ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΔΠΘ - ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΡΓΟΝΟΜΙΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ κατ` επιλογή μάθημα ΙΙΙ εξαμήνου Διδάσκοντες:Ρίκα Δεληγιαννίδου Νίκος Κ. Μπάρκας Οι σημειώσεις βρίσκονται αναρτημένες στην ιστοσελίδα: http : //eclass.duth.gr ΤΜD149 ΕΡΓΟΝΟΜΙΑ - ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ Εικονογράφηση : Νικόλας Ανδρικόπουλος Από το παραμύθι Δύο παπούτσια με καρότσι

ΕισαγωγήΤο λουτρόΗ κουζίνα Υπνοδωμάτιο Τραπεζαρία Καθιστικό ΣκάλεςΑνελκυστήρες Ράμπες Προθάλαμος Διάδρομος

ΡΑΜΠΕΣ

Η ράμπα είναι ένα βατό κεκλιμένο επίπεδο, δηλαδή ένα επίπεδο που επιτρέπει την προσπέλαση ανθρώπων ή αμαξιδίων από μία στάθμη σε μια άλλη. Ανάλογα με τη θέση και τη χρήση τους διακρίνονται σε:  ράμπες κτιρίων (κατοικιών ή συνάθροισης κοινού) : - εξωτερικές (συνδέουν τον περιβάλλοντα χώρο με την είσοδο του κτιρίου ή δύο κτίρια μεταξύ τους) είναι ανοιχτές, κλειστές ή ημιυπαίθριες, - εσωτερικές (συνδέουν εσωτερικούς χώρους)  κινδύνου, χρησιμεύουν ως μέσον διαφυγής εξυπηρετούν κατά κύριο λόγο την κάθοδο  ράμπες υπαίθριων χώρων, συνδέουν τμήματα υπαίθριων χώρων (πχ πλατείες, κήπους, αυλές κλπ).

Τα λειτουργικά στοιχεία της ράμπας  κλίση  μήκος, πλάτος  πλατύσκαλα  σχήμα  δάπεδο  στοιχεία προστασίας και ασφάλειας του χρήστη Οι ράμπες ανάλογα με τον τρόπο κατασκευής τους διακρίνονται σε: - μόνιμες, έχουν μόνιμη θέση και μορφή, μπορεί να είναι σταθερές ή κυλιόμενες (ανάλογα με την δυνατότητα κίνησης του δαπέδου τους), - κινητές, παρέχουν την δυνατότητα αλλαγής θέσης ή / και κλίσης, - φορητές, με δυνατότητα εύκολης μεταφοράς από ένα άτομο.

Κτιριοδομικός Κανονισμός στην Ελλάδα  Μέγιστες επιτρεπόμενες κλίσεις για τις ράμπες πεζών (πλην ειδικών διατάξεων) : ≤10% στα κτίρια με χρήση υγείας ή κοινωνικής πρόνοιας ≤12,5% (1:8) σε όλα τα άλλα κτίρια,  Οι ράμπες πρέπει να είναι ευθύγραμμες. Αλλαγές κατεύθυνσης επιτρέπονται μόνο με παρεμβολή οριζόντιου τμήματος,  Για κλίση > 6% παρεμβάλλονται οριζόντια τμήματα μήκους 1,50m : - σε τέτοια θέση, ώστε κλάδος ράμπας να μην έχει υψομετρική διαφορά >1,80m - μεταξύ οποιασδήποτε πόρτας και της αρχής / του τέλους της ράμπας.  Κατ' εξαίρεση, σε χώρους στάθμευσης αυτοκινήτων επιτρέπεται οι ράμπες των πεζών (τα πεζοδρόμια) να ακολουθούν την οποιαδήποτε μορφή και κλίση που έχουν οι αντίστοιχες ράμπες αυτοκινήτων.  Η κλίση για κάθε κλάδο ράμπας μεταξύ διαδοχικών οριζόντιων τμημάτων πρέπει να είναι σταθερή.  Οι ράμπες και τα συνεχόμενα οριζόντια τμήματα πρέπει να έχουν επιφάνεια επίπεδη, ομαλή, συνεχή και μη ολισθηρή.  Οι παραπάνω διατάξεις δεν είναι υποχρεωτικές για ράμπες ειδικών κτιρίων (αποκλειστικά για κτίρια αποθήκευσης ή βιομηχανικές ή βιοτεχνικές δραστηριότητες), εφόσον δεν έχουν υπολογισθεί για τη διαφυγή ατόμων σε περίπτωση κινδύνου.  Στις περιπτώσεις που επιβάλλεται η κατασκευή ράμπας μήκους >10m για τη σύνδεση της στάθμης του πεζοδρομίου με τη στάθμη του ανελκυστήρα, επιβάλλεται η ύπαρξη οριζόντιου πλατύσκαλου min μήκους 1,60m.

