ΜΜΕ, ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Συνοπτικά Συμπεράσματα έρευνας φοιτητών του Πανεπιστημίου Αθηνών

Συνοπτικά Συμπεράσματα: ηλικίες και Ταυτότητα Έρευνας Ηλικιακή ομάδα 13-17: ◦ Αγόρι ηλικίας 16 ετών (Α1) ◦ Αγόρι ηλικίας 17 ετών (Α2) ◦ Κορίτσι ηλικίας 15 ετών (Γ1) ◦ Κορίτσι ηλικίας 16 ετών (Γ2) Ηλικιακή ομάδα 18-24: ◦ Αγόρι ηλικίας 22 ετών (Α1) ◦ Αγόρι ηλικίας 23 ετών (Α2) ◦ Κορίτσι ηλικίας 20 ετών (Γ1) ◦ Κορίτσι ηλικίας 21 ετών (Γ2)

ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ, ΠΕΡΙΟΔΙΚΑ :  Αν διαβάζουν εφημερίδες, διαβάζουν μόνο Κυριακάτικες. Θεωρούν κάπως βαρετή την ενημέρωση μέσω εφημερίδων. Μεγαλύτερη σημασία δίνουν στα ένθετα, και ειδικότερα σε εξειδικευμένα θέματά τους. Γενικά, μπορούμε να πούμε ότι δεν είναι ενταγμένοι στην κουλτούρα της ανάγνωσης  Σπάνια διαβάζουν περιοδικά. Θέματα που προτιμούν είναι ο κινηματογράφος, οι συναυλίες και κάποια κουτσομπολίστικα θέματα ΡΑΔΙΟΦΩΝΟ  Ακούν, από μία με δύο έως τέσσερις με πέντε φορές την εβδομάδα, σπάνια από τη συσκευή του σπιτιού, αλλά και μέσω Ίντερνετ. Ακούν συγκεκριμένο μουσικό σταθμό, αλλά κυρίως αθλητικούς σταθμούς Αγόρια ηλικίας ετών

ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ:  Διαθέτουν τουλάχιστο δύο συσκευές τηλεόρασης στο σπίτι τους. Παρακολουθούν 2-3 φορές την εβδομάδα έως κάθε μέρα (6-7 ώρες καθημερινά). Βλέπουν από την παιδική τους ηλικία, τότε κυρίως παιδικά προγράμματα. Μπορούμε να πούμε ότι είναι ενταγμένοι στην κουλτούρα της εικόνας  Παρακολουθούν σήριαλ, μουσικές και μερικές μεσημεριανές εκπομπές. Δεν παρακολουθούν με μεγάλη προσήλωση, αλλά θεωρούν τη τηλεόραση ως ψυχαγωγία. Βλέπουν συνήθως μόνοι τους, αλλά και με άλλα άτομα (πατέρα, φίλους). Έχουν μια αντιφατική στάση –προτιμούν τη μετάδοση ταινιών από την τηλεόραση, αλλά προτιμούν περισσότερο το σινεμά, και προτιμούν τα ιδιωτικά κανάλια, όπως το Mega, Alpha αλλά και τη ΝΕΤ  Θεωρούν ότι τα προγράμματα φαίνονται αρκετά «ψεύτικα», και θα μπορούσαν να είναι καλύτερα, και ότι η τηλεόραση θα μπορούσε να βελτιωθεί και από άποψη περιεχομένου αλλά και τεχνικά-A(2). Η συσκευή μένει ανοιχτή ενώ κάνουν κάτι άλλο, αλλά κυρίως το βράδυ, ενώ –λόγω σχολείου, δεν παρακολουθούν τις πρωινές ώρες  Έχουν συσκευή Nova, κυρίως για το ποδόσφαιρο, ή βλέπουν σπάνια τα ψηφιακά κανάλια της ΕΡΤ. Θεωρούν ότι υπάρχουν σημαντικές διαφορές ανάμεσα στα δορυφορικά και τα συμβατικά κανάλια, και πως στο μέλλον τα δορυφορικά θα αντικαταστήσουν τα απλά

