3. Επέμβαση της διοίκησης στην Οικονομία

Διοίκηση και οικονομία Γαλλική επανάσταση 1789, περιορισμός στη τήρηση της δημόσιας τάξης. Βιομηχανική επανάσταση, αύξηση οικονομικού ρόλου, κοινωνική και οικονομική δημοκρατία. Δημόσιες επιχειρήσεις, το κράτος ως επιχειρηματίας. Επίδραση της ΕΕ

Γενικές αρχές δ.δ. Εκφράζουν τη βούληση και το πνεύμα του νομοθέτη. Ανάγονται στην τήρησης της αρχής του κράτους δικαίου. 1) Αρχή της προστασίας του δημοσίου συμφέροντος (προβάδισμα του δημοσίου συμφέροντος όταν σύγκρουση με το ιδιωτικό). 2) Αρχή της αναλογικότητας. 3) Αρχή της συνέχειας της ύπαρξης και λειτουργίας των δημοσίων υπηρεσιών (η δημόσια διοίκηση είναι ενιαία).

4) Αρχή της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης (τήρηση των δεσμεύσεων). 5) Αρχή της χρηστής διοίκησης (41 Χάρτη, δικαίωμα σε αμερόληπτη, δίκαιη και γρήγορη (εύλογη προθεσμία) εξέταση, προηγούμενη ακρόαση, πρόσβαση στο φάκελο, αιτιολογία, αποζημίωση). 6) Αρχή της επιείκειας (προστασία των οικονομικά ασθενέστερων). 7) Αρχή του τεκμηρίου υπέρ της ελευθερίας των διοικουμένων (ό, τι δεν απαγορεύεται, επιτρέπεται) 8) Αρχή της ασφάλειας δικαίου.

Μορφές επέμβασης Άμεσες επεμβάσεις [ιδιωτικοποιήσεις, συμβάσεις παραχώρησης (δημόσιας εξουσίας, διόδια), ορισμός τιμών, ποιοτικές προδιαγραφές, όροι προστασίας καταναλωτών]. Έμμεσες παρεμβάσεις [καθοδήγηση οικονομικής ανάπτυξης, παροχή κινήτρων, δημόσιες επενδύσεις, ΚΕΠΕ (ακολουθητέες πολιτικές, 1959, Α.Γ.Π)].

α) Πράξεις 1) Γενικές πράξεις, α) καθήκον του κράτους να προγραμματίζει και να συντονίζει την οικονομική δραστηριότητα (106 Σ), β) προγράμματα οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης, πενταετή, ξεκίνησαν το 1960, (το πρώτο αποκλειστικά περιφερειακό πρόγραμμα, ΕΤΠΑ (μόνο εάν ένα έργο ενταχθεί σε ένα εθνικό πρόγραμμα περιφερειακής ανάπτυξης μπορεί να χρηματοδοτηθεί), (πενταετές πρόγραμμα οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης), (ενιαία αγορά), Μνημόνια συνεργασίας (έλεγχος).

2) Συμβατικές πράξεις [Διοικητικές συμβάσεις: διοίκηση και ιδιώτες, σχετική διάταξη που το επιτρέπει, αν συνεπάγεται δαπάνη απαιτείται δημόσιος πλειοδοτικός ή μειοδοτικός διαγωνισμός, απ’ ευθείας σε προφανώς κατεπείγουσες περιπτώσεις, προκήρυξη, κατακύρωση του έργου, εγγυητική επιστολή καλής εκτέλεσης του έργου, μονομερή τροποποίηση των όρων και αποζημίωση, ποινές, λύση της σύμβασης, λόγοι ανώτερης βίας. Μορφές: σύμβαση παραχώρησης, στρατηγικές επενδύσεις, ΣΔΙΤ.

3) Επιχειρησιακές συμφωνίες υλοποίησης (ΕΣΥ) Συνάπτονται μεταξύ Υπουργού Ανάπτυξης και Γενικών Γραμματέων Περιφερειών (13, νόμος 3852/2010, Πρόγραμμα Καλλικράτης). Αναπτυξιακές παρεμβάσεις: αρμοδιότητα για διαχείριση, έλεγχο εφαρμογή στις περιφερειακές αυτοδιοικήσεις. ΕΣΠΑ, Επιχειρησιακά προγράμματα (8 τομεακά, 5 περιφερειακά, 14 προγ ευρωπαϊκής εδαφικής συνεργασίας) (Ν. 3614/2007). Μετά την υπογραφή των ΕΣΥ, εκχωρούνται αρμοδιότητες και πόροι στις ενδιάμεσες διαχειριστικές αρχές.

