Ενισχύοντας την ικανότητα των νοσηλευτών και των άλλων επαγγελματιών υγείας να παρέχουν πολιτισμικά επαρκή και συμπονετική φροντίδα υγείας. ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ, ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ
ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ: ○ Middlesex University, United Kingdom-ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ○ EDUNET, Romania-ΡΟΥΜΑΝΙΑ ○ Marmara University, Pendik Research and Training Hospital, Turkey- ΤΟΥΡΚΙΑ ○ Azienda Ospedaliera Universitaria Senese, Italy-ΙΤΑΛΙΑ ○ University College Lillebaelt, Denmark-ΔΑΝΙΑ ○ Polibienestar Research Institute - Universitat de València, Spain-ΙΣΠΑΝΙΑ ○ Cyprus University of Technology, Cyprus-ΚΥΠΡΟΣ
Το ΙΕΝΕ 4 στοχεύει στη βελτίωση της ποιότητας εκπαίδευσης των νοσηλευτών και των άλλων επαγγελματιών υγείας, για παροχή συμπονετικής και πολιτισμικά επαρκή φροντίδα που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες του τομέα της φροντίδας υγείας. 3
Το εργαλείο αφορά τους ηγέτες που είναι υπεύθυνοι να προετοιμάζουν επαγγελματίες υγείας για να παρέχουν αποτελεσματική φροντίδα υγείας. Αναφέρεται επίσης στην υπευθυνότητα των ηγετών να δημιουργήσουν και να αναπτύξουν πολιτισμικά επαρκή και συμπονετικό εργασιακό περιβάλλον. 4
Προωθώντας τον πρότυπο ρόλο πολιτισμικά επαρκούς και συμπονετικής ηγεσίας, βασισμένη στις αρχές της ισότητας. Το εργαλείο αυτό απευθύνεται προς τους νοσηλευτές προϊστάμενους τμημάτων που παρέχουν ηγεσία στο χώρο της υγείας. Ο σκοπός αυτού του εργαλείου είναι να βοηθήσει τους νοσηλευτές προϊστάμενους τμημάτων στην παροχή πολιτισμικά επαρκούς συμπονετικής φροντίδας υγείας, μέσω του πρότυπου ρόλου τους ως χαρισματικοί ηγέτες. 5
6 ΗΓΕΣΙΑ Ορισμός: «Ηγεσία είναι η διαδικασία επηρεασμού των δράσεων μιας οργανωμένης ομάδας ατόμων, έτσι ώστε να εργαστούν πρόθυμα για την επίτευξη ομαδικών στόχων» (Stogdill: 1950, Koontiz & O’ Donnel:1982) Η επιρροή διακρίνεται από την εξουσία, η οποία αποτελεί τη δομική όψη της δύναμης
7 ΠΗΓΕΣ ΔΥΝΑΜΗΣ Ως πηγές δύναμης για την άσκηση επιρροής θεωρούνται: 1.Προσωπικά χαρακτηριστικά (ρητορική- επικοινωνιακή δεινότητα, πολιτικές ικανότητες, έκφραση οράματος κ.λπ.) 2.Εξειδικευμένη γνώση από σπουδές ή εμπειρία, η οποία εξασφαλίζει αξιοκρατία και αξιοπιστία
8 ΠΗΓΕΣ ΔΥΝΑΜΗΣ ΕΞΑΙΤΙΑΣ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΙΕΡΑΡΧΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΘΕΣΜΙΚΟΥ ΡΟΛΟΥ 1.Δύναμη λόγω θέσης 2.Δύναμη λόγω ελέγχου αμοιβών 3.Δύναμη λόγω του ελέγχου καταναγκασμού των ποινών 4.Δύναμη που προέρχεται από τον έλεγχο των πόρων 5.Δύναμη που προέρχεται από την παράδοση, τη θρησκεία, την ψυχολογία κ.λπ.