Αγόρια ηλικίας ετών ΙΝΤΕΡΝΕΤ:  Ασχολούνται με το Ιντερνέτ, έχουν σύνδεση στο σπίτι τους, και έμαθαν να το χειρίζονται από φίλους και μέλη της οικογένειας. Μπαίνουν συνήθως σε ιστότοπους όπως το YouTube, σε αθλητικά και σε κουτσομπολίστικα sites, όπως και σε sites εφημερίδων. Παρακολουθούν ραδιοφωνικούς σταθμούς και WebTV μέσω Ιντερνέτ και συμμετέχουν σε chat rooms  Χρησιμοποιούν το MSN, το Facebook και το για να επικοινωνούν με τους φίλους τους, κι προτιμούν αυτό τον τρόπο επικοινωνίας, που τους επιτρέπει να κάνουν και άλλα πράγματα ταυτόχρονα. Αν και έμμεσα παραδέχονται ότι αυτού του είδους η επικοινωνία είναι απρόσωπη, θα γίνεται πιο προσωπική (;) με την εξέλιξη. Αν και ενημερώνονται βασικά μέσω της τηλεόρασης, χρησιμοποιούν για τουλάχιστον 4 ώρες κάθε μέρα το διαδίκτυο.  Οι απόψεις για το ισχυρότερο μέσο είναι αντικρουόμενες- η τηλεόραση – A(1), το Ίντερνετ-A(2), ωστόσο η τηλεόραση επηρεάζει τόσο πολύ το κοινό επειδή «έχει γίνει.. σχεδόν κομμάτι της ζωής μας πλέον».

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ :  Η στάση απέναντι στη διαφήμιση είναι αμφίσημη. Ενοχλεί η διακοπή της ροής του προγράμματος, ενώ θυμούνται πρόσφατες ξεχωριστές διαφημίσεις. Θυμούνται παλαιότερες διαφημίσεις που είχαν προβληθεί με μεγάλη συχνότητα στην τηλεόραση, ενώ θυμούνται διαφημίσεις σε αφίσες αν είναι έντονες ή αν έχουν γνωστά πρόσωπα. Θεωρούν ότι οι διαφημίσεις σήμερα είναι περισσότερο πρωτότυπες, και το γεγονός ότι χρησιμοποιούν το χιούμορ τους δίνει σημαντική αναμνησιμότητα ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ  Γενικά, τους αρέσει να ψωνίζουν, τουλάχιστον μια φορά τον μήνα. Ψωνίζουν κυρίως ρούχα, παπούτσια, και επισκέπτονται κυρίως πολυκαταστήματα, στα οποία σαγηνεύονται από τα εμπορεύματα και μερικές φορές υποκύπτουν στον πειρασμό της αγοράς περισσότερων από αυτά που είχαν προγραμματίσει. Αυτό συμβαίνει κάμποσες φορές. Δεν επηρεάζονται από τη διαφήμιση, εκτός αν τους αρέσει πολύ αυτό που διαφημίζεται Αγόρια ηλικίας ετών

ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ, ΠΕΡΙΟΔΙΚΑ:  Σπάνια αγοράζουν εφημερίδες, ενώ προτιμούν εκείνες των free press.Ενημερώνονται περισσότερο από το διαδίκτυο Γ(1), ή δεν βρίσκουν κάτι ενδιαφέρον να διαβάσουν στις εφημερίδες-Γ(2). Βρίσκουν τα ένθετα περισσότερο ενδιαφέροντα, διαβάζοντας μερικά από τα άρθρα του  Διαβάζουν περιοδικά (κυρίως μόδας), τα οποία αγοράζουν τουλάχιστον κάθε μήνα, αν όχι συχνότερα, και τα οποία έχουν θέματα μόδας, μουσικής, σινεμά και showbiz..Διαβάζουν όλο το περιοδικό, αν τους ενδιαφέρει θεματικά. Γενικά δεν είναι συνδρομήτριες, εκτός αν πρόκειται για εξειδικευμένο περιοδικό- που δύσκολα βρίσκεται στα περίπτερα. Τις περισσότερες φορές, κρατούν τα περιοδικά. Δεν διάβαζαν ιδιαίτερα τα περιοδικά στην νεαρή τους ηλικία ΡΑΔΙΟΦΩΝΟ  Το ραδιόφωνο είναι ένα ΜΜΕ που παρουσιάζει μια γκάμα προτίμησης Το ακούνε από όχι πάρα πολύ συχνά έως όλη τη βδομάδα και όλες τις ώρες. Διαθέτουν συσκευή/ες, και ακούν κυρίως μουσική, αλλά και σατιρικές εκπομπές. Ανάλογα με την συχνότητα ακοής, ακούν από το ραδιόφωνο ειδήσεις, ή προτιμούν τη τηλεόραση Κορίτσια ηλικίας ετών

ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ:  Διαθέτουν τουλάχιστον δύο συσκευές τηλεόρασης στο σπίτι τους. Η προτίμηση της παρακολούθησης εκτείνεται από σπάνια έως πάρα πολύ, ενώ παρακολουθούν τουλάχιστον κάθε δύο ημέρες-Γ(1), και από μία με δύο ώρες-Γ(1) έως πέντε ώρες την ημέρα-Γ(2). Έβλεπαν τηλεόραση από την παιδική τους ηλικία, και βλέπουν ειδήσεις όχι συχνά. Τα προγράμματα που παρακολουθούν εκτείνονται από συναυλίες, συνεντεύξεις καλλιτεχνών έως σειρές, και reality shows. Θεωρούν αντιφατικά τη τηλεόραση – είτε ως μέσο απομόνωσης, είτε ως μέσο ψυχαγωγίας και διασκέδασης, ενώ προτιμούν να βλέπουν μόνες τους  Το απόγευμα παρακολουθούν κοινωνικές εκπομπές και σειρές, ενώ παρακολουθούν και σήριαλ καθώς και ταινίες. Η Γ(1) προτιμά τα δημόσια, ενώ η Γ(2) τα ιδιωτικά, ενώ και οι δύο δηλώνουν ότι παρακολουθούν περισσότερο το Mega, για το οποίο συμφωνούν ότι έχει καλύτερα (πιο προσεγμένα) προγράμματα  Η πεποίθησή τους είναι ότι η τηλεόραση δεν ενδιαφέρεται άμεσα για τις επιθυμίες των τηλεθεατών-Γ(1), ενώ χρόνο με το χρόνο γίνεται χειρότερη- Γ(2), και δεν περιμένουν κάτι καλύτερο από αυτήν. Τη συσκευή την ανοίγουν όταν θέλουν να παρακολουθήσουν κάτι, ενώ δεν βλέπουν τις πρωινές ώρες και δεν διαθέτουν Nova, της οποίας δηλώνουν ότι έχουν παρακολουθήσει κάποια από τα δορυφορικά της κανάλια, τα οποία και βρίσκουν αρκετά έως πολύ ενδιαφέροντα. Θεωρούν ότι υπάρχουν διαφορές μεταξύ των δορυφορικών και των απλών καναλιών, τα οποία, όπως δηλώνουν, θεωρούν ότι στο μέλλον θα αντικαταστήσουν τα απλά

Κορίτσια ηλικίας ετών ΙΝΤΕΡΝΕΤ:  Ασχολούνται με το Ίντερνετ, έχουν σύνδεση στο σπίτι τους, θεωρούν ότι είναι εξοικειωμένες με τη χρήση του, και στην εκμάθηση του χειρισμού του βοηθήθηκαν από μεγαλύτερα άτομα της οικογένειας. Μπαίνουν συνήθως σε ιστότοπους όπως το You Tube (στο οποίο παρακολουθούν βιντεοκλίπ) και το MSN, ενώ η επικοινωνία τους μέσω του Ίντερνετ παρουσιάζει αποκλίσεις, από την προσωπική επικοινωνία- Γ(1) έως την επικοινωνία μέσω του Facebook και του MSN-Γ(2)  Η Γ(1) δεν αντιμάχεται την εξέλιξη της τεχνολογίας, παρόλο που προτιμά την προσωπική επαφή, ενώ η Γ(2) θεωρεί ότι δεν χάνεται η επικοινωνία ή η οικειότητα αν γίνεται ηλεκτρονικά. Δεν στέλνουν συχνά s, ενώ για την ενημέρωση προτιμούν το ραδιόφωνο και το Ίντερνετ-Γ(1), και την τηλεόραση-Γ(2). Δεν παίζουν διαδικτυακά παιχνίδια, ενώ ασχολούνται μία με δυο ώρες καθημερινά με το διαδίκτυο.  Αν και η Γ(2) θεωρεί ότι η τηλεόραση παραμένει ακόμη ισχυρή, επειδή «οι περισσότεροι άνθρωποι ασχολούνται με αυτήν, και κατά συνέπεια επηρεάζονται», ωστόσο συμφωνεί με τη Γ(2) ότι τελικά το Ίντερνετ θα αποβεί περισσότερο ισχυρό