Η κλίση Η κλίση είναι το κυριότερο στοιχείο της ράμπας και καθορίζει την άνεση / ασφάλεια του χρήστη. Η κλίση της ράμπας κυμαίνεται από 0% (ιδανικό) έως 10% (μέγιστο)

Το μήκος Είναι το συνολικό μήκος της ράμπας για να ολοκληρωθεί η μετάβαση από το ένα επίπεδο στο άλλο. Σε περίπτωση μήκους > 10m, επιβάλλεται πλατύσκαλο μήκους 1,5m και πλάτους ≥ του πλάτους της ράμπας. Το πλάτος Το πλάτος της ράμπας επηρεάζει επίσης την άνεση και την ασφάλεια κίνησης. Συνιστώμενο ελεύθερο πλάτος ράμπας (μεταξύ των περιζωμάτων) 1,30m. Σε περίπτωση διασταύρωσης δύο αμαξιδίων επιβάλλεται πλάτος ράμπας 1,70m. Σε περίπτωση κατοικιών, ανεκτό πλάτος 0,90m.

Τα πλατύσκαλα Στην αρχή / το τέλος της ράμπας και για κάθε 10m μήκους επιβάλλεται να κατασκευάζονται πλατύσκαλα. Σε περίπτωση αλλαγής διεύθυνσης, τα πλατύσκαλα πρέπει να εξασφαλίσουν τη δυνατότητα στροφής σε (ελεύθερος χώρος διαμέτρου 1,50m). Το σχήμα Το σχήμα της ράμπας καθορίζεται ανάλογα με τις σχεδιαστικές και της αισθητικές απαιτήσεις (ευθύγραμμο, τεθλασμένο, καμπύλο ή συνδυασμός τους).

Το δάπεδο Δάπεδο είναι η επιφάνεια κίνησης της ράμπας. Η επιλογή του υλικού επίστρωσης διευκολύνει την κίνηση των αμαξιδίων και των ατόμων με μπαστούνια, πατερίτσες κλπ(ομοιογενές, σταθερό και αντιολισθητικό, με αντοχή στη χρήση, με αντοχή στις καιρικές συνθήκες για εξωτερικές ράμπες). Υλικό μικρής αντανακλαστικότητας, με ευκολία στη συντήρηση και στον καθαρισμό.

Στοιχεία προστασίας και ασφάλειας του χρήστη  το στηθαίο ή κιγκλίδωμα  ο χειρολισθήρας  περίζωμα (σουβατεπί)  σήμανση Στηθαίο ή κιγκλίδωμα Βασικά χαρακτηριστικά τους το ύψος και η κατασκευή, με σκοπό να προστατεύουν το χρήστη από πιθανή πτώση και να παρέχουν τη δυνατότητα τοποθέτησης του χειρολισθήρα σε σωστό ύψος (+90cm). Ο χειρολισθήρας Βοηθά στη συγκράτηση του χρήστη και επιλέγεται με βάση το υλικό, τη μορφή και την αγκύρωσή του. Το υλικό πρέπει να έχει λεία και ευχάριστη υφή (ώστε να μην τραυματίζει τα δάκτυλα του χρήστη) και να διευκολύνει τη συνεχή ολίσθηση της παλάμης πάνω του. Η μορφή πρέπει να εξασφαλίζει την ασφαλή και άνετη λαβή της παλάμης του χρήστη (στρογγυλή ή στρογγυλεμένη διατομή, min Φ 4-5cm στο τμήμα της χρήσης).

Η αγκύρωση του χειρολισθήρα μπορεί να γίνει - επί του στηθαίου (διάκενο μεταξύ χειρολισθήρα και στέψης στηθαίου 5-15cm) - στην εσωτερική πλευρά του (ελεύθερη απόσταση του χειρολισθήρα από την τελική επιφάνεια του στηθαίου ή τοίχου 4,5-5cm) - επί τοίχου (όπως παραπάνω) Συνιστάται η τοποθέτηση πάντα δύο συνεχών χειρολισθήρων και από τις δύο πλευρές της ράμπας (+0.90 και +0,70m από το δάπεδο), ώστε να διευκολύνονται και χρήστες (παιδιά, άτομα μικρού ύψους, χρήστες αμαξιδίου). Εάν οι χειρολισθήρες πρόκειται να χρησιμοποιηθούν ως βοηθητικά μέσα για έλξη, τότε ενδείκνυται η ελεύθερη απόσταση μεταξύ τους να μην υπερβαίνει τα 0,90m. Τέλος οι χειρολισθήρες πρέπει να προεξέχουν οριζόντια min 30cm (στην αρχή και στο τέλος μιας ράμπας) και να συνεχίζονται στα πλατύσκαλα.