9 ΗΓΕΣΙΑ – ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΔΙΑΚΡΙΣΗ 1.ΗΓΕΣΙΑ: Χάραξη πολιτικής, της αντιμετώπισης των αλλαγών και γενικά υψηλών στόχων που σχετίζονται με τη βελτίωση του προσωπικού 2.ΔΙΟΙΚΗΣΗ: Εφαρμογή της πολιτικής και διατήρηση της λειτουργικότητας και της αποτελεσματικότητας
10 ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΜΑΝΑΤΖΕΡ - ΗΓΕΤΗ ΜΑΝΑΤΖΕΡ – ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ Διορίζεται Χρησιμοποιεί νόμιμη – δοτή δύναμη Δίνει οδηγίες, εντολές, ανταμοιβές, τιμωρίες Ελέγχει Δίνει έμφαση σε διαδικασίες, συστήματα, λογική Κινείται σε προκαθορισμένα τυπικά πλαίσια Δέχεται και διαχειρίζεται την κατεστημένη κατάσταση Αποδέχεται την πραγματικότητα Έχει βραχυπρόθεσμη προοπτική ΗΓΕΤΗΣ Αναδεικνύεται Χρησιμοποιεί προσωπική δύναμη Εμπνέει, πείθει Κερδίζει την εμπιστοσύνη Δίνει έμφαση στους ανθρώπους και τα συναισθήματα Ανοίγει ορίζοντες, διευρύνει τα πλαίσια Προκαλεί το κατεστημένο, κάνει αλλαγές, καινοτομεί Ερευνά την πραγματικότητα Έχει μακροπρόθεσμη προοπτική
11 ΠΡΟΤΥΠΑ ΗΓΕΣΙΑΣ ΑΥΤΑΡΧΙΚΟ: Ο Ηγέτης λαμβάνει μόνος του τις αποφάσεις και τις επιβάλλει με τη δύναμη της εξουσίας που του παρέχει η θέση του ΕΞΟΥΣΙΟΔΟΤΙΚΟ: Οι υφιστάμενοι λαμβάνουν τις αποφάσεις, εφόσον ο ηγέτης δεν έχει τις δυνατότητες ή αδιαφορεί ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟ: Η λήψη των αποφάσεων είναι αποτέλεσμα συμμετοχικών διαδικασιών ηγέτη και μελών της ομάδας
ΟΡΙΣΜΟΙ Πολιτισμικά Επαρκής Συμπόνια είναι η ποιότητα της ανθρώπινης κατανόησης του πόνου των άλλων, θέλοντας να κάνουν κάτι γι 'αυτό, χρησιμοποιώντας πολιτισμικά κατάλληλες και αποδεκτές παρεμβάσεις φροντίδας υγείας. Αυτό λαμβάνει υπόψη τόσο τους ασθενείς, όσο και τους φροντιστές με διαφορετικό πολιτισμικό υπόβαθρο στο πλαίσιο στο οποίο δίνεται η φροντίδα υγείας. 12
ΟΡΙΣΜΟΙ Ηγεσία είναι η ικανότητα να επηρεάσουν τους άλλους, με ή χωρίς εξουσία και να αναπτύξουν ένα όραμα που να κινητοποιεί τους άλλους να δράσουν με πάθος και όραμα προς έναν κοινό στόχο. Πολιτιστικά επαρκής και συμπονετικός Ηγέτης ορίζεται ο επαγγελματίας υγείας που αναγνωρίζει και διαχειρίζεται οποιεσδήποτε αξίες της προσωπικότητάς του, ενώ εμπνέει τους άλλους επαγγελματίες υγείας με το παράδειγμα και το όραμά του, παρέχοντας την καλύτερη και κατάλληλη φροντίδα υγείας. 13
ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΗΓΕΣΙΑ Η Νοσηλευτική είναι μια πειθαρχημένη πρακτική και μια κοινωνική δράση. Η Νοσηλευτική ηγεσία αφορά τη κριτική σκέψη, τη δράση, την υπευθυνότητα και την ευαισθησία. Η Πολιτισμικά επαρκής και συμπονετική νοσηλευτική ηγεσία, διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στην άμεσο ζωή των νοσηλευτών και έχει αντίκτυπο σε ολόκληρο το σύστημα υγείας. 14
ΑΞΙΕΣ – ΑΡΧΕΣ ΗΓΕΤΗ ΣΥΜΠΟΝΙΑΗΘΙΚΗΟΡΑΜΑΣΕΒΑΣΜΟΥΠΕΥΘΥΝΟΤΗΤΑΚΑΤΑΝΟΗΣΗΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΕΧΕΜΥΘΕΙΑΕΜΠΕΙΡΙΑΕΥΕΛΙΞΙΑ 15