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ :  Αμφίσημη στάση. Κάποιες διαφημίσεις είναι ενδιαφέρουσες, αλλά γενικά είναι ενοχλητικές. Ενοχλεί η ροή του προγράμματος και καταστρέφεται η διάθεση του τηλεθεατή. Θυμούνται κάποιες πρόσφατες αστείες και έξυπνες διαφημίσεις, ενώ θυμούνται παλαιότερες διαφημίσεις, καθώς και διαφημίσεις σε αφίσες. Η αναμνησιμότητά τους ποικίλλει- η Γ(1) θυμάται εκείνες που άκουσε στο ραδιόφωνο, ενώ η Γ(2) αυτές που είχε παρακολουθήσει στη τηλεόραση. Θεωρούν ότι οι διαφημίσεις σήμερα είναι περισσότερο χιουμοριστικές, έξυπνες και πρωτότυπες. Τους τράβηξαν τη προσοχή –αυτές που θυμούνται- επειδή είναι εύστοχες και έχουν περισσότερο χιούμορ (από άλλες) ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ  Γενικά, τους αρέσει να ψωνίζουν, όταν χρειάζονται κάτι, έως αρκετά συχνά. Προτιμούν ρούχα, παπούτσια και αξεσουάρ, τα οποία ψωνίζουν από πολυκαταστήματα, που διαθέτουν περισσότερες επιλογές και ποικιλία. Βέβαια, δέχονται ότι μπορούν να παρασυρθούν και να ψωνίσουν πράγματα που ίσως δεν χρειάζονται. Θα ψωνίσουν κάτι επιπλέον αν τους αρέσει πολύ, και δεν επηρεάζονται από τις διαφημίσεις που βλέπουν στη τηλεόραση. Προτιμούν να βλέπουν τα θετικά και τα αρνητικά των (υπό αγορά) προϊόντων από κοντά Κορίτσια ηλικίας ετών

Αγόρια ηλικίας ετών ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ, ΠΕΡΙΟΔΙΚΑ:  Διαβάζει μόνο αθλητικές-A(1).Ο A(2) δεν αγοράζει εφημερίδες, επειδή δουλεύει σε διαδικτυακή εφημερίδα. Ο A(1) διαβάζει εφημερίδα, όταν την φέρνει ο πατέρας του, και στην οποία πρόσκειται κομματικά. Δηλώνει ότι αγοράζει την εφημερίδα εξαιτίας των ενθέτων που αυτή προσέφερε, και δεν διαβάζει free press  Ο A(2) θεωρεί ότι το περιεχόμενο των εφημερίδων που ανεβαίνει αυτούσιο την ίδια μέρα στο διαδίκτυο δεν επηρεάζει τα έσοδα των εφημερίδων. Και ότι τα διάφορα ένθετα,dvd, κ.λ.π. που έχουν πολλά κυριακάτικα φύλλα δεν έχουν κάτι το ποιοτικό, εφόσον οι εφημερίδες έχουν στραφεί στην ανάλαφρη επικαιρότητα. Επιπλέον, παίρνει εφημερίδες free press όταν αυτές βρεθούν στο δρόμο του  Ο A(1) διαβάζει κυρίως περιοδικά αυτοκινήτων και κάποια κοινωνικού περιεχομένου, ενώ κατά τη παιδική του ηλικία διάβαζε κόμικς ΡΑΔΙΟΦΩΝΟ  Ο A(1) ακούει κυρίως αθλητικούς σταθμούς και mainstream σταθμούς στο αυτοκίνητο, συνήθως δύο με τρείς ώρες την ημέρα. Ενοχλείται επειδή οι σταθμοί παίζουν εκείνα τα κομμάτια που έχουν πληρωθεί να παίξουν. Ακούει ένα σταθμό μόνο και μόνο επειδή του αρέσει ένας συγκεκριμένος εκφωνητής  Και ο A(2) ακούει δύο με τρείς ώρες ραδιόφωνο καθημερινά,κυρίως μουσικούς σταθμούς, και δεν ακούει όταν είναι σπίτι του. Δεν του αρέσει όταν ο εκφωνητής κόβει τα τραγούδια στη μέση για κάποιο λόγο. Κατά τη γνώμη του, οι εκφωνητές πρέπει να είναι ορθόφωνοι (πράγμα που δεν συμβαίνει πάντοτε). Του αρέσει να ακούει συγκεκριμένες φωνές, ενώ δεν έχει μεγάλη γκάμα στους σταθμούς που άκουγε και ακούει. Δεν ακούει δημοτικούς σταθμούς, και θεωρεί ότι τα ραδιόφωνα γίνονται πιο εμπορικά

ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ:  Ο A(1) χρησιμοποιεί το διαδίκτυο από το Λύκειο και μετά (για τη διασκέδασή του), την τηλεόραση(για την ενημέρωσή του) από τότε που θυμάται τον εαυτό του, και το ραδιόφωνο. Ο A(2) χρησιμοποιεί περισσότερο τον υπολογιστή- και κατ΄ επέκταση το διαδίκτυο (κυρίως για ενημέρωση) - από τις πρώτες τάξεις του γυμνασίου-και κατ΄ επέκταση το διαδίκτυο –στις αρχές του λυκείου, την τηλεόραση(για ψυχαγωγία) και το ραδιόφωνο  Ο A(1) προτιμά την τηλεόραση για την ενημέρωσή του, επειδή (κατά τη γνώμη του) του παρέχει πιο ολοκληρωμένη ενημέρωση (από τα βραδινά δελτία ειδήσεων), και του αρέσει να βλέπει πιο πολύ κωμικές σειρές και ταινίες, ενώ δεν παρακολουθεί πρωινές εκπομπές, αλλά παρακολουθεί μεσημεριανές  Ο A(2) παρακολουθούσε παλαιότερα περισσότερο, ενώ σήμερα δεν παρακολουθεί πάνω από δύο ώρες την ημέρα, για μισή ώρα το πρωί και μιάμιση με δύο ώρες το βράδυ, μετά τις 10 μ.μ. Του αρέσει να παρακολουθεί ενημερωτικές εκπομπές, κάποιο σήριαλ, και μουσικές εκπομπές στο MTV και στο Mad. Αξιοσημείωτο είναι ότι θεωρεί ότι η πρωινή εκπομπή «Πρωινή Μελέτη» είναι ενημερωτική εκπομπή  Ο A(1) θεωρεί ότι τα «παράθυρα» όπου βγαίνουν πολιτικοί, βουλευτές κ.λ.π. δεν προσφέρουν τίποτα στην ενημέρωση του πολίτη, δεν εξοικειώνουν το κοινό με τη λογική της πολιτικής. Παρακολουθεί κατά καιρούς κρατική τηλεόραση, ταινίες εποχής και ντοκιμαντέρ, ενώ παρακολουθεί και άλλες εκπομπές (π.χ «Πρωταγωνιστές», «Φάκελοι»), όταν του αρέσουν οι πρωταγωνιστές τους. Έβλεπε τα πρώτα reality shows΄ αλλά αυτά έχουν αρχίσει να ξεφεύγουν από ένα σημείο και μετά. Δεν του αρέσει η ομοιομορφία και η στασιμότητα ως προς τη δημιουργία των σεναρίων Αγόρια ηλικίας ετών

ΙΝΤΕΡΝΕΤ:  Και οι δύο χρησιμοποιούν το διαδίκτυο για την ενημέρωσή τους, τη διασκέδαση, και για όποιες άλλες δραστηριότητες- για πολλά πράγματα γενικά. Αυτή η ιδιότητά του το κάνει τόσο αγαπητό και αποδεκτό  Ασχολούνται (αρκετά έως πολύ) με το Facebook, με αθλητικά sites, για νέα από διασημότητες, με θέματα που έχουν να κάνουν με το αυτοκίνητο, με την ακρόαση μουσικής, το «κατέβασμα» ταινιών, εγγράφων και αρχείων. Δεν θέλουν να εκθέσουν προσωπικές τους στιγμές στο Facebook, και είναι επιφυλακτικοί σε οποιαδήποτε επικοινωνία με άγνωστα άτομα. Βέβαια, επηρεάζονται από τις τάσεις της εποχής- « θα καταλήξει όλη η Ελλάδα να έχει από ένα Facebook»-A(1)  Επισημαίνουν ότι η ανωνυμία που επικρατεί (αν και ο A(2) την έχει ασκήσει για να «ανεβάσει» κάτι) αποτελεί πλεονέκτημα, που μπορεί να μεταλλαχθεί σε μειονέκτημα. Δεν διαθέτουν δικό τους ιστολόγιο, αλλά παρακολουθούν διάφορα. Ο A(1) ασχολείται με το Ίντερνετ από τότε που πήρε υπολογιστή, και ασχολείται με τη κοινωνική δικτύωση πολύ περισσότερο από ότι παλιά, «κατά διαστήματα είναι σαν εξαρτημένος». Δεν του αρέσει ότι «πολλές φορές δεν βρίσκεις αυτό που ζητάς», και όταν μπαίνει πολύς κόσμος μέσα και «δεν υπάρχουν καλές ταχύτητες»-A(2). Κατεβάζει μουσική και ταινίες από το διαδίκτυο, και διαβάζει online εφημερίδες  Στη κλίμακα 1-10 σχετικά με τη γνώση χειρισμού του διαδικτύου, ο A(2) αυτοβαθμολογείται με 6. Δηλώνει πως δεν διστάζει να το χρησιμοποιήσει, κι ότι η έκταση της χρήσης του καθώς και η αναζήτηση σχετίζονται ευθέως με το μορφωτικό επίπεδο που διέθετε κάποιος πριν αρχίσει να το χρησιμοποιεί. Και λόγω της κρίσης, θεωρεί θετικό ότι μπορεί κάποιος να κατεβάζει ταινίες «με 0 ευρώ» Αγόρια ηλικίας ετών

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ :  Και οι δύο παρακολουθούν διαφημίσεις, κυρίως από την τηλεόραση, επειδή «οι διαφημίσεις στο διαδίκτυο είναι πιο εκνευριστικές και πιο ανούσιες»-A(2). Οι έξυπνες διαφημίσεις τους αποσπούν τη προσοχή. Θυμούνται παλαιότερες διαφημίσεις, και δεν εντοπίζουν ουσιαστικές διαφορές των διαφημίσεων που έχουν κυκλοφορήσει τώρα τελευταία στον κινηματογράφο και που μοιάζουν με ταινίες μικρού μήκους από τις τηλεοπτικές διαφημίσεις ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ  Ο A(2) δεν επηρεάζεται από τις διαφημίσεις για την αγορά ενός προϊόντος, «εκτός κι αν είναι για κάποιο προϊόν το οποίο είναι το πλέον δημοφιλές στην αγορά, όπως κάποιο κινητό ή κάποιο cd». Και οι δύο θέλουν να κάνουν αγορές από το διαδίκτυο Αγόρια ηλικίας ετών

Κορίτσια ηλικίας ετών ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ, ΠΕΡΙΟΔΙΚΑ:  Διαβάζουν εφημερίδες, όλων των κατηγοριών, ακόμη και σαββατιάτικες και κυριακάτικες, χωρίς να επηρεάζονται τόσο από τα δώρα. Η Γ(2) δηλώνει ότι προσπαθεί να έχει μια επαφή με τον Τύπο, έχοντας ερεθίσματα από τους γονείς της για να διαβάζει πολιτικές εφημερίδες. Πολλές φορές τις διαβάζει και στην ηλεκτρονική τους έκδοση. Δεν ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για το free press. Ωστόσο, « η γλώσσα και η μορφή που χρησιμοποιούν είναι πιο εύκολη και ανάλαφρη και πιο κοντά στη νεολαία»-Γ(2). Επίσης θεωρεί ότι η “Espresso” «… δεν είναι ανταγωνιστική εφημερίδα ως προς τις άλλες πολιτικοοικονομικές».  Διαβάζουν και περιοδικά  η Γ(1) διαβάζει περιοδικά που αφορούν στη μόδα, ενώ η Γ(2) τα γυναικεία και αυτά της showbiz (τα οποία τα θεωρεί μετεξέλιξη του παλαιότερου «κίτρινου Τύπου»).Η ίδια διάβαζε παλαιότερα την «Κατερίνα» και παρόμοια περιοδικά, ενώ τώρα «έχει την αίσθηση πώς …οι έφηβοι..σε ηλικία 15 χρονών μοιάζουν με 20…». Αγοράζει το περιοδικό για τη θεματολογία και μόνο, και όχι για το δώρο. ΡΑΔΙΟΦΩΝΟ  Ακούν ραδιόφωνο, αρκετά έως πολύ. Ακούν συγκεκριμένους (δύο σταθμούς), ενώ δεν ακούν ειδήσεις, εκτός αν ενσωματώνει σατιρικά στοιχεία και κάποιες ενημερωτικές εκπομπές. Αν ο εκφωνητής μιας εκπομπής είναι πολύ γνωστός ή έχει χιούμορ, αυτό αποτελεί μια πρόσθετη αφορμή να παρακολουθήσουν την εκπομπή. Εχουν αρνητική άποψη για το γεγονός ότι μερικά πρόσωπα των ΜΜΕ καταλαμβάνουν θέσεις σε όλα τα ΜΜΕ, αποκλείοντας έτσι νέους ανθρώπους «να λένε τη γνώμη τους και να βρίσκουν δουλειά»-Γ(2)

ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ:  Η Γ(1) χρησιμοποιεί όλα τα ΜΜΕ, αλλά περισσότερο την τηλεόραση, περισσότερο το βράδυ, όταν επιστρέφει στο σπίτι για ενημέρωση- όπως και το ραδιόφωνο. Στην τηλεόραση παρακολουθεί ό,τι έχει σχέση με τη μόδα, καθώς και μεμονωμένες εκπομπές, όπως και στο διάστημα 10-12, καθώς και reality. Από την κρατική, βλέπει περισσότερο τη ΝΕΤ, ειδήσεις και ντοκιμαντέρ. Της αρέσει η μουσική (MAD και MTV), αλλά βλέπει και τα «κλασσικά» ιδιωτικά κανάλια. Για ψυχαγωγία, χρησιμοποιεί το Ίντερνετ  Η Γ(2) κυρίως την τηλεόραση «.. την έχω ανοιχτή όσες ώρες βρίσκομαι στο σπίτι συνεχώς …» και δευτερευόντως το ραδιόφωνο, για μουσική και ενημερωτικές εκπομπές. Παρακολουθεί το Mega «… γιατί πιστεύω είναι πιο αξιόπιστο απ΄όλα, έχει σοβαρούς δημοσιογράφους όσο μπορώ να τους χαρακτηρίσω έτσι …» και για ψυχαγωγία προτιμά το Star «.. που είναι το μόνο με τη συγκεκριμένη θεματολογία και μπορεί να σου φτιάξει τη διάθεση …». Παρακολουθεί σατιρικές εκπομπές, πρωϊνάδικα και μεσημεριανά, και θεωρεί ότι πρέπει να υπάρχουν κουτσομπολίστικες εκπομπές γιατί «…φτιάχνουν τη διάθεση του ανθρώπου …». Θεωρεί ότι τα νούμερα τηλεθέασης δεν είναι αξιόπιστα, ότι στο βωμό της τηλεθέασης γίνονται υπερβολές, και δεν παρακολουθεί κρατική τηλεόραση, αφού «… είναι μόνο για τους παππούδες και τις γιαγιάδες …..»  Τα reality αρέσουν και στις δύο, που τα παρακολουθούσαν και από παλιά Κορίτσια ηλικίας ετών

ΙΝΤΕΡΝΕΤ:  Και οι δύο τους ασχολούνται πάρα πολύ με το διαδίκτυο. Το Facebook κατέχει σημαντικό ποσοστό στην καθημερινότητά τους «… που είναι και πιο νεανικό, πιο όμορφο γενικά…»-Γ(1), και με το οποίο επικοινωνεί με τους φίλους της, διασκεδάζοντας κιόλας. Ίσως στο μέλλον να αποκτήσει blog, για τα οποία και ενδιαφέρεται  Με το διαδίκτυο « …ενημερώνομαι, ακούω μουσική, ψυχαγωγούμαι, βλέπω ταινίες, τα πάντα!»-Γ(2). Με το διαδίκτυο, η Γ(2) ενημερώνεται διαβάζοντας τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων, πολιτικών και αθλητικών. Επίσης, ανατρέχει σε συγκεκριμένα sites, από τα οποία ενημερώνεται «… για το τι συμβαίνει σε πολλούς τομείς της κοινωνικής ζωής …». Έχει θετική άποψη για τα blogs, ενώ θα ήθελε τα περισσότερα να ήτα αντικειμενικά και τελείως ανεξάρτητα. Είναι αντίθετη στη χρήση του Facebook για προκλήσεις, και θεωρεί ότι την έχει βοηθήσει αρκετά  «… έχω κάνει μέσω αυτού κάποιες γνωριμίες που θα με βοηθήσουν τόσο επαγγελματικά όσο και στη ζωή μου…» Κορίτσια ηλικίας ετών

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ :  Παρακολουθούν και οι δύο τους διαφημίσεις. Τους αρέσουν περισσότερο οι διαφημίσεις στη τηλεόραση. Η Γ(1) δεν θυμάται κάποια διαφήμιση από παλιά, ενώ η Γ(2) θυμάται μερικές πολύ γνωστές, ενώ δηλώνει ότι τις αρέσουν οι διαφημίσεις με συγκεκριμένα δημόσια πρόσωπα που τις αρέσουν, αρκεί να είναι πειστικές. Η Γ(1) λέει ότι μερικές διαφημίσεις την επηρεάζουν, και τις πιστεύει. Η Γ(2) δεν επηρεάζεται σχεδόν καθόλου από τις διαφημίσεις στην τηλεόραση, ενώ όταν ενοχλείται κάνει ζάπινγκ. Οι διαφημίσεις στον κινηματογράφο είναι καλό να υπάρχουν-Γ(1), ενώ η Γ(2) θεωρεί εντελώς ανούσιες τις διαφημίσεις που έχουν κυκλοφορήσει τώρα τελευταία στον κινηματογράφο και που μοιάζουν με ταινίες μικρού μήκους από τις τηλεοπτικές διαφημίσεις ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ  Η Γ(1) έχει χρησιμοποιήσει το διαδίκτυο για την αγορά προϊόντων, σε αντίθεση με τη Γ(2), η οποία έχει επηρεαστεί από την αρνητική σχετική εμπειρία γνωστών της Κορίτσια ηλικίας ετών

Διεξαγωγή Έρευνας Επιστημονικός Υπεύθυνος Έρευνας: Επίκ. Καθηγ. Παν/μιου Αθηνών: Μανώλης Χαιρετάκης Συντονίστριες: Μαρία Μαρούγκα Ανθούσα Μαστρογιάννη Μέλη: Στέλλα Γεωργίου Ελένη Παπαδοπούλου Σάσα Σοφιανοπούλου Αριστοκλή Σκλαβενίτη Ιωάννη Μυλωνά Σπύρο Κόγκα Δημήτρη Μπούτο Ευαγγελία Σπένδου Κατιάννα Μουκαζή