώνει τις συνέπειες μιας μη βιώσιμης οικονομικής αλλά και κοινωνικής ανάπτυξης που βασίζεται στην μεγιστοποίηση του οικονομικού αποτελέσματος και της εξάντλησης των πόρων. Η αναγκαιότητα για μια στροφή σε ένα βιώσιμο μοντέλο ανάπτυξης σε παγκόσμιο επίπεδο προκύπτει πλέον από μεγάλο πλήθος επιστημονικών ερευνών.

Αναγκαιότητα εναλλακτικής διδακτικής προσέγγισης Εκπαίδευση για την Βιώσιμη Ανάπτυξη έχει ως βασικό στόχο να διαδραματίσει ένα μετασχηματιστικό ρόλο στην κοινωνία. Είναι ανάγκη να εφοδιάζει τους διδασκόμενους και τους διδάσκοντες με την απαιτούμενη γνώση και ικανότητα με σκοπό την κατανόηση, την αντιμετώπιση και την επίλυση σύνθετων διεπιστημονικών προβλημάτων Κυρίως όμως αυτή η γνώση είναι ανάγκη να οδηγεί σε αμφισβήτηση άκριτα αφομοιωμένων παραδοχών και πρακτικών και σε βούληση για δράση και αλλαγή στάσεων και συμπεριφορών.

Θεωρητικό πλαίσιο εναλλακτικής διδακτικής προσέγγισης Σε αυτή την κατεύθυνση η Εκπαίδευση για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη επιδιώκει την ενδυνάμωση και χειραφέτηση, όπου οι πολίτες μπορούν ατομικά ή συλλογικά να συμμετέχουν ενεργά στο κοινωνικό γίγνεσθαι. Αυτό μπορεί παιδαγωγικά να στηριχθεί σε ένα μοντέλο μάθησης που θα βασίζεται στην κριτική και χειραφετική οπτική της μετασχηματίζουσας μάθησης, της βιωματικής και εποικοδομιστικής μάθησης.

Στόχοι εναλλακτικής διδακτικής προσέγγισης για την ενότητα "Η επιχείρηση ως κοινωνική οργάνωση" Το αναλυτικό πρόγραμμα του μαθήματος παρόλο που συμπεριλαμβάνει την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη της επιχείρησης δεν θέτει κανένα στόχο και καμία ενδεικτική δραστηριότητα που να συνδέεται με την έννοια αυτή. Για το λόγο αυτό και για την επίτευξη του σκοπού της εναλλακτικής προσέγγισης προτείνονται οι εξής διδακτικοί στόχοι: Α)Σε επίπεδο γνώσεων: Οι μαθητές να αναγνωρίζουν την έννοια της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης Β)Σε επίπεδο δεξιοτήτων: Οι μαθητές να μπορούν να σχεδιάζουν και να αξιολογούν δράσεις Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης με βάση τους τέσσερις πυλώνες της Βιώσιμης Ανάπτυξης (οικονομία, περιβάλλον, κοινωνία, πολιτισμός) Γ) Σε επίπεδο στάσεων: Οι μαθητές να εκτιμήσουν τον ρόλο της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης στην προσπάθεια οικοδόμησης ενός βιώσιμου μέλλοντος.

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Εισαγωγή - Προβολή σύντομου οπτικοακουστικού υλικού (βίντεο) με διαφημίσεις από πραγματικές επιχειρήσεις που προβάλουν την Εταιρική Κοινωνική τους Ευθύνη. (Ενδεικτικό βίντεο διαθέσιμο στο : - Αναζήτηση και καταγραφή στον πίνακα (καταιγισμός ιδεών) αντίστοιχων δράσεων των επιχειρήσεων τις οποίες μπορούν πλέον οι μαθητές να αναγνωρίσουν από την δική τους εμπειρία ως καταναλωτές - Στη συνέχεια συζήτηση με τους μαθητές για την έννοια της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης και τον ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν οι επιχειρήσεις στην προσπάθεια για Βιώσιμη Ανάπτυξη Δραστηριότητα (Παιχνίδι ρόλων) Οι μαθητές χωρίζονται σε 4 ομάδες και με κλήρωση αναλαμβάνουν τους εξής ρόλους ως ομάδες: Τρείς ομάδες αναλαμβάνουν τον ρόλο ‘Στελέχη Διοίκησης’ τριών αντίστοιχων μεγάλων αεροπορικών εταιρειών και μια ομάδα αναλαμβάνει το ρόλο των ‘Καταναλωτών’. (Στη συνέχεια παρουσιάζονται τα τέσσερα επόμενα βήματα της δραστηριότητας ανά ομάδα αλλά και στην ολομέλεια) ΟΜΑΔΕΣ ΣΤΕΛΕΧΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝΟΜΑΔΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ 1. Δίνεται φυλλάδιο με τους τέσσερις πυλώνες της Βιώσιμης Ανάπτυξης (οικονομία, το περιβάλλον, κοινωνία, πολιτισμός) και καλούνται να προτείνουν και να καταγράψουν/σχεδιάσουν/προβάλλουν σε χαρτόνι δράσεις εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης στα πλαίσια του επόμενου έτους για τις επιχειρήσεις που αντιπροσωπεύουν. 1. Δίνονται περιλήψεις Εταιρικού Κοινωνικού Απολογισμού δύο πραγματικών αεροπορικών εταιρειών και ζητείτε να διαμορφώσει η ομάδα ένα σύντομο ερωτηματολόγιο αξιολόγησης δράσεων Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης σε σχέση με την συνεισφορά τους στους τέσσερις πυλώνες της Βιώσιμης Ανάπτυξης. 2. Τα ‘Στελέχη Διοίκησης’ ανά ομάδα παρουσιάζουν στην ολομέλεια της τάξης τα χαρτόνια με τα σχέδια δράσης Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης που έχουν υλοποιήσει. 3. Λαμβάνουν το ερωτηματολόγιο αξιολόγησης που κατασκεύασε η ομάδα των ‘Καταναλωτών’ στο βήμα 1 και αναστοχάζονται σχετικά με τις δράσεις που είχαν σχεδιάσει. 3. Λαμβάνουν τα χαρτόνια με τα σχέδια δράσης που σχεδίασαν οι ομάδες ‘Στελέχη Διοίκησης’ στο βήμα 1 και τα αξιολογούν με βάση το ερωτηματολόγιο αξιολόγησης που κατασκεύασαν οι ίδιοι και χρησιμοποίησαν στις πραγματικές αεροπορικές εταιρείες. 4. Η ομάδα ‘Καταναλωτών’ παρουσιάζει στην ολομέλεια τα αποτελέσματα της αξιολόγησης της στα σχέδια δράσης των ‘Στελεχών Διοίκησης’. Αναστοχασμός Αναστοχασμός για προηγούμενη γνώση: Οι επιχειρήσεις ως αποκλειστικός μηχανισμός μεγιστοποίησης κέρδους. Συζήτηση στην ολομέλεια για τον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη στην προσπάθεια για ένα βιώσιμο μέλλον.