β) Τομείς 1) Συντελεστές παραγωγής: 1.1. Συντελεστής γη (χρήσεις γης, ΒΙΠΕ, μεταλλείο κατόπιν ΠΔ) Συντελεστής εργασία (προσφορά και ζήτηση εργασίας (ΟΑΕΔ), όροι παροχής και αμοιβής, προστασία ανηλίκων, γυναικών, ομαδικές απολύσεις, μείωση του κόστους εργασίας, συνθήκες ασφάλειας, υγιεινής και αξιοπρέπειας, κυρώσεις στους εργοδότες) Συντελεστής κεφάλαιο, ΕΕ, ελεύθερη κίνηση κεφαλαίων. 2) Διάθεση αγαθών και καταναλωτές (ανακριβείς ανακοινώσεις, αισχροκερδείς δικαιοπραξίες, αγορανομικός κώδικας (νέος α.κ., «Κανόνες Διακίνησης και Εμπορίας Προϊόντων και Παροχής Υπηρεσιών- ΔΙ.Ε.Π.Π.Υ. Ισχύει από , αναγραφή τιμής ανά μονάδα μέτρησης, ανάρτηση κοινοχρήστων δαπανών)

3) Επιχείρηση (ιδιωτικές και δημόσιες, κοινωφελείς και κερδοσκοπικές, απαίτηση για σύσταση ως α.ε., όρια στο κέρδος, κόστος μιας ορθολογικά οργανωμένης επιχείρησης).

γ) Κίνητρα ανάπτυξης Ο πρώτος επενδυτικός νόμος: ν.4171/ , επιχορηγήθηκαν επιχειρήσεις και δημιουργήθηκαν θέσεις εργασίας (ανεπάρκεια). Νόμος 3299/2004, επενδυτικά σχέδια, εγκεκριμένες ενισχύσεις 7 δις. Νόμος 3908/2011 (επιχειρηματικότητα, τεχνολογική ανάπτυξη, ανταγωνιστικότητα, περιφερειακή συνοχή).

Ο νόμος 3908/2011 Ποιες δραστηριότητες δεν ενισχύονται: χάλυβας, άνθρακας, συνθετικές ίνες, ναυπηγία, κατασκευές κτιρίων, χονδρικό και λιανικό εμπόριο, ραδιοτηλεοπτικές εκπομπές κλπ Γενικά επενδυτικά σχέδια: γενική επιχειρηματικότητα, τεχνολογία, περ συνοχή. Ειδικά επενδυτικά σχέδια: επιχειρηματικότητα των νέων, μεγάλα επενδυτικά σχέδια (τουλάχιστον 50 εκ), σχέδια δικτύωσης. Ενισχυόμενες δαπάνες: υλικά και άυλα περιουσιακά στοιχεία, προγράμματα έρευνας και ανάπτυξης. Είδη ενίσχυσης: φορολογική απαλλαγή(αφορολόγητο αποθεματικό), επιχορήγηση (πλέον δάνεια χαμηλού κόστους).

Ποσοστό ενισχύσεων: από γεωγραφική ζώνη (Α, Β, Γ ζώνη), από το μέγεθος του φορέα επένδυσης (μεγάλες επιχειρήσεις, μεσαίες, μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις). Κριτήρια αξιολόγησης: βιωσιμότητα της επένδυσης, αποδοτικότητα, τεχνολογία, συμβολή στην περιφερειακή ανάπτυξη. Νέες διατάξεις από τον νόμο 4146/2013.

Ο νόμος 3894/2010 για τις στρατηγικές επενδύσεις Στρατηγικές επενδύσεις είναι οι παραγωγικές επενδύσεις με αποτελέσματα σημαντικής εντάσεως στη συνολική οικονομία (ιδίως υποδομές και δίκτυα στη βιομηχανία, ενέργεια, τουρισμός, μεταφορές, επικοινωνία, απορρίμματα, υγεία, τεχνολογία, καινοτομία). Κριτήρια: 1) κόστος πάνω από 200 εκ, 2) κόστος πάνω από 75 εκ θέσεις εργασίας, 3) 3 εκ. ανά τριετία + υψηλή τεχνολογία/καινοτομία, 4) 250 βιώσιμες θέσεις απασχόλησης, 5) προωθεί την περιβαλλοντική προστασία, 6) δημιουργία υπεραξίας στην εκπαίδευση, έρευνα και τεχν.

Παρεκκλίσεις από τους όρους δόμησης, χρήση αιγιαλού, παραλίας (κατόπιν έκδοσης ΠΔ), αναγκαστική απαλλοτρίωση ακινήτων ή στη σύσταση εμπραγμάτων δικαιωμάτων επ’ αυτών. Οι άδειες (χωροταξικές-περιβαλλοντικές) εκδίδονται εντός ενός μηνός. Σιωπηρή παρέλευση σημαίνει έγκριση + κυρώσεις. Α.Ε. «Invest in Greece. S.A». Ανέκκλητη εντολή από τους επενδυτές. Αμοιβή.

Κριτήρια, φερεγγυότητα, βιωσιμότητα, μεταφορά τεχνογνωσίας, απασχόληση, εξαγωγές, ανταγωνιστικότητα. Ειδικές διαδικασίες ανάθεσης (διεθνείς διαγωνισμοί, κλειστοί, υπό την επιφύλαξη της ΕΕ). Νέες διατάξεις από το νόμο 4146/2013 (νέοι όροι έγκρισης, έγκριση προτάσεων που τους πληρούν μερικώς, διαχειριστική αμοιβή, φορολογία).