ΓΙΑΤΙ ΝΑ ΥΠΑΡΧΕΙ ΗΓΕΣΙΑ ΣΤΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ Η σωστή και επαρκής εκπαίδευση και καθοδήγηση νέων ηγετών στο χώρο της νοσηλευτικής, είναι κάτι που χρειάζεται στο χώρο της υγείας. Ένας πολιτισμικά επαρκής και συμπονετικός ηγέτης στο χώρο της υγείας, θα πρέπει να έχει την ικανότητα να αλληλοεπιδρά με τους άλλους επαγγελματίες υγείας, με έναν τρόπο που να εμπνέει και δημιουργεί περιβάλλον εμπιστοσύνης και κατάλληλης συνεργασίας. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα που δείχνουν ότι όταν οι ηγέτες χαρακτηρίζονται από αυτές τις δεξιότητες και ικανότητες, μέσα από τον πρότυπο ρόλο (να είναι οι ίδιοι παράδειγμα), εμπνέουν και βοηθούν το υπόλοιπο προσωπικό να αντιληφθεί και να κατανοήσει τις αρχές, τις αξίες και την πρακτική που θα πρέπει να εφαρμόσει. 16
Ανώτεροι Νοσηλευτές – Προϊστάμενοι τμημάτων Οι ανώτεροι νοσηλευτές στη καθημερινή πρακτική τους να προβαίνουν σε μια σειρά από ηγετικές δραστηριότητες. Μερικοί θα υιοθετήσουν ένα αποτελεσματικό στυλ ηγεσίας, ενώ άλλοι δύσκολα θα εφαρμόσουν την έννοια της ηγεσίας ή να βλέπουν τους εαυτούς τους ως ηγέτες. Η αποτελεσματική ηγεσία είναι κρίσιμης σημασίας για την παροχή υψηλής ποιότητας φροντίδας υγείας, εξασφαλίζοντας την ασφάλεια των ασθενών και τη θετική εξέλιξη και αναβάθμιση του προσωπικού. 17
Ανώτεροι Νοσηλευτές – Προϊστάμενοι τμημάτων Οι ανώτεροι νοσηλευτές επιδεικνύοντας ένα αποτελεσματικό στυλ ηγεσίας, θα είναι σε θέση να επηρεάσουν την επιτυχή ανάπτυξη και εξέλιξη του υπόλοιπού προσωπικού, διασφαλίζοντας ότι τα επαγγελματικά πρότυπα διατηρούνται και επιτρέπουν την ανάπτυξη πολιτισμικά ικανών και συμπονετικών επαγγελματιών υγείας. 18
ΔΡΑΣΗ ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΩΝ Συμπονετική ηγεσία για τους προϊστάμενους νοσηλευτές αφορά: - τη λήψη αποφάσεων - την ανάθεση καθηκόντων - την επίλυση των συγκρούσεων - να ενεργεί με ακεραιότητα. Ο ρόλος τους επίσης περιλαμβάνει την εκπαίδευση του προσωπικού να είναι ενήμεροι για το πώς οι άνθρωποι στην ομάδα αισθάνονται, με το να διατηρείται η συναισθηματική ισορροπία και αρμονία σε όλο το προσωπικό. 19
ΑΝΑΜΕΝΩΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΡΓΑΛΕΙΟΥ 1.Να βελτιωθεί η ποιότητα της καθημερινής ηγετικής πρακτικής τους, ως προς την παροχή πολιτισμικά επαρκούς και συμπονετικής φροντίδας υγείας 2.Να αναπτύξουν και να βελτιώσουν ηγετικές ικανότητες χαρακτηριζόμενες από συμπόνια 3.Να κατανοήσουν τη σημαντικότητα του πρότυπου ρόλου στην ηγεσία και να τον εφαρμόσουν με βάση τις αρχές της συμπόνιας και της ισότητας 4.Να μπορεί να οργανώσει και να διαχειριστεί αποτελεσματικά το περιβάλλον εργασίας με την παροχή πολιτισμικά επαρκούς και συμπονετικής ηγεσίας 20
Ηγεσία στη Δημόσια Διοίκηση…. Ο κάβουρας και η μάνα του…. (Αίσωπος) Η μάνα έλεγε στον κάβουρα να μην περπατάει λοξά κάνοντας του παρατηρήσεις. Και τότε αυτός της λέει: «Μάνα, εσύ που με συμβουλεύεις, περπάτα ίσια και βλέποντάς σε θα σε μιμηθώ» Η μαμά του κάβουρα ασφαλώς δεν μπορούσε να περπατήσει διαφορετικά απ’ ότι ο γιος της και απολογήθηκε γι’ αυτό. Ηθικό δίδαγμα: Δώσε το παράδειγμα με πράξεις και όχι με λόγια……… LEAD BY EXAMPLES NOT BY WORDS !!
ΟΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΠΙΣΤΕΥΟΥΝ ΟΤΙ ΕΝΑΣ ΗΓΕΤΗΣ ΓΕΝΝΙΕΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΣΥΝΕΧΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΓΙΑΤΙ ΝΑ ΜΗΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙΤΑΙ????? 22