Φύλλο αναφοράς για τους πυλώνες της Βιώσιμης Ανάπτυξης και ενδεικτικά θέματα ανά πυλώνα

Ε.Κ.Ε. Αεροπορικών Εταιρειών Στις ιστοσελίδες των αεροπορικών εταιρειών υπάρχουν στοιχεία σχετικά με την ΕΚΕ που εφαρμόζουν και μπορούν να δοθούν στους μαθητές.

Χαρτόνια από εφαρμογή της πρότασης στην τάξη

Κωστούλα-Μακράκη, Ν., (2008). Η σημασία και ο ρόλος του ενεργού πολίτη στο πλαίσιο της εκπαίδευσης για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Στο: Ενεργός Πολίτης & Εκπαίδευση, Στάθης Μπαλιάς (Επιμ.), Αθήνα, Εκδόσεις Παπαζήση. ΦΕΚ 252/ Προγράμματα Σπουδών Τεχνικών Επαγγελματικών Εκπαιδευτηρίων ΦΕΚ 131/ Προγράμματα Σπουδών των μαθημάτων Α΄Β΄ Γ’ τάξεων του Ενιαίου Λυκείου Makrakis V. & Kostoula-Makraki N. (2013). A methodology for Reorienting Univesity Curricula to Address Sustainability: The RUCAS-Tempus Project Iniative. Στο:Assessment Tools in Hihger Education Institutions. Mapping Trends and Good Practices around the World. ( ) Springer Link Makrakis V. & Kostoula-Makraki N (2012). Course Curricular design and Development of the MSc Programme in the field of ICT in education for Sustainable Development. Journal of Teacher Education for Sustainability, vol. 14, no. 2, pp. 5–39, 2012 UNEP (2011). Towards a green economy: pathways to sustainable development and poverty eradication – a synthesis for policy makers. Διαθέσιμο στο: (10/10/2014) Unicef (2010). State the World’s Children. Διαθέσιμο στο (10/10/2014) Βιβλιογραφία

Η εναλλακτική αυτή διδακτική προσέγγιση εντάσσεται στο πλαίσιο διδακτορικής έρευνας με σκοπό την αποδόμηση και αναδόμηση του Αναλυτικού Προγράμματος οικονομικών μαθημάτων προς την βιώσιμη ανάπτυξη με την υποστήριξη των Τ.Π.Ε. Για τον σκοπό της έρευνας έχει δημιουργηθεί ένα σύντομο ερωτηματολόγιο (εγκεκριμένο από Ι.Ε.Π.) που απευθύνεται σε οικονομολόγους εκπαιδευτικούς. ( Η συμπλήρωση του πέρα από ότι θα με βοηθήσει πολύ στην έρευνα μου πιστεύω ότι μπορεί να συμβάλλει θετικά στην διδασκαλία στα μαθήματα μας στο σχολείο. Εφόσον επιθυμείτε στο τέλος του ερωτηματολογίου μπορείτε να δηλώσετε συμμετοχή στην Ηλεκτρονική Κοινότητα Πρακτικής όπου θα μπορούμε να μοιραζόμαστε για τα μαθήματα μας εκπαιδευτικό υλικό - διδακτικές προσεγγίσεις, να συζητάμε τις εμπειρίες μας και να αλληλοϋποστηριζόμαστε Το ευρύτερο πλαίσιο της παρούσας εναλλακτικής διδακτικής προσέγγισης

Σας ευχαριστούμε πολύ