ΑΛΚΗ ΖΕΗ

Η Άλκη Ζέη γεννήθηκε στην Αθήνα το 1925, κόρη ενός τραπεζικού υπαλλήλου από την Κρήτη και μιας σαμιώτισσας μητέρας. Έζησε τα παιδικά της χρόνια στη Σάμο μαζί με τη μεγαλύτερη της αδελφή ενώ η μητέρα της ανάρρωνε από φυματίωση σε σανατόριο στην Πάρνηθα. Επιστρέφοντας στην Αθήνα φοίτησε αρχικά στην ιδιωτική Ιόνιο Σχολή, όπου γνώρισε τη φίλη της και μετέπειτα συγγραφέα Ζωρζ Σαρρή, αλλά τα τελευταία τρία χρόνια του γυμνασίου πήγε στην επίσης ιδιωτική Σχολή Αηδονοπούλου.

Εκείνη την περίοδο ο θείος της Πλάτων παντρεύτηκε τη γνωστή συγγραφέα Διδώ Σωτηρίου, η οποία βοήθησε τη Ζέη να ασχοληθεί με τη συγγραφή. Ενώ ήταν μαθήτρια στη Σχολή Αηδονοπούλου συμμετείχε στον όμιλο κουκλοθεάτρου της σχολής της που διεύθυνε η καθηγήτρια τέχνης Ελένη Περράκη-Θεοχάρη. Τότε ξεκίνησε να γράφει έργα για κουκλοθέατρο

Κατά την περίοδο της κατοχής έχει δηλώσει πως είχε ενταχθεί στην ΕΠΟΝ, παρακινούμενη από τη Δ.Σωτηρίου. Παράλληλα σπούδασε φιλοσοφία του θεάτρου στην Φιλοσοφική του πανεπιστημίου των Αθηνών και υποκριτική στη δραματική σχολή του Εθνικού Ωδείου Αθηνών. Ενώ φοιτούσε στη δραματική σχολή το 1943 γνώρισε τον μελλοντικό της σύζυγο, το θεατρικό συγγραφέα Γιώργο Σεβαστίκογλου, με τον οποίο παντρεύτηκε το 1945.

Το 1948, ύστερα από την ήττα του Δ.Σ.Ε. στον εμφύλιο ο αριστερός σύζυγος της διέφυγε στην Τασκένδη. Η Ζέη προσπάθησε να τον ακολουθήσει αλλά την συνέλαβαν και την εξόρισαν στη Χίο λόγω των πολιτικών της πεποιθήσεων.

Ύστερα από προσπάθειες έξι ετών το 1954 επανασυνδέθηκε με τον σύζυγο της στην Τασκενδη. Το 1957 μετακόμισαν στη Μόσχα, όπου σπούδασε και στο τμήμα σεναριογραφίας του Ινστιτούτου Κινηματογράφου τηςΜόσχας. Το 1964 επέστρεψε στην Ελλάδα για να ξαναφύγει πάλι το 1967, με τον ερχομό της Χούντας - αυτή τη φορά για το Παρίσι και να επιστρέψει οριστικά όταν πέσει ή απριλιανή δικτατορία.ΜόσχαΜόσχαςΠαρίσι

Το 1971 ενώ ήταν εξόριστη στο Παρίσι έγραψε τον Μεγάλο Περίπατο του Πέτρου, αυτή τη φορά με θέμα την Κατοχή και την απελευθέρωση. Το σημαντικό στα ιστορικά της μυθιστορήματα είναι ότι δεν αποτελούν μια απλή καταγραφή ιστορικών γεγονότων αλλά είναι ζυμωμένα με τα αυτοβιογραφικά βιώματα των ηρώων της.1971Μεγάλο Περίπατο του ΠέτρουΚατοχή

Μαζί με τη Ζωρζ Σαρή, με την οποία γνωρίζονταν από τα σχολικά τους χρόνια, καθιέρωσε ένα νέο στυλ στο νεανικό μυθιστόρημα, τόσο από την άποψη του ζωντανού, αυτοβιογραφικού ύφους όσο και της εισαγωγής του πολιτικού, κοινωνικού και ιστορικού στοιχείου στο είδος.Ζωρζ Σαρή

Το εφηβικό μυθιστόρημα Η Κωνσταντίνα και οι αράχνες της κέρδισε το 2003 το βραβείο εφηβικού μυθιστορήματος του Κύκλου Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου (ελληνικό τμήμα της IBBY), ενώ το 2004 η Ζέη ήταν υποψήφια για το βραβείο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν και το βραβείο Άστριντ Λίντγκρεν λογοτεχνίας. Το Βραβείο Mildred L. Batchelder της απονεμήθηκε για τις εκδόσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες των έργων της Το καπλάνι της βιτρίνας, Ο Μεγάλος Περίπατος του Πέτρου και ''Κοντά στις ράγιες''.''Κοντά στις ράγιες'

Συνολικά τα έργα της Ζέη έχουν μεταφραστεί σε 20 γλώσσες. Το 2010 τιμήθηκε με το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του έργου της και το 2014 αναγορεύτηκε σε επίτιμη διδάκτορα του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, για να τιμηθεί με τον τρόπο αυτό η προσφορά και το έργο της στην παιδική λογοτεχνία.

Από ποιες μεγάλες συγγραφείς επηρεάστηκε και πως άρχισε να γράφει ; Ο θείος της Πλάτων παντρεύτηκε τη γνωστή συγγραφέα Διδώ Σωτηρίου, η οποία βοήθησε τη Ζέη να ασχοληθεί με τη συγγραφή. Της άρεσαν αυτά που έγραφε και όπως λέει ήθελε δεν ήθελε με μία τόσο μεγάλη συγγραφέα μέσα στο σπίτι επηρεάστηκε. Η Διδώ τη βοήθησε να κάνει τα πρώτα της βήματα στην συγγραφή και συνεχώς την ενθάρρυνε.Διδώ Σωτηρίου Η Άλκη Ζέη φοίτησε αρχικά στην Ιόνιο Σχολή, όπου γνώρισε τη φίλη της και μετέπειτα συγγραφέα Ζωρζ Σαρρή. Μεταξύ τους αναπτύχθηκε ένας πολύ ισχυρός φιλικός δεσμός που κράτησε μέχρι το θάνατο της Ζωρζ Σαρρή, πριν λίγο καιρό.

Ενώ αρχικά η Ζωρζ Σαρρή ήθελε να γίνει συγγραφέας στο τέλος επηρεάστηκε και η Άλκη Ζέη. Μαζί με τη Ζωρζ Σαρρή καθιέρωσε ένα νέο στυλ στο νεανικό μυθιστόρημα, τόσο από την άποψη του ζωντανού, αυτοβιογραφικού ύφους όσο και της εισαγωγής του πολιτικού, κοινωνικού και ιστορικού στοιχείου στο είδος. Η φιλία τους οδήγησε μάλιστα στην από κοινού συγγραφή του βιβλίου Ε.Π.

Όταν ακόμα ήταν μικρή η οικιακή βοηθός του σπιτιού της, της ζήτησε να την βοηθήσει να απαντήσει σε ένα ερωτικό γράμμα που έλαβε από τον αρραβωνιαστικό της. Μόλις η ίδια της διάβασε αυτό που είχε γράψει η κοπέλα άρχισε να κλαίει από την συγκίνηση. Μετά από αυτό κάλεσε και άλλες για να ακούσουν το γράμμα και της ζήτησαν και αυτές να απαντάει εκείνη στους δικούς τους αρραβωνιαστικούς. Τα γράμματα που έγραφε ήταν ξεχωριστά το καθένα με το δικό του τρόπο.

Μετά από αυτήν την πρώτη επαφή με την συγγραφή μπήκε σε μία θεατρική ομάδα της τάξης μιας φίλης της. Εκεί, μιας και δεν ήξερε τι να κάνει της ανέθεσαν να γράψει ένα θεατρικό για κουκλοθέατρο. Επίσης έγραφε παράλληλα διηγήματα και νουβέλες που δημοσιεύονταν σε διάφορα λογοτεχνικά περιοδικά.

Η Άλκη Ζέη ακολουθεί τους δρόμους γραφής των Τσίρκα, Αλεξάνδρου, Χατζή, μας λέει ο κος Ανδρέας Καρακίτσιος καθηγητής Παιδαγωγικής του ΑΠΘ στην ομιλία του για την αναγόρευση της συγγραφέως ως επίτιμη διδάκτωρ στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Συγκεκριμένα αναφέρει ότι "στο έργο της χωρίς να κουράζει, καταγγέλλει η θρηνεί αλλά πατώντας πάνω στους δρόμους γραφής που χάραξαν οι προγενέστεροι Τσίρκας, Αλεξάνδρου, Χατζής, αναδεικνύει διαψεύσεις και ματαιώσεις αλλά κυρίως καταδεικνύει ότι ο άνθρωπος και η μοίρα του είναι πάνω από τα τερτίπια της όποιας ιδεολογίας και της όποιας εφήμερης ιδεολογικής επικυριαρχίας". Τσαγκαράκη Σοφία Ταβλά Ελευθέρια Φωτάκη Μελίνα

Μεταφράσεις, διακρίσεις εκτός Ελλάδας, ενθουσιώδεις αναφορές ξένων στο έργο της Άλκης Ζέη. Τα υλικά της γραφής της αγγίζουν εξίσου τις ψυχές Ελλήνων και ξένων αναγνωστών. Λιτή μα καλοδουλεμένη έκφραση, ειλικρινής και ανατρεπτική ματιά σε ό,τι συμβαίνει τριγύρω, χιούμορ, αισιοδοξία. Η ιστορία της Ελλάδας, ο καμβάς των έργων της Ζέη, ξεπερνάει τα εθνικά όρια και γίνεται παγκόσμια, επειδή οι σελίδες των βιβλίων της είναι γεμάτες ανθρώπινα συναισθήματα. Είναι αυτό λοιπόν που δίνει την οικουμενική διάσταση στα έργα της και μιλάει στις καρδιές όλων των ανθρώπων ανεξαρτήτως εθνικότητας.

Τα βιβλία της Ζέη με την αμεσότητα στη γραφή και τις πανανθρώπινες αξίες τους, κατόρθωσαν να γοητεύσουν το κοινό. Φαίνεται η ικανότητα της συγγραφέα να χειρίζεται δύσκολα θέματα για παιδιά, όπως το διαζύγιο και τα ναρκωτικά, χωρίς να τα επιβαρύνει συναισθηματικά.

Γιάννης Σαριδάκης Φανούρης Σισκάκης Ιάσωνας Χριστουλάκης Βάσω Κουνενού Θοδωρής Τρανόπουλος