ΚΕΦΑΛΑΙΟ 14: ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Ι. ΑΙΜΟΔΥΝΑΜΙΚΗ ΙΙ. ΑΡΤΗΡΙΕΣ: ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΙΙΙ. ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΠΙΕΣΗ (ΣΥΣΤΟΛΙΚΗ-ΔΙΑΣΤΟΛΙΚΗ- ΜΕΣΗ) IV. ΑΡΤΗΡΙΔΙΑ: ΡΟΛΟΣ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΑΚΤΙΝΑΣ V. ΜΙΚΡΟΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ-ΥΠΟΘΕΣΗ STARLING VI. ΦΛΕΒΙΚΗ ΠΙΕΣΗ VII. ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ VΙΙI. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΖΩΩΝ 35-36/9 ΚΑΙ Κ. ΓΑΪΤΑΝΑΚΗ
ΑΙΜΟΔΥΝΑΜΙΚΗ Βασικές αρχές πίεσης, αιματικής ροής, αντίστασης, ταχύτητας ροής Γραμμική-στροβιλιστική ροή Ιξώδες, Αιματοκρίτης, Διάμετρος σωλήνα Ελαστική συμπεριφορά των αγγείων
ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΠΙΕΣΗΣ, ΡΟΗΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ Η ροή (Q) είναι ανάλογη της διαφοράς της πίεσης (ΔΡ) στα άκρα ενός σωλήνα Η ΔΡ είναι ανάλογη του μήκους του σωλήνα (l), του ιξώδους του υγρού (n) και της ροής (Q) και αντιστρόφως ανάλογη προς την τέταρτη δύναμη της ακτίνας του σωλήνα (r) (ΝΟΜΟΣ Poiseuille)
ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΗ ΡΟΗ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ Η αντίσταση (R) εξαρτάται από τη διατομή του σωλήνα και είναι ανά μονάδα μήκους υψηλότερη στα μικρότερα αγγεία (τα τριχοειδή) Η ταχύτητα ροής μειώνεται δραματικά στα μικρά αγγεία, εξαιτίας της υψηλής αντίστασης
ΣΧΕΣΗ ΔΙΑΜΕΤΡΟΥ- ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΡΟΗΣ
ΣΧΕΣΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ- ΔΙΑΜΕΤΡΟΥ
ΡΟΗ ΑΙΜΑΤΟΣ ΣΤΑ ΤΡΙΧΟΕΙΔΗ
ΣΧΕΣΗ ΙΞΩΔΟΥΣ-ΑΙΜΑΤΟΚΡΙΤΗ
ΔΟΜΗ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΑΓΓΕΙΩΝ
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΑΡΤΗΡΙΩΝ Μεταφορά του αίματος από την καρδιά στους ιστούς Αποθήκευση αίματος κατά τη διάρκεια της συστολής Εξομάλυνση της πίεσης Έλεγχος της διανομής του αίματος στα τριχοειδικά πλέγματα του σώματος
ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΠΙΕΣΗ Κατά τη διάρκεια μιας συστολής των κοιλιών της καρδιάς, όγκος αίματος ίσος με το 1/3 του όγκου παλμού φεύγει από τις αρτηρίες, ενώ ο υπόλοιπος όγκος αίματος εκτείνει τις αρτηρίες και αυξάνει την αρτηριακή πίεση. Όταν τελειώσει η σύσπαση των κοιλιών, τα εκτεταμένα αρτηριακά τοιχώματα επανέρχονται παθητικά στις αρχικές τους διαστάσεις και η αρτηριακή πίεση ωθεί το αίμα προς τα αρτηρίδια.
ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΠΙΕΣΗ ΔΙΑΣΤΟΛΙΚΗ (6-7) ΣΥΣΤΟΛΙΚΗ (12-14) ΜΕΣΗ Η ΜΕΣΗ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΠΙΕΣΗ (ΜΑΡ) ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΗΜΙΑΘΡΟΙΣΜΑ ΤΩΝ ΔΥΟ ΤΙΜΩΝ, ΑΛΛΑ ΤΟ ΑΘΡΟΙΣΜΑ ΤΗΣ ΔΙΑΣΤΟΛΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ 1/3 ΤΗΣ ΠΙΕΣΗΣ ΠΑΛΜΟΥ
ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΠΙΕΣΗ
ΜΕΣΗ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΠΙΕΣΗ
ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΠΙΕΣΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ –Καρδιακός ρυθμός –Όγκος παλμού –ΚΛΟΑ –Περιφερειακή αντίσταση ΦΥΣΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ –Όγκος αρτηριακού αίματος –Χωρητικότητα αρτηριών
ΚΛΟΑ ΚΑΤΑ ΛΕΠΤΟ ΟΓΚΟΣ ΑΙΜΑΤΟΣ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΓΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΚΑΡΔΙΑΚΟΥ ΡΥΘΜΟΥ (HR) ΕΠΙ ΤΟΝ ΟΓΚΟ ΠΑΛΜΟΥ (SV) ΚΛΟΑ= HR x SV Π.χ. ΚΛΟΑ = 65 x 70 ml =4.550 ml
ΡΥΘΜΟΣ ΡΟΗΣ ΑΙΜΑΤΟΣ ΣΕ ΗΡΕΜΙΑ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ
ΑΝΑΚΑΤΑΝΟΜΗ ΑΙΜΑΤΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ: ΚΑΜΜΙΑ ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΚΑΡΔΙΑ, ΜΥΣ, ΔΕΡΜΑ: ΑΥΞΗΣΗ ΚΟΙΛΙΑ, ΥΠΟΛΟΙΠΑ ΟΡΓΑΝΑ: ΜΕΙΩΣΗ ΠΩΣ ΕΠΙΤΥΓΧΑΝΕΤΑΙ ΑΥΤΟ????? ΜΕ ΑΛΛΑΓΗ ΤΗΣ ΑΚΤΙΝΑΣ ΤΩΝ ΑΡΤΗΡΙΔΙΩΝ
ΑΚΤΙΝΑ ΑΡΤΗΡΙΔΙΩΝ ΤΟΠΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ –ΜΥΟΓΕΝΗΣ ΥΠΟΘΕΣΗ –ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΗ ΥΠΟΘΕΣΗ ΑΝΤΑΝΑΚΛΑΣΤΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ –ΣΥΜΠΑΘΗΤΙΚΑ ΝΕΥΡΑ –ΠΑΡΑΣΥΜΠΑΘΗΤΙΚΑ ΝΕΥΡΑ –ΟΡΜΟΝΕΣ
ΑΡΤΗΡΙΔΙΟ ΤΟ ΤΟΙΧΩΜΑ ΤΟΥ ΑΡΤΗΡΙΔΙΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΙΤΑΙ ΑΠΟ: ΛΕΠΤΟ ΣΥΝΔΕΤΙΚΟ ΙΣΤΟ ΛΕΙΟ ΜΥ ΕΝΔΟΘΗΛΙΟ
ΤΟΠΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΜΥΟΓΕΝΗΣ ΥΠΟΘΕΣΗ –Ο λείος μυς συσπάται όταν εκταθεί και ηρεμεί όταν ελαττωθεί η τάση στο τοίχωμά του. Σύσπαση λείου μυός Πίεση Έκταση αγγείου Επαναφορά της διαμέτρου
ΤΟΠΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΗ ΥΠΟΘΕΣΗ Παροχή Οξυγόνου στους ιστούς Παραγωγή μεταβολιτών (CO 2, H +, K +, Αδενοσίνη, Μονοξείδιο του αζώτου) ΑΓΓΕΙΟΔΙΑΣΤΟΛΗ
ΑΝΤΑΝΑΚΛΑΣΤΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ Συμπαθητικά Αγγειοδιασταλτικά Νεύρα (μόνο στο σκελετικό μυ) ΑΚΤΙΝΑ ΑΡΤΗΡΙΔΙΟΥ Τοπικός έλεγχος Συμπαθητικά Αγγειοσυσταλτικά Νεύρα Αδρεναλίνη πλάσματος
ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΑΚΤΙΝΑΣ ΤΩΝ ΑΡΤΗΡΙΔΙΩΝ
ΜΙΚΡΟΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ Τύποι ενδοθηλίου τριχοειδών ΣΥΝΕΧΕΣ (Μυς, εγκέφαλος) ΑΣΥΝΕΧΕΣ (Νεφρός, Έντερο) ΜΕ ΔΙΑΚΕΝΑ (Ήπαρ, Οστά)
ΤΡΙΧΟΕΙΔΙΚΟ ΠΛΕΓΜΑ
ΑΝΤΑΛΛΑΓΗ ΟΥΣΙΩΝ ΣΤΑ ΤΡΙΧΟΕΙΔΗ ΔΙΑΧΥΣΗ – ΜΙΚΡΑ ΜΟΡΙΑ όπως NaCl, νερό, ουρία, μετακινούνται με βάση την κλίμακα των συγκεντρώσεών τους ΔΙΗΘΗΣΗ –Μεταφορά ουσιών με ΜΒ >60k
ΥΠΟΘΕΣΗ STARLING (1896) ΥΔΡΟΣΤΑΤΙΚΗ ΠΙΕΣΗ (P) ΚΟΛΛΟΕΙΔΗΣ ΠΙΕΣΗ (Π) ΜΕΣΟΚΥΤΤΑΡΙΟΣ ΧΩΡΟΣΠΛΑΣΜΑ
ΔΙΗΘΗΣΗ ΜΕΣΩ ΤΡΙΧΟΕΙΔΩΝ
ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ-ΔΙΗΘΗΣΗ Τριχοειδή του εντέρου ΜΟΝΟ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ Τριχοειδή του νεφρού ΜΟΝΟ ΔΙΗΘΗΣΗ
ΣΧΕΣΗ ΤΡΙΧΟΕΙΔΩΝ ΚΑΙ ΛΕΜΦΙΚΩΝ ΑΓΓΕΙΩΝ
ΦΛΕΒΕΣ ΛΕΠΤΕΣ, Εύκαμπτες, με βαλβίδες μονόδρομης ροής ΣΥΣΤΗΜΑ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΑΙΜΑΤΟΣ ΑΠΟΘΗΚΕΥΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (50% του αίματος)
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΚΑΘΟΡΙΖΟΥΝ ΤΗ ΦΛΕΒΙΚΗ ΠΙΕΣΗ
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΔΙΑΤΗΡΟΥΝ ΤΗ ΦΛΕΒΙΚΗ ΙΕΣΗ ΣΤΑΘΕΡΗ
ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΚΑΡΔΙΑΚΟΥ ΕΡΓΟΥ
ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΠΙΕΣΗΣ
ΡΥΘΜΙΣΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ
ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΛΕΓΧΟΥ 1)ΥΠΟΔΟΧΕΙΣ ΣΤΟ ΥΠΟ ΡΥΘΜΙΣΗ ΟΡΓΑΝΟ 2)ΠΡΟΣΑΓΩΓΕΣ ΝΕΥΡΙΚΕΣ ΟΔΟΙ 3)ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΛΕΓΧΟΥ 4)ΑΠΑΓΩΓΕΣ ΝΕΥΡΙΚΕΣ ΟΔΟΙ 5)ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ
ΥΠΟΔΟΧΕΙΣ ΤΑΣΗΣ 1)ΣΤΟΥΣ ΚΑΡΩΤΙΔΙΚΟΥΣ ΒΟΛΒΟΥΣ 2)ΣΤΑ ΑΟΡΤΙΚΑ ΤΟΞΑ 3)ΣΤΗ ΔΕΞΙΑ ΚΑΡΩΤΙΔΙΚΗ ΑΡΤΗΡΙΑ 4)ΣΤΙΣ ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΕΣ ΑΡΤΗΡΙΕΣ 5)ΣΤΗΝ ΥΠΟΚΛΕΙΔΙΑ ΑΡΤΗΡΙΑ Είναι ευαίσθητοι στις μεταβολές της αρτηριακής πίεσης
ΥΠΟΔΟΧΕΙΣ ΤΑΣΗΣ
ΑΠΟΚΡΙΣΗ ΥΠΟΔΟΧΕΩΝ ΤΑΣΗΣ
ΑΠΟΚΡΙΣΗ ΝΕΥΡΟΥ ΤΟΥ ΚΑΡΩΤΙΔΙΚΟΥ ΒΟΛΒΟΥ ΣΤΗΝ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΠΙΕΣΗ
ΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑ ΤΩΝ ΥΠΟΔΟΧΕΩΝ ΣΤΗΝ ΠΙΕΣΗ ΠΑΛΜΟΥ
ΧΗΜΕΙΟΫΠΟΔΟΧΕΙΣ Είναι ευαίσθητοι στη συγκέντρωση των αρτηριακών: Ο 2, CO 2, H + και υπάρχουν: 1)Αορτή 2)Καρωτιδικές αρτηρίες Επηρεάζουν σε μικρό βαθμό την αρτηριακή πίεση
ΑΥΞΗΣΗ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ ΑΥΞΗΣΗ ΤΟΥ ΡΥΘΜΟΥ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΔΔ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΥΠΟΔΟΧΕΙΣ ΤΑΣΗΣ ΠΡΟΜΗΚΗΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΕΝΤΟΛΕΣ
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ 1)Επιβράδυνση καρδιακού ρυθμού 2)Μείωση συστολής καρδιάς 3)Διαστολή αρτηριδίων 4)Διαστολή φλεβών ΤΕΛΙΚΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ: ΜΕΙΩΣΗ ΤΟΥ ΚΛΟΑ, ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ ΕΠΑΝΑΦΟΡΑ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ ΣΤΑ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΑ ΕΠΙΠΕΔΑ
Ο ΑΝΤΑΝΑΚΛΑΣΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΟΥ ΚΛΟΑ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΑ ΟΦΕΙΛΕΤΑΙ 1)Στα συμπαθητικά νεύρα της καρδιάς, των αρτηριδίων και των φλεβών 2) Στα παρασυμπαθητικά νεύρα της καρδιάς 3) Στην απελευθέρωση αδρεναλίνης από τα επινεφρίδια
ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΜΗΚΗ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Berne & Levy (1993) Physiology, 3rd Ed., Mosby Eckert (1998) Animal Physiology, 4th Ed., Freeman & Co Guyton (1991) Textbook of Medical Physiology, 8th Ed., Saunders Rhoades & Pflanzer (1996) Human Physiology, 3 rd Ed., Saunders Moffett et al. (1993) Human Physiology, Mosby