Είναι απαραίτητα σε κάθε περίπτωση ράμπας, ώστε να εμποδίζει τους τροχούς του αμαξιδίου να πλησιάζουν τα κατακόρυφα στοιχεία της ράμπας (κίνδυνος τραυματισμού του χρήστη), αλλά και την εκτροπή του αμαξιδίου. Το ύψος του περιζώματος κυμαίνεται από 5 μέχρι 10cm. Σε περίπτωση κιγκλiδώματος αντί στηθαίου (δηλαδή χωρίς περίζωμα εκατέρωθεν της ράμπας) τοποθετείται οριζόντια μπάρα, σε απόσταση 10cm από το δάπεδο. Όπου υπάρχει ράμπα είναι απαραίτητη η κατάλληλη σημανσή της, ιδίως για τα άτομα με προβλήματα όρασης. Λωρίδες επισήμανσης, κάθετες στον άξονα της κίνησης (πλάτος 0,30-0,60m), διαφορετικής υφής και χρώματος από το δάπεδο της ράμπας τοποθετούνται στην αρχή, στο πέρας και στα σημεία αλλαγής διεύθυνσης της ράμπας. Περίζωμα ή σουβατεπί Σήμανση

Ράμπες αυτοκινήτων  min πλάτος των οριζοντίων και κεκλιμένων διαδρόμων προσπέλασης στους χώρους στάθμευσης 2,25m στα ευθύγραμμα τμήματα. Το πλάτος αυξάνει στα καμπύλα τμήματα σε συνάρτηση με την ακτίνα στροφής.  min εσωτερική ακτίνα στροφής 3,00m - το αντίστοιχο πλάτος διαδρόμου 3,50m. Η μετάβαση από τα ευθύγραμμα τμήματα στα καμπύλα γίνεται με προοδευτική διαπλάτυνση του διαδρόμου σε κατάλληλο μήκος κατά το ευθύγραμμο τμήμα του.  max επιτρεπόμενη κλίση των κεκλιμένων επιπέδων 20%, σε όλο το πλάτος τους. Ειδικά σε χώρους στάθμευσης (μέχρι 4 αυτοκίνητα) κλίση μέχρι 25%. Κατά τη μετάβαση από οριζόντιο σε κεκλιμένο επίπεδο παρεμβάλλεται τμήμα προσαρμογής με ακτίνα καμπυλότητας min 12m.  φυσικός αερισμός των χώρων στάθμευσης χωρητικότητας (> 2 θέσεις) με 2 ανοίγματα σε αντικείμενους τοίχους (επιφάνεια min 0,60 m2 / αυτοκίνητο σε κάθε άνοιγμα).  στο πρώτο υπόγειο η είσοδος μπορεί να αντικαθιστά ένα άνοιγμα.  σε κάθε περίπτωση επιτρέπεται εναλλακτικά τεχνητός αερισμός (ανανέωση 4 φορές / h).

 Στα καµπύλα τµήµατα των κεκλιµένων επιπέδων η µέγιστη κλίση ελέγχεται στον άξονα. Η εγκάρσια κλίση κυµαίνεται µεταξύ 3-5%. Εσωτερική ακτίνα στροφής (m) Ελάχιστο πλάτος διαδρόμου (m) 3,003,50 4,003,40 5,003,30 6,003,20 7,003,10 8,003,00 9,002,90 10,002,80  Οι ανοιχτές πλευρές των χώρων στάθµευσης και των διαδρόµων προσπέλασης προστατεύονται µε στηθαίο από οπλισμένο σκυρόδερμα ή κιγκλίδωµα µε ανάλογη αντοχή σε κρούση (για δάπεδα στάθμευσης και κυκλοφορίας υπερυψωμένα >50cm του περιβάλλοντος χώρου. Όταν υπέρκεινται από 0,20 έως 0,50m τότε επιβάλλεται η κατασκευή κρασπέδου min ύψους 0,15m.

Σήμανση ράμπας αυτοκινήτου  Κάθε θέση κλειστού χώρου στάθμευσης ορίζεται στο δάπεδο µε ανεξίτηλο ειδικό λευκό ή κίτρινο χρώμα σήμανσης οδοστρωμάτων. Με το ίδιο χρώμα ορίζονται τα ευµεγέθη βέλη για τις κατευθύνσεις κυκλοφορίας στους διαδρόμους, τα σημεία υποχρεωτικής διακοπής πορείας των αυτοκινήτων και η αρίθμηση των θέσεων.  Στους ηµιυπαίθριους και στους υπαίθριους χώρους στάθμευσης οι θέσεις σηµαίνονται µε τον προσφορότερο κατά περίπτωση τρόπο.  Στις περιπτώσεις κατασκευής χώρων στάθμευσης σε περισσότερους του ενός ορόφους, στην αρχή και το τέλος κάθε κεκλιμένου διαδρόμου τοποθετούνται πινακίδες µε ένδειξη του ορόφου (µε αντίστοιχο χρώμα σήμανσης). Θέσεις ΑΜΕΑ Για κάθε 20 θέσεις στάθμευσης προβλέπεται μια θέση ΑΜΕΑ, με πλάτος :  περίπτωση 1 στάθµευση υπό γωνία 0°, έως έχει  περίπτωση 2 στάθµευση υπό γωνία 30°, 2,50m  περίπτωση 3 στάθµευση υπό γωνία 45°, 2,50m  περίπτωση 4 στάθµευση υπό γωνία 60°, 2,75m  περίπτωση 5 στάθµευση υπό γωνία 90°, 2